KÜLTİVATÖR

İLAÇLAMA EKİPMANI PULLUK

ANIZ ve YAKILMASI

ANIZ

TOHUMLUK Tohum: Çiçeklerdeki dişi organın(ların) tozlanıp döllenmesiyle oluşan; embriyo ve embriyo yedek besin maddelerini taşıyan GENERATİF ÜREME BİRİMİDİR. Tohumluk ise Generatif ve Vegetatif (Çelik, Yumru, Soğan…) organların hepsine denir. İyi bir tohumluk yüksek verimin önkoşuludur ve verimi %15-20 artırır. İyi bir tohumluk; Fiziksel, Biyolojik ve Genetik değeri ‘i yüksek tohumluk demektir.

1- Çeşit Saflığı (% 97- % 98’den fazla) 2- Bin Tane Ağırlığı Fiziksel Değer: 1- Çeşit Saflığı (% 97- % 98’den fazla) 2- Bin Tane Ağırlığı 3- Diğer Çeşit Tohumları Oranı 4- Diğer Ürün Tohumları Oranı 5- Yabancı Ot Tohumları Oranı 6- Tohumluktaki Yumurta ve Larvalar ile Hastalık Sporları 7- Cansız Yabancı Madde (Taş, Toprak…) Oranı Biyolojik Değer: Çimlenerek toprağın üstüne çıkabilenlerin oranıdır. A- Çimlenme Hızı ve Gücü (Buğday’da 4 - 8 gün) B- Sürme Hızı ve Gücü (Buğday’da 7 -12 gün) Genetik Değer: - Yüksek verim - Erkencilik - Kışa ve Kurağa dayanıklılık - Hastalık ve Zararlılara dayanıklılık…

E K İ M İ Ş L E M İ Ekim : Tohumun istenilen zaman, derinlik, yöntem ve sıklıkta toprağa bırakılıp; üzerinin uygun kalınlıktaki toprakla örtülmesidir. Zaman : Ülkemizde serin iklim tahıllarının güzlük (kışlık) ekilişi, hem ürünü garantiye almak ve hem de yüksek verim elde etmek için gereklidir. (OA’da bunun için en uygun zaman Ekim ayının ortasıdır.) Derinlik : (5-8) cm’dir.

EKİM NÖBETİ (Crop Rotation) Aynı ya da farklı tarla(lar)da, farklı familyalardan bitkilerin arka arkaya yetiştirilmesidir. buğday + patates +yonca+mısır + tütün arpa + şekerpancarı + soya + buğday + mısır pamuk + yerfıstığı + keten + yulaf + üçgül ayçiçeği + çavdar + anason + arpa + yonca Mısır+buğday+yonca+şekerpancarı+yulaf

EKİM NÖBETİNDEN TARIMSAL BEKLENTİLER Toprak verimliliğini koruma, artırma… Yabancı ot savaşı, Toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısını derinlemesine düzeltip, iyileştirme Toprağın çeşitli katlarından yararlanma, Bitki hastalık ve zararlıları ile savaşma, Erozyonu önleme,

HASAT VE HARMAN Hasat : Belirli olgunluğa gelen tarla bitkilerinin çeşitli alet, yöntem ve tekniklerle, uygun zamanda tarladan toplanmasıdır. Harman: Ekonomik önem taşıyan kısım ya da kısımların hasadı yapılan üründen ayrılması ve alınmasıdır. Tahıllar ile bazı yemeklik tane baklagillerinde hasat ve harman genelde biçerdöverle (tane nemi %14’ün altına düşünce) yapılır. Tahıl hasadı; İç Anadolu’da % 7 nemde ve Temmuz-Ağustos aylarında gerçekleştirilir.

SICAK İKLİM TAHILLARI Mısır (Zea ssp.) Çeltik (Oryza ssp.), Darılar (Sorghum ssp., Panicum ssp., Seteria ssp.) ve Kuşyemi (Phalaris ssp.)’nden oluşur.

SICAK İKLİM TAHILLARI Tahılların; Serin ve Sıcak şeklinde ikiye ayrılmasının temelindeki neden; cinslerdeki iklim (özellikle sıcaklık) isteklerinin farklılığındandır. Sıcak iklim tahıllarının adaptasyon alanları geniştir. Bunlardan bol su isteyen ve suda yetiştirilebilen cins “Çeltik (Oryza sativa L.)”tir.

SICAK İKLİM TAHILLARI Darılar eski zamanlardan günümüze kadar verim düzeyi düşük ve stres (baskı) koşullarının oldukça yaygın olduğu yerlerde yetiştirilmektedir (Örnek Afrika kıtası). Bu grubun en çok su isteyen cinsi “Çeltik (Oryza sativa L.)” olup, onu “Mısır (Zea mays L.)” bitkisi izler.

SICAK İKLİM TAHILLARI Enaz (8-12) °C’de çimlendikleri için yazlık olarak ekilirler. Çimlendikten sonra düşük sıcaklıkta kalma istekleri serin iklim tahıllarından daha azdır (yani, daha kısa sürede ve yüksek sıcaklıklarda vernalize olurlar). Vegetasyon süreleri boyunca (2300-5000) °C toplam sıcaklık isterler.

SICAK İKLİM TAHILLARI Bunlardan mısır bitkisi kesinlikle sulanarak yetiştirilir. Özellikle, mısır ve darı yetiştiriciliğindeki nem azlığı ya da sulama suyu eksikliği verimi derhal düşürür. Bunlar suyu, serin iklim tahıllarından çok daha ekonomik olarak kullanırlar. Hepsi C4 bitkisidir. Tarlada bulundukları sürede güneşli geçen saatlerin çokluğu ve ortam sıcaklığın yüksek oluşuna karşın, vegetasyon süreleri, serin iklim tahıllarından çok daha kısadır. (Bu süre, sıcak iklim tahıllarında en çok 2-4 ay; serin iklim tahıllarında en az 7-8 aydır. ).

SICAK İKLİM TAHILLARI 1 g kuru madde yapabilmek için (300-400) g su tüketiyorlarken, bu miktar serin iklim tahıllarında (500-700) g arasındadır.

SICAK İKLİM TAHILLARI (TOPRAK İSTEKLERİ) Toprak sıcaklığı çok önem taşır. Özellikle çeltik; killi-tınlı ve bol humuslu topraklarda çok iyi yetişirken; fazla süzek (geçirgen), kumlu, tınlı ve hafif olan toprakları sevmez; ancak, toprağın tuzluluğuna karşı dayanıklılığı oldukça iyidir. Mısır bitkisi ise besin maddelerince zengin, verimli ve derin toprakları sever. Ancak, fazla asitli ve alkali topraklar ona n uygun değildir.

SICAK İKLİM TAHILLARI (TOPRAK İSTEKLERİ) Darıların toprak isteklerinde aşırılık yoktur; normal sınırlar içindedir, aşırı nemli olmayan ve kireçsiz her türlü toprakta rahatça yetişirler. Kuşyemi ise yüzlek köklü oluşu ve vegetasyon süresinin kısalığından dolayı üst katları çok verimli olan ve killi toprakları sever.

MISIR (Zea mays L.) 22

MISIRIN TAKSONOMİSİ Mısır (Zea mays L.); Poaceae (= Gramineae) familyasının Maydeae oymağındandır ve 2n = 20’dir. Mısır çeşitleri (7) gruptur: 1- Zea mays indentata : Atdişi mısır 2- Zea mays indurata : Sert mısır 3- Zea mays everta : Cin mısır 4- Zea mays saccharata : Şeker mısır 5- Zea mays tunicata : Kavuzlu mısır 6- Zea mays amylaceae : Unlu mısır 7- Zea mays ceratina : Mumlu mısır

Zea mays everta (Cin mısır)

Mısır Hasat Makinası

Silaj Yapımı (HASAD) 28

Silaj Yapımı (Parçalama) 29

MISIR TANESİ 30

Tahıllarda Tane Yapısı (Örnek Mısır) Meyve kabuğu (Pericarp) Tohum kabuğu (Testa) Hialin Aleuron Tahıllarda Tane Yapısı (Örnek Mısır)

MISIR’DA TEPE PÜSKÜLÜ (♂) KOÇAN PÜSKÜLÜ (♀)

Zea mays ‘ta çiçeklenme Püskü kısmında (Tassel) Dişi organ-koçan’da (Ear) Styl Caryopsis (TANE) Zea mays ‘ta çiçeklenme 33

ÇELTİK (Oryza sativa L.)

ÇELTİK (Oryza sativa L.)

ÇELTİK BİTKİSİNİN ÜRÜNÜ= P İ R İ N Ç By JF Rickman and M Gummert, IRRI, Los Banos Philippines

ÇELTİK (Oryza sativa) Çeltik, insan beslenmesinde kullanılan önemli bir tahıldır. Glisemik indeksi son derece yüksek olan çeltik ürünün (Pirinç); kimyasal yapısında az “protein” bulunur ancak bu kısım “amino asit” lerce zengindir. Dünya tahıl ekilişinde, buğday’dan sonra gelir. Dünya çeltik ekilişinin çok büyük bir kısmı (yak. % 90) Asya kıtasındadır. Çin, Hindistan, Endonezya, Bangladeş ve Tayland önemli üreticisidir. Türkiye’nin çeltik ekilişi uzun yıllardan beri (60 – 80) bin ha dolayında olup, fazla değişim göstermez.

Türkiye’de Çeltik Ekilişini Sınırlayan Bazı Faktörler Tarımının izine bağlı olması, Yerleşim alanlarından uzakta olmasının gerekliliği, Tarımının yaygın olduğu yerlerde kesikli sulama yaplma zorunluluğu, Kontrolü güç ve birbirinden uzak yerlerde çeltik ekiminin yapılması, Sulama suyunun kısıtlı oluşu.

Çeltik Çeşitleri a- Ürünün (pirinç) boyuna Kısa (< 5.0 mm) Orta (5.0-6.0 mm) Uzun (+ 6.0 mm) b- Vejetasyon süresine Erkenci (< 120 gün) Orta erkenci (121-150 gün) Geççi (+ 150 gün)

Uzun taneli: Uzunluğu eninin 4 veya 5 katı olan uzun ve ince taneler. PİRİNÇ ÇEŞİTLERİ Dünyada 7.000 - 10.000 kadar pirinç çeşidi vardır. Pirinçleri dış görünüş, şekil ve boylarına göre; uzun taneli, orta taneli ve kısa taneli olmak üzere (3) alt grupta toplanır. Ancak bu gruplamanın dışında da sınıflandırmalar vardır. Uzun taneli: Uzunluğu eninin 4 veya 5 katı olan uzun ve ince taneler. Pişirildiğinde tanesi tane tane, hafif ve yumuşak olur. Orta boy taneli: Uzunluğu eninin 2 veya 3 katı olan, uzun taneli pirinçten daha kısa ve geniş taneler. Pişmiş tanesi daha nemli ve yumuşak olup; uzun taneli pirince göre birbirine yapışmaya daha eğilimlidirler. Kısa taneli pirinç: Kısa boylu, tombul ve neredeyse yuvarlak tanelerdir. Aromatik pirinç: Kavrulmuş fındık veya patlamış mısıra benzeyen bir doğal aroma ve tada sahiptir. En yaygınları Basmati, Jasmine ve Della’dır. Tatlı pirinç: Kısa, tombul, opak (= yarı mat) tane renkli pirinçlerdir. Pişirildiklerinde şekillerini kaybederler, çok yapışkan ve glütenli olurlar.

ÇELTİK BİTKİSİNİN ADAPTASYONU Kökleri suda çürümeden yetişen ve erimiş O2 ‘den yararlanabilen tek bitki cinsidir. Minimum çimlenme sıcaklığı (12oC) olup, günlük ortalama sıcaklığın 5-6 ay süreyle (20oC)’nin üstünde olmasını ister. Çiçeklenme döneminde havanın oransal neminin, %70-80 dolayında olmasını ister. Su altında yetişmesine karşılık, gelişme dönemine göre ortamda olmasını istediği su miktarı ve yüksekliği (su tabakası kalınlığı) farklılık gösterir. Toprak istekleri: Killi-milli, killi-tınlı, ağır tınlı, tınlı-kireçli ve bol humuslu topraklarda iyi gelişir. Tuza dayanımı iyi olup, Ph=(4.5-7.5) olan topraklarda iyi yetişir. Gübre istekleri: Azotlu gübre isteği çoktur. İyi bir tane verimi için (6-12) kg/da N, (3-6) kg/da P2O5 ve (2-4) kg/da K2O verilmelidir.

Ekim nöbeti isteği: Tavaya sürekli çeltik ekilirse, verim düşer Ekim nöbeti isteği: Tavaya sürekli çeltik ekilirse, verim düşer. 3-4 yıl arka arkaya çeltik ekilirse çeltiğe özgü yabancı otlar (Örneğin Darıcan) çoğalır. Bu nedenle 3 yıldan sonra (Baklagil + Buğdaygil) karışımı ekilmelidir. Toprak işleme: İçinde çeltik bitkisi yetiştirilen ve suyla doldurulan toprak parçası (ları) (tava(lar)); sonbaharda (10-20) cm derinden; daha sonra yabancı ot kontrolü için ilkbaharda (10-12) cm’den tekrar işlenir. Çeltik Tavaları: Tavalar, kenarları (seddeleri) belli yükseklikte olacak şekilde ve su geçirmez kısımlara ayrılır. İçinde su biriken bu tarlalara «çeltik tavaları (rice paddy)» denir. Tavaların büyüklüğü eğime bağlıdır ve %0.2-0.4 olmalıdır. Tesviyesi, ne kadar iyi olursa olsun büyüklüğü hiçbir zaman genişliği 10 da’ dan çok olmamalı; en iyi (0.5-2) da olarak seçilmelidir. Tavalar (5-10) cm su ile göllendirilip; daha sonra sürgü veya çalı geçirilerek bulandırılır. Daha sonra, bu bulanık suya tohum serpilir. Dibe çöken tohumun üzerine (1-2) cm kalınlıkta toprak tabakası kaplar.

BİR ÇELTİK TAVASINDA SÜRÜM

BİR ÇELTİK TAVASINDA MAKİNALI HASAT