ZARFLAR (BELİRTEÇLER)

Fiilleri, fiilimsileri, ekfiilleri ve sıfatları niteleyen kelimelere zarf(belirteç) denir. *Tek başına sıfat olamadığı gibi tek başına zarf da yoktur. Zarflarda sıfatlar gibi tek başlarına isimden başka bir şey değildir. Güzel isim Güzel resim sıfat isim Güzel olmuş Zarf fiil

UYARI: Sıfat-Zarf Ayırımı Sıfatlarla zarfların ortak yanı, niteleyici ve belirtici adlar olmalarıdır. Ayrılan yanı ise sıfatların adları, adılları; zarfların ise eylem ve eylem soylu s özcükleri niteleyip belirtmeleridir. Bu görevleri kesindir. Bu görevleri var Zarflar da sıfatlar gibi çekim almazlar.

Nitelik bildiren kelime isimden önce SIFAT ---- İSİM ZARF ---- FİİL Güzel günler yakındır. Futbolu güzel oynar. Nitelik bildiren kelime isimden önce kullanılırsa sıfat, fiilden önce kullanılırsa zarf olur.

ZARFLAR ANLAM BAKIMINDAN BEŞE AYRILIRLAR Durum (Hal) Zarfları Zaman Zarfları Yer-Yön Zarfları Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları Soru Zarfları

1) Durum (Hal) Zarfı ÖRNEKLER: Fiillerin durumlarını bildiren tek sözcüklerdir. Fiille sorulan “nasıl” sorusunun cevabı durum (hal) zarfıdır. ÖRNEKLER: Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. Durum (hal) zarfı Nasıl?

O, her zaman dikkatli konuşur. Nasıl? O, her zaman dikkatli konuşur. Durum (hal) zarfı Küçük kız güzelce süslendi. Nasıl? Durum (hal) zarfı *Eğri oturalım, doğru konuşalım. * Düşüncelerini açıkça söyleyebilirsin. * Çocukça seviyor delice gülüyordu. * Anlatılanlara kahkahalarla güldüler * Ülkeden gizlice kaçmış. * Oradan hızla uzaklaştı. * Her hafta ailece sinemaya gideriz * Babasına yaşlı gözlerle el salladı.

Dikkat!! İkilemeler ve yansımalar da zarf göreviyle kullanılabilir. Bildiklerini bir bir anlattı. Konuyu enine boyuna tartıştık. Adamcağız utana sıkıla içeri girdi. Kalbim küt küt atıyor. Bütün gece horul horul uyudun be adam! Bebecik mışıl mışıl uyuyor.

2) Zaman Zarfları Fiilli zaman yönünden etkileyen zarflardır. Fiile sorulan “ne zaman” sorusunun cevabı zaman zarfıdır. Yarın balığa gideceğiz. Seninle akşamleyin buluşuruz. Ne zaman? Uçak az önce hava alanına indi. Bayramda tüm kırgınlıklar unutulur. Hani işler dün bitecekti.

Örnekler: Tatilden dün dönmüşler. Sabah evde miydin? Akşam maçı izleyeceğim. Yarın pikniğe gideceğiz. Dün yoktun. Demin buradaydı.

3) Yer-Yön Zarfı Fiilin nereye doğru olduğunu bildiren kelimelerdir. Fiile sorulan “nereye” sorusunun cevabı içeri, dışarı, aşağı, yukarı, ileri , geri, beri kelimelerinden herhangi birisiyle yer-yön zarfıdır. Örnekler: Yukarı çıktı. Geri geldi. Aşağı indi. İleri gitti. Yağmuru gören tavuklar içeri kaçıştılar.

Örnek: Nereye? Beri gel barışalım. Bu yoldan geri dönülmez. Öfkeyle dışarı çıktı. Yukarı çıkma , aşağı in. Bu yoldan geri dönülmez. Gönüllü olan bir adım ileri çıksın.

Bu yoldan geri dönülmez. DİKKAT! Yer-yön zarfları kesinlikle çekim eki almazlar, alırlarsa isim olurlar. Bu yoldan geri dönülmez. Yer -yön zarfı Bu yoldan geriy e dönülmez. isim Dalgın dalgın dışarı bakıyordu. Dalgın dalgın dışarıy a bakıyordu.

4)Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfı Miktar zarfları fiili veya fiilimsileri azlık- çokluk yönünden derecelendiren zarflardır. Fiile sorulan “ne kadar” “sorusunun cevabı miktar zarfıdır. Ali bu derse çok çalışmış. Bugün pek iyi değilim. Bu çok eski bir evdir. En güzel o anlattı. Daha kolay gidersiniz. Çok konuşmak iyi değil. Biraz dinlenelim. Sen de çok güzelsin.

Kazanmak için çok çalışmalısın. Ne kadar? Azlık – çokluk zarfı Düne göre epeyce iyileşmişin. Az yiyen, çok yaşar. Biraz konuşabilir miyiz?

Bu konuya daha çok çalışmalısınız. Dikkat! Azlık – Çokluk zarfları diğer zarflardan farklı olarak sıfatları ve zarfları da derecelendirebilir. Beni çok iyi dinle. Nasıl? Ne kadar iyi? Bu konuya daha çok çalışmalısınız. Ne kadar? Ne kadar çok? zarf Aranızda en çok okuyan kim? Ne kadar çok? Savaşlar olmasaydı dünya ne güzel olurdu? fiil

Fiili soru yoluyla etkileyen zarflardır. 5) SORU ZARFLARI Fiili soru yoluyla etkileyen zarflardır. Kazanmak için nasıl çalışmalıyız? fiil Ne zaman bitecek bu dertler? Daha ne kadar bekleyeceğiz. Bu saatte ne gezip duruyorsun? Bana niçin haber vermediniz?

DİKKAT! Soru zarfları, soru sıfatı veya soru zamirleriyle karıştırılabilir. Soru zarfı fiil Ne ağlıyorsun be? Ne gün gelecekler? Soru sıfatı isim Bana ne aldın? Soru zamiri Aldığı şeyin ismini soruyor.

“Boş” kelimesi , hangi cümlede zarf ÇIKMIŞ SINAV SORULARI “Boş” kelimesi , hangi cümlede zarf görevindedir? A) Boş sokaklardan geçerek eve girdi. B) Çocuklar boş arsada oynuyorlar. C) Yeni evimiz iki aydır boş duruyor. D) Hayret, bu ev daha dün boştu. 1996-DPY

Örnek Soru: 1994 - FL Acele acele bir çorba yaptı. Tabakları masaya sıra sıra dizdi. Ekmekleri ince ince kesti. Çocukları birkaç kez çağırdı. Cümlelerdeki altı çizili kelime gruplarının ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir? A) Zarf olmaları B) İkileme olmaları C) İsim olmaları D) Sıfat olmaları 1994 - FL

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zaman zarfı kullanılmamıştır? A) İstanbul’a geldiğinde mutlaka beni ara. B) Geceleri ağlardı, gizli gizli. C) Şimdi gelirim dedi, hala gelecek. D) Zaman su gibi akıp geçiyor. 1992 - FL

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zarfla sağlanmıştır? A)Seni kim aramıştı. B)Niçin susuyorsunuz? C)Hangi okul sizindi? D)Nasıl bir yer düşünüyorsunuz? 1996 - FL

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yön belirten zarf vardır? A) Saatlerce yürüdük ama daha yolun yarısına gelemedik. B) Dün aldığı kitabı okulda unuttu. C) Öğrenci, şiiri coşkulu ve güzel okudu. D) Yabancı adam bize doğru geliyordu. 2000-ML