TRYPANOSOMA CRUZİ VE Amerika Tripanozomyazı Filum: Mastigophora(kamçılılar) Klasis: Zoomastigophora Ordo: Protomastigida Fam: Trypanosomatidae Cins: Trypanosoma

TRYPANOSOMA CRUZİ T.cruzi 1909 yılında ilk kez Carlos Chagas tarafından Triatomid böceklerin bağırsaklarında gösterilmiştir. Amerika tripanosomiosis`i olarak bilinen Chagas hastalığının etkenidir. Özellikle Brezilya`da yüksek bir endemi gösterir. Latin Amerika`da 35 milyon insanın bu hastalığın tehdidi altında olduğu ileri sürülmektedir.

Trypanosoma cruzi MORFOLOJİSİ: BuProtozoonların 4 evrim dönemi vardır: 1- Leishmania 2-Leptomonas 3-Crithidia 4-Trypomastigot

Morfolojisi: T.Cruzi insanda 20 цm uzunluğundaki tripomastigot şekildedir. Giemsa ile boyanmış preparatlarda sitoplazma mavi, çekirdek, kinetoplast ve kamçı kırmızı renkte boyanır. Kanda iki morfolojide bulunabilir. Bunlarda birincisi uzun, diğeri ise kısa ve yuvarlak şekildedir.

Morfolojisi: Her iki formda da çekirdek ortadadır. Boyalı preparatlarda tipik olarak C ve U şeklinde görünürler. Kanda ikiye bölünerek çoğalmazlar, çoğalma RES ve diğer doku hücrelerindeki amastigot formdayken gerçekleşir. Amastigot formlar 1,5-4 цm boyutlarında yuvarlak veya ovaldir. L. Donovaniye benzer şekilde dalak, karaciğer, lenf düğümleri ve kemik iliğindeki histiyositlerde saptanabilir.

Morfolojisi: Amastigotların yanında promastigot, epimastigotlara da rastlanabilir. Fakat tripomastigotlar periferik kanda görülür. Taşıyıcı böceklerde(redivüd böcekler) T. Cruzi genellikle epimastigot ve tripomastigot formunda bulunur. T.cruzi N.N.N besiyerlerinde kolayca üreyebilir.

Yaşamsal özellikleri: Hastalığı bulaştıran böcek türleri genellikle infekte bir insandan kan emerler. Emilen kan böceğin vücudunda sindirim kanalında tripomastigot formdan epimastigot forma dönüşür. Hızla ikiye bölünerek çoğalır ve arka bağırsağa geçerler ve enfektif metasiklik tripomastigot şekli oluştururlar.

Yaşamsal özellikleri: Parazit barındıran böcek bir başka memeliden bir yandan kan emerken diğer taraftan dışkılar ve kan emerken açılan yaradan metasiklik tripomastigot formuyla formuyla memeli konağa ulaşır.

Yaşamsal özellikleri: RES hücreleri bu yapıları fagosite ederek karaciğer, dalak, lenf, kalp kasına taşırlar. Parazit burada amastigot şekle dönüşür ve çoğalır. Çoğaldıkları hücreleri patlatarak kana geçer ve tripomastigot şekline dönüşürler.

Chagas` bulaşma yolları: İnsandan insana plasenta yolu Anne sütü ve kan transfüzyonu Cinsel temasla Bulaşma derinin, göz konjunktivinin ve muhat zarlarının yara ve sıyrılarından böcek dışkısındaki tripomastigotların girmesiyle bulaşır.

SON KONAKLAR: İnsan, domuz, köpek, kedi, armodillo ve bazı yabani memeliler ARA KONAK: Redüvid böcekler (Triatomo, Panstrongylus, Rhodnius) cinsine ait türlerdir. ARA KONAK ( VEKTÖR OLAN BÖCEK)

YAŞAM SİKLUSU:

YAŞAM SİKLUSU: İNSAN ENFEKTİF FORMLAR Triatomid böcek dışkısında Kan transfüzyonları ile Kültür ortamlarında Konjentinal enfeksiyonlar

YAŞAM SİKLUSU: Böceğin midesinde çoğalma kanda trypomastigotlar Triatomid böcekler kan emerken Trypomastigotları alabilirler Amastigotların çoğalması ve doku invazyonu (bazı trypomastigotlar kanda kalabilir)

patogenez: T.Cruzi enfeksiyonunda kuluçka dönemi 7-14 gündür. Oluşturduğu chagas hastalığının akut ve kronik şekilleri tanımlanmıştır.

patogenez: Akut şekil: parazit vücuda girdikten 20-30 gün sonra yüksek ateş başlar. Özellikle göz kapaklarında ve yüzde ödem başlar.(romana belirtisi) Troid, preaurikular, parotid, ve submaksillar bezler, lenf düğümleri, dalak, karaciğer büyür.

Ateş zaman zaman yükselebilir. Keratit sıklıkla görülür Ateş zaman zaman yükselebilir. Keratit sıklıkla görülür. Diğer belirtileri tifoya benzer. M. sinir sistemi belirtileri sinirlilik, konvülziyon tarzında görülebilir. Miyokardit, taşikardi, zayıflık, göğüs ağrısı ve elektrokardiyografik bozukluklar görülür. patogenez:

Patogenez kronik şekli: Kronik chagas genellikle erişkinlerde görülür. Kalpte ritm bozuklukları, merkezi sinir sistemi belirtileri ve sindirim sistemi organlarında büyüme görülür.( megakolon, megaözefagus.....gibi) Süregen dönem ufak çocuklarda ivegen şskli takip edebilir. Erişkinlerde doğrudan doğruya bulaşabilir. Miyokardit ve meningo ensefalit oluşursa hastalık kısa sürede ölümle sonuçlanır.

Patogenez kronik şekli: Kronik chagas genellikle erişkinlerde görülür. Kalpte ritm bozuklukları, merkezi sinir sistemi belirtileri ve sindirim sistemi organlarında büyüme görülür. ((megakolon, megaözefagus.....gibi)

TANI: T.Cruzi`nin oluşturduğu hastalığın tanısı kandan, dokulardan alınan örneklerden veya serolojik olarak konulabilir. Kanda trypomastigotlar aranır, ince yayma ve kalın damla kan preparatlarında giemsa, may grünwald gibi boyalarla boyanarak tanı konabilir. Kan ayrıca N.N.N besiyerine ekilebilir.

TANI: Lenf biyopsisi, karaciğer, dalak, kemik iliği ponksiyonları, kas biyopsisi bu tarzda incelenebilir. Xenodiagnosis ile tanı konulabilir. Bu yöntemle laboratuvar koşullarında yaşatılan triatomlara enfekte olduğu düşünülen insandan kan emdirilerek 2 hafta sonra dışkısında metasiklik tripomastigotlar aranır. Ayrıca spesifik serolojik testler de uygulanabilir.

TEDAVİ: NİFURTİMOX, BENZİMİDAZOLE İVEGEN VAKALARDA ETKİNDİR. ÖZELLİKLE BENZİMİDAZOLE AKUT DÖNEMDE YÜKSEK BAŞARI SAĞLAR. KRONİK ŞEKİLDE İSE KÜR UZATILIR.

KORUNMA: ENFEKTE İNSANLAR TEDAVİ EDİLMELİ YABANİ HAYVANLARLA SAVAŞILMALI ARA KONAK REDÜVİD BÖCEKLER ORTADAN KALDIRILMALIDIR.

GÜNCEL ÇALIŞMALAR: LONDRA - Bilim adamları, dünyada her yıl 150 binden fazla kişinin yaşamına mâl olan üç parazitin genom şemasını belirlediklerini açıkladı. Elde edilen bu yeni bilgilerle, Chagas hastalığı, Afrika uykusuzluk hastalığı ve şark çıbanı hastalıklarının tedavisinde ilerleme sağlanabileceği belirtiliyor. Araştırmayı yürüten bilim adamları, Science dergisinde yayınladıkları sonuçlarda, bu hastalıklarla mücadele için aşılar üretilebileceğini de belirtiyorlar. Bilim adamları, bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemlerin artık çok eskidiğini, yan etkileri olduğunu ve parazitlerin kullanılan ilaçlara bağışıklık kazanması nedeniyle etki göstermediğini belirtiyorlar. Araştırmaya konu olan çok büyük önem taşıdığını açıkladı. İnisiyatif’in yetkilileri,

üç parazitin, 8 ile 12 bin gene sahip oldukları, ancak bu genlerden altı bininin bu parazitlerde ortak olarak bulunduğu kaydediliyor. Araştırmayı yürüten bilim adamları, bu ortak özellikler nedeniyle, hastalıklar için tedavi yöntemlerinin daha hızlı geliştirilebileceğine dikkat çekiyorlar. İhmal Edilen Hastalıklar İçin Tedavi Yöntemleri İnisiyatifi adlı kurum, bu hastalıkların tehdidi altında bulunan yaklaşık 500 milyon kişi olduğunu, bu nedenle araştırmanın sonuçlarının

bundan böyle, araştırmayı devam ettirebilmek için kaynak bulunması gerektiğini vurguluyorlar. Afrika uykusuzluk hastalığı, insanlarda uyku düzeninin bozulmasına neden oluyor ve hastalığa yakalanan kişiler geceleri uyanık kalıp, gündüzleri uyuyorlar. Hastalığa yakalanan kişiler, bir kağıdı katlamak gibi en basit zihinsel faaliyetleri bile yerine getiremez duruma geliyorlar. Ateşle birlikte, iç organlar zarar görüyor ve hastalık ölümle sonuçlanıyor. Chagas hastalığı ise, hiçbir belirti göstermeden, bir kişinin vücudunda 20 yıl yaşayabiliyor. Ortaya çıktığında ise,

genellikle kalp üzerinde olmak üzere iç organlarda hasara neden oluyor genellikle kalp üzerinde olmak üzere iç organlarda hasara neden oluyor. Aynı şekilde, ciddi sonuçlara neden olan şark çıbanı hastalığının ise üç türü bulunuyor. Ve tedavi edilmemesi durumunda ölümle sonuçlanıyor. KAYNAK: WWW.NTVMSNBC.COM