KARADEN İ Z YÖRES İ

Halk oyunlari bakimindan Horon yöresindedir.Karadeniz’in bu sirin kentinde danslar kadin ve erkekler tarafindan ayri ayri yada birlikte icra edilir.Erkek danslarindaki hareketlisert figürler kadin danslarinda ayni hareketlilikte fakat daha yumusaktir. Türkler Dogu Karadeniz bölgesine yerlestiklerinde yabanci olmadiklari bir doga parçasiyla karsilasirlar. Yöre çok engebeli sarp dik ve dagliktir. Öte yandan bölgeyi kuzey yönünde bastan basa kusatan sürekli dalgali ve hirçin bir deniz vardir. Bu acimasiz özellikleri içeren bir doga üzerinde mücadele veren insanlarin tipik yöreye özgü Folkloru ve Halk Oyunlari da böylece olusur. Dogu Karadeniz yöresindeki oyunlarin özgün çalgisi kemençedir. Ancak horonlar açik yerlerde ve köy meydanlarida cura davul ve zurna ile oynanmaktadir. Oyuncularin birbirine tutunarak dizi biçiminde ve disiplinli bir sekilde oynadiklari horonlarin bazilari türkülüdür. Horonlar açik havada dügünlerde kisi çember seklinde tutunarak oynanir. Çemberin içinde bulunan kemençeci ayni zamanda horonu yönetir. Horon genellikle davul zurna kemençe veya az da olsa kaval esliginde insanlarin kol kola tutusarak saga dogru hareket etmek suretiyle çalgi aletlerinin ritmine uyularak dizlerin gevseyip toplanmasiyla olusturulan kivrak ve canli hareketler toplulugu sonucu meydana gelir. "Horon tepme" seklinde konusulur. Komutla oynandigi gibi kiz (bayan) horonlarinda komuta bagli kalinmadanda oynanir. Kasaba ve sehirlerde oynanan horonlar kopmadan sürdürülen bir bütün birbirine baglanarak oynanan bir potpuri gibidir. Yörede kiz ve erkekler horonlari bir arada oynadiklari gibi ayri gruplar halinde de sürdürebilirler.

Horonlar Üç Bölümden Olusur: 1. DÜZ HORON BÖLÜMÜ : Horon oynanmaya baslarken ağır tempoda oynanır. Bundan ötürü oyunun bu bölümüne ''agir horon bölümü'' de denir. Oyun halkası saat ibresinin tersi yönünde döner. Söylenen türkülere ellerle tempo tutulur. Müzik ne kadar yüksek tempolu çalınırsa oyuncular da o kadar kıvrak ve hareketli olurlar. Ritim arttıkça vücut dikleşir kollar yukarıya kalkar. Gelen komutla ''yenlik yenlik'' ''alasagi'' ya da ''ufak ufak'' diğer oyuncular da uyarılarak doğrudan sert bölüme geçildiği gibi yenlice bölüme de geçilir. 2. YENLIK BÖLÜMÜ : Kollar aşağıya iner dizler kirik ve bel kimsi dizlerin açısında öne doğru eğiktir. Kol çıkarmalar ve omuz sallamalar bu bölümde ön plandadır. Adımlar geriye yana ve öne basarak belli alan içinde gezinilir. Vücudun yapmış olduğu çalımlar yumuşak ve hafiftir. Oyunun ritmi düz horon bölümüne oranla biraz daha hızlıdır. Komutçudan gelen ''alasaga'' ''aloglum'' ''kimola'' ''taktum'' ''yikoglum'' veya ''islik'' seklinde gelen komutla sert bölüme geçilir. 3. SERT BÖLÜMÜ : Diğer bölümlere nazaran hareketler daha sert ve canlıdır. Omuz sallamalar daha seri ayaklar yere daha sert basar. Oyunun en gösterişli temposunun oldukça yüksek olduğu ve oyuncuların tüm yeteneklerini ortaya koyduğu bir bölümdür. Oyuna devam edilecekse tekrar düz horon bölümüne geçilir.

1) OYUN ÇESITLERI: Horon Kurma, Simsara, Kozan gel, Eskiya Horonu, Bıçak Oyunu, Hissa, Sis Dagi, Sallama'lar ve Karsilama

Ş ARK ı LAR ı

Ha buradan aşağı Ben inemem inemem Küçüceksin sevdiğim Sözüne güvenemem Ha burası ne bayır Gülün dikenden ayır Sevdalıktan öleni Kayır Allah'ım kayır Ha buradan aşağı Buzlar sallanır buzlar Erkekler asker oldu Arzuhal verin kızlar Al aşağı vur dizi Baban duymasın bizi Baban duyarsa bizi Öldürür ikimizi Al aşağı aşağı Fistan kırmalarını Beğenemedim gelin Senin durmalarını Vay vay demeye geldim Kaymak yemeye geldim Değil meramım kaymak Yari görmeye geldim Aynalıdır aynalı Konak pencereleri Verseler yari bana Cumağı geceleri

Gün doğay benim içun Doğsun yanayi içum Kimsa gelı da sormaz Gözlerın ağlay niçun Habu yalan dunyanun Var her turli oyuni Arkani kollamazsan Kazayiler kuyuni Her yanım adım adım Yalan uşağum yalan Yine beliya kaldım Habu yalan dunyalan Sırtımi dayaduğum Kimler vurdi biçağu Herkesi dostum bildum Bu miydi olacağu Habu yalan dunyanun Kanayiruk nesıne Kalduk buyle gariban Yaşayruk oylesine Her yanım adım adım Yalan uşağum yalan Yine beliya kaldım Habu yalan dunyalan…

"Fadime Çemberinin İpekleri" Fadime çemberinin ipekleri karalı Alamaz seni benden ha bu köyün kralı Oy oy Fadime Gel otur konuşalım dizim dizine vursun Oy oy Fadime Öyle bir sarılalım akan dereler dursun Oy oy Fadime Derenin derincesi de akar suyun incesi Gel biraz konuşalım gönlümün eğlencesi Oy oy Fadime Gel otur konuşalım dizim dizine vursun Oy oy Fadime Öyle bir sarılalım akan dereler dursun Oy oy Fadime

HAZIRLAYAN KÜBRA DUMAN ÜMMAHAN GÜNAY