GÖZÜN YAPISI
Göz; 1. GÖZ KÜRESİNİN YAPISI Gözün yardımcı organları olmak üzere iki kısımda incelenir. 1. GÖZ KÜRESİNİN YAPISI Göz küresi dıştan içe doğru; Sert tabaka (sklera) Damar tabaka (pigment tabakası) Retina (Ağ tabaka) olmak üzere üç tabakadan oluşur.
1. Sklera (Sert Tabaka): Kalın fibröz bağ dokusundan yapılmıştır. Göz yuvarlağını dıştan kuşatarak onu korur. Tabakanın ön kısmı bir çıkıntı yaparak “kornea”yı oluşturur Kornea ışığın göze girmesini ve toplanmasını sağlar.
2. Damar (Pigment) Tabakası: Kan damarları ve pigmentlerce zengin bir tabakadır. Damarlar retinanın beslenmesini sağlar. Damarlı tabakanın ön kısmı, retinanın duyarsız olan kısmı ile birlikte “iris” i oluşturur. İrisin ortasında bulunan deliğe Pupilla (Göz Bebeği) denir.Göz bebeği, çevresinde bulunan kaslarla daralıp genişleyerek ışık şiddetini ayarlar. Gözlerimizi kıstığımızda Göz bebeklerimiz büyür. Gözlerimizi açtığımızda Göz bebeklerimiz küçülür.
3. Retina (Ağ) Tabakası: Göz küresinin en iç tabakası olup çok sayıda reseptör ve sinir içerir. Retinanın arka kısmındaki en iyi görme alanına “Sarı Leke” denir. Gözdeki üç tabakayı delip gözün arkasından dışarı çıkan sinir demetine “Optik Sinir” bu bölgeye de “kör nokta” denir. Çubuk şeklindeki hücreler az ışığa karşı duyarlı oldukları halde renklere karşı duyarsızdırlar. Koni şeklindeki hücreler ise, parlak ışığa ve renklere karşı duyarlıdırlar.
2. GÖZÜN YARDIMCI ORGANLARI Kaşlar: gözü dış etkenlerden korur ve terin göze girmesini önler. Göz Kapakları: Gözlerimizi dış etkenlerden korur, kenarları kirpiklerle çevrilmiştir. Kirpikler gözümüz açıkken onları korurlar. Göz Kasları: Gözlerin aynı zamanda hareketini sağlarlar. Çapak Bezleri:Kirpiklerin dip tarafında bulunur. Yağlı bir madde salgılayarak göz kapaklarının hareketini kolaylaştırır. Göz Yaşı Bezleri: Göz yaşı salgılayarak gözün içini kaygan bir durumda tutar. Gözyaşı gözün iç kenarlarındaki oluklardan bir kanalla burun boşluğuna akar.
Cisimden yansıyan ışık demetleri saydam tabakanın içinden geçer Cisimden yansıyan ışık demetleri saydam tabakanın içinden geçer. Göz merceği ışığı kırar. Beynimiz görüntüyü tekrar çevirip düzeltir. ... Işınlar göz bebeği deliğinden içeriye girer. Kırılan ışık demetleri birbirinin içinden geçer ve sinir uçlarının üzerinde küçük ve ters çevrilmiş bir görüntü oluşturur. Göz merceği ışığı göz kürenin arka kısmında küçük bir görüntü oluşturacak şekilde kırar
Göze dışardan gelen ışık sırasıyla şu bölümlerden geçer; Işık Kornea Ön oda Arka oda Göz Merceği Camsı sıvı Retina Reseptörler (sarı nokta) Beynin görme merkezi Işık yukarıdaki yapılardan kırılarak retinaya gelir. En çok kırılma göz merceğinde olur. Kırılmalar sonucu retinada oluşan görüntü ters olarak şekillenir. Sarı noktadaki reseptörler bu ters görüntüyü sinirlerle beyinde bulunan optik kiazmaya getirir. Buradan da korteksin görme merkezine taşınır. Bu merkezde görüntü algılanıp, düzeltilerek gözün cismi doğru olarak görmesi sağlanır.
BAŞLICA GÖZ HASTALIKLARI VE GÖZ KUSURLARI GÖZ HASTALIKLARI Trahom Katarakt Arpacık Konjunktivit
TRAHOM: Mikroplardan ileri gelen hastalıkların en önemlisi ve en tehlikesidir. Daha çok sıcak bölgelerdeki insanlarda görülür. Hasta insanların havlu ve benzeri eşyalarını kullanmakla geçer. İlgilenilmezse kısa zamanda gözü kör edebilir. Göz kapağı irinleşir, kızarır, kalınlaşır. KATARAKT: Fiziksel nedenlerden doğan hastalıklardan en önemlisidir. Yaşlı kimselerde göz merceğinin saydamlığının kaybedilmesidir. Mercek sertleşir. Meydana gelen olaya katarakt denir. ARPACIK: Göz kapaklarındaki kirpiklerin diplerinin ağrıyarak irinleşmesi olayıdır. KONJUNKTİVİT: Göz kapağının merceğe değen iç kısmının dış etkenlere bağlı olarak ağrımasıdır.
Miyop Hipermetrop Astigmatlık Prespitlik Renk Körlüğü GÖZ KUSURLARI En çok bilinen göz kusurları Miyop Hipermetrop Astigmatlık Prespitlik Renk Körlüğü
Çözüm: Kalın kenarlı mercekli gözlük kullanmalıdır. MİYOP: Göz yuvarlığı uzamış olduğu için ışık ışınları retinanın ön tarafında (yakını gören) birleşmekte ve bulanık bir görüntü oluşmaktadır. Çözüm: Kalın kenarlı mercekli gözlük kullanmalıdır. HİPERMETROP: Göz yuvarlağı kısalmış ve ışık ışınları retinanın arkasından (uzağı gören) birleşmiştir. Çözüm: İnce kenarlı mercekli gözlük kullanmalıdır. ASTİGMAT GÖZ: Göz merceği yada korneanın düzensiz kavislenmesi yüzünden gözün bir bölgesinden gelen ışık ışınları, retina üzerinde kesişirken başka bir bölgeden gelen ışık ışınları retinanın gerisinde kesişir. Çözüm: Yalnız gözün belli bölgelerinden geçecek ışınları kıran silindirik mercekler kullanılır.
PRESPİTLİK:Yaşlandıkça merceğin esnekliğinin kaybolması ile ortaya çıkar 40 cm den daha yakını göremezler. Çözüm: İnce kenarlı mercek kullanılarak düzeltilir. RENK KÖRLÜĞÜ: Bazı kimselerde renk uyartılarını alan koni hücreleri ya hiç yoktur, ya da yeteneklerini kaybetmişlerdir. Daha sık görülen bu kusurda yeşil ve kırmızı renkleri ayırt edememe durumudur. Çözüm: Renk körlüğü giderilemez
GÖZLERİMİZİ NASIL KORUMALIYIZ? Gözlerimizi her çeşit mikroba karşı dikkatle korumalıyız. Toz, toprak, duman ve zararlı gazların bulunduğu yerlerde koruyucu gözlük kullanmalıyız Çok hafif ya da çok kuvvetli ışık altında okumamalı, elişi yapmamalıyız. Şiddetli güneşte ve karlı havada güneş gözlüğü kullanmalıyız. Başkalarının numaralı gözlüklerini kullanmamalıyız. Gözlerimizde bir rahatsızlık hissedersek vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmalıyız.
SORULAR 1. Aşağıdakilerden hangisi göz kusurlarındandır? A.Trahom C.Konjunktivit B.Katarakt D.Prespitlik 2. Aşağıdakilerden hangisi silindirik mercek kullanılırsa düzeltilir? A.Miyop C.Astigmatlık B.Hipermetrop D.Konjuktivit
3. Aşağıdakilerden hangisi sert tabakanın özelliği değildir? A.Kalın fibröz bağ dokutan yapılmıştır. B.Göz yuvarlığını dıştan koruyarak onu korur. C.Kan damarları ve pigmentlerce zengin bir tabakadır. D.Tabakanın ön kısmı bir çıkıntı yaparak kornea’yı oluşturur. 4. Göz de görüntünün oluştuğu yer neresidir? A.Kornea C.Kör Nokta B.Sarı Benek D.Pupilla
5. Hangisi gözün yardımcı organlarından değildir? A.Kaşlar C.Göz Kasları B.Göz yaş bezleri D.Ağ tabaka 6. Aşağıdakilerden hangisi damar tabakada bulunur? A.Kör nokta C.İris B.Sarı benek D.Koni hücresi