4.ESNEKLİKLER

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ Talep edilen miktarın, fiyattaki değişmelere olan hassasiyeti Ör. Malın fiyatı %10↓ , talep edilen miktar %15 artmış ise Ep= %𝟏𝟓 −%𝟏𝟎 = -1,5

𝑬 𝒑 >𝟏 → esnek talep 𝑬 𝒑 =𝟏 → birim esnek talep 𝑬 𝒑 <𝟏 → esnek olmayan talep Ör: −𝟏,𝟓 =1,5 esnek talep

Hangi talep daha esnek (hassas)?

Esnek talep yatık, esnek olmayan dik

Fiyat esnekliği fiyat politikasında önemli Talep esnek ise, malın fiyatında azalma, talep miktarı büyük artış ve hasılat (gelir) artar Talep esnek değilse, malın fiyatında azalma, talep miktarı düşük artış ve hasılat (gelir) azalır Ör 1: Tarım ürünleri, esnek değil Ör: 2: Petrol talebi, esnek değil, OPEC, 1974, üretim kısıldı, fiyat arttırıldı, Ör:3 Sigara talebi, esnek değildir, devlet ÖTV yi arttırır Ör:4:2001 krizi, KDV indirimi, talebin esnek olduğu otomobil, beyaz eşya, satışlar arttı, vergi geliri arttı

FİYAT ESNEKLİĞİNİN ÖLÇÜMÜ

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ VE TOPLAM HASILAT Toplam Hasılat T.R= P.Q P: fiyat Q: Satılan mal miktarı Malın fiyatı ve toplam hasılat arasındaki ilişki , talebin fiyat esnekliğine bağlıdır.

Esnek talep, toplam hasılat, fiyat

Birim esnek talep ve hasılat

Esnek olmayan talep ve hasılat

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİNİ NELER BELİRLER İkame edilebilir mallar ve hizmetlerin olup olmaması Ör: petrol, ikamesi güç, esnek değil Ör: Taksi, ikamesi var, otobus, minibüs, esnek Gıda, geniş yelpaze, ikame yoktur Elma, dar piyasa, esnek Peynir, esnek değil Beyaz peynir ,esnek

TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİNİ NELER BELİRLER Bir mal veya hizmet için ayrılan paranın bütçedeki payı Az pay, düşük esneklik Ör: kababiber fiyatı Önemsizliğin önemi Fiyat Değişmesinden sonra geçen zaman süresi Kısa dönem, ikame yok, talep az esnek Uzun dönem, ikame var, talep daha esnek.

Uzun dönemde esneklik artar

Talep esnekliğinin belirlenmesine ilişkin bir örnek Fındığa olan talep esnek midir? Fındığın fiyatı artmalı mı? Çikolata üretimi, badem rakip mi? Çikolata üretim maliyetindeki payı %10 Fiyatı artsa da maliyet etkilenmeyecek, önemsizliğin önemi

DİĞER TALEP ESNEKLİKLERİ Talebin gelir esnekliği

Talebin gelir esnekliği Bir mala ihtiyaç ne kadar fazla ise, gelir esnekliği küçük Ör: Gıda, deterjan, gazete , sigara Ör: Otomobil ve beyaz eşyanın gelir esnekliği 1’den büyük

Gelir esnekliklerine göre mallar

Türkiye için talebin gelir esneklikleri

Talebin Çapraz Esnekliği

ARZIN FİYAT ESNEKLİĞİ

ARZIN FİYAT ESNEKLİĞİ

ARZIN FİYAT ESNEKLİĞİNİ NELER BELİRLER? Üretimde ikame edilebilir mallar olup olmaması, Ör: pamuk mısır..tarım ürünleri rakip Malın dayanıklı bir mal olup olmaması: Ör: sebze meyve, saklanamaz, arzları esnek değil Dayanıklı mallar stoklanır, fiyatı artınca satılır. 3. Üretilen mal miktarı arttıkça maliyetlerin nasıl değiştiği, üretim arttıkça maliyetler artmıyorsa arz esnek. 4.Zaman : arz uzun dönemde daha esnek

Zaman

ESNEKLİKLER İLE İLGİLİ BAZI UYGULAMALAR Uygulama 1: Taksi hizmeti Fiyatı ne olmalıdır? İstanbulda talep esnek, ikame var otobus, minibus Adana’da pahalı

Uygulama 2: KDV yi kim Ödüyor Talep sonsuz esnek ise, satıcı Talep 0 esnek ise alıcı Arz talebe göre daha esnek ise, KDV nin çogu alıcı Verginin çoğunu esnek olmayan taraf öder.

Vergi paylaşımı: Esnek olmayan fazla öder