TIBBİ ATIK YÖNETİMİ T.C. OSMANİYE KATI ATIK BERTARAF VE ALTYAPI HİZMETLERİ MAHALLİ İDARELER BİRLİĞİ TIBBİ ATIK YÖNETİMİ Meliha ARSLAN 12.02.2015

MEVCUT DURUM Belediyelerin tıbbi atıkların toplanması taşınması ve bertarafı ile ilgili çalışmaları, Gaziantep Büyükşehir Belediyesine Ait Sterilizasyon Tesisini İşleten Metro Firması Tarafından yürütülmektedir. İlgili Firma Oluşan Tıbbi Atık miktarına göre belediyelere pay ödemektedir

TIBBİ ATIK MİKTARI

01 Ocak-31 Aralık 2014 tarihinde Osmaniye örneği;

OCAK AYI 2014 YILI 2015 YILI Tıbbi Atık Miktarı 19 ton 23 ton MÇK 2.05 TL 2.20 TL Firmanın yaptığı yeni sözleşmeye göre belediyelere verilen payda yaklaşık %50 bir azalma görülmektedir. Yani, 2014 yılın da Osmaniye belediyesine verilen 67.000 TL, 2015 yılında 35.000 TL ye Gaziantep belediyesi tarafından düşürülmüştür.

TIBBİ ATIK BERTARAFI Taşıma aracı Tıbbi Atık Sterilize Edilmiş Atık YAKMA STERİLİZASYON Sterilize Edilmiş Atık Düzenli Depolama Düzenli Depolama Yakılmış kül Atık

Tıbbi Atıkların Yakılması: Yakma, tıbbi atıkların bertarafında en güvenli yöntem olmakla birlikte, yeterli teknik kapasiteye sahip ve ileri teknoloji ürünü yakma tesislerinin kurulması ve baca gazı emisyonlarının gerektiği gibi arıtılarak kontrol altında tutulabilmesi için bu tesislerin kurulmasında Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelikte (R.G.: 06.10.2010 - 27721) belirtilen kriterlere uyma zorunluluğu getirilmiştir. Kurulacak tıbbi atık yakma tesisleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığından geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı alınması gerekmektedir. Yakma, tıbbi atıkların bertarafında en güvenli yöntem olmakla birlikte, yatırım ve işletme maliyetlerinin yüksekliği ve ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle kurulması ve işletilmesi oldukça zor bir bertaraf yöntemidir. Tıbbi atıkları yönetmeliğinde son yapılan değişiklik ile günlük 10 ton/gün üzerinde atıkları bulunan Belediyeler Tıbbi Atıklarını yakma yöntemi ile bertarafını sağlamak zorundadır.

Tıbbi Atıkların Sterilizasyonu: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tıbbi atıkların bertarafı konusunda gelişmiş ülkelerde uygulanan alternatif bertaraf teknolojilerinin Ülkemizde de uygulanmasının önü açılmıştır. Buna göre enfeksiyöz atıklar ile kesici-delici atıklar, sterilizasyon işlemine tabi tutularak zararsız hale getirilebilmekte ve risksiz hale gelen bu atıklar, evsel atık depolama alanlarında depolanarak bertaraf edilebilmektedir. Yönetmelikte, sterilizasyon tesislerinin kurulması ve işletilmesi oldukça sıkı kurallara bağlanmıştır. Buna göre sterilizasyon sistemlerinin, mekanik güvenlik (yüksek kabin içi basınç, sıcaklığa dayanıklılık ve benzeri) ve sterilizasyon performansı açısından uluslar arası kabul edilmiş standartlara (ISO, CE ve benzeri) uygun olduğu belgelendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca sterilizasyon tesislerinde bir geçici atık deposunun bulunması, sistemin atık parçalama mekanizmasına sahip olması, işlem sırasında ve sonrasında hava ve su ortamında hiçbir kontaminasyon ve toksisite olmaması, miktar, basınç, sıcaklık ve atığın işleme maruz kalma süresi olmak üzere bütün işlem elektronik olarak kayıt altına alınması ve sterilizasyon işlemine tabi tutulan enfeksiyöz atıkların zararsız hale getirilip getirilmediğinin kimyasal ve biyolojik indikatörler kullanılarak test edilmesi gerekmektedir.

TÜRKİYEDE KURULU OLAN TIBBİ ATIK TESİSLER SIRA İL 1 AMASYA 2 AYDIN 3 BİTLİS 4 BOLU 5 ÇORUM 6 EDİRNE 7 ELAZIĞ 8 ERZURUM 9 GAZİANTEP 10 İZMİR BERGAMA 11 KASTAMONU 12 KOCAELİ 13 NEVŞEHİR 14 IĞDIR 15 SAMSUN 16 SİVAS 17 TRABZON 18 ADANA 19 AFYON 20 AKSARAY 21 BURSA 22 ÇANAKKALE 23 DENİZLİ 24 ESKİŞEHİR 25 ISPARTA 26 KAYSERİ 27 KIRIKKALE 28 KONYA 29 MALATYA 30 MANİSA 31 MERSİN 32 SAKARYA 33 ŞANLIURFA 34 TEKİRDAĞ 35 TOKAT 36 VAN 37 YOZGAT 38 ZONGULDAK TÜRKİYEDE KURULU OLAN TIBBİ ATIK TESİSLER TÜRKİYEDE TIBBİ ATIK STERİLİZASYON İLE İLGİLİ İSTATİSTİKLER TIBBİ ATIK STERİLİZASYON TESİSİ 37 TIBBİ ATIK STERİLİZASYON HİZMETİNDEN FAYDALANAN İL SAYISI 79 TIBBİ ATIK TOPLAMA VE TAŞIMA ARACI 348 TIBBİ ATIK STERİLİZASYON İŞLETMELERİMİZDE ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI 1300 YILLIK STERİLİZASYON İŞLEMİNE TABİ TUTULAN TIBBİ ATIK MİKTARI 100.000 TON

BİRLİĞİN ADINA YAPILACAK YATIRIMLAR Kurulacak tesisin tahmini yatırım maliyeti: 3.500.000-5.000.000 TL Belediyenin yatırım maliyeti: 0 TL Kurulacak tesisin kapasitesi: 250 Ton / Ay (30 Ton/Ay mevcut durum) Kurulacak tesisin kullanım ömrü: 10 - 15 Yıl Tesis kurulum süresi: 6 Ay Çalıştırılacak personel sayısı: 8 Kişi Toplama yapacak Lisanslı araç sayısı: 2Araç Çalıştırılacak cihazın kapasitesi 500 Kg / Sa

KULLANILAN TEKNOLOJİ 1 – Yükleme Operatör , konteynır içerisinde bulunan tıbbi atıkla dolu torbaları, kutuları, otomatik asansör sistemi sayesinde kaldırır ve cihazın üst haznesine boşaltır.

KULLANILAN TEKNOLOJİ 2 – Parçalama Ekipman içerisinde sabitlenmiş, patentli özel parçalayıcı dişliler yüklenmiş atıkları küçük parçalara ayırırlar. Bu işlem yükün tipine ve miktarına bağlı olarak ortalama 10 dakika sürer.  

KULLANILAN TEKNOLOJİ 3 – Isıtma Parçalama işleminin ardından, otomatik kontrol cihazı atıkların olduğu bölüme kızgın buhar püskürtür ve içerideki ortamın basıncı 3,8 BARa, ısının ise 138 °C dereceye yükseltilir. 10 dakika boyunca basınç ve ısı sabit bu değerlerde tutulur, böylece atıkları içerisindeki tüm enfektöz mikroorganizmalar etkisiz hale getirilmiş olur . Tıbbi Atıklar Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilmiş olan 6 Log 10 seviyesinde sterilizasyon gerçekleşmiş olur.

KULLANILAN TEKNOLOJİ 4 - Soğutma Sterilizasyon işleminin hemen ardından, kontrol ünitesi sistemin ara katmanında soğuk su dolaştırarak sıcaklığın aniden 70-80°C dereceye düşmesini sağlar.

KULLANILAN TEKNOLOJİ 5 - Sıvı Tahliye ve Vakum Uygulama Bu aşamada soğutma için kullanılan su yeniden kullanılmak üzere geri dönüşüm kazanına yönlendirilir. Steril edilmiş atıkları kurutmak amacıyla vakum uygulanır ve böylece tahliye için hazır hale gelir.

KULLANILAN TEKNOLOJİ 6 - Boşaltma Standart boşaltma konteynırını cihazın altına yerleştirdikten sonra, operatör uygun düğmelere basarak atık tahliye kapağını açar ve atıkların konteynıra boşalmasını sağlar. Bu şekilde bir sterilizasyon döngüsü bitmiş olur.

KULLANILAN TEKNOLOJİ İşlemlerin tamamı otomatiktir, yükleme ve boşaltma haricinde operatörün herhangi bir müdahalesine ihtiyaç duymamaktadır. Yazılım ve kontrol ekranın tamamen Türkçedir, tek operatör çalıştırabilir - Tüm proses kayıt altında tutulur, yedeklenir, ve istenildiğinde Türkçe rapor çıktısı alınabilir. - Tüm işlemler internet üzerinde anlık olarak izlenebilir, arıza oluşması durumunda Budapeşte ve Ankara'daki merkezlerden yine internet üzerinden online olarak müdahale edilebilir, yazılım değiştirilebilir, güncellenebilir.