İNSAN HAKLARI

İnsan hakları, tüm insanların sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları, ırk, ulus, etnik köken, din, dil ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir. Diğer yandan insan hakları terimi bir ideali içerir. Bu terimi kullananlar, bu alanda olanı değil, olması gerekeni dile getirirler.haközgürlüklereırkulusetnikdindilcinsiyet

 Temel insan haklarından bazıları şunlardır.  a. Yaşama Hakkı b. Sağlık Hakkı c. Eğitim Hakkı d. Mülk Edinme Hakkı e. Seyahat Hakkı f. Haberleşme Hakkı g. Kanun Önünde Kendini Savunma Hakkı h. Seçme ve Seçilme Hakkı

 Yaşama Hakkı, kişinin fiziksel varlığının sürdürebilmesinin güvencesini oluşturan insan hakkı. 4 Kasım 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 2. maddesinde herkesin yaşama hakkının yasayla korunacağı, yasanın ölüm cezasını öngördüğü bir suçtan dolayı mahkemece verilmiş bir cezanın yerine getirilmesi dışında hiç kimsenin kasten öldürülemeyeceği belirtilmiştir.4 Kasım1950Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesiölüm cezasını

 Sağlık hakkı, kişilerin beden ve ruh sağlığı içinde yaşayabilmeyi isteme hakkı. Uluslararası hukuk belgelerinin yanı sıra bazı devletlerin anayasasında da düzenlenmiş sosyal bir haktır. İnsan Haklan Evrensel Bildirisi 'nin 25. maddesine göre "herkesin, gerek kendisi gerek ailesi için... tıbbi bakıma, gerekli sosyal hizmetler dahil olmak üzere sağlığını... sağlayacak uygun bir yaşam düzeyine sahip olmaya ve hastalık... hallerinde güvenliğe hakkı vardır". İnsan Haklan Evrensel Bildirisi

 Eğitim hakkı ; Her insanın temelde sahip olduğu haklardan biridir. Kız, erkek ayrılmadan herkesin eğitim hakkı bulunmaktadır.eğitim  Eğitim, temel bir insan hakkı olarak evrensel ölçekte kabul görmektedir. Bunun altında yatan en önemli etken eğitimin; insan kişiliğinin tüm yönleriyle gelişmesinde çok önemli bir faktör ve insanların kendilerini gerçekleştirmeleri ve özgürleşmeleri ile doğrudan ilişkili bir süreç olmasıdır.faktörsüreç

 Mülkiyet hakkı, taşınır (menkul) ya da taşınmaz (gayrimenkul) bir eşya üzerinde hak sahibine kullanma,yararlanma ve tasarruf yetkisi veren, hukuk düzeninin sınırları içinde kullanılabilen mutlak ve ayni bir haktır. Mülkiyet hakkı Türk hukukunda Türk Medeni Kanunu'nun 683. maddesinde ve devamında düzenlenmiştir. Mülkiyet hakkı çağdaş hukuk sistemlerinde pek çok sınırlamalara uğramıştır ve bu nedenle dokunulamaz değil sınırlandırılabilir bir hak olarak kabul edilir.mutlakayniTürk Medeni Kanunu  Mülkiyet hakkına sahip kişi mülkiyetinde olan nesneyi kullanma, başkalarına devretme, tahrip etme, nesnenin ürünlerinden yararlanma yetkisine sahiptir. Bu hak mutlak nitelikte olduğundan herkese karşı ileri sürülebilir.

 Seyahat özgürlüğü temel bir insan hakkıdır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi‘nin 13. maddesi şöyle der:  1. Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır. 2. Herkes, kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

 Haberleşme hakkı insanların en önemli özel haklarından birisi olmaktadır. Vatandaşların haberleşme hakkı yasalar ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde korunmaktadır. Bütün ülkelerin bu maddelere uymaları gerekmektedir.

 Kanun Önünde Kendini Savunma Hakkı savunma hakkının gerekene yakın düzeyde kullanılabilmesi, savunmayı içselleştirebilmiş avukatlar sayesinde mümkün olabilmektedir. Savunma hakkının etkin bir şekilde kullanılıyor olabilmesinin olmazsa olmaz koşulu “hukuk devleti ilkesi”nin yaşama geçmiş olmasıdır. Hukuk devleti, bireylerin hukuki güvenlik içinde bulunduğu, devletin eylem ve işlemlerinin hukuk kuralları çerçevesinde geliştiği bir sistemi ifade ederken; zayıf olan bireyin güçlü olan devlete karşı kendini savunabilmesi, o toplumda hukuk devleti ilkesinin yerleşmiş olmasını zorunlu kılar.

 Seçme ve seçilme hakkı, bireylerin yerel ve merkezi karar ve yönetim organlarına (yerel ve ulusal meclisler, belediye başkanlığı, şehir yöneticiliği, devlet başkanlığı vb.) seçilecek kişileri oylarıyla belirleyebilme ve buralara seçilmek için aday olabilme haklarına denir.

 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi  Madde 1  Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.  Madde 2  Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide, milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin işbu Beyanname’de ilan olunan tekmil haklardan ve bütün hürriyetlerden istifade edebilir.  Madde 3  Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti her ferdin hakkıdır.  Madde 4  Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz; kölelik ve köle ticareti her türlü şekliyle yasaktır.

 Madde 5  Hiç kimse işkenceye, zalimane, gayriinsani, haysiyet kırıcı cezalara veya muamelelere tabi tutulamaz.  Madde 6  Herkes her nerede olursa olsun hukuk kişiliğinin tanınması hakkını haizdir. Madde 7  Kanun önünde herkes eşittir ve farksız olarak kanunun eşit korumasından istifade hakkını haizdir. Herkesin işbu Beyanname’ye aykırı her türlü ayırdedici mualeleye karşı ve böyle bir ayırdedici muamele için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

 Madde 8  Her şahsın kendine anayasa veya kanun ile tanınan ana haklara aykırı muamelelere karşı fiilli netice verecek şekilde milli mahkemelere müracaat hakkı vardır. Madde 9  Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, alıkonulamaz veya sürülemez.  Madde 10  Herkes, haklarının, vecibelerinin veya kendisine karşı cezai mahiyette herhangi bir isnadın tespitinde, tam bir eşitlikle, davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından adil bir şekilde ve açık olarak görülmesi hakkına sahiptir.

 İnsan hakları konusunda çalışan uluslararası sivil toplum örgütleri  Uluslararası AF Örgütü (Amnesty International) Uluslararası AF Örgütü  İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) İnsan Hakları İzleme Örgütü  Uluslararası Hukukçular Komisyonu (International Commission of Jurists) Uluslararası Hukukçular Komisyonu  Uluslararası PEN Kulubü (Poets, Essayist, Novelists) Uluslararası PEN Kulubü  Uluslararası Kızılhaç Komitesi (International Committee of the Red Cross) Uluslararası Kızılhaç Komitesi  İnsan Hakları İçin Uluslararası Birlik (International League of the Rights of Man) İnsan Hakları İçin Uluslararası Birlik

SORULAR 1-İnsan Hakkı Kısaca Ne Demektir? 2-Temel İnsan Hakları Nelerdir? 3-Sağlık Hakkı Nedir?

CEVAPLAR 1- İnsan hakları, tüm insanların sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir.haközgürlüklere 2- a. Yaşama Hakkı b. Sağlık Hakkı c. Eğitim Hakkı d. Mülk Edinme Hakkı e. Seyahat Hakkı f. Haberleşme Hakkı g. Kanun Önünde Kendini Savunma Hakkı h. Seçme ve Seçilme Hakkı 3- Kişilerin beden ve ruh sağlığı içinde yaşayabilmeyi isteme hakkıdır. TUĞÇE TÜREDİ