DÜNYA, GÜNEŞ VE AY Hikmet SIRMA
Dünya'mızın şekli neye benzer? Güneş ve Ay'ın şekli neye benzer? Güneş, Dünya ve Ay'ın büyüklükleri birbirlerine göre nasıldır?
ESKİDEN DÜNYA NASIL ZANNEDİLİYORDU?
Güneş doğarken ya da batarken yavaş yavaş doğar ve batar Güneş doğarken ya da batarken yavaş yavaş doğar ve batar. Eğer Dünya düz olsaydı, birdenbire doğar ve batardı.
Eskiden teknoloji bu kadar gelişmediği için insanlar Dünya'yı düz bir tepsi gibi ya da öküzün boynuzları üzerinde duran bir nesne sanıyorlardı.
Bazı bilim adamları Dünya'nın yuvarlak olduğunu iddia etseler de, insanlar dünya eğer yuvarlaksa aşağı kısımda kalanların neden düşmediklerini soruyorlardı. Bundan 4000 yıl önce yaşayan eski Mısırlılar Dünya'yı uzunca bir kutu, gökyüzünü de o kutunun kapağı gibi düşünüyorlardı.
Eski Hintliler ise Dünya'nın dört filin sırtında duran büyük bir daire biçiminde olduğuna inanıyorlardı. Onlara göre bu 4 fil de bir kaplumbağanın sırtında duruyor, kaplumbağa ise sonsuz bir denizde yüzüyordu.
Dünya’nın artık yuvarlak olduğu biliniyor. Bunu parmağımızı küre üzerinde bir nokta belirleyip oraya koyarak hep aynı yönde parmağımızı hareket ettirsek yine parmağımız aynı nokta üzerine gelir. Bu da yuvarlak olduğunu gösterir.
Dünyamızın şekli tam yuvarlak değildir. Alttan ve üstten hafifçe basıktır. Bu tür şekillere GEOİT denir. Geoit ya da Geoid, küre olarak adlandırılan geometrik şeklin iki tarafından basık olan halidir. Dünyamızın şekli de 'geoit'tir.
DÜNYA, GÜNEŞ VE AY’IN ŞEKİLLERİ BÜYÜKLÜKLERİ
Güneş, Dünya'dan 1.3 milyon kez büyüktür ama çok uzak olduğu için Ay ile aynı boydaymış gibi gözükür. Ay ise Dünya'dan 50 kat daha küçüktür, yakın olduğu için büyük gözükür.
GÜNEŞ SİSTEMİ
Güneş sistemi, içerisinde Dünya'nın da yer aldığı 9 gezegen, astreoit denen gök taşları ve arada bir güneş sisteminden geçen kuyruklu yıldızlardan oluşur.
Güneş sisteminde Güneş'e uzaklık sırasına göre: 1-Merkür, 2-Venüs, 3-Dünya, 4-Mars, 5-Jüpiter, 6-Satürn, 7-Uranüs, 8-Neptün 9-Plüton gezegenleri bulunur.(Artık cüce gezegen olarak kabul edilmektedir.)
Güneş sistemindeki gezegenleri UNUTMAMAK İÇİN KIRMIZI RENKLİ harfleri gezegen isimleriyle ilişkilendirerek kullanıyorsunuz.(Merkür,Venüs, ...) Meraklı Vedat Dünkü Maçta Jale' ye Sordu: Umut Nasıldı?
Güneş sistemindeki gezegenlerin bazılarının da tıpkı Dünya'nın uydusu olan Ay gibi uyduları vardır. Örneğin, Jüpiter gezegeninin 63 uydusu vardır.
Güneş, gezegen midir yoksa yıldız mıdır? Güneş sistemindeki en büyük cisim Güneş'tir. Ama Güneş bir gezegen değil yıldızdır.
En büyük gezegen hangisidir? En büyük gezegen Jüpiter'dir.
Uranüs, teleskopla keşfedilen ilk gezegendir.
Güneş'e en uzak gezegen Neptün'dür
En küçük gezegen Merkür'dür. Güneş En küçük gezegen Merkür'dür.
Üzerinde yaşam bulunan tek gezegen Dünya’dır.
Diğer gezegenlerin tersine Venüs, kendi ekseni çevresinde ters yönde döner. (doğudan batıya doğru)
DÜNYA'MIZ YERİNDE DURAMIYOR Dünya'nın hareketleri nelerdir? Gece ve gündüz nasıl oluşur? Dünya'nın dönüş süreleri nelerdir?
Dünya'mız hem kendi etrafında, hem de Güneş'in etrafında döner. Dünya'nın kendi etrafında dönme süresi 24 saattir ve buna 1gün denir.
Dünya'nın kendi etrafında dönmesi sonucu gece ve gündüz oluşur. Güneş'i gören kısımlarda gündüz, görmeyen kısımlarda ise gece oluşur
Ay, Dünya'nın etrafında dönerken, Dünya da Güneş'in etrafında döner. Yani Ay da Güneş'in etrafında Dünya ile beraber dönmüş olur.
AY'DAKİ DEĞİŞİMLERİN SIRRI NE?
Ay üç hareket yapar. 1-Kendi etrafında döner. 2-Dünya'nın etrafında döner. 3-Dünya ile birlikte Güneş'in etrafında da döner.
Dünya'dan Ay'ın hep aynı yüzü görülür. SEBEBİ: Ay'ın kendi ekseni ve Dünya'nın etrafında dönüş süresi eşit olmasıdır. (27, 5 gün)
Güneş’ten gelen ışık Ay’ın bir yarısını aydınlatır.
Ay, her zaman bütün olarak görünmez. Eğer Ay’ın kendi ışığı olsaydı onu da Güneş’i gördüğümüz gibi her zaman bir bütün olarak görebilirdik.
Ay bir ışık kaynağı değildir. Güneş'ten aldığı ışığı bize yansıttığı için görünür. Ay'ın Güneş'ten ışığı bize yansıtamayan kısımları görünmez. Bu sebeple Ay'ı biz farklı farklı şekillerde görürüz.
AY’IN EVRELERİ(DÖNEMLERİ) YENİ AY Ay, Güneş ile Dünya arasındadır. Görünmez. İLK DÖRDÜN Sağ yarısı aydınlık görünür. DOLUNAY Tamamı aydınlık görünür. SON DÖRDÜN Sol yarısı aydınlık görünür.