OTONOM SİNİR SİSTEMİ

Periferik sinir sisteminin bölümleri

Efferent otonom yollar

Otonom nöronların sinaps noktaları

Sempatik sinir sistemi

Omurilik, spinal sinirler, sempatik zincir ve periferik sempatik sinirler arasındaki bağlantılar

Sempatik sinir sistemi Hedef doku T1-L3 omurilik segmentleri Sempatik Kısa pre-gangliyonik Uzun post- gangliyonik

Parasempatik sinir sistemi

Hedef doku Beyin sapı ya da S2-S4 omurilik segmentleri Hedefin yakınında ya da çeperinde

AChNikotinMuskarin Gangliyonlar( nikotinik) +++ o Hedef doku (muskarinik) o Kolinerjik Agonistler

PotansiyelSüreAracıAlmaç Hızlı EPSP30 msAsetilkolinNikotinik kolinerjik Yavaş IPSP 2 sDopaminD2D2 Yavaş EPSP30 sAsetilkolinM 2 kolinerjik Geç yavaş EPSP 4 dkGnRH Postgangliyonik nöronun elektriksel yanıtları

Transmitters and Receptors Sympathetic Parasympathetic ACh NorEpi

Sempatik sistemdeki istisnalar Sympathetic Parasympathetic ACh NEpi ACh Sweat Glands ACh Epinephrine Adrenal Gland Adrenal bez Ter bezleri Adrenal bez Ter bezleri Adrenal bez Ter bezleri Adrenal bez Ter bezleri Adrenal bez

Adrenal Gland Otonom sinir sisteminde reseptör tipleri Sympathetic Parasympathetic ACh NEpi ACh Sweat Glands Epinephrine ACh Muscarinic Alpha or Beta Nicotinic Ter bezleri Adrenal bez

G-proteinine Eşlenik Reseptör Mekanizmaları

Sempatik sinir sisteminde katekolamin metabolizması

Kan akımının denetimi Otoregülasyon Sempatik aktivite Kan basıncı 100% Her ikisi aynı anda: Normal dinlenim durumu 10%! Sempatik sinirler

Effektör Organlar Kolinerjik Uyarıya Yanıtlar Noradrenerjik Uyarılar R.Tipi 2 Yanıt Göz İris radial kası... 11 Kasılma (midriyazis) İris sifinkter kası Kasılma (miyozis)... Silier kasYakını görme için kasılma 22 Uzak görme için gevşeme Kalb S-A düğüm Kalb hızında azalma, vagal arrest  1, ß 2 Kalb hızında artma AtriumlarKasılabilirliğinde azalma ve (genellikle) ileti hızında artma  1, ß 2 Kasılabilirlik ve ileti hızında artış A-V düğümİleti hızında azalma  1, ß 2 İleti hızında artma His-Purkinje Sistemi İleti hızında azalma  1, ß 2 İleti hızında artma VentriküllerKasılabilirliğinde azalma  1, ß 2 Kasılabilirliğinde artış Efektör organların otonom uyarılara yanıtları-1

Arterioller Koroner Büzülme 1,21,2 22 Genişleme Deri ve mukoza Genişleme 1,21,2 Büzülme İskelet kasıGenişleme 11 Büzülme 22 Genişleme BeyinGenişleme 11 Büzülme AkciğerGenişleme 11 Büzülme 22 Genişleme Karın içi organlar... 11 Büzülme 22 Genişleme Tükrük bezleri Genişleme  1,  2 Büzülme Böbrek...  1,  2 Büzülme  1,  2 Genişleme Efektör organların otonom uyarılara yanıtları-2

Sistemik venler... 1,21,2 Büzülme 22 Genişleme Akciğerler Bronş kasları Kasılma 2 2 Gevşeme Bronş bezleri Uyarılma 11 İnhibisyon 22 Uyarılma Mide Motilite ve tonüs Artma 1,2,2 1,2,2 Azalma (genellikle) SfinkterlerGevşeme (genellikle) 11 Kasılma (genellikle) SekresyonUyarılma 22 İnhibisyon Efektör organların otonom uyarılara yanıtları-3

Noradrenerjik Uyarılar Effektör Organlar Kolinerjik Uyarıya Yanıt R.Tipi 2 Yanıt Barsak Motilite ve tonüs Artma  1,  2,ß 1,  2 Azalma (genellikle) SfinkterlerGevşeme (genellikle) 11 Kasılma (genellikle) SekresyonUyarılma 22 İnhibisyon Safra Kesesi ve Kanalları Kasılma 22 Gevşeme Mesane Detrusor kası Kasılma 2 2 Gevşeme (genellikle) Trigon ve sfinkter Gevşeme 11 Kasılma Üreter Motilite ve tonüs Artma (?) 1 1 Artma (genellikle) UterusDeğişken 3 1212 Kasılma (gebe) Gevşeme (gebe ve gebe olmayan) 3 Erkek seks organları Ereksiyon 11 Ejakülasyon

Deri Pilomotor kaslar... 1 1 Kasılma Ter bezleriYaygın sekresyon 11 Hafif, yerel sekresyon 4 Dalak kapsülü... 11 Kasılma 22 Gevşeme Böbreküstü iliği Adrenalin ve noradrenalin salgılanması... Karaciğer...  1,  2 Glikojenoliz Pankreas Asinüsler Salgı artışı  Salgı azalışı Adacıklarİnsülin ve glukagon salgısının 22 İnsülin ve glukagon salgısının azalması artması 22 İnsülin ve glukagon salgısının artması

Adacıklarİnsülin ve glukagon salgısının 22 İnsülin ve glukagon salgısının azalması artması 22 İnsülin ve glukagon salgısının artması Tükrük Bezleri Bol, sulu salgılama 11 Koyu, visköz salgı. Amilaz salgılama Gözyaşı bezleri Salgılama  Nazofaringeal bezler Salgılama... Yağ dokusu...  1,  1, ß 3 Lipoliz Jukstaglomer üler hücreler... 11 Renin sekresyonu artışı Epifiz...  Melatonin sentez ve salgısının artması

Semptektomi öncesi ve sonrası uygulanan noradrenalinin koldaki kan akımı üzerindeki etkisi Aşırı duyarlılık

Baroreseptör refleks Uyaran: büyük damarların gerilmesi Aferent yol: n. Vagus ve n. glossofaringeus Refleks merkezi: beyin sapıdaki vazomotor merkez Eferent yol: sempatik ve parasempatik eferentler Effektör organlar: damarlar, kalp, sürrenal medülla

 Birçok organda sempatik ve parasempatikler birbirinin tersi yönde çalışır  Sempatik ve parasempatikler hedeflerine ulaşmak için birlikte çalışırlar

Gözdeki Otonomik Denetim

Basit viseral refleks yayı

OTONOMİK İŞLEVİN MERKEZİ DENETİMİ

Beyin sapı ve hipotalamusta otonomik kontrol alanları

Mesaneyi denetleyen otonomik refleksler

Hipotalamusun ana çekirdekleri

Sıçanlarda su alımının düzenlenmesinde rol oynadığı düşünülen yapılar

Kan osmolalite ve hacmindeki değişiklikleri ileten sinirsel devreler

Papez devresi

Otonomik etkinliği etkileyen bazı ilaçlar ve toksinler-1 Etki Yeri Otonomik Etkinliği Arttıran Bileşikler Otonomik Etkinliği Bastıran Bileşikler Sempatik ve parasem- patik gangliyonlar Postgangliyonik nöronları uyaran Nikotin Dimetilfenilpiperazinyum Asetilkolinesterazı inhibe eden DFP (diizopropil florofosfat) Fizostigmin (Eserin) Neostigmin (Prostigmin) Paration İletiyi bloke edenler Heksametonyum (C-6) Mekamilamin (İnversin) Pentolinyum Trimetafan (Arfonad) Yüksek derişimde asetilkolin Postgangliyonik noradre- nerjik nöron sonlanma- ları Noradrenalin serbestleyen Tiramin Efedrin Amfetamin Noradrenalin sentezi blokajı Metirosin (Demser) Noradrenalin depolarını boşaltma Reserpin Guanetidin 2 (İsmelin) Noradrenalin salınımını önleme Bretilyum (Bretylol) Guanetidin 2 (İsmelin) Yalancı transmiter oluşumu Metildopa (Aldomet)

Otonomik etkinliği etkileyen bazı ilaçlar ve toksinler-2 Etki Yeri Otonomik Etkinliği Arttıran Bileşikler Otonomik Etkinliği Bastıran Bileşikler Muskarinik almaçlarAtropin, skopolamin  almaçlar  1 almaçları uyaranlar Metoksamin (Vasoxyl) Fenilefrin (Neo-Synephrine)  2 almaçları uyaranlar Klonidin 3 (Catapres)  almaç blokörleri Fenoksibenzamin (Dibenzyline) Fentolamin (Regitin) Prazosin (Minipres) (  1 blokörü) Yohimbin (  2 blokörü)  almaçlar  almaçları uyaranlar İsoproterenol (İsuprel)  almaç blokörleri Propranolol (İnderal) ve diğerleri (  1 ve  2 blokörleri) Atenolol (Tenormin) ve diğerleri (  1 blokörü) Butoksamin (  2 blokörü)