Dr. Hikmet YILMAZ CBU Nöroloji AD, Manisa MSLT

MSLT (Çoklu uyku latans testi) Uyku apnesi Hareket bozuklukları Sirkadiyan uyku bozuklukları Yetersiz/zayıf uyku Diğer uyku bozukluklarını dışlamak için kullanılır

Bu test hastaya 2 saatlik aralıklarla 4-5 kez 15’lık uyuma fırsatının tanınması ile yapılır. İlk fırsat sabah hasta uyandıktan saat sonra yapılmalıdır. Sabah uyanan hastadan teknisyen şu elektrodları çıkarmalıdır. Gündüz saatlerinde yapılmalıdır. Bir gece önceye ait PSG 7 (6) saatlik uyku Uyku günlüğü, arada PSG, aktigrafi: MSLT’den 1 hafta önce tutulmaya başlanma

Hasta gündelik kıyafetlerini giymelidir. Elektrodları kolayca yerleştirmek için önden açık gömlek veya tişort, paçaları ve beli geniş pantolonlar tercih edilmelidir Teknisyen hastayı gece uykusunda son REM evresinde uyandırmamalıdır. 1. nap’te REM reboundu olabilir Hasta her nap öncesi tuvalete gitmelidir

Uyku başlangıcı: 30 sn lik bir epokta uykunun herhangi bir evresini içeren ≥ 15 sn uyku – En az 3 epok N1 uykusu SOREM: 30 sn lik epokta > 15 sn REM uykusunun olması – En az 3 epok REM uykusu

Montaj Montajda şu elektrodlar kullanılır: – Santral EEG (C3-A2, C4-A1) – Oksipital EEG (O1-A2, O2-A1) – Sağ ve sol EOG – EMG: mentalis/submentalis – EKG elektrodları

MSLT’den bir önceki gece PSG’de total uyku süresi 6 (7) saatin altındaysa yapılmamalı Split gece çalışması sonrası yapılmamalı Sirkadian ritm bozuklukları Şift değişiklikleri uykusuzluk

Odalar test sırasında sessiz ve karanlık olmalı Oda ısısı hastanın rahat edebileceği şekilde ayarlanmalı Sigara her deneme den en az 30 dk önce kesilmeli Gün içi aşırı fiziksel aktivite engellenmeli ve herhangi bir stimulan aktivite nap’ten 15 dk önce sonlandırılmalı Kafeinli içecekler ve parlak ışıktan kaçınılmalı

Hafif bir sabah kahvaltısı ilk nap’ten en az 1 saat önce yapılmalı Hafif öğle yemeği ikinci nap’ten hemen sonra yapılmalı

Stimülanlar, stimülüs benzeri ilaçlar ve REM suprese edici ilaçlar ideal olarak MSLT’den 2 hafta önce kesilmeli Kullanılan diğer ilaçların (antihipertansifler, insülin gibi) stimulan veya sedatif etkileri düşünülerek planlanmalı Uyku teknisyenleri MSLT’de deneyimli olmalı

Her nap öncesi kalibrasyonlar yapılmalı. Elektrodların bütünlüğü ve olası sorunların çözülebilmesi için gerekli. Empedans her nap öncesi kontrol edilmeli. Biyokalibrasyon

Hastaya «sakince uzanın ve kendinizi serbest bırakın» Işıkları kapatın ve teste başlayın Hasta uyumazsa 20 dk veya 40 epoğa kadar kayıdı sürdürün. Bu sürede uyursa uyuduğu anı takip eden 15 dk veya 30 epok daha çekimi sürdürün

Hasta bu 15 dk içinde REM uykusuna geçiyorsa 15. dk da nap sonlandırılabilir REM uykusuna geçilmemişse çekim 20 dk ya uzatılır Teknisyenin rapor kağıdı 15 dk ile sınırlanmamalı Uyku latansını hesaplamak için «uyku başlangıcı» ile «ışıklar sönük» arası REM latansını hesaplamak için «REM başlangıcı» ile «uyku başlangıcı» arasındaki zaman hesaplanır

MSLT 1 Saat 09:00 da ışıklar kapatıldı Uyunmamışsa çekim saat _____’de sonlandı Uyku saat _____da başladı Uyku latansı _____ dk Işıklar saat _____’de açıldı

MSLT 1 Saat 09:00 da ışıklar kapatıldı Uyunmamışsa çekim saat 09.20’de sonlandı Uyku saat 09:06 da başladı Uyku latansı ___ dk Işıklar saat ___ açıldı

MSLT 1 Saat 09:00 da ışıklar kapatıldı Uyunmamışsa çekim saat 09.20’de sonlandı Uyku saat 09:06’da başladı Uyku latansı 6 dk Işıklar saat ____’de açıldı

MSLT 1 Saat 09:00 da ışıklar kapatıldı Uyunmamışsa çekim saat 09.20’de sonlandı Uyku saat 09:06’da başladı Uyku latansı 6 dk Işıklar saat 09.21’de açıldı (6+15) dk

Şu kurallar unutulmamalıdır: (1)Uyunmazsa nap 20 dk da sonlandırılır (2)Uyku latansı: Uyku başlangıcı (09:06) - Işıkların söndürüldüğü saat (09:00) (3) Uyku başladıktan 15 dk sonra ışıklar açılır

MSLT 2 Işıklar saat _____’de söndürüldü Uyunmamışsa _________ Uyku saat 11:03’da başladı Uyku latansı _____ dk Hasta saat 11.04’te uyandı Işıklar saat _____’de açıldı

MSLT 2 Işık saat 11:00 ‘de söndürüldü Uyunmamışsa _______ sonlandırılır Uyku saat ______de başladı Uyku latansı _______ Işık saat _______ de açıldı

MSLT 2 Işık saat 11:00 ‘de söndürüldü Uyunmamışsa 11:20’de sonlandırılır Uyku saat ______ de başladı Uyku latansı ____ Işık saat _______de açıldı

MSLT 2 Işık saat 11:00 ‘de söndürüldü Uyku saat 11:03 ‘te başladı Uyku latansı ________ Işık saat _________de açıldı

MSLT 2 Işık saat 11:00 ‘de söndürüldü Uyku saat 11:03 de başladı Uyku latansı 3 dk Işık saat _____de açıldı

MSLT 2 Işık saat 11:00 ‘de söndürüldü Uyku saat 11:03 de başladı Uyku latansı 3 dk Işık saat 11:18 de açıldı

Unutmayalım: – (1) naplerin arası 2 saat olmalı – (2) Uyku latansı hesaplaması: Uyku başlangıcı (11:03) – ışık kapatıldı (11:00) – (3) Işık uyku başladıktan (uyku başlangıcı) 15 dk sonra açılır

MSLT 3 Işıklar saat _____ de kapatıldı Uyku saat _______te başladı Uyku latansı _____ dk REM saat 13:02 de başladı REM latansı _____ dk Işık saat _____ ta açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat _______başladı Uyku latansı : REM uykusu saat _____ de oluştu REM latansı: ______ Işık saat _________açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat 13:00 de başladı Uyku latansı : ______ REM uykusu REM latansı Işık saat _______açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat 13:00 te başladı Uyku latansı : 0 dk REM uykusu saat ______oluştu REM latansı: _______ Işık saat ________açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat 13:02 te başladı Uyku latansı : 0 dk REM uykusu saat 13:02 de oluştu REM latansı: _____ Işık saat _______açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat 13:00 te başladı Uyku latansı : 0 dk REM uykusu saat 13:02 de oluştu REM latansı: 2 dk Işık saat _____açıldı

MSLT 3 Işık saat 13:00 te kapatıldı Uyku saat 13:00 te başladı Uyku latansı : 0 dk REM uykusu saat 13:02 de oluştu REM latansı: 2 dk Işık saat 13:15 te açıldı

DİKKAT (1) naplarin arası 2 saat olmalı (2) uyku latans hesaplaması: Uyku başlama zamanı (13:00) – ışık kapatma zamanı(13:00) (3) REM Latans hesaplaması REM başlama zamanı (13:02) – uyku başlama zamanı (13:00) (4) ışıkların açılması uyku başladıktan 15 dk sonra

MSLT 4 ışıklar saat _____ te kapatıldı uyku yok Uyku latansı _____ dk Işıklar saat _____ te açıldı

MSLT 4 Işıklar saat 15:00 te kapatıldı Uyku yok Uyku latansı ____ Işıklar saat ______de açıldı

MSLT 4 Işıklar saat 15:00 te kapatıldı Uyku yok Uyku latansı 20 dk Işıklar saat ______de açıldı

MSLT 4 Işıklar saat 15:00 te kapatıldı Uyku yok Uyku latansı 20 dk Işıklar saat 15:20 de açıldı

DİKKAT – (1) nap ler 2 saat aralıklarla – (2) uyunmazsa nap 20 dk çekilebilir – (3) uyunmadığı için ışıklar 20 dk sonra açılır

MSLT 5 Işık 350. epokta kapatıldı Uyku 355 epokta başladı Uyku latansı _____ dk REM 365 epokta başladı REM latansı _____ dk Işıklar saat _____ de açıldı

MSLT 5 Işık 350. epokta kapatıldı Uyku 355 epokta başladı Uyku latansı 5 epok=2.5 dk REM ____epokta başladı REM latansı ____ Işıklar _____ epokta açıldı

MSLT 5 Işık 350. epokta kapatıldı Uyku 355 epokta başladı Uyku latansı 2.5 dk REM 365 epokta başladı REM latansı ____ Işıklar _____ epokta açıldı

MSLT 5 Işık 350. epokta kapatıldı Uyku 355 epokta başladı Uyku latansı 2.5 dk REM 365 epokta başladı REM latansı 5 dk ( /2) Işıklar ______ epokta açıldı

MSLT 5 Işık 350. epokta kapatıldı Uyku 355 epokta başladı Uyku latansı 2.5 dk REM 365 epokta başladı REM latansı 5 dk Işıklar 385 epokta açıldı (355+30)

DİKKAT – (1) uyku latans hesaplaması: uykunun başladığı epok (355) – ışıkların söndürüldüğü epok (350) ÷ 2 (epoğu dk ya çevirmek için) – (2) REM latansı hesaplama REM’in başladığı epok (365) – uykunun başladığı epok (355) ÷ 2 (epoğu dk ya çevirmek için) – (3) uykunun başladığı epoktan 30 epok veya 15 dk sonra ışıklar açılır

MSL’yi hesaplama – Tüm uyku latansları toplanır (uyunmayan nap için 20 dk) ve nap sayısına bölünür Örnek – Nap 1: 6.0 dk – Nap 2: 3.0 dk – Nap 3: 0 dk – Nap 4: 20.0 dk – Nap 5: 2.5 dk 31.5 dk ÷ 5 = 6.3 dk Ortalama uyku latansı

SOREM 5 testten kaçında REM uykusu oluşmuş Gece PSG’sinde REM ilk 15 dk da oluşmuşsa 1 SOREM baştan sayılmış olur

Tanı Narkolepsi (tip1 ve 2 için) tanısı için hastanın MSLT’de – ortalama uyku latansı ≤8.0 (tipik olarak 5 dk) veya altında olmalı ve – en az 2 SOREMP’i bulunmalıdır İdyopatik Hipersomni – ortalama uyku latansı ≤8.0 (tipik olarak 5 dk) veya altında olmalı ve – en az < 2 SOREMP’i bulunmalıdır≥ Kleine Levin Sendromu – Rutin EEG: paroksismal sn, bisenkron, jeneralize, orta yüksek voltajlı BURSTLER – 24 saatlik PSG: tst: saat Medikal bozukluklar – ortalama uyku latansı kısa – SOREMP var veya yok Psikiyatrik bozukluklar – MSLT: normal sınırlarda Yetersiz uyku bozukluğu – MSLT: gerek yok

Te ş ekkürler…..