Corynebacterium ve Listeria LABORATUVAR UYGULAMASI Arş. Gör. Dr. Nida Koçu 2016

Corynebacterium cinsi bakteriler  Corynebacterium: Topuz şeklinde bakteri  İnsan ve hayvanlarda deri, ÜSY, GİS ve GÜS’de normal flora elemanı  67 tür içerir, 40’ı tıbbi açıdan önemli 2

Anemnez 5 yaşında çocuk Öksürük, boğaz ağrısı, bitkinlik Ateş 38˚C Taşikardi, filiform (çok hızlı ve şiddeti düşük) nabız Aşıları tam değil... Fizik Muayene Tonsiller ve farinkse yapışmış, kaldırınca kanayan* gri bir membran ‘psödomembran’ görülür. Dökülen epitel hücreleri, lökosit, eritrosit, bakteri ve fibrin Laboratuvar incelemesi Tonsiler sürüntü Senaryo 3 Corynebacterium diphteriae C. diphteriae; halk arasında ‘kuş palazı’ olarak bilinen ‘difteri’ hastalığı etkenidir.

Nazofarenkse yerleşir, Ekzotoksin Difteri tox geni + beta fajı varlığı şart! A bölgesi ve B bölgesi Bulaş ; Damlacık yoluyla, Doğrudan temasla, Genital yolla, Kontamine eşyalarla, Sütle olabilmektedir. Corynebacterium diphteriae EF-2 inaktivasyonu Protein sentezi inhibisyonu Hücre ölümü Bağlanma Doku nekrozu ve pseudomembran oluşur. 4 Bakterinin toksin salgılayabilmesi için beta fajı ile enfekte olması gereklidir.

Corynebacterium diphteriae Sporsuz, Kapsülsüz, Hareketsiz, Pleomorfik boyanan Aerob veya fakültatif anaerob Katalaz (+) Camp (-) Karbonhidratları fermante eder, gaz oluşturmaz. Kuruluğa dirençli, ısıya duyarlı 5

Corynebacterium diphteriae LABORATUVAR TANISI Gram boyamada; Hafif kıvrık Kenarları paralel olmayan Uçları genişleyerek tokmak şeklini alan X, L, V ve ‘Çin harfleri’ Gr(+) çomaklar 6

Loeffler besiyeri; 1 kısım buyyon ile 3 kısım at serumunun pişirilmesiyle elde edilir. 7 Corynebacterium diphteriae LABORATUVAR TANISI

Örnek, potasyum tellüritli besiyerine ekilirse normal boğaz florası inhibe olur. Tellürit indirgenir ve gri-siyah koloniler oluşturur (S. aureus ile ayırıcı tanısı yapılmalıdır). 8 Corynebacterium diphteriae LABORATUVAR TANISI

 İnorganik fosfat içeren metakromatik granüller=Babes-Ernst granülleri=Bakterinin enerji kaynağıdır.  Koloniler metilen mavisi veya Neisser boyamasında Babes-Ernst cisimcikleri mor, basil gövdesi sarı-kahve boyanır.  Pseudomonas da metakromatik cisimcik taşıdığı için ayırıcı tanısı yapılmalıdır. 9

ELEK TESTİ In vitro şartlarda toksin varlığını belirlemeyi sağlar. İmmünodifüzyon tekniği: Presipitasyon varsa, toksin var! 10

İzolatın taze pasajlarından Elek besiyeri plağına ekim yapılır. Özel filtre kağıdına emilmiş difteri antitoksini ekim çizgilerine dik olacak şekilde yerleştirilir. Plaklar 36°C‘de inkübe edilir saatte değerlendirilir. Pozitif ise presipitasyon çizgileri; şeritten 10 mm uzaklıkta ve üreme çizgisine 45° açı ile oluşur. 11 ELEK TESTİ

PCR PCR ile toksin geni varlığı araştırılabilir*. 12

Difteri Difterinin inkübasyon süresi ortalama 1-5 gün, Klinik belirtiler membranın yerleşim yerine göre; 1. Boğaz difterisi (Faringotonsiller difteri)* 2. Larenks difterisi ( Laringotrakeal difteri) 3. Diğer klinik şekiller (Burun, deri,göz, vulvo-vajen,anjin vb.) Tedavisiz ve ağır olgularda 6-10 gün içinde koma ve ölüm görülür. * En sık görülen klinik şekil ‘boğa boynu’ görünümü 13

Difteri Difteri öncelerde çocukların hastalığı iken aşılanma sayesinde günümüzde daha çok erişkinleri etkilemektedir. Aşı hastalığı önler ama taşıyıcılığı önlemez. Tedavide antitoksin ve antibiyotik! (penisilin, eritromisin) 14

Listeria monocytogenes 6 tür içinde insan ve hayvanlarda patojen! Bulaş; infekte hayvanların süt, idrar, aborte fetüs, fötal membranlar, çeşitli akıntıları (burun, vajina) ve enfekte sular gibi etkenlerle olmaktadır. Gram boyama ile hücre içi ve hücre dışında Gram (+) kokobasiller 15

26 yaşında ve sekiz aylık hamile bir kadın Ateş, miyalji ve sırt ağrısı şikayetleri 3 hafta önce bir çiftlikte misafir olmuş – Alınan tüm besinler doğal ve işlem görmemiş olarak tanımlanmıştır. Senaryo 16

Hastada – Antibiyotik kullanımına başlamadan önce – Ateşin ilk yükselmeye başladığı dönemde alınan kanda, Katalaz pozitif Gram(+) basiller 17 Senaryo

Listeria monocytogenes Gr (+) basil Tekli ya da kısa zincirler şeklinde, Sporsuz, Fakültatif anaerob, Oksidaz (-), Katalaz (+) Eskülin hidrolizi (+) Optimum üreme 30°- 36°C iken, 4°C de bekletildikten sonra ekilirse izolasyon şansı artar: Soğukta zenginleştirme yöntemi! 18

Listeria monocytogenes Kanlı besiyerinde β hemoliz Peritrich kirpikler ile 28°C’de takla atar tarzda hareket, 37°C’de hareketsizdir. Glukozdan hem asit hem nötral ürün üretimi VP ve MR reaksiyonları (+) Serolojik testler: – Aglütinasyon, IHA, IFA, ELISA(Tanıda yeri yoktur!) Stafilokok, Enterokok, E. coli ve Korinebakteri gibi bazı mikroorganizmalarla kros-reaksiyonlar verir. 19

Listeria monocytogenes CAMP Testi Listeria monocytogenes Staphylococcus aureus 20

Listeria monocytogenes En önemli geçiş yolu gıdalar! İnsandan insana geçiş bildirilmemiş. ≥10 9 inokulum ile enfeksiyon! Kuluçka süresi ortalama 31 gündür. Katı yüzeylerde biyofilm oluşturur ve çoğalır. 21

Listeria monocytogenes Türkiye’de gebelik ve abortusla ilgili listeriyoz olguları %1.76‒58 Yaşlı ve immünsüprese bireylerde menenjit Bakteriyemi, endokardit, lokalize enfeksiyonlar ve febril gastroenterit etkeni olabilir. Aşısı yoktur. Tedavide ampisilin, penisilin, gentamisin, eritromisin, tetrasiklin ve rifampin kullanılabilir. Sefalosporinler kesinlikle kullanılmaz! 22

LABORATUVAR UYGULAMASI  Kanlı besiyerinde C. diphteriae (4x4)  Potasyum tellüritli besiyerinde C. diphteriae (4x4)  Loeffler besiyeri (3x4)  Gram boyama – C. diphteriae (2x4)  Neisser boyama – C. diphteriae (2x4)  Kanlı besiyerinde Listeria (4x4)  Gram boyama – Listeria (2x4) 23