İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimi Depolama, Taşıma ve İstifleme İşlerinde İş Güvenliği HAZIRLAYAN VE SUNAN MÜJDAT AYDIN

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Yolları, basamakları, merdivenleri, çıkışları ve yangın teçhizatını engelleyecek şekilde yığılan veya istif edilen malzemeler iş güvenliği için tehlike durum oluşturur.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolanan malzeme kapıların kullanılmasını engellememelidir. Geçiş yolları ve çıkış kapıları kolayca görülecek ve anlaşılacak şekilde işaretlenmelidir. Geçiş yollarına malzeme konulmamalı veya depolanmamalıdır. Fork-lift ve yaya yolları her biri açıkça belirlenmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Acil çıkış yollarında herhangi bir şey olmamalı, Acil çıkışlar işaretlerle belirtilmeli, Acil çıkış kapıları çalışma saatleri içinde kilitli olmamalı, Yangın söndürücülere daima kolaylıkla ulaşılabilmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Variller ve diğer büyük kaplar yuvarlanmayacak şekilde istif edilerek kişilerin kazaya uğraması önlenmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK İşlenmiş mamul, yarı mamul ve diğer malzemeler özelliklerine (ebat ve ağırlıklarına) göre düzgün olarak düşmeyecek ve devrilmeyecek şekilde istiflenmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama, ısı, ışın, nem, titreşim, alev, kıvılcım, kimyasal reaksiyon, elektrik akımı gibi durumlardan etkilenmeyecek şekilde yapılmalıdır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolarda Havalandırma Duvarın zemine yakın yerlerindeki havalandırma açıklıkları sadece zayıf bir havalandırma sağlar. İyi bir genel havalandırma çatı ve duvarlardaki havalandırma açıklıklarının beraberce kullanılmasıyla sağlanır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolarda Aydınlatma Suni aydınlatma yapılıyorsa, genel aydınlatma kuralları uygulanmalıdır. Lamba aralıkları iyi tespit edilmeli, Aydınlatma tesisatının bakım ve onarımına gerekli itina gösterilmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Malzemeler cins ebat ve ağırlıklarına göre uygun ambalajlama yapılarak depolanmalıdır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Aşırı yükleme yapılmamalı, gelişigüzel depolama yaparak çalışma alanları daraltılmamalı ve düzensiz hale getirilmemelidir.

? Tehlikeli eşyalar ne kadar yüksekliğe istif edilebilir MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK İstifleme Yüksekliği Tehlikeli eşyalar ne kadar yüksekliğe istif edilebilir ? Genel olarak tehlikeli maddeleri taşıyan kapların, o yerden düştüklerinde hasara uğramayacaklarından emin olunabilecek bir yükseklikte istiflenmesi gerekir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK İstifleme Yüksekliği Yakıcı, yanıcı, zehirli, çok zehirli veya oksitleyici maddelerin kırılabilir kaplarının ambalajları sadece 40 cm yüksekliğe kadar depolanabilir.

İstifleme Yüksekliği MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Yakıcı, yanıcı, zehirli, çok zehirli veya oksitleyici maddelerin diğer kapları 150 cm’den fazla yükseklikten düşmeyecek şekilde depolanmalıdır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Makina yağı ve gres varillerinin depolanması En iyi depolama yatay olarak, kapakların saat 3 veya 9’u gösterir konumda olmasına dikkat ederek depolamaktır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Makina yağı ve gres varillerinin depolanması Kapalı yer veya sundurma altı, açık alana göre tercih edilmeli, 0 0C nin altındaki sıcaklık ve aşırı güneş ışınlarından korunmalıdır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Koruyucu tamponlar ve depolama teçhizatının işaretlenmesi Rafların köşe başları koruyucu ayak tamponları ile güvenli hale getirilmeli, Özellikleri ve taşıyabileceği maksimum yük miktarı, rafların üzerine açıkça görülebilecek şekilde yazılmalıdır.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Tehlikeli sıvı depoları Depoların etrafı bir arıza halinde, mevcut en büyük deponun içindeki sıvının yarısını alabilecek uygun güvenlik duvarıyla veya tamamını alabilecek büyüklükte kuyu veya toplama çukurlarına bağlı drenaj kanalları ile çevrelenmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depoların drenaj hattı yağmur kanalı veya şehir pis su hattına doğrudan bağlanmamalıdır. Bağlanırsa çevre kirliliğine sebep olur. Drenaj hattı toplama çukurlarına bağlanmalı. Burada toplanan atıklar daha sonra bertaraf edilmelidir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Etiketler Taşıma ve depolama işlerinin güvenli bir şekilde yapılabilmesi için ambalajların üzerindeki etiketlerin anlamlarının bilinmesi gerekir.

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Tehlike Etiketleri İŞARET SEMBOL RİSK TANIMI ÖNLEM ZEHİRLİ (T) ÇOK ZEHİRLİ (T+) Öldürücü derecede zehirli maddeleri çok dikkatli taşıyın Bu maddeler belirlenen yerlerde depolanmalıdır. Cilde ve gözlere temas ederse yakabilir. ZARARLI (Xn)

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Tehlike Etiketleri İŞARET SEMBOL RİSK TANIMI ÖNLEM Isı kaynağından uzak tutun ve diğer parlayıcı, patlayıcı maddelerden ayrı yerde depolayın. Parlama noktası 21 0C altındadır. Herhangi bir ısı kaynağı ile temasta kolayca tutuşabilir. PARLAYICI (F) İyi havalandırılmış alanlarda depolayın. Statik elektriğe dikkat edin. Naylon elbise giymeyin. Parlama noktası 0 0C altındadır. Kolaylıkla kıvılcım ve statik elektrikle tutuşabilirler. PARLAYICI (F+)

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Tehlike Etiketleri İŞARET SEMBOL RİSK TANIMI ÖNLEM Odun vb. yanıcı maddelerle temas ettiğinde yangın, Fuel-oil gibi yanıcı maddelerle temas ettiğinde patlamaya neden olabilir. Yanıcı maddelerden uzak tutun ve yetkililerin gösterdiği yerlerde depolayın. OKSİTLEYİCİ (O) Özelliğine göre ısı, kıvılcım, başka maddelerle temas veya sürtünmesi patlamaya neden olabilir. Fazla ısınmaktan, güneş ışığından, ani sarsıntı veya şoklardan koruyunuz. PATLAYICI (E)

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK ÇEVRE SAĞLIĞI İÇİN TEHLİKELİ Tehlike Etiketleri İŞARET SEMBOL RİSK TANIMI ÖNLEM Diğer maddelerle reaksiyona girebilir. Dikkatli taşıyın ve depolayın. AŞINDIRICI (C) Suda yaşayan canlılar, bitki örtüsü, ozon tabakası için tehlikelidir. Çevre kirliliğini önlemek için uygun şekilde depolayın. ÇEVRE SAĞLIĞI İÇİN TEHLİKELİ (N)

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama ve Taşıma Etiketleri SEMBOL ANLAMI Isıdan koruyunuz Kanca kullanmayınız Donmaktan koruyunuz

Depolama ve Taşıma Etiketleri MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama ve Taşıma Etiketleri SEMBOL ANLAMI Donmuş olarak muhafaza ediniz Düşürmeyiniz Kuru muhafaza ediniz

Depolama ve Taşıma Etiketleri MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama ve Taşıma Etiketleri SEMBOL ANLAMI Soğukta koru fakat dondurma Kırılacak eşyadır Dikkatli taşıyınız

Depolama ve Taşıma Etiketleri MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama ve Taşıma Etiketleri SEMBOL ANLAMI İstiflemeyiniz Fotoğraf malzemesidir Bozulan, çürüyen maddedir

Depolama ve Taşıma Etiketleri MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Depolama ve Taşıma Etiketleri SEMBOL ANLAMI Yuvarlamayınız El arabası ile taşıyınız Ok yönü yukarıda olacak şekilde taşıyınız

MALZEMELERİN DEPOLANMASINDA GÜVENLİK Karışması veya bir araya getirilmesi tehlike yaratacak malzemeler, birlikte depolanmamalıdır.

BİR ARADA DEPOLANMASI SAKINCALI OLAN MADDELER

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler Bazı kimyasal maddeler bir araya geldikleri zaman birbirleriyle çok şiddetli reaksiyona girerler. Eğer belli bir miktardan fazla iseler, bunların beraberce depolanmasına izin verilmez.

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler Sızıntı, yangın vb. bir kaza durumunda ambalajları, taşıma kapları hasara uğrayarak birbirleriyle reaksiyona girebilirler. Örneğin; Yanabilir maddeler ile oksitleyici maddelerin beraberce depolanmasına izin verilmez. Çünkü reaksiyona girerek yangını başlatabilirler.

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler Zehirli (T) ve Çok Zehirli (T +) maddeler Oksitleyici (O) maddelerle Bir arada depolanmaz.

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler Zehirli (T), Çok Zehirli (T +) ve Oksitleyici (O) maddeler Parlayıcı (F+) (parlama noktası 0 0C altında) (F) (parlama noktası 21 0C altında) ve (parlama noktası 21 0C üstünde 54 0C altında) Maddelerle bir arada depolanamaz.

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler Zehirli (T), Çok Zehirli (T +) ve Oksitleyici (O) maddeler Peroksitler Suyla temas edince parlayıcı gaz çıkaran maddeler Basınçlı gazlar Dondurulmuş sıvı gazlar Amonyum nitrat gübreleri ile bir arada depolanamaz.

Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olmayan maddeler Zehirli (T) Çok Zehirli (T +) Parlayıcı (F) (parlama noktası 21 0C altında) (parlama noktası 21 0C üstünde 54 0C altında) ve Maddeler bir arada depolanabilir.

Bir Arada Depolanması Tehlikeli ve Tehlikesiz Olan maddeler ü + TEHLİKELİ MADDELERİN BERABER DEPOLANMA ÇETVELİNDE PARLAYICI, PATLAYICI, ZEHİRLİ, RADYOAKTİF, OKSİTLEYİCİ VE ZARARLI MADDELERİN; BERABER DEPOLANABİLİR OLANLARI MAVİ TAMAM İŞARETİYLE, ÖZEL ÖNLEMLER ALINARAK BERABER DEPOLANABİLİRLER YEŞİL ARTI İŞARETİYLE, BERABER DEPOLANAMAZ OLANLAR KIRMIZI BOMBA İŞARETİYLE GÖSTERİLMEKTEDİR. M

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 486 ıncı Maddesine göre Malzemelerin kaldırılması, taşıması, istiflenmesi ve depolanmasında genellikle mekanik araçlar kullanılmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Herhangi bir yükü kaldırırken veya taşırken vücudun duruşuna özel bir dikkat gösterilmelidir. Omurga ve sırt kasları yük kaldırmak için değildir. Bu nedenle ağırlık bacak kaslarına gelecek şekilde taşıma yapılmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Kaldırma, taşıma, indirme işlerinde malzemeyi atma veya düşürme gibi kazaya neden olacak hareketlerden kaçınılmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Ağır malzeme kaldırırken; yere çömelip kaldırılacak malzeme sıkıca kavrandıktan sonra, sırt dik tutularak ve ayaklardan kuvvet alınarak yük yavaş yavaş doğrularak kaldırılmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Yük kaldırma esnasında sallanma, bel bükülmesi veya yükü taşırken kavrama noktalarını değiştirme gibi hareketler sakatlanmaya neden olabilir.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Kaldırılan yük çok ağır ise, birinden yardım istemeli veya mekanik bir kaldırma veya taşıma aracı kullanılmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Uzun ve eğilebilen yüklerin kaldırılması ve taşınmasın için yeterince kişi gereklidir. Boru, döşemelik tahta gibi uzun malzemenin taşınmasında, köşelerden dönüşlerde çok dikkat edilmeli ve taşınan cismin ön ucu yukarıya doğru kaldırılmış olmalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 487 inci Maddesinde belirtildiği gibi Fıçı, varil ve benzeri büyük yuvarlak kaplar, eğik düzlemlerden indirilirken takoz, kaldıraç, halat ve ip kullanılmalı işçiler, eğik düzlemin alt başında ve indirilen kapların önünde durmamalıdır.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Malzeme taşırken gidilen yollara, basamaklara dikkat edilmelidir.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 488 inci Maddesinde belirtildiği gibi Ağır parçaların boru veya çubuk ve benzeri yuvarlak parçalar üzerinde yürütülerek taşındığı hallerde, bunlar el ile itilmeyerek kaldıraç ve benzeri ile hareket ettirilmelidir.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK Malzeme taşıma, kaldırma işlerinde uygun iş eldiveni giyilmelidir.

MALZEME TAŞIMA VE KALDIRMADA GÜVENLİK 50 kg’dan ağır yükler tek başına, aletsiz olarak taşınmamalıdır.

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Kaldırma, indirme, yükleme depolama işlerinde kazaların önlenmesi için, yerleştirme ve depo ihtiyacının baştan iyi planlanması gerekir.

Yerleştirme görevlisi ise kısa ve uzun dönem depo ihtiyacını planlar. YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Depo görevlisi, günlük depo ihtiyacı ile ilgilenir, Yerleştirme görevlisi ise kısa ve uzun dönem depo ihtiyacını planlar.

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Bir defa yerleştirmesi yapılmış bulunan bir deponun yerleşme düzeninin tekrar değişmesi için yıllar geçebilir. Onun için yerleştirme görevlisi, depolanacak malzemenin miktarında meydana gelecek değişiklikleri planlama için gerekli bilgileri iyi bilmelidir.

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Bunun için; ne üretilecek, ne kadar üretilecek, üretim için hammadde mamul ve yarı mamul malzeme ihtiyacı ne kadar, üretilecek malın satış ve stok durumu, siparişleri ve bunların hangi süre içinde gerektiği bilinmesi gerekir.

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Üretim süreci için çok çeşitli malzeme depolanması gereklidir. Bunlar; Hammadde, Yarı mamul madde, İşlenmiş mamul madde, İkmal maddeleri, ambalaj malzemeleri, bakım ve temizlik malzemeleri, hurda, kırıntı döküntü, çöp, vb malzemeler Büro kayıtları için Arşiv

YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Bu malzemelerin depolandığı depoların her birinin kendine özgü iş güvenliği problemleri vardır.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Malzemenin çoğunun dış etkilerden korunması gerektiğinden, depolama denince ilk akla gelen, bu işlemin kapalı yerde yapılacağıdır. Malzemenin dış etkenlerden etkilenmeyeceği veya kapalı alanlarda depolanması mümkün olmayan malzeme dışarıda depolandığında gerekli önlemler alınmalıdır.

Açık Alanlarda Depolama DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Açık Alanlarda Depolama Örneğin üretim için kömür gerekiyorsa açık sahalar tercih edilmeli ve gerekli emniyet tedbirleri alınmalıdır. Kızışmayı (kendi kendine yanma) önlemek için yığın aralıkları, yığın yükseklikleri gibi faktörlere göre depolama sahası tanzim edilmelidir.

Kapalı Alanlarda Depolama DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kapalı Alanlarda Depolama 8 KUTULAR 8 RAFLAR 8 IZGARALAR 8 İSTİF Şeklindedir.

Bu yöntemlerin her birinin değişik şekilleri vardır. DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kapalı Alanlarda Depolama Bu yöntemlerin her birinin değişik şekilleri vardır. Gelişigüzel ve iş güvenliği önlemlerine uyulmadan yapılan depolama, genellikle kazaların başlangıcını teşkil eder.

Kapalı Alanlarda Depolama DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kapalı Alanlarda Depolama Ambalaj şekli, malzemenin özelliği ve kullanma özelliklerinin farklı oluşu, meydana gelecek kazanın oluşturacağı zararın etkilerinin az veya çok olmasını etkiler.

Kapalı Alanlarda Depolama Ayrıca üretim maliyeti, DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kapalı Alanlarda Depolama Ayrıca üretim maliyeti, depolama maliyeti ile yakından ilgilidir. Bu nedenle depolama yöntemleri iyi bilinmeli, hangi tip malzeme için hangi yöntem kullanılacağı belirlenmelidir.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kutular Çeşitli ufak parçaların depolanması gereken durumlar için elverişlidir. Depolamada aynı boyutta olanların üst üste gelecek şekilde istiflenmesine dikkat edilmelidir. Bir istife farklı boyutta kutular koyulmamalıdır.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Kutular Ortam rutubetli olmamalıdır. Nem, kutuların yumuşamasına ve mukavemetinin azalmasıyla istif çökmesi, taşımada meydana gelen zorluklar vb. nedenlerden dolayı kazalara sebep olabilir. Mukavva kutuların yük taşıma mukavemeti yoktur. Bu nedenle alt kısımlarına taşıma tahtası konulmalıdır.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Raflar Daha büyük parçaların depolanmasında kutular yetersiz kalır. Bu tip malzeme için rafta depolama yöntemi kullanılmalıdır. Raflar tahta ve çelik malzemeden olabilir. Yalnız yangın riski göz önüne alınarak seçim yapılmalıdır.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Raflar Raf şeklinde depolama, malzemeye kolayca ulaşma imkanı sağlar. Hassas parçaların korunmasında daha emniyetli olduğu için tercih edilir. Standart çelik raflar, sökülüp, takılmaları yükseklik ayarlarının kolayca yapılması ve depo tanziminde değişikliklere imkan sağlamaları nedeniyle sabit ahşap raflara göre daha çok tercih edilirler.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Izgaralar Özellikle uzun ve ince malzemelerin depolanmasında elverişlidir. Kereste, boru, demir malzemeler genellikle çeşitli ızgaralar üzerinde depolanır. Izgara üzerinde depolanan malzemenin istenilen yerlere kolayca götürülmesi için ızgaralar tekerlekli ayaklar üzerine oturtulmalıdır. Portatif ızgaralar genellikle tahtadan yapılır.

İstiflemede Dikkat Edilecek Hususlar DEPOLAMA YÖNTEMLERİ İstiflemede Dikkat Edilecek Hususlar Taban kısmının taşıyacağı yük bilinmelidir. İstif yükünün ağırlığı bilinmelidir. Çuvallar gibi özelliği olan malzeme tarif edildiği şekilde istiflenmelidir. Çimento, tahıl, bakliyat, şeker, tuz, kireç, yün vb. maddeler kuru yerde istiflenmelidir. İstif aralarındaki geçitler, geliş gidiş yolları yeterli genişlikte olmalıdır.

İstiflemede Dikkat Edilecek Hususlar DEPOLAMA YÖNTEMLERİ İstiflemede Dikkat Edilecek Hususlar İstif kenarından çıkan ve sarkan kesici tel, ip istifin köşelerine (keskin dönemeçler) gelen yerlerde temizlenmelidir. Yalnız istif için planlanan sahalara istif yapılmalı, yer yokluğu gibi nedenlerle geçitlere vb. yerlere istif yapılamalıdır. Yangın tesisat, tertibat ve teçhizatına ulaşmayı engelleyici şekilde istif yapılmamalıdır.

DEPOLAMA YÖNTEMLERİ İstif Zemini Zemin düz olmalı, düz olmayan yerlerde yapılacak istiflerin yatay bir düzlemde olmasını sağlayacak tedbir alınmalıdır. Zeminde bitki örtüsünün bulunması sakıncalı olup, kıraç topraklar tercih edilmelidir. Zemin çakıl, kırma taş, çuruf, asfalt veya betonla kaplanmalıdır.

İstif Alanını Bölünmesi DEPOLAMA YÖNTEMLERİ İstif Alanını Bölünmesi İstif yeri ana yollar ve bunlara dik yönde tali yollara ayrılmalı, İstifler arasında ara yollar bulunmalı, Yolların genişliği ve yapıları, taşıma işlerinde kullanılan araçlara uygun olmalı, Genel olarak ana yollar 6 m, tali yollar 2 m, ara yollar 1 m olmalıdır.