İNTERNET DÜZENLEMESİ Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS
Değerli; Ana Kademe, Kadın Kolları, Gençlik Kolları MKYK üyemiz, Milletvekilimiz, Bakan Yardımcımız, İl Başkanlarımız, İl Ana Kademe, Kadın Kolları, Gençlik Kolları ve Belediye Başkanımız; AK Parti Genel Merkez Halkla İlişkiler Başkanlığımız bünyesinde faaliyet gösteren AKOFİS Asistan Programı, iktidarımızın devrim niteliğindeki çalışmalarını bilgi notu formatına dönüştürerek sizlere gönderen bir programdır. Halkla ilişkiler çalışmalarınızda sizlere yardımcı olacağı düşüncesiyle bugüne kadar sizlere çeşitli konularda dokümanlar gönderen AKOFİS, “İnternet Düzenlemesi’’ konusunda hazırladığımız bilgi notunu da bilgi ve dikkatinize sunmaktadır. AKOFİS’in bilgi ve hatırlatma şeklindeki hizmetleri bundan sonra da devam edecektir. Sizlere daha iyi hizmet vermek amacıyla kendisini süreklilik ilkesi içinde geliştirmeyi ilke edinen AKOFİS’le ilgili soru, görüş ve değerlendirmeleriniz bizlere yol gösterecektir. Bu düşüncelerle son çalışmamızı bilgi ve dikkatlerinize sunar, başarılı çalışmalarınızın devamını dilerim. Salih KAPUSUZ Ankara Milletvekili Genel Başkan Yardımcısı Halkla İlişkiler Başkanı Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS TAKDİM
İNTERNET İLE İLGİLİ YAPILAN İLK DÜZENLEME 4 MAYIS 2007 Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS Hatırlanacağı üzere, dünyada ve ülkemizde çocukların cinsel istismarının ve çocuk pornografisinin, küresel organize suç örgütlerinin de desteğiyle hızla artarak yaygınlaşması, internetin adeta bu suçların aracı ve mekânı haline gelmesi ve bu konuların görsel, işitsel ve yazılı medyada her gün başka bir üzücü hadiseyle, her gün başka bir mağduriyetle gündemden hiç düşmemesi sebebiyle ülkemizde internet ortamında yapılan yayınlarla ilgili ilk yasal düzenleme 4 Mayıs 2007 tarihinde yapılan 5651 sayılı Kanundur sayılı Kanun, kabul edildiği günün şartları da gözetildiğinde, esasında çocukların cinsel istismarı ve çocuk pornografisi suçlarına bir tepki ve önlem olarak, internet ortamında bu suçların pazarlanmasının ve teşhirinin engellenmesine, çocuklara, gençlere ve ailelere yönelik ağır ve vahim nitelikteki saldırıların önlenmesine dair bir kanun olarak değerlendirilmektedir sayılı Kanun, yapıldığı yılların koşullarında internet ortamında işlenen suçlarla mücadelede erişimin engellenmesi modelini tek model olarak benimsemiştir.
Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS Bu kanunla Türk Ceza Kanunu’nda yer alan ve katalog suç olarak adlandırılan 8 hususta; intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, sağlık için tehlikeli madde temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama ile Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar nedeniyle erişimin engellenmesi metodu uygulanmaktadır sayılı Kanun’un bu düzenleme tarzı nedeniyle, tadadi olarak sayılan suçlar dışındaki suçların internet ortamından işlenmesi halinde ise söz konusu erişimin engellenmesi tedbiri uygulanamamaktadır. Bu nedenle, hakaret, sövme, iftira, suç uydurma, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı pek çok suçun internet ortamında işlenmesi halinde, bu suçlarla etkin bir mücadele imkân ve yeteneğinden yoksun kalınmakta, ayrıca bu suçlar nedeniyle doğan mağduriyetler de giderilememektedir. YENİDEN İNTERNET DÜZENLEMESİNE NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU ?
Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS Gelişen teknolojiye paralel olarak bilişim sektöründe büyük bir değişim, gelişim ve çeşitlilik yaşanmaktadır. Zaman içerisinde, haberleşme hizmetlerine erişim çeşitlenmiş, yeni hizmet türleri ortaya çıkmış, hizmet kalitesi ve erişim hızları yükselmiş, 2008 yılında 6 milyon geniş band internet abonesi bulunmaktayken beş yıla yakın bir sürede beş buçuk kattan fazla artışla 2013 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 33,7 milyona yaklaşmıştır. Hukuk kurallarının zaman içerisinde, toplumun ihtiyaç ve beklentileri çerçevesinde, bunlara cevap verebilecek şekilde değişebilmesi kaçınılmazdır. Kanun koyucudan beklenen de toplumun değişen ihtiyaç ve beklentilerine karşı kayıtsız kalmamasıdır. Kabul edildiği dönemin ihtiyaçlarına uygun şekilde hazırlanan 5651 sayılı Kanun da bu gün kişilik haklarının korunması ve bu alanda işlenen suçlar dışındaki diğer suçlarla mücadele için ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalmaktadır. YENİDEN İNTERNET DÜZENLEMESİNE NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU ?
Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS İki yıldan daha fazla süren çalışmaların bir ürünü olan bu çalışma, bazı çevrelerce iddia edildiği gibi asla alelacele hazırlanarak hızla gündeme getirilmiş değildir. İnternet Geliştirme Kurulunun sitesine ( bakılacak olursa konuyla ilgili çalışmaların 2011 yılında başladığı ve yaklaşık 50 kadar sektör temsilcisine ait görüşlere yer verildiği görülecektir. Tasarının zamanlamasından bahisle, böyle bir algı yaratılmaya çalışılması ve tasarının bu yönüyle eleştirilmesi doğru olmadığı gibi, tek kelime ile de haksızlıktır. Kaldı ki, internet ortamındaki kişilik hak ihlalinin ve özel hayatın gizliliğinin ihlalinin önlenmesi ve suç teşkil eden içerikten dolayı internet sitesinin bütünüyle değil, sadece konusu suç teşkil eden içeriğin engellenmesi hususu 2012 yılındaki TBMM Bilişim ve İnternet Araştırma Komisyonu önerilerinde açıkça yer almıştır. Bazı çevrelerce internetle ilgili ne zaman bir düzenleme yapılsa anında gösterilen otomatik tepki "sansür, yasak..." şeklinde oluyor. Fakat son düzenleme ne sansür, ne yasaklamadır. İnternet kullanımının yaygınlığı ve kullanıcı sayısının artışıyla birlikte artan kişilik hakları, ihlali ve özel hayatin gizliliğinin korunması amacıyla yapılması gereken bir düzenlemedir. YENİDEN YAPILAN BU DÜZENLEME SANSÜR YA DA YASAK GETİRİYOR MU?
5651 sayılı Kanunda değişiklik kapsamında gerçekleşen değişikliklerden: Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS ÖNEMLİ KONU BAŞLIKLARI ÖZETLE 1. Hapis cezaları kaldırılmakta, hürriyeti bağlayıcı cezalar para cezasına dönüştürülmekte (5. Maddenin altıncı fıkrası, 8. Maddenin onuncu fıkrası, 9. Maddenin onuncu fıkrası), 2. Kişilik hakkı ihlallerinin etkin olarak önlenmesi öngörülmekte (6.maddenin birinci fıkrasının “ç” bendi, 9.Madde, 9/A Maddesi ve 6/A Maddesi ) 3. Erişim sağlayıcılar birliği oluşturulmak suretiyle tedbir kararlarının sivil inisiyatif tarafından etkin ve hızlı şekilde uygulanması usulü benimsenmekte, (6/A Maddesi ve Geçici Madde 3 ile 9.Madde ve 9/A Maddesi) 4. İnternet toplu kullanım sağlayıcılar(İnternet kafeler vb.) ailenin ve çocuğun korunması hususları da denetim süreçlerine dahil edilmekte, suçun önlenmesi ve suçlunun tespiti yönündeki tedbirler etkinleştirilmektedir( 7.Madde) 5. Erişim engelleme kararının, süresiz olarak verilmesi yerine değişiklikle belirli bir süre ile sınırlı olarak verilmesine imkan tanınmakta, (8.Madde) 6. İnternet üzerinden kişi hakkı ihlallerinin (özel hayatın gizliliğinin ihlali başta olmak üzere) çok kısa süre içerisinde etkin olarak giderilmesi sağlanmakta, (9.Madde ve 9/A Maddesi)
5651 sayılı Kanunda değişiklik kapsamında gerçekleşen değişikliklerden: Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS 7. Özel hayatın gizliliğinin ihlalinin çok kısa sürelerde önlenmesine yönelik tedbirler öngörülmekte (9/A Maddesi) TİB Başkanı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulacaktır. 8.Erişim engellenmesi tedbiri kararlarının öncelikle ve esas olarak yalnızca hakkın ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, v.b) ve URL adresi şeklinde, içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilebileceği, ancak son çare prensibi çerçevesinde mecburiyet durumunda sitenin erişimin engellenmesine karar alınabileceği düzenlenmekte, (9.Madde ve 9/A Maddesi) 9.İnternetin güvenli kullanımını sağlama ve bilişim şuurunu geliştirmeye yönelik çalışmalara yer verilmekte (10. Madde) 10.Siber güvenlik çalışmalarının yasal dayanağının güçlendirilmekte, 11.Başkanlığın mevcut ve yeni görevlerinin etkin olarak yerine getirilmesi kapsamında personel yapısı güçlendirilmekte(Ek maddeler) 12.Yer sağlayıcıların (hosting vb.) yurt içinde faaliyet göstermesi kolaylaştırılmakta,(11. Madde)
Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS İNTERNET DÜZENLEMESİ 5651 SAYILI YASA NE GETİRİYOR? Yasanın Kapsamı Özel Hayatın Gizliliği söz konusuysa: (Yasadışı dinleme/görüntüleme, kişisel verilerin paylaşımı, vb.) Kişilik Haklarına Saldırı halinde: (Hakaret, iftira, küfür, aşağılama, vb.) İNTERNET DÜZENLEMESİ
Kişilik Haklarına Saldırı halinde: (Hakaret, iftira, küfür, aşağılama, vb.) Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS Böyle bir durum söz konusuysa; Sulh Ceza Mahkemesi dışında hiçbir kurumun yetkisi yoktur. Süreç: - Kişi Sulh Ceza Mahkemesine gider. - Hâkim 24 Saat içerisinde karar verir. - Karar şikâyetçinin lehine ise URL adresine (link) erişimin engellenmesi kararı alınır. - Karar mahkeme tarafından Erişim Sağlayıcılar Birliğine gönderilir. - Birlik, 4 saat içerisinde tüm sağlayıcılara ileterek URL’ye erişimi engeller. Mahkeme kararı sadece Kişilik Hakkının ihlal edildiği bölüm veya URL ile ilgili olacağından yalnızca sayfa engellenecek, bütün bir sitenin kapanması önlenecektir.
Özel Hayatın Gizliliği söz konusuysa: (Yasadışı dinleme/görüntüleme, kişisel verilerin paylaşımı, vb.) Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS Bu tip bir ihlalde yaşanacak gecikmenin mağdur için telafisi mümkün değildir. Bu nedenle mağdurun talebiyle “tedbiren ve geçici olarak erişim engelleme” imkânı sağlanmıştır. Nihai karar ise 48 saat içinde Sulh Ceza Mahkemesi tarafından verilecektir. Süreç: - Kişi URL adresi ve kimliğini ispatlayıcı bilgi ile Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına (TİB) başvurur. - TİB, mağdurun talebini Erişim Sağlayıcılar Birliğine iletir. - Erişim Sağlayıcılar Birliği, tedbir amacıyla 4 saat içinde URL adresine erişimi engeller. - Başvuru sahibi, en geç 24 saat içerisinde Sulh Ceza mahkemesine başvurmak zorundadır. - Mahkeme, 48 saat içerisinde karar alır. - Karar şikâyetçinin lehine ise, URL adresine erişiminin engellenmesi kararı mahkeme tarafından Erişim Sağlayıcılar Birliğine gönderilir, böylece tedbiren alınmış engelleme durumu devam eder. - Karar aleyhte ise mahkeme tarafından Erişim Sağlayıcılar Birliğine gönderilir, engelleme kaldırılır. - Erişim Sağlayıcıları Birliğine 48 saat içinde herhangi bir mahkeme kararı ulaşmazsa, engelleme otomatik olarak kalkar.
Özel Hayatın Gizliliği söz konusuysa: (Yasadışı dinleme/görüntüleme, kişisel verilerin paylaşımı, vb.) Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS İSTİSNA Yine yalnızca özel hayatın gizliliğinin ihlali durumunda, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, mağdurun başvurusu beklenmeden veya mağdurun başvuru yapması mümkün değilse (örneğin mağdur hayatta olmayabilir) TİB Başkanı’nın talimatıyla Erişim Sağlayıcılar Birliği tarafından engellenme yapılabilecektir. Bu karara karşı Sulh Ceza Mahkemesine itiraz yolu açıktır. Ayrıca, TİB Başkanı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulacaktır.
Daha önce süreç nasıldı? Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS - Yasadan önce özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği durumlarda, Sulh Ceza Mahkemesinden çıkacak karar için en az 5 gün bekleniyordu. Karar olumlu olsa bile; mağdurun, mahkeme kararıyla Türkiye’deki yaklaşık 200 servis sağlayıcısının her birine tek tek başvurarak kararı tebliğ etmesi gerekiyordu. Sürecin uzun, uygulamaların sağlıksız olması nedeniyle mahkeme kararlarının %99’u uygulan(a)mıyordu. İşte tam da bu eksiklik nedeniyle, yeni yasa ile birlikte koordinasyon amacıyla Türkiye Erişim Sağlayıcılar Birliği kuruluyor. Bu birlik bünyesinde Kamu Kurumları bulunmayacak. Yargı kararları mahkeme tarafından doğrudan Erişim Sağlayıcıları Birliğine iletilecek ve böylece gecikmelerden kaynaklanan mağduriyetler giderilmiş olacak. Yasa, 17 Aralık ve Gezi olayları sebebiyle mi hazırlandı? - Yasanın hazırlanma süreci, sanılanın aksine, ne Gezi Parkı olayları ne de 17 Aralık süreciyle alakalı.. Yasayla ilgili hazırlık çalışmaları iki yılı aşkın bir süredir devam ediyordu. - Bu süreçte İnternet Geliştirme Kurulu, sektörden 40’ı aşkın kurum ve kuruluştan görüş alarak, önerileri Nisan 2013’te Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına iletti.
Trafik bilgisiyle vatandaşlar fişlenecek mi? Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS - Trafik bilgisini, çok basit şekilde detaylı telefon faturalarına benzetebiliriz. Detaylı telefon faturaları, kullanıcının sadece görüştüğü numaraları ve konuştuğu dakika uzunluğunu içerir, konuşmanın içeriğini göstermez. İnternet trafik bilgisi de aynı şekilde kullanıcının yalnızca girdiği adresleri ve giriş tarihini gösterir. İçeriğe dair hiçbir bilgi barındırmaz. - Yeni yasayla trafik bilgileri, iki yılı geçmemek kaydıyla herhangi bir devlet kurumu tarafından değil, servis sağlayıcılar tarafından saklanacaktır. - Bu bilgiler, yalnızca mahkeme kararıyla herhangi bir soruşturmayla ilgili geriye dönük inceleme yapılması durumunda kullanılacaktır. - Bu madde, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyinin düzenlemeleri ve tavsiyeleri göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Nitekim AB üyesi ülkelerde trafik bilgilerinin saklanması yine 6 ay ile 2 yıl arasında değişen sürelerde yapılmaktadır. - Ayrıca, erişim ve içerik sağlayıcılar için mevcut kanunda bulunan hapis cezası kaldırılarak, sektördeki büyük uluslararası firmaların Türkiye’de faaliyet göstermelerinin önündeki en önemli engel aşılmıştır.
Görüş ve Önerileriniz için: (0312) /2115 Halkla İlişkiler Başkanlığı AKOFiS