7 yılda Bankalar Kanunu'nda yapılan değişiklik sayısı 7 Kez 18.6.1999 - 4389, 17.12.1999 - 4491, 12.5.2001 - 4672, 20.6.2001 - 4684, 30.1.2002 - 4743, 9.4.2003 - 4843, 31.7.2003 – 4969 19.10.2005- 5411 yasalarla köklü değişiklikler yapıldı. Krizlerin öncesinde Yapısal Reformlar İstikrar Programı Bu değişikliklerin en belirgin özelliği her yasa bir öncekinden daha ağır yaptırım ve koşullar içermekte. Doç. Dr. Adalet HAZAR
Yeni Bir Düzenlemeye Neden İhtiyaç Duyuldu? Doç. Dr. Adalet HAZAR
BASEL II düzenlemelerinin hukuki altyapısının oluşturulması AB Müzakere Sürecinde uyum konusunda adım atılma ihtiyacı Önceki Kanun’un karmaşık ve düzensiz olması Doç. Dr. Adalet HAZAR
4389 sayılı Bankalar Kanunu İle 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun Hukuki Düzenleme Açısından Temel Farklılıklar Doç. Dr. Adalet HAZAR
23’ü geçici madde olmak üzere toplam 194 madde 4389 sayılı Bankalar Kanunu 27 md Amaç: Yasalaşma sürecini hızlandırmak karmaşık ve düzensiz Madde madde görüşülmesi esnasında meclis genel kurulunda sorunların çıkması, Görüşmeleri kısa tutmak ve yasayı kısa sürede çıkarmak amacıyla, Az madde, farklı konu aynı madde kapsamında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu 23’ü geçici madde olmak üzere toplam 194 madde Doç. Dr. Adalet HAZAR
maddelerin bir çoğunu aynen benimsenmekle birlikte, Md. 63 4389 5411 maddelerin bir çoğunu aynen benimsenmekle birlikte, 4389 sayılı Kanunda yer almayan çok yeni tanım ve kuruluşlara ilişkin hükümler getirdi. Finansal holding şirketi, Destek hizmeti kuruluşu, Denetim komitesi, Değerleme ve derecelendirme kuruluşları gibi. Doç. Dr. Adalet HAZAR
Ayrıca, 5411 sayılı Kanunun 4389 sayılı Kanundan farklı düzenlediği önemli ana konular . . . . . . . . . ? Doç. Dr. Adalet HAZAR
Md.2 Katılım bankaları temel olarak mevduat bankaları ile aynı hükümlere tabi Doç. Dr. Adalet HAZAR
X TSMF 4389 5411 ÖFK ÖFK Birliği özel cari hesap ve katılım hesapları Sigorta Güvence Fonu TSMF 5411 Doç. Dr. Adalet HAZAR
5411 Fona devir belirli koşullara tabi 71.maddesinde, 5 bend halinde sayılan koşullardan herhangi birinin veya birkaçının varlığı durumunda En az 5 üye bankanın faaliyet iznini kaldırmaya kısmen veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Fon’a devretmeye Süreç devrin yapıldığı tarihten itibaren en geç dokuz aylık bir süre içerisinde tamamlanır. Bu süre üç ayı geçmemek üzere uzatılabilir. Bu süre içinde devir, birleşme veya satışın tamamlanamamış olması halinde Fonun talebi üzerine Kurul bankanın faaliyet iznini kaldırır Doç. Dr. Adalet HAZAR
5411 Yeni Sistemik riske karşı alınacak önlemler Md. 72 Sistemik riske karşı alınacak önlemler 5411 Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun * BDDK koordinasyonunda, * Fon, * Hazine ve * MB müştereken tespiti halinde, alınacak olağanüstü tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili Yeni Doç. Dr. Adalet HAZAR
5411 DENETİM EKİBİ Yerinde denetim: Bankalar yeminli murakıp ve yardımcıları, Bankacılık uzmanı ve yardımcıları, Bilişim uzmanı ve yardımcıları, Hukuk uzmanı ve yardımcıları. 5411 DENETİM EKİBİ BDDK gerekli görürse bağımsız denetim kuruluşunu denetim amaçlı görevlendirir . (Md. 95/7) Doç. Dr. Adalet HAZAR
5411 BANKACILIK KANUNU Doç. Dr. Adalet HAZAR
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nda Değişiklik Yapan Kanunlar Kanun No. Resmi Gazete Tarihi Resmi Gazete Sayısı 5472 14.03.2006 26108 5667 30.05.2007 26537 5754 08.05.2008 26870 5766 06.06.2008 26898 6111 25.02.2011 27857 I.Mükerrer 2011/662 KHK 02.11.2011 28103 6300 10.05.2012 28288 6327 29.06.2012 28338 6352 05.07.2012 28344 30.12.2012 28513 6456 18.04.2013 28622 6462 03.05.2013 28636 6487 11.06.2013 28674 6493 27.06.2013 28690 6495 02.08.2013 28726 15 kez
AMAÇ Finansal piyasalarda: ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir Md. 1 AMAÇ 1. KISIM Finansal piyasalarda: Güven ve istikrarın sağlanmasına Kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir Doç. Dr. Adalet HAZAR
Kanun kapsamına girenler Md. 2 -3 KAPSAM TANIMLAR 1. KISIM Kanun kapsamına girenler 28 ADET 47 Banka 5 Katılım Bankası Türkiye'de kurulu mevduat bankaları, Kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile şubelerini, Doç. Dr. Adalet HAZAR
Mevduat Bankaları Kamu Sermayeli Özel Yabancı Sermayeli Ziraat Bankası Halk Bankası Vakıflar Bankası Özel Yerli Sermayeli Adabank Akbank Anadolubank Fibabanka Şekerbank Turkish Bank Türk Ekonomi Bankası Türkiye İş Bankası Yapı ve Kredi Bankası Özel Yabancı Sermayeli Alternatifbank Arap Türk Bankası Bank of Tokyo-Mitsubishi Burgan Bank Citibank Denizbank Deutsche Bank Finans Bank HSBC Bank ICBC Turkey Bank ING Bank Odea Bank Rabobank Turkland Bank Garanti Bankası TMSF Birleşik Fon Bankası
Katılım bankaları, Kanun kapsamına girenler Md. 2 -3 KAPSAM TANIMLAR 1. KISIM Kanun kapsamına girenler 1 TMSF’de Katılım bankaları, 5 ADET Özel cari ve katılma hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubelerini, Doç. Dr. Adalet HAZAR
Özel Yabancı Sermayeli Özel Yerli Sermayeli Vakıf Katılım Ziraat Katılım Özel Yabancı Sermayeli Al Baraka Kuveyt Türk T. Finans
Kalkınma ve yatırım bankaları, Md. 2 -3 TANIMLAR KAPSAM 1. KISIM Kanun kapsamına girenler Kalkınma ve yatırım bankaları, 13 ADET Mevduat veya katılım fonu kabul etme dışında; kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluşlar ile şubelerini, Doç. Dr. Adalet HAZAR
Kamu Sermayeli Özel Yerli Sermayeli İller Bankası Türk Eximbank T. Kalkınma Bankası Özel Yerli Sermayeli Aktif Yatırım Bankası Diler Yatırım Bankası GSD Yatırım Bankası İstanbul Takas ve Saklama Bankası Nurol Yatırım Bankası Türkiye Sınai Kalkınma Bankası Özel Yabancı Sermayeli BankPozitif Kredi ve Kalkınma Bankası Merrill Lynch Yatırım Bank Pasha Yatırım Bankası Standard Chartered Yatırım Bankası
Kanun kapsamına girenler Md. 2 KAPSAM 1. KISIM Kanun kapsamına girenler Yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri, Bank Mellat Habib Bank Limited Intesa Sanpaolo JP Morgan Chase Bank N.A. Societe Generale The Royal Bank of Scotland N.V. 6 ADET Doç. Dr. Adalet HAZAR Doç. Dr. Adalet HAZAR
Kanun kapsamına girenler Md. 2 -3 TANIMLAR KAPSAM 1. KISIM Kanun kapsamına girenler Finansal holding şirketleri, İçlerinden en az bir tanesi bir kredi kuruluşu olmak şartıyla bağlı ortaklıklarının tümü veya çoğunluğu kredi kuruluşu veya finansal kuruluş olan şirketi, Doç. Dr. Adalet HAZAR
FİNANSAL HOLDİNG ŞİRKETİ 1. KISIM KOÇ FİNANSAL HOLDİNG A.Ş. TEB MALİ YATIRIMLAR A.Ş. ÖZYOL HOLDİNG A.Ş. Finansal holding şirketlerinin kapsamı Türkiye’de AŞ şeklinde kurulan ve bağlı ortaklıklarından en az 1 tanesi kredi kuruluşu olan bir ana ortaklığın, a) Bağlı ortaklıklarının yarısından fazlasının kredi kuruluşu ve/veya finansal kuruluş olması, b) Ödenmiş sermayesinin %50’sinden fazlasının bu tür ortaklıklara tahsis edilmesi, c) Son 3 hesap dönemi sonu itibarıyla kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlardan oluşan bağlı ortaklıklarına ait aktif toplamı ortalamasının, ana ortaklık ve bağlı ortaklıklarının ayrı ayrı aktiflerinin toplamının ortalamasına oranının %40 veya üzerinde olması, ç) Son 3 hesap dönemi sonu itibariyla bankalardan ve finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinden oluşan bağlı ortaklıklarına ait aktif toplamı ortalamasının, kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlardan oluşan bağlı ortaklıklarına ait aktif toplamı ortalamasına oranının %10 veya üzerinde olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde ana ortaklık finansal holding şirketi kapsamında. Doç. Dr. Adalet HAZAR
Kanun kapsamına girenler Md. 2 KAPSAM 1. KISIM Kanun kapsamına girenler Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Doç. Dr. Adalet HAZAR
TANIMLAR Fon İlişkili Bakan Fon Kurulu Kurul Fon Başkanı Kurum Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM Başbakan veya görevlendireceği Devlet Bakanı Fon Fon Kurulu Fon Başkanı Kredi kuruluşu İlişkili Bakan Kurul Kurum Başkan Merkez Bankası Mevduat bankaları ve katılım bankaları Kuruluş birlikleri Banka Mevduat bankaları ve katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları Doç. Dr. Adalet HAZAR
Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM ŞUBE: Elektronik işlem cihazlarından ibaret birimler hariç olmak üzere, bankaların bağımlı bir parçasını oluşturan ve bu kuruluşların faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını kendi başına yapan, sabit ya da seyyar bürolar gibi her türlü işyeri, Doç. Dr. Adalet HAZAR
TANIMLAR Md. 3 Bankacılık Sisteminde Banka ve Şube Sayısı 1. KISIM 2015 2016 Fark Mevduat bankaları 11.151 10.740 -411 Kamu sermayeli bankalar 3.681 3.702 21 Özel sermayeli bankalar 4.299 4.132 -167 Fondaki bankalar 1 Yabancı sermayeli bankalar 3.170 3.905 -265 K. ve yatırım bankaları 42 41 -1 Toplam 11.193 10.781 -412 2015 2016 Mevduat bankaları 34 Kamu sermayeli bankalar 3 Özel sermayeli bankalar 9 Fondaki bankalar* 1 Yabancı sermayeli bankalar 21 K. ve yatırım bankaları 13 Katılım bankaları 5 6 Toplam 52 53 Personel Sayısı 2015 2016 Fark Mevduat bankaları 195.838 191.363 -4.475 Kamu sermayeli bankalar 58.211 57.586 -625 Özel sermayeli bankalar 74.756 73.742 -1.014 Fondaki bankalar 225 231 6 Yabancı sermayeli bankalar 62.646 59.804 -2.842 K. ve yatırım bankaları 5.366 5.336 -30 Toplam 201.204 196.699 -4.505 Doç. Dr. Adalet HAZAR
Bankacılık Sisteminde Öğrenim ve Cinsiyete Göre Çalışanlar İlk+Orta Lise YÖ Yl+Dr. Sektör Toplamı 1 15 78 7 Mevduat Bankaları 6 Kamu Sermayeli Bankalar 13 79 Özel Sermayeli Bankalar 81 Tasarruf Mevduatı Sig. Fon. Dev. Ban. 8 45 44 3 Yabancı Sermayeli Bankalar 19 74 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 5 11 62 22 Bankacılık Sisteminde Öğrenim ve Cinsiyete Göre Çalışanlar İlk+Orta Lise YÖ YL+Dr. Toplam Banka E K Top. Sektör Toplamı 996 202 1.198 19.103 10.307 29.410 70.622 84.814 155.436 6.642 6.743 13.385 97.363 102.066 199.429 Mevduat Bankaları 763 177 940 18.611 10.198 28.809 68.519 83.583 152.102 5.950 6.250 12.200 93.843 100.208 194.051 Kamu Sermayeli Bankalar 224 7 231 5.575 1.986 7.561 24.529 21.428 45.957 2.133 2.118 4.251 32.461 25.539 58.000 Özel Sermayeli Bankalar 210 16 226 5.783 3.782 9.565 25.818 34.797 60.615 2.035 2.128 4.163 33.846 40.723 74.569 TMSig. Fon. Dev. Ban. 13 4 17 74 27 101 55 43 98 2 6 146 76 222 Yabancı Sermayeli Bankalar 316 150 466 7.179 4.403 11.582 18.117 27.315 45.432 1.778 2.002 3.780 27.390 33.870 61.260 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 233 25 258 492 109 601 2.103 1.231 3.334 692 493 1.185 3.520 1.858 5.378 İlk+Orta Lise YÖ YL+Dr. Toplam Banka E K Top. Sektör Toplamı 1,0 0,2 0,6 20 10 15 73 83 78 7 100 Mevduat Bankaları 0,8 0,5 6 Kamu Sermayeli Bankalar 0,7 0,0 0,4 17 8 13 76 84 79 Özel Sermayeli Bankalar 0,3 9 85 81 5 TMSig. Fon. Dev. Ban. 8,9 5,3 7,7 51 36 45 38 57 44 3 Yabancı Sermayeli Bankalar 1,2 26 19 66 74 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 6,6 1,3 4,8 14 11 60 62 27 22
MERKEZ ŞUBE: TANIMLAR Md. 3 1. KISIM MERKEZ ŞUBE: Yurt dışında kurulu bir bankanın Türkiye'de açtığı şubeyi, birden fazla şubenin olması hâlinde ise Kuruma bildirilecek ve Kurulca onaylanacak şube, Doç. Dr. Adalet HAZAR
FON BANKASI: TANIMLAR Ortaklık hakları ile yönetimi ve denetimi Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM FON BANKASI: Ortaklık hakları ile yönetimi ve denetimi Fona intikal eden bankalar ile Fonun çoğunluk hissesine sahip olduğu bankalar, Doç. Dr. Adalet HAZAR
Finansal kuruluş: TANIMLAR Md. 3 Değerleme Derecelendirme 1. KISIM Finansal kuruluş: Kredi kuruluşları dışında Sigortacılık, Bireysel emeklilik veya SP faaliyetlerinde bulunmak veya Bu kanunda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ile Kalkınma ve yatırım bankaları ve Finansal holding şirketleri, Değerleme Derecelendirme Portföy Yönetim Aracı Kurum vb Doç. Dr. Adalet HAZAR
Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM İmtiyazlı hisseler veya oy hakkının çoğunluğu ile YKÜ çoğunluğunu atayabilme veya görevden alma KONTROL: Bir tüzel kişinin; sermayesinin, asgarî % 51’ine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olunması veya bu çoğunluğa sahip olunmamakla birlikte imtiyazlı hisselerin elde bulundurulması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunulması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma GÜCÜNÜN ELDE BULUNDURULMASI, Doç. Dr. Adalet HAZAR
TANIMLAR ANA ORTAKLIK: BAĞLI ORTAKLIK: Md. 3 1. KISIM ANA ORTAKLIK: Kontrolündeki ortaklıklar ile Kurul tarafından belirlenen usûl ve esaslarla tanımlanan ortaklıkların finansal tablolarını kendi nezdinde konsolide eden banka veya finansal holding şirketini, BAĞLI ORTAKLIK: Ana ortaklığın kontrolü altında faaliyet gösteren ortaklıkları Doç. Dr. Adalet HAZAR
Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM Nitelikli pay: Bir ortaklığın sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak % 10 veya daha fazlasını teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren paylar, Hakim ortak: Bir ortaklığı doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte kontrol eden gerçek veya tüzel kişiyi, Doç. Dr. Adalet HAZAR
TANIMLAR YÖNETİCİLER: Md. 3 1. KISIM YÖNETİCİLER: Bankanın YK, DK ve Kredi Kom. Bşk. Üye, GM, GMY ve imza yetkisine sahip mensuplarından; Bölge Md., Şube Md. ve Genel Müdürlük merkez teşkilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara eşdeğer isimler altında faaliyet gösteren Birimlerin Yöneticileri, Doç. Dr. Adalet HAZAR
Md. 3 TANIMLAR 1. KISIM MEVDUAT: Yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında, istendiğinde ya da belli bir vadede geri ödenmek üzere kabul edilen para, TASARRUF MEVDUATI: Mevduat bankaları nezdinde açtırılan, gerçek kişilere ait ve münhasıran çek keşide edilmesi dışında ticari işlemlere konu olmayan mevduat hesapları, Doç. Dr. Adalet HAZAR