COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI VE TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ Hakan KIZILTEPE Coğrafi İşaretler Dairesi Başkanı Mart 2017

SUNUMUN İÇERİĞİ Coğrafi İşaret Kavramı Geleneksel Ürün Adı Kavramı Tanımı Mevzuat İşlevleri Geleneksel Ürün Adı Kavramı Tescil Sistemi Denetleme Coğrafi işaret tescil belgesi örneği: Kars Kaşarı İstatistikler

COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI Tanımı: “kalitesi veya ününü belirli bir coğrafi yöreye borçlu olan ürünleri adlandırmak için kullanılan işaretler” Örnekler: Finike Portakalı, Rokfor Peyniri, Tekila, Kars Kaşarı, Milas Zeytinyağı, İzmit Pişmaniyesi, Kayseri Pastırması, Oltu Taşı, Antep Kutnu Kumaşı…. Coğrafi işaret dediğimizde ilk kez duyanların zihninde bir karşılık oluşmaz genelde. Aslında kısaca yöresel ürünlerin tescil ile koruma altına alınmasıdır diyebiliriz. Burada önemli olan nokta ürünün yöre ile özdeşleşmiş olması ve bazı özelliklerini veya tamamını yöreye borçlu olmasıdır.

COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI Coğrafi işaretten söz edebilmek için: a) Coğrafi sınırları belirlenmiş bir alan olmalı b) Bu alana ait doğa ve beşeri unsurlardan kaynaklanan bir ürün olmalı c) Ürünün karakteristik özellikleri ile coğrafi köken arasında bağlantı olmalı d) Ürün belirli bir karakteristik özellik kazanmış olmalı Burada alan ile kastedilen yöreye özgü ürünün hangi yöre ile özdeşleştiği, hangi yörenin özelliklerinden dolayı farklı bir ürün haline geldiğidir. Ürün, kanun çerçevesinde tarım, gıda, sanayi ve doğal ürünlerden herhangi biri olabilir. Ancak tarihi yapılar, dağ, tepe, vadi gibi coğrafi unsurlar bu ürünler kapsamına girmez. Bağlantı ile kastedilen, ürün ile kaynaklandığı yöre arasında bir irtibat olmasıdır. Yani yörede üretilen ürünün bazı özelliklerinin yörenin beşeri yapısı, iklimi, toprak yapısı, topoğrafyası gibi unsurlarından kaynaklanması gerekir. Bu bağ asgari olarak yöre ile özdeşleşme, ünlenme şeklinde de olabilir. Genel kural olarak coğrafi işaret olarak tescil edilecek ürünün benzer ürünlerden farklılaşması beklenir. Ancak bu mutlak bir şart değildir.

TÜRKİYE’DE COĞRAFİ İŞARET MEVZUATI 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun Coğrafi İşaretler kitabının hükümleri kapsamında koruma sağlanmaktadır: MADDE 34- Coğrafi işaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir. Coğrafi işaretler, menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edilir. İki tür coğrafi işaret vardır: Menşe adında ürünün tüm üretim aşamaları ilgili coğrafi sınırlar içerisinde gerçekleştirilmek zorundadır. Ürünün tüm ayırt edici özellikleri yöreden kaynaklanır. Dolayısıyla ürünün üretiminde kullanılan tüm hammaddeler, üretim metotları ve diğer tüm süreçler yörede gerçekleştirilmelidir ve bu süreçlerin yörede gerçekleştirilmesi nihai ürünün ayırt edici özelliklerini oluşturur. Mahreç işaretinde ise ürünün bazı özelliklerinin yöreden kaynaklanması yeterlidir. Bu bağlamda üretim süreçlerinden sadece bazılarının yörede gerçekleştirilmesi gerekir. Ürün ve yöre arasındaki bağ sadece ün ise bu durumda bu şart da aranmaz.

TÜRKİYE’DE COĞRAFİ İŞARET MEVZUATI Coğrafi İşaret Türleri Mahreç işareti Menşe adı Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlar Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlar İki tür coğrafi işaret vardır: Menşe adında ürünün tüm üretim aşamaları ilgili coğrafi sınırlar içerisinde gerçekleştirilmek zorundadır. Ürünün tüm ayırt edici özellikleri yöreden kaynaklanır. Dolayısıyla ürünün üretiminde kullanılan tüm hammaddeler, üretim metotları ve diğer tüm süreçler yörede gerçekleştirilmelidir ve bu süreçlerin yörede gerçekleştirilmesi nihai ürünün ayırt edici özelliklerini oluşturur. Mahreç işaretinde ise ürünün bazı özelliklerinin yöreden kaynaklanması yeterlidir. Bu bağlamda üretim süreçlerinden sadece bazılarının yörede gerçekleştirilmesi gerekir. Ürün ve yöre arasındaki bağ sadece ün ise bu durumda bu şart da aranmaz.

MENŞE ADI a) Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, bölge veya çok özel durumlarda ülkeden kaynaklanan bir ürün olması; b) Tüm veya esas nitelik veya özellikleri bu yöre, alan veya bölgeye özgü doğa ve beşeri unsurlardan kaynaklanan bir ürün olması. c) Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümüyle bu yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılan bir ürün olması. “Taşköprü Sarımsağı” ve “Afyon Kaymağı”: Ait oldukları coğrafi bölgenin dışında üretilemezler. Çünkü ürün niteliklerini, ancak ait olduğu yöre içinde üretildiği takdirde kazanabilir. Menşe adlarda, coğrafi sınır genelde bir ilçe veya il olur. Çünkü ürünün tüm özelliklerinin yöreden kaynaklanması gerektiğinden ürüne özelliğini veren yöresel özellikler genel olarak çok geniş bir alana yayılmış olamaz. Ancak istisnai olarak bir ürünün tüm ülkeden kaynaklanan bir ürün olması ihtimali mevzuaten kabul edilmiştir. Bu durum, ürünün mahiyetine göre ve ulusal veya uluslararası koruma ihtiyacına göre değerlendirilebilir. İstisna olarak menşe adlarda hammadde gerektiğinde yöre dışından gelebilir. Taşköprü Sarımsağı Afyon Kaymağı

MAHREÇ İŞARETİ a) Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, veya bölgeden kaynaklanan bir ürün olması; b) Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu yöre, alan veya bölge ile özdeşleşmiş bir ürün olması; c) Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az birinin belirlenmiş yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılan bir ürün olması. Örnek “Antakya Künefesi”: Coğrafi sınır olarak Antakya belirtilmiştir. Künefede kullanılan peynir Antakya yöresine özgü tuzsuz inek peyniri olması gerekmektedir. Yöreyle minimum bir bağının olması gerekir. Bu bağ en asgari olarak yöreyle özdeşleşmiş olmak ve ünlenmektir.

COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI Neler Coğrafi İşaret Tescili Alabilir: gıda, tarım, maden, el sanatları ürünleri sanayi ürünleri Tescil Edilemeyecek Adlar: Coğrafi İşaret tanımı (Kanun Md 34) kapsamına girmeyen adlar. Ürünlerin öz adı olmuş adlar (jenerik adlar) Ürünün gerçek kaynağı konusunda halkı yanıltabilecek olan bitki tür ve çeşitleri, hayvan ırkları veya benzeri adlar. Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı adlar. Başvuru hakkına sahip kişiler tarafından başvurusu yapılmış olmasına rağmen kendi ülkesinde korunmayan, koruması sona eren veya kullanılmayan adlar. Tescilli veya başvurusu yapılmış bir coğrafi işaret ile tamamen veya kısmen eş sesli olan ve tüketiciyi yanıltabilecek adlar. - 34 üncü madde buraya kadar anlattıklarımızı ifade eden kanun maddesi. Yani buraya kadar anlattığımız özelliklere uymayanlar tescil edilemez. Öz adı ile kastımız, bir yöre ile özdeşleşen bir ad değil de bir ürünün genel adı haline gelmiş olmasıdır. - Ürün üzerinde görüldüğünde yöreye ait bir ürün mü yoksa bir tür veya çeşit adı mı olduğu konusunda ihtilaf oluşturacak isimler tescil edilmezler.

GELENEKSEL ÜRÜN ADI KAVRAMI (6769 Sayılı Kanun Md 34) Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ve ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlaması hâlinde geleneksel ürün adı olarak tanımlanır: a) Geleneksel üretim veya işleme yöntemi yahut geleneksel bileşimden kaynaklanması. b) Geleneksel hammadde veya malzemeden üretilmiş olması. - Coğrafi işaret mi acaba diye düşünüp de belli bir yöreyle özdeşleşmeyen ürünlerdir. Genelde bir yöre adı içermezler. Örnek olarak lokum, baklava, pastırma, sucuk ve benzeri ürünler düşünülebilir. - İki unsurdan birini içermek zorundadır. Ya üretim ya da işlemi yöntemi geleneksel olmalı ya da malzemesi, hammaddesi geleneksel olmalı.

GELENEKSEL ÜRÜN ADI KAVRAMI Patent, marka, tasarım, coğrafi işaret gibi bir sınai mülkiyet hakkı çeşidi değildir. geleneksel ürün adına ilişkin şartları taşımayan adlar, ürünün genel özelliğini ifade eden adlar, ürünün niteliği konusunda halkı yanıltabilecek adlar, kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı adlar, geleneksel ürün adı olarak tescillenemez. Geleneksel ürün adının amblemsiz kullanımı 6769 sayılı Kanun hükümlerine tabi değildir. Coğrafi işarette olduğu gibi sınırları beli bir coğrafi alanın belirlenmesi istenmemektedir. Örneğin: aşure, ayran gibi ürünler tüm Türkiye’de benzer şekilde üretilen ve coğrafyadan bağımsız ürünlerdir. Sınai mülkiyette bir mülk ve bir de mülk sahibi vardır. Patent, marka, tasarımda tek bir mülkiyet sahibi vardır. Coğrafi işarette ise o ürünü üreten tüm yöresel üreticiler sahip durumundadır. Geleneksel ürün adı kavramında ise münhasır, kişiye özgü bir hak yoktur. Kuralına uygun üretim yapan herkes üretebilir. - Kurumumuz tarafından kamuoyuna duyurulacak olan amblem ürün üzerinde kullanılmadığı sürece kanun hükümlerine tabi olmaz. Bu şekilde ürünün ülkemizde üretiminin kısıtlanmaması bir taraftan da amblem kullanarak ürünlerinin gelenekselliğini garanti edenlerin diğerlerinden ayrıştırılması amaçlanmıştır.

Kimler Başvuru Yapabilir? COĞRAFİ İŞARET / GELENEKSEL ÜRÜN ADI Kimler Başvuru Yapabilir? (6769 Sayılı Kanun Md. 36) Üretici grupları Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler. Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici. Esas olarak coğrafi işaret ve geleneksel ürün kavramının özü üreticilerin bir araya gelerek birlik halinde başvuru yapmalarıdır. Zira kendi menfaatlerini en uygun ve en doğru şekilde onların koruyacağı değerlendirilebilir. Ancak yöre ve ürünle ilgili kamu kurum ve kuruluşları, dernekler ve vakıflar da başvuru yapabilirler. Ürünün tek üreticisi istisnai olarak olabilir. Bu durumda tek bir üretici başvurabilir. Aksi halde tek bir tüzel veya gerçek kişi başvuramaz. Üretici: tarım ürünlerini, gıda maddelerini, madenleri, el sanatları ve sanayi ürünlerini üreten veya işleyen yahut tedarik zincirinde yer alarak ürünün tescile konu özelliklerini etkileyen bir işlem yapan kişi Üretici Grupları: kanuni oluşumuna veya bileşimine bakılmaksızın aynı ürünün üreticilerinden oluşan birlik

COĞRAFİ İŞARETİN İŞLEVLERİ 1. Ürüne Yönelik İşlevleri Ayırt edicilik Coğrafi kaynak belirtmek (kökeninin mutlaka bir yere dayanması) Üretim metodunu ve kaliteyi garanti etmek (tescil şartnamesi ile garanti altına alınır,denetimlerle sürdürülür) Pazarlama aracı olmak Malatya kayısısı dendiğinde, diğer kayısılardan farklı bir ürün ifade edilmiş olur. Ayrıştırılır. Ürünün menşei ifade edilmiş olur. Tescil ile tesis edilen denetim sistemi ile ürünün gelenekselliği ve tescilde ifade edilen şartlara uygunluğu garanti altına alınır. Ürünün ününden faydalanılarak pazarlanmasında bir araç olarak değerlendirilir.

COĞRAFİ İŞARETİN İŞLEVLERİ 2. Yöreye ve Ekonomiye Yönelik İşlevleri Yerel üretimi ve kırsal kalkınmayı desteklemek Geleneksel bilgi ve kültürel değerleri korumak Biyo-çeşitliliği korumak Sürdürülebilir ve izlenebilir ürün kalitesi sağlamak Ürün taklitçiliği ile mücadele etmek Bölgenin tanıtımını sağlayarak turizme katkıda bulunmak (Örn: Fransa ve İtalya’da şarap turları, Gıda Müzeleri vb.) Marka şehirlerin oluşumunda katkı sağlaması: Gaziantep – Antep Baklavası Roquefort  kasabası – Roquefort peyniri Ürün, yörede üretildiğinden kırsal kalkınmayı destekler Ürün, tescilde belirtilen kurallara göre üretildiğinden geleneksellik ve dolayısıyla kültürel ve tarihi değerler korunur Denetim ile kalite izlenir ve sürdürülebilir olur Sahte üreticilerin önüne geçilir Turistik bir unsur olabilir

COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ FAYDALARI Bir ürün belli bir yörede üretildiği için o yörenin iklim, toprak gibi özellikleri dolayısıyla belli bir takım farklı özelliklere sahip oluyorsa ve Bu ürün benzerlerinden sıyrılarak tüketici nezdinde meşhur olup daha fazla talep görüyorsa ve Bu talep doğrultusunda bu ürüne benzerlerinden daha fazla ücret ödeniyorsa Sahte üreticiler ve sahte ürünler engellenebilir Daha yüksek ücret ödenen ürünü üretmeyen, üretemeyen, üretme yetkisine haiz olmayan üreticiler, gerçek olmayan ürünleri coğrafi işaret ibaresini kullanarak piyasaya sürebilirler

Bu faaliyet engellenmezse İlk olarak tüketici yanıltılır, üründen beklediği özellikleri üründe bulamaz Ürünün sahip olduğu ün zedelenir, imajı bozulur ayrıca ürünle ilgili coğrafi işaret, tür adı (jenerik ad) haline gelir Ürünün haklı üreticilerinin elde etmesi gereken gelir haksız üreticiler tarafından gasp edilmiş olur Tüketici korunur Ürünün ünü ve gelenekselliği korunur Gerçek üreticiler korunur, gelirleri muhafaza edilir Ürünün katma değeri yükselir

COĞRAFİ İŞARET KORUMASININ FAYDALARI Tüketiciyi korur Ürünün gerçek üreticilerini korur Ürünün taklitlerini engelleyerek ürünün sahip olduğu ün ile yaşamasını sağlar Bir ülkenin tarihi ve kültürel değerlerini korur Bölgesel kalkınmaya katkı sağlar Bir ülkenin ihracat gelirlerinde önemli bir yere sahip olabilir Özetlemek gerekirse bu faydalar ortaya çıkar.

COĞRAFİ İŞARET / GELENEKSEL ÜRÜN ADI TESCİL SİSTEMİ TESCİL → Ürünün ayırt edici özellikleri, üretim metodu, üretim alanı ve denetim biçimi ile ilgili bilgilerin hukuki düzenleme kapsamında kayıt altına alınması Ürünün koruma altına alınmasıdır. Bu ise tescil belgesi ve coğrafi işaretin Türk Patent ve Marka Kurumu siciline kaydedilmesi ile gerçekleşir.

BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER Başvuru yapanın kimliğine ilişkin bilgileri de içeren başvuru formu. Tescili istenen coğrafi işaretin adı, menşe adı veya mahreç işaretinden hangisine uygun olduğuna ve ürün grubuna ilişkin bilgi ile coğrafi işaret tanımına uygunluğunu kanıtlayan bilgi ve belgeler. Ürünün tanımı, ürünün ve gerekiyorsa hammaddesinin fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve duyusal özelliklerini açıklayan teknik bilgi ve belgeler. Coğrafi alanın sınırlarını açıkça tanımlayan ve belirleyen bilgi ve belgeler. Neden menşe, neden mahreç olduğuna ilişkin bilgi ve belgeler. Menşe ise bütün karakteristik özelliklerini oradan aldığına ilişkin bilgi ve belgeler. Mahreç ise hangi özellikleri yöreden kaynaklanıyor bu bilgilerin temini. Coğrafi sınırla ilgili olarak gerekirse bir harita verilebilir. Mahreçlerde genelde il, ilçe ile özdeşleştiğinden bunların isminin verilmesi yeterli olabilir. Ama menşe ise ve özellikle tarım ürünlerinde harita ile daha net sınırların çizilmesi gerekebilir. Ürünün kendine has özellikleri ile yöre arasındaki bağın, ilişkinin açıklanması. Örneğin iklimi şu özelliktedir ve bu da ürüne şu özellikleri kazandırmaktadır, böylece ürün benzerlerinden farklılaşmaktadır gibi. Kullanım biçimi genel olarak markalama seçilebilir ama özel bir etiket tasarımı ve etikette yer alması gereken bilgiler öngörülüyorsa etiket seçeneği tercih edilmeli.

BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER Üretim metoduna ve varsa söz konusu ürüne özelliğini veren yerel üretim teknikleri ile usul ve adetlere ilişkin bilgi ve belgeler. Coğrafi işaret tanımı kapsamında coğrafi işaret tesciline konu olan ürünün niteliğinin, ününün veya diğer özelliklerinin söz konusu coğrafi alan ile bağlantısını kanıtlayan bilgi ve belgeler. Ürünün söz konusu coğrafi alandaki tarihsel geçmişine ilişkin bilgi ve belgeler. Denetim biçimini ayrıntılı olarak açıklayan bilgi ve belgeler. Coğrafi işaretin kullanım biçimi ve varsa etiketleme ve ambalajlama usullerini açıklayan bilgiler. Başvuru ücretinin ödenmesi (fiziki başvuru: 40 TL, Online başvuru: 25 TL) Neden menşe, neden mahreç olduğuna ilişkin bilgi ve belgeler. Menşe ise bütün karakteristik özelliklerini oradan aldığına ilişkin bilgi ve belgeler. Mahreç ise hangi özellikleri yöreden kaynaklanıyor bu bilgilerin temini. Coğrafi sınırla ilgili olarak gerekirse bir harita verilebilir. Mahreçlerde genelde il, ilçe ile özdeşleştiğinden bunların isminin verilmesi yeterli olabilir. Ama menşe ise ve özellikle tarım ürünlerinde harita ile daha net sınırların çizilmesi gerekebilir. Ürünün kendine has özellikleri ile yöre arasındaki bağın, ilişkinin açıklanması. Örneğin iklimi şu özelliktedir ve bu da ürüne şu özellikleri kazandırmaktadır, böylece ürün benzerlerinden farklılaşmaktadır gibi. Kullanım biçimi genel olarak markalama seçilebilir ama özel bir etiket tasarımı ve etikette yer alması gereken bilgiler öngörülüyorsa etiket seçeneği tercih edilmeli.

İNCELEME AŞAMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR Menşe adı özellikleri anlatılırken mahreç işaretinin seçilmesi ya da tam tersi Ürünün benzer ürünlerden farkının/ayırt edici özelliklerinin tespit edilememesi Ürünün genel özelliklerinin ayırt edici özellikleri gibi anlatılması Sübjektif ifadelere yer verilmesi sayısal/somut veriler kullanılmaması Coğrafi sınır /alan tespitin doğru yapılamaması

İNCELEME AŞAMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR Ayırt edici özellikleri kanıtlayıcı dokümanların eksikliği, uzman kuruluşların görüşleri ve bilimsel çalışmalara yer verilmemesi Ürünün yöredeki bilinirliğini/ününü, tarihsel geçmişini / yöre ile özdeşleştiğini açıklayan dokümanların yeterli olmaması Denetim mekanizmasının yeterince açıklanmaması, denetim komisyonunun hangi unsurları denetleyeceğinin belirtilmemesi

Ürün türünün genel özelliklerin ayırt edici özellik gibi anlatımı: Hatalı kullanım X elması için “Elma meyvesine ve yetiştiriciliğine ilişkin genel bilgi ve özelliklerinin” anlatılması X eriği üretim metodu bölümüne “Erik Yetiştirme Yöntemi” X eriğinin yetiştirilmesine özgü hiçbir özelliğe değinilmemesi. İyi Uygulama Örneği Meyvelerin hasat zamanı daha yüksekte veya kuzeyde bulunan bölgelere göre daha erkendir. Toprağın pH değeri 8-9 arası, karbonat seviyesi yaklaşık %45,76 ve aktif kireç oranı %10 civarındadır; bu değerler diğer bölge ve üretim alanlarındaki değerlerden çok yüksektir. Toprakta ve ağaçların sulamasında kullanılan suda mevcut olan mineraller, Mollar nar çeşidinin üretilmesindeki özel parametrelerdir

Coğrafi sınır /alan tespitin doğru yapılamaması Hatalı kullanım İlin/ilçenin idari sınırlarının üretim alanı olarak belirlenmesi ( Ürüne asli değerinin veren ve üretim yapılan tüm coğrafi alanın sınırlar içine dahil edilmesi gerekir) Ör: Ankara X eriği ibareli Cİ başvurusunda coğrafi sınır Ankara belirtilmesine rağmen üretim/ayırt edici özellikler bölümünde ‘İç Anadolu Bölgesinde tanınmakta ve geniş ölçüde üretimi yapılmaktadır.’ Cİ’ler komşu bölgeler arasında rekabet unsuru değildir; gerçek üretim alanını yansıtan bir şekilde ifade edilmelidir. İyi Uygulama Örneği «Üretim alanı, Valensiya Özerk Topluluğu’nun güneydoğusunda yer alan Alicante şehrinde yer almaktadır ve Bajo Vanalopo, Alacanti ve Bajo Segura yerleşim yerlerini de içine almaktadır» Rouquefort harita örneği

Sübjektif ifade kullanımı Hatalı kullanım “kendine has kokusu/tadı” “Kendine has aroması” “Lezzetli” Bol sulu Yörede yaygın olarak görülen Benzerlerinden çok farklı lezzeti olan çok kaliteli hoş kokulu çeşide özgü aromasının farklılığı mükemmel lezzeti üstün kalitesi… İyi Uygulama Örneği Haziran ve Eylül ayları arasındaki kurak hava meyve suyunun daha koyu bir renkte olmasına yol açar. Bu aylar arasında sıcaklığın 30 C – 40 C arasında olması organik asitlere bağlı asitliğin 0,18-0,24 arasında olmasını sağlar. Asit-şeker dengesi meyvenin karakteristik tadını verir.

Kanıtlayıcı dokümanların eksikliği/bilimsel çalışmalara yer verilmemesi Hatalı doküman örnekleri Laboratuvar Analiz raporlarının bilimsel farkı kanıtlayan çalışma olarak sunulması (örneklem çalışması yapılmadan birkaç numune analizi) Konunun geçtiği her tür ilgisiz çalışmanın kanıt amaçlı gönderilmesi Ör: X ürününün Modifiye Atmosfer Paketlemenin Kalite ve Raf Ömrüne etkisi Ör: X incirinin organik tarım açısından incelenmesi Ör:X pekmezi başv.’da pekmezin insan sağlığına faydalarından İyi Uygulama Örneği Yıl tekrarlı ürün analizleri sonucu ürünün genel özelliklerinin tespit edilmesi Üniversite, Tarım Bakanlığı, Araştırma Enstitüleri gibi uzman kuruluşlar ile yapılacak çalışmalar Bilimsel makaleler

Evliya Çelebi, Seyahatname Ürünün yöredeki bilinirliğini/ününü, tarihsel geçmişini / yöre ile özdeşleştiğini açıklayan dokümanların yeterli olmaması Basit google araması sonucu ulaşılan, internet çıktılarına yer verilmesi, tarihsel geçmişin son birkaç yıllık olması, Ürünle ilgisi olmayan dokümanların gönderilmesi. Evliya Çelebi, Seyahatname

TESCİL SÜRECİ RED Coğrafi işaret/ Gel. Ürün Adı Başvurusu Eksiklik var Eksiklik giderilmez ise Eksiklik var 2 defayı geçmemek üzere ek süre hakkı Eksiklik bildirimi Şekli inceleme Eksiklik giderme süresi (3 AY) Eksiklik giderme süresi (3 AY) Eksiklik giderilmez ise Eksiklik yok Eksiklik bildirimi Eksiklik giderilmez ise Eksiklik giderilirse Eksiklik var RED Esasa ilişkin inceleme Eksiklik giderilirse Esasa ilişkin eksiklik var mı? Uzman kuruluşa görüş sorma (gerekiyorsa) Eksiklik yok BÜLTENDE YAYIN Eksiklik var Görüş gönderme süresi 1 AY İtiraz süresi 3 AY Eksiklik giderme süresi (3 AY) Gelen görüş doğrultusunda başvurunun değerlendirilmesi Eksikliklerin tamamlanması Eksiklik bildirimi Uzlaşma prosedürü (gerekiyorsa) Eksiklik giderilmez ise Tescile uygun olmama durumunda İtiraz varsa RED Kurul nezdinde itiraz inceleme İtiraz yoksa 2 ay içinde İtiraz varsa Uzman kuruluşa görüş sorma (gerekiyorsa) Kurul nezdinde itiraz inceleme TESCİL İtiraz kabul İtiraz kısmen kabul (değişikliğe uğrayan başvuru Bültende yayınlanır ancak bu yayına karşı itiraz edilemez) İtiraz red Başvuru RED Başvuru RED TESCİL 2 AY Mahkeme (başvuru sahibi redde karşı dava açabilir) Tescilin hükümsüzlüğü talebiyle yetkili mahkemede dava açılabilir Mahkeme (başvuru sahibi redde karşı dava açabilir)

COĞRAFİ İŞARET TESCİL BELGESİ ÖRNEĞİ: -KARS KAŞARI-

İSTATİSTİKLER

İSTATİSTİKLER

COĞRAFİ İŞARET / GELENEKSEL ÜRÜN ADI DENETİM 6769 Sayılı Kanunun 49 uncu maddesi kapsamında denetim Coğrafi işaretlerin ve geleneksel ürün adlarının kullanımının denetimi; tescilli coğrafi işaretleri ve geleneksel ürün adlarını taşıyan ürünlerin üretimi, piyasaya arzı veya dağıtımı aşamalarında veya ürün piyasada iken kullanımının tescilde belirtilen özelliklere uygunluğunun denetimine ilişkin her türlü faaliyeti kapsar. 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 23 üncü maddesi kapsamında denetim Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, tarım ve gıda ile ilgili coğrafi işaret veya geleneksel ürün adlarının kullanımının tescilde belirtilen özelliklere uygunluğunu denetler. İki tür denetimden bahsedilebilir. Birincisi tescilde belirlenen denetim mekanizması tarafından gerçekleştirilen denetim. İkincisi tarım ve gıda ürünlerine mahsus olmak üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yerine getirilen denetimler.

DENETİM Denetim Raporları tescil ettiren tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna yılda 1 defa sunulur. Denetim, Kurum tarafından yeterliliği onaylanan Sicilde kayıtlı denetim merci tarafından yerine getirilir. Denetim merciinin objektif olması, denetimleri yapmak için yetkin ve yeterli sayıda personele, gerekli kaynağa ve donanıma sahip olması gerekir. Denetim merci, amblemin kullanımını da denetler. Tescil ettiren, denetime esas teşkil etmek üzere tescilli coğrafi işareti veya geleneksel ürün adını taşıyan ürünlerin üreticilerinin ve pazarlamasında faaliyet gösterenlerin listesini tutar. Tescil ettiren bu listeyi, talep edildiğinde Kuruma ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlara gönderir. Tescilde belirtilen denetim sıklığı göz önünde bulundurularak denetim merci tarafından denetim planı oluşturulur.

DENETİM Her bir denetlenen için ayrı bir tutanak hazırlanır. Tutanak aşağıdaki hususları kapsar: Denetlenenin kimlik ve iletişim bilgisi, birden fazla adreste üretim veya pazarlama yapılıyorsa ilgili yerlerin adresleri. Denetim merciinde bulunanlar ile denetlenen yerin sorumlusunun kimlik bilgileri ve imzaları. Denetim tarihi ve denetlenen ürüne ilişkin miktar, parti numarası ve benzeri bilgiler.

DENETİM Her bir denetlenen için ayrı bir tutanak hazırlanır. Tutanak özellikle aşağıdaki hususları kapsar: Denetimin etkin bir şekilde yapılabilmesi için varsa denetlenenin hazır bulundurması gereken ek bilgi ve belgeler. Tescil belgesi bilgileri esas alınmak üzere denetlenen özellikler ve bu özelliklerin uygun bulunup bulunmadığı. Uygun bulunmayan kullanımlar için alınması gereken tedbirler ve bu kapsamda yeni bir denetim öngörülmüşse buna ilişkin detaylar. Amblem kullanımının uygunluğu.

TEŞEKKÜRLER