GLOBALLEŞME VE BÜTÜNLEŞME/ BÜTÜNLEŞME KAVRAMI 2011193094 Adem YAZIM 2012193140 Osman GÖKDAL 2012193143 Anıl KAYIRAN 2012193407 Osman GÖKÇEN 2012194451 Tamer Semih KURT
KÜRESELLEŞME VEYA GLOBALİZASYON; Ekonomik,sosyal,teknolojik,kültürel ve politik açılardan ülkeler ve toplumlar arası bütünleşme ,entegrasyon ve dayanışmanın artması anlamına gelmektedir.
Ekonomik Entegrasyonlar Değişen Dünya Terör Şeffaflık Ekonomik Entegrasyonlar Eşitlik/eşitsizlik İletişim Farkındalık Ticaret / Yardım Dış Kaynak Markalaşma Sömürü Büyüme Yoksulluk Çevre Tekel Gücü Kapitalizm Kültür Serbest Ticaret Teknoloji/İnternet
Anthony Giddens’a göre küreselleşme karmaşık süreçlerin bir araya geldiği bir olgular kümesidir. Üstelik çelişkili ya da birbirine zıt etkenlerin de devreye girdiği bir süreçtir. Giddens, modernliğin sonucu olarak değerlendirdiği küreselleşmeyi, yerel oluşumların millerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği, dünya çapında toplumsal ilişkilerin yoğunlaşması olarak tanımlamaktadır.
Tanımdan da anlaşılabileceği gibi küreselleşmenin temelinde değişme ve gelişme bulunmaktadır. Terim, İngilizce literatüre 1961 yılında basılan Webster Dictionary ile girmiş yeni bir kavramdır.
GLOBALLEŞMENİN TARİHİ Globalleşme sürecinin Birinci Dünya Savaşı sonunda MC’nin kurulması ile başladığını kabul edebiliriz.Söz konusu oluşumun İkinci Dünya Savaşı sonunda Birleşmiş Milletleri(BM) kurulmasıyla devam ettiği ifade edilebilir. Ayrıca ticari entegrasyon bağlamında da globaleşme sürecinin 1947 yılında gerçekleştirilen Genel Gümrük Antlaşması(GATT) ile ortaya çıktığı söylenebilir.
Globalleşme süreci özellikle İkinci Dünya Savaşı sonunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği(SSCB) ile Amerika Birleşik Devletleri’nin(ABD) büyük güçler olarak ortaya çıkması üzerine, diğer ülkelerin kendilerinin güvenliği için aralarında antlaşmalar yaparak global entegrasyon hareketi ile hız kazanmıştır. Soğuk Savaş döneminin başlamasıyla birlikte,dünya iki ayrı kutupta birleşmiştir.
Entegrasyon(Bütünleşme) Kavramı Ülkelerarası ekonomik, sosyal, kültürel, hukuki ve siyasi ilişkilerin enformasyon ağları yardımıyla karşıIıklı kurumsallaşma, kapsam, hacim ve derinlik olarak yakınlaşma, kutuplaşma sürecidir”
BÜTÜNLEŞME ÖRNEKLERİ 1-)G20 , Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu – (ECOWAS) 2-) İslam İşbirliği Teşkilatı, Türk Konseyi (TÜRK KENEŞİ) 3-) Avrasya Ekonomik Topluluğu,Ekonomik İşbirliği Teşkilatı , Şanghay İşbirliği Örgütü(ŞİÖ) 4-) Dünya Ticaret Örgütü(WTO),Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması(GATT) , transatlantik ticaret ve yatIrIm ortaklIĞI(titt)
G20 VE KURULUŞ AMACI G20 sistematik olarak önemli ekonomiler arasında temel ekonomik ve finansal politika konuları üzerindeki diyaloğu artırmak ve tüm ülkelere fayda sağlayan istikrarlı ve sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için işbirliğini teşvik etmek olarak özetlenebilir.
G-20 Çalışma Mekanizması G-20 çalışmaları iki temel kanal üzerinden yürütülmektedir. İlk kanal ülkelerin ilgili Bakanları, Müsteşarları ve Merkez Bankası Başkan/Başkan Yardımcılarının oluşturduğu “Finans Kanalı”dır. İkinci kanal ise üye ülkelerin genellikle Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin oluşturduğu “Şerpa Kanalı”dır.
TÜRKİYE’NİN TEMSİLİ VE G20 ÜYELERİ G-20 platformunda Türkiye, Başbakan Ahmet Davutoğlu,Maliye Bakanı Naci Ağbal ,Merkez Başkanı Başkanı Erdem Başçı ve Hazine Müsteşarlığı koordinasyonunda etkin bir şekilde temsil ediliyor. G-20 ülkelerini Türkiye, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, İngiltere, ABD ve Avrupa Birliği Komisyonu
G20 DÖNEM BAŞKANI OLARAK TÜRKİYE’NİN ROLÜ Türkiye, 1999’daki Asya finans krizinin ardından G20 sürecinin başlangıcından itibaren ayrılmaz bir parçası olmuştur. Türkiye’nin G20’ye dahil edilmesi, hem nüfusu hem de dünya Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) satın alma gücü paritesindeki (PPP) payı açısından dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alması sebebiyle sürpriz olmadı.
G-20 Dönem Başkanlığını Üstelenen/Üstlenecek Ülkeler Ülke 1999-2001 Kanada, 2002 Hindistan, 2003 Meksika, 2004 Almanya, 2005 Çin, 2006 Avustralya, 2007 G. Afrika ,2008 Brezilya ,2009 İngiltere, 2010 G. Kore, 2011 Fransa ,2012 Meksika, 2013 Rusya,2014 Avustralya, 2015 Türkiye ,2016 Çin
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu – (ECOWAS) Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Afrika kıtasının batısında yer alan 15 devlet tarafından, 28 Mayıs 1975 tarihinde Nijerya’nın Lagos şehrinde kurulmuştur. Daha sonra Yeşil Burun Adaları 1996’da üye olurken, Moritanya 2000 yılında üyelikten ayrılmıştır. Örgüt’ün hâlihazırda 15 üyesi bulunmaktadır.
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu – (ECOWAS) Kuruluş Tarihi: 28 Mayıs 1975 Merkezi: Abuja-Nijerya Genel Sekreteri: Büyükelçi Kadré Désiré Ouedraogo Üye Ülkeler: Benin, Burkina Faso, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone, Togo, Yeşil Burun Adaları (Cape Verde)
TÜRKİYE VE ECOWAS İLİŞKİLERİ Ülkemizin ECOWAS ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakerelerine başlama arzusu, 2010 Ocak ve Mart aylarında diplomatik kanaldan Örgüt’e iletilmiş ancak yanıt alınamamıştır. Bununla birlikte, Nijerya’nın başkenti Abuja’da düzenlenen 39. ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin Sonuç Bildirisi’nde Türkiye ile ilişkilere atıfta bulunulmuştur.
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI İslam İşbirliği Teşkilatı (Organization of IslamicCooperation), 57 üye ve 5 gözlemci üyesiylebirlikte BirleşmişMilletler‘den sonra dünyanın en büyük ikinci uluslararası teşkilatıdır. Bunun dışında 5 uluslararası teşkilat ile İİT Üye Ülkeleri Parlementer Birliği (PUOICM) ve Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi de gözlemci kuruluşlar arasındadır.
İslam İşbirliği Teşkilatı, faaliyetlerine siyasi bir forum olarak başlamış, zamanla ekonomik işbirliği konuları teşkilatın gündeminde giderek ağırlık kazanmıştır. Ancak, üye ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesi konusunda 30 yıldan fazla bir zaman geçmesine rağmen arzu edilen sonuçlara ulaşılamamıştır.
, İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi 57 ülkeden 22’si “Çok az gelişmiş” ülke grubunda yer almaktadır ve bu ülkelerin neredeyse tamamının büyüme ve gelişmeleri birkaç temel tarımsal ürün üretimi ve ihracatına bağlıdır
TÜRK KONSEYİ (TÜRK KENEŞİ) Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi -TDİK), Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacı ile uluslararası bir örgüt olarak 2009 yılında kurulmuştur. Türk Konseyi`nin kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye`dir.
Örgütün temel amaç ve görevleri - Ortak amaçlarla ilgili her alanda etkili bölgesel ve ikili işbirliğinin geliştirilmesi; - Ticaret ve yatırım için uygun koşulların yaratılması; - Kapsamlı ve dengeli bir ekonomik büyüme, sosyal ve kültürel gelişimin amaçlanması; - Hukukun üstünlüğünün sağlanması, iyi yönetim ve insan haklarının korunması
Türk Keneşi'nin üç merkezi bulunmaktadır Türk Keneşi'nin üç merkezi bulunmaktadır. Bunlar İstanbul, Bakü ve Astana'dır. İstanbul Genel Sekreterliğin. Bakü, Parlamenterler Asamblesi'nin, Astana ise Türk Akademisi'nin merkezidir. Ülke devlet başkanları yılda bir kez resmî, bir kez de gayriresmî olarak çeşitli şehirlerde toplanır.
Türkiye’nin Örgütle İlişkileri Türk Cumhuriyetleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, bu ülkelerin bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana Türk dış politikasının öncelikli hedefleri arasında yer almıştır. Türkiye, bu anlayışla Konsey’in çalışmalarına aktif bir şekilde katılmaktadır. Ülkemiz Konsey Sekretaryasına evsahipliği yapmaktadır. Konsey Genel Sekreterliği görevi de halihazırda Türk vatandaşı (E) Büyükelçi Halil Akıncı tarafından yürütülmektedir.
AVRASYA EKONOMİK TOPLULUĞU Sovyetler Birliği’nin dağılma kararı ile beraber 1991 yılında Rusya, Beyaz Rusya ve Ukrayna, daha sonra da diğer Sovyet Ülkeleri’nin de katılmasıyla Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) kurulmuştur.
Örgütün temel görevleri aşağıdaki gibidir: Serbest ticaret ve gümrük birliği doğrultusunda adımlar atmak; Sermayenin serbest dolaşımını sağlamak; Ortak mali piyasa oluşturmak; Söz konusu örgüt çerçevesinde ortak paraya geçme konusunda ilke ve koşullarda anlaşmanın sağlaması; Mal ve hizmet ticaretinde ortak kuralların belirlenmesi; Ortak enerji piyasasının oluşturulması
AVRASYA EKONOMİK TOPLULUĞU VE ÖNEMİ Avrasya Birliği Projesi ile Avrasya’da kurulacak ekonomik bir birlikteliğin küresel krizlerin çözümüne önemli bir katkı yapacağı kaçınılmazdır. Avrasya’da kurulması düşünülen ekonomik entegrasyon önemlidir. Avrasya’da kurulacak bu birliktelik 21. yüzyılın getirdiği küresel sorunlara bir nebze olsun çözüm getirebilecektir.
AVRASYA EKONOMİK TOPLULUĞU VE TÜRKİYE Türkiye’nin Avrasya Birliği Projesi’nde resmi olarak adı geçmese de projenin sağlıklı yürümesinde kilit ülke olduğu yadsınamaz. Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye’nin birliğe üyeliğine açık kapı bırakmaktadır. Çünkü birlik için Türkiye’nin kıyısı bulunduğu Karadeniz kritik bir değerdedir.
Ekonomik İşbirliği Teşkilati Nedir? Economic Cooperation Organisation-ECO) 1985 yılında Türkiye, Iran ve Pakistan arasında Kalkınma için Bölgesel işbirliği Teşkilatı’ (RCD) nin yerine kurulmuştur. Bu üç ülke tarihi ve kültürel yakınlıklarının, coğrafi bakımdan da birbirinin uzantısı durumundadır.
Beş kıtaya yayılmış bulunan, dünya nüfusunun, doğal kaynaklarının ve çeşitli sektörlerdeki üretim potansiyelinin önemli bir bölümüne sahip olan 57 ülkeli İİT camiası, herkesin karşılıklı yararına olacak işbirliği projelerini başlatma ve elle tutulur sonuçlara ulaştırma imkanları açısından önemli bir potansiyele sahiptir.
Şanghay İşbirliği Örgütü(ŞİÖ) Dünya petrol üretim ve kullanım pazarının yarısından fazlasını elinde bulunduran ve Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan'ın gözlemci olarak bulunduğu örgüt,ABD'ye karşı etkili bir kutup oluşturmaktadır.
Üye ülkeler arasında güvenin arttırılması, sınır bölgelerinin silahsızlandırılması ve bölgesel işbirliğinin teşvik edilmesi amacıyla 1996 yılında ÇHC, RF, Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan tarafından kurulan “Şanhay Beşlisi” mekanizması, 2001 yılında Özbekistan’ın da katımlıyla Şanghay İşbirliği Örgütü’ne dönüştürülmüştür.
Şanghay İşbirliği Örgütü Kuruluş Tarihi: 15 Haziran 2001 Merkezi: Pekin Genel Sekreteri: Dmitry Mezentsev Üye Ülkeler: Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan (Kurucu Üyeler) Moğolistan, İran, Hindistan, Pakistan (Gözlemci Ülkeler) Belarus, Sri Lanka, Türkiye (Diyalog Ortağı Ülkeler)
GATT Küreselleşme olarak nitelendirdiğimiz bu serbestleşme hareketi iki yönde gelişmektedir. Bunlardan biri, 1990’lı yılların başında adından sıkça bahsettirmeye başlayan ve “evrensel yaklaşım” olarak da ifade edilebilen GATT, diğeri ise “Bölgesel İktisadi Birleşmeler” yani Ekonomik Entegrasyonlar’dır .
Küreselleşme Yolunda GATT Geçici bir anlaşma olarak ortaya çıkan ve 30 Ekim 1947’de imzalanan GATT,ITO’nun (uluslararası ticaret örgütü)onaylanmaması üzerine devamlı bir kuruluş haline gelmiştir.Dünya ticaretini geliştirmeyi hedefleyen ve 4 ana bölümden oluşan bu anlaşmanın kısaca temel ilkelerine bakılırsa: En Çok Kayırılan Ülke Kuralı Fiyat Mekanizmasına Sadakat Kuralı Ticaret Savaşına Muhalefet Kuralı Ticaret Kısıtlamalarını Tedricen Azaltma Kuralı
Dünya Ticaret Örgütü(WTO) Dünya Ticaret Örgütü (WTO), çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal organıdır. WTO, hükümetlerin iç ticaret yasalarını ve düzenlemelerini nasıl yapacakları konusunda yasal bir çerçeve ortaya koymaktadır ve toplu görüşmeler ve müzakereler yoluyla ülkeler arasında ticari ilişkilerin geliştirildiği bir platformdur.
WTO’nun Amaçları Gelişme yolundaki ülkelerin ve bunların arasında yer alan en az gelişmiş olanların artan dünya ticaretinde ekonomik kalkınma ihtiyaçları ile orantılı bir pay elde etmelerini sağlamayı, Karşılıklı çıkar esasına dayalı ve gümrük tarifelerinde ve ticaretin karşılaştığı diğer engellerde önemli indirimler sağlayan ve uluslararası ticaret ilişkilerinde ayrımcı muameleyi ortadan kaldıran anlaşmalar yapmayı amaçlar.
TRANSATLANTİK TİCARET VE YATIRIM ORTAKLIĞI 21. yüzyılın hemen başında bütün dünya, 1929 büyük buhranından sonraki en büyük finansal krizle sarsıldı. 2008 küresel krizinde suprime mortrage’ın genişleyen balonuna daha fazla dayanamayan Wall Street’in en büyük dördüncü yatırımcısı Lehman Brothers, iflasını istedi.
Bu iflası WorldCom ve General Motors takip etti. Kriz en çok Avrupa ve Amerikaya zarar verdi. Dünya ekonomisin bu iki büyük devi, yükselen piyasalar ve BRICS ülkeleri karşısında kaybettikleri mevzilerini geri almak için iş birliği yapmaları gerektiğini hissettiler. AB-ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı süreci, böyle bir zaruretin neticesinde doğdu.
TRANSATLANTİK TİCARET VE YATIRIM ORTAKLIĞI’NIN AMACI Transatlantik süreci Dünya Ticaret örgütünün oluşturamadığı küresel kuralların yerine bu antlaşma da oluşturulacak standartları ikame etmeye çalışacaklardır.
Transatlantik ve yatırım ortaklığı antlaşması Avrupa Birliği ve Amerika açısından 6 ana konu üzerine kurulmuştur. 1) Gümrük tarifelerinin azaltılması/kaldırılması 2) Düzenleyici konular ve Tarife-Dışı Engeller (TDE) 3) Hizmet ticareti 4) Fikri mülkiyet kuralları 5) Yatırımlar 6) Kamu alımları
TTIP ve Türkiye Türkiye’nin AB ile olan gümrük birliği antlaşmasına göre, eğer transatlantik antlaşması hayata geçerse Türkiye, AB ile ABD arasındaki yeni STA’ya uygun hareket etmek zorunda kalacaktır. Ancak ABD’nin böyle bir zorunluluğu yoktur.
Türkiye’nin Üyelik Durumu: Türkiye, 23 Mart 2011 tarihinde Örgüt nezdinde Diyalog Ortağı Statüsü kazanmak üzere başvuruda bulunmuştur. Türkiye’nin Diyalog Ortağı Statüsü başvurusu 6-7 Haziran 2012 tarihlerinde Pekin’de düzenlenen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi’nde onaylanmıştır.
KAYNAKÇALAR ŞANLI, Fatma Bahar ;Küreselleşme ve Ekonomik Entegrasyonlar, Doğu Anadolu Araştırmaları 2004 YILDIZ, Yrd. Doç. Dr. Mircan;Bütünleşme Biçimleri ve Avrupa Birliği,Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Fakültesi TARIM, Dr Şule;TOBB Dış Ekonomik İlişkiler Daire Başkanlığı Uluslar arası İlişkiler Müdürlüğü GÜNAY, Sadık;Türkiye’nin G20 Dönem Başkanlığı,Küresel Yönetişimde Orta Ölçekli Güç Etkisi,Kasım 2015 KARPAT ,Kemal ;İslam’ın Siyasallaşması: Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Kimlik, Devlet, İnanç ve Cemaatin Yeniden Yapılandırılması, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2001, s. 324 İslam İşbirliği Teşkilatı resmi sitesi, http://www.oic-oci.org/member_states.asp
*KILIÇ İ .A ;İslam İşbirliği Teşkilatı ve Ekmeleddin İhsanoğlu Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul(2014) *Wikipedia Resmi Sitesi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Ekmeleddin_%C4%B0hsano%C4%9Flu *ARSLAN,Kahraman;Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 10, Sayı 21, 2014 *Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanığı Resmi Sitesi, http://www.mfa.gov.tr/turk-konseyi.tr.mfa *Türk Konseyi Resmi Sitesi, http://www.turkkon.org/ *YILMAZ Salih;Türkiye ve Kazakistan’ın Yeni İpek Yolu Projesi ile Avrasya Birliği Projesine Bakışı,Yıldırım Beyazıt Üniversitesi,İTBF,Tarih Bölümü
EMSEN Ö.S. Paradoks Liberalizatsii Ekonomik Sredney Azii: Neizbejnost İntegratsiiKak Odna İz Alternativ. Reforma Dergisi 3(35). Bişkek, 2007. ss. 14-21. APOSTOLOV M. Modernizatsiya Posredstvom Regionalnoy Torgovoy İntegrasiVTselyah Privlecheniya İnvestitsiy i Novıh Tehnologiy. Reforma Dergisi 2(34). Bişkek,2007. ss. 17-21. TOPALOĞLU,Zeynep;TTIP anlaşması süreci nasıl ilerliyor ve Türkiye neye itiraz ediyor,http://www.businessht.com.tr/ekonomi/haber/1064385-8-soruda-transatlantike-bakis http://www.voanews.com/content/eu-envoy-says-us-eu-trade-pact-will-be-gamechanger/1658096.html http://www.mfa.gov.tr/sanghay-isbirligi-orgutu.tr.mfa