T.C. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU İNTERNET DAİRE BAŞKANLIĞI 5651 Sayılı Yasanın Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar Dr. Ahmet KILIÇ Bilgi Teknolojileri.

... konulu sunumlar: "T.C. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU İNTERNET DAİRE BAŞKANLIĞI 5651 Sayılı Yasanın Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar Dr. Ahmet KILIÇ Bilgi Teknolojileri."— Sunum transkripti:

1 T.C. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU İNTERNET DAİRE BAŞKANLIĞI 5651 Sayılı Yasanın Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar Dr. Ahmet KILIÇ Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkan Yardımcısı Mart 2017 AFYON

2 T.C. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU İNTERNET DAİRE BAŞKANLIĞI İnternet nedir; Aktörleri, Trendler, Sorunlar5651 Sayılı Kanunda (8-8/A md.) İçerik Çıkarma/Erişim EngellemeUygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve ÇözümleriKurumumuz Web Sitesinde Sunulan Bazı HizmetlerSorular, Cevaplar

3

4 204 milyon e-posta gönderiliyor Arama motorlarında 4.2 milyondan fazla arama yapılıyor Facebook kullanıcıları 2.460.000 içerik paylaşıyor Twitter kullanıcıları 547.200 tweet atıyor Youtube kullanıcıları 72 saatlik yeni video yüklüyor Amazon 83.000 $ online satış yapıyor Whatsapp kullanıcıları 347.222 fotoğraf paylaşıyor 30 kullanıcının kimlik bilgileri çalınıyor İNTERNET NEDİR; AKTÖRLERİ, TRENDLER 60 saniyede İnternette neler oluyor

5 Apple: 550,39 Milyar $ IBM: 184,78 Milyar $ Google: 377,95 Milyar $ Microsoft: 340,58 Milyar $ Samsung: 217,7 Milyar $ İNTERNET NEDİR; AKTÖRLERİ, TRENDLER

6 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI Kaynak: TÜİK, Hanehalkı Bilişim Bilişim Tek. Kullanım Anketi 2016

7 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI İnternette geçirilen günlük ortalama süre; 6,5 saat Sosyal medyada geçirilen günlük ortalama süre 3 saat. Mobil cihazlarda 2,9 saat. Bilgisayarlarda 4,6 saat, Çocukların %85’i Facebook profiline sahiptir Hesabı olan çocukların 1/3’ü 13 yaş altındadır Çocukların %42’si kişisel bilgilerini herkesle paylaşmaktadır.

8 TÜRKİYE’DE SOSYAL MEDYA KULLANIMI

9

10 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI Lise ve üniversitelileri kapsayan bir araştırmaya göre;  Üniversitelilerin %97’si haftada en az 42 saatini,  Liselilerin %97’si de haftada en az 31 saatini İnternet başında geçirmektedir.  Üniversitelilerin %87’si, liselilerin %67’si İnternete girme amacının sosyal paylaşım siteleri olduğunu belirtmektedir.

11 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI Raporuna göre;  Online video yaygınlığı bakımından Türkiye’deki İnternet kullanıcıları Dünyada ilk sırada  Kullanıcıların %93,6′sı İnternette video izlemekte

12 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI un bir başka raporuna göre;  Türkiyeli kullanıcılar spor sitelerini ziyarette Avrupa birincisidir.  Ülkemizde kullanıcıların spor sitelerini ziyaret oranı %70’lerde iken bu oran Avrupa ortalamasında %45,8’dir.

13 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI

14 Bir araştırmada ortaokul ve lise öğrencilerinin;  %60’ı “bilgisayar ve İnternetsiz”  %51’i “cep telefonsuz”  %50’si “televizyonsuz” bir hayat düşünemediğini bildirmiştir.

15 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI

16 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR KİŞİSEL/ULUSAL GÜVENLİK VE MAHREMİYET İHLALLERİ Zararlı yazılımlar ve Sanal dolandırıcılık Ki ş isel bilgilerin payla ş ımı Özel hayatın gizlili ğ i ve ki ş ilik haklarına saldırı Siber saldırılar ve Terör

17 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR SOSYAL BOYUTLU SORUNLAR Pornografi/Çocuk İstismarı/Fuhuş/Kumar Dijital Oyun ve İnternet bağımlılığı İntihara ve uyuşturucuya yönlendirme Şiddet / Nefret / Irkçılık Yabancılaşma ve tüketim çılgınlığı Bilgi kirliliği ve enformatik cehalet

18 TÜRKİYE’DE İNTERNET KULLANIMI

19 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR ONLİNE KUMAR  Türkiye’de 1.5 milyon kişinin online kumar ve bahis oynadığı, bu sektörün yıllık cirosunun 1 milyar doları aştığı tahmin edilmektedir.  Google arama sonuçlarına göre; dünyanın en büyük oyun platformu olan “Facebook Holdem Poker”in 2004-2013 arası aramaları bakımından Türkiye dünyada 7. sırada yer almaktadır. 2012 yılında ise Türkiye dünyada 2. sıradadır.

20 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR DİJİTAL OYUNLAR  Türkiye’de 30,3 milyon civarında dijital oyun kullanıcısının bulunduğu (20 milyon civarı Facebook üzerinden), bunların günde 39 milyon saat oyun oynadığı tahmin edilmektedir.  Bir araştırmada, 6-13 yaş grubundaki çocukların %95,2’sinin online oyun oynadığı tespit edilmiştir.  Dijital oyunların ülkemiz açısından ekonomik büyüklüğünün 400-500 milyon ABD doları olduğu tahmin edilmektedir.

21 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR İNTERNETTE PORNOGRAFİ  Pornografi, İnternetin sunduğu kolay erişim ve kopyalama özellikleri sayesinde günümüz dünyasının küresel bir sorunu haline gelmiştir.  UNICEF’in 2008 yılı tahminlerine göre pornografi sektöründe cinsel köle olarak çalışan/çalıştırılan 27 milyon erkek, kadın ve çocuk bulunmaktadır.  Bunların 2 milyon civarı çocuktur.

22 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR İNTERNETTE PORNOGRAFİ Dünya genelinde yapılan bir araştırmaya göre;  8-16 yaşlar arası gençlerin %90’ı pornografik içerikler görüntülemekte  Çocuklar 6 yaşından itibaren İnternetten porno izlemeye başlamaktadır  8 yaşından itibaren de İnternette flört etmeye başlamaktadır

23 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR İNTERNETTE ÇOCUK İSTİSMARI Kanada Cybertip İhbar Merkezinin 16 bin olaydaki görüntülerin analizinden elde ettiği tespitler;  Çocukların %82’si 12 yaş altıdır  Görüntülerin %77’sinde 8 yaş altı çocuklar yer almakta ve bunların %69’unda bu çocuklara ekstrem taciz ve tecavüzler bulunmaktadır  Görüntülerin %83’ünde kız çocukları kullanılmaktadır

24 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR İNTERNETTE ÇOCUK İSTİSMARI 1 milyon 700 bin adet çocuk pornografisi görüntüsü üzerinde yapılan bir çalışmada çocuklardan;  % 42’sinin 7 yaş altı  % 77’sinin 9 yaş altı  %19’unun 3 yaş altı olduğu belirlenmiştir.

25 İNTERNETLE GELEN SORUNLAR İNTERNETTE ÇOCUK İSTİSMARI  İnternet sohbet sitelerinden birine “Begüm10” takma ismi ile giren Pedagog Barış Çiçek, kendisini 10 yaşında olarak tanıtmış ve ilk yarım saat içinde 43'ü cinsel içerikli, 100 mesaj almıştır.  Begüm bu 43 kişiye ilk mesajda 10 yaşında olduğunu tekrar belirtmiş, sadece bir kişi özür dileyerek bağlantısını kesmiştir. Diğerleri ise görüşmeyi kesmediği gibi bağlantının kesilmemesi için olağanüstü çaba sarf etmişlerdir.

26 İNTERNETİ KİM YÖNETİYOR İnternetin yönetiminde yasal bir otorite veya merkezi bir kural koyucu yoktur. Tek hakim ABD’dir. İki önemli kurum: ICANN(Alan Adları Kurumu) ve IANA(IP Kurumu)  ICANN’e bağlı olarak İnternet trafiğini 13 kök sunucu düzenlemektedir  A kök sunucu ana kök sunucudur ve tüm veriler burada toplanmaktadır  Veri güvenliğinin sağlanması için kök sunucular senkronize olmakta ve bu süreçte A kök sunucu kayıtları esas alınmaktadır  A kök sunucu tamamen ABD kontrol ve denetimindedir

27 İNTERNETİ KİM YÖNETİYOR  İnternetin yönetimi ABD hakimiyetindedir.  ABD, askeri iletişim stratejisinin bir parçası olarak ortaya çıkardığı İnterneti, güvenlik stratejisinin bir parçası olarak kullanmaya devam etmektedir  Egemen konumunu korumayı ekonomik ve ulusal güvenlik menfaatleri için gerekli görmektedir  ABD menşeili küresel İnternet şirketlerinin arama motoru, sosyal ağ, tarayıcı vb. yazılım ve ürünleri ile bir tür casusluk faaliyeti yürüttükleri bilinmektedir.

28 Erişimin engellenmesi, farklı filtreleme teknikleri kullanarak İnternet ortamında yer alan herhangi bir yayına kullanıcıların erişmesini önlemeyi ifade etmektedir Alan adından erişimin engellenmesi IP adresinden erişimin engellenmesi URL’den erişimin engellenmesi URL adresi (link): Herhangi bir içeriğin (metin, resim, video, müzik, oyun vb.) İnternette bulunduğu tam İnternet adresini ifade eder. Bu çoğu zaman bir web sitesi içindeki herhangi bir web sayfasının adresidir. Örneğin: https://www.btk.gov.tr/tr-TR/Yer-Saglayici-Firma-Listesihttps://www.btk.gov.tr/tr-TR/Yer-Saglayici-Firma-Listesi ERİŞİMİN ENGELLENMESİ TÜRLERİ Hiçbir erişim engelleme tekniği yüzde yüz başarı sağlamaz. Kesin çözüm içeriğin çıkarılmasıdır.

29 5651 SAYILI YASA KAPSAMINDA İÇERİK ÇIKARMA/ERİŞİM ENGELLEME 5651 Sayılı Kanun Kapsamında Erişim Engelleme Katalog Suçlar (8. Madde) Milli Güvenlik, Kamu Düzeni.. (8/A Maddesi) Kişilik Haklarının İhlali (9. Madde) Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali (9/A Maddesi)

30 8. MADDE (KATALOG SUÇLARI) Adli mercilerin talepleri (Soruşturma aşamasında hakim, kovuşturma aşamasında mahkeme, GSBH’de savcı) Vatandaş ihbarları / www.ihbarweb.org.tr www.ihbarweb.org.tr Kamu kurum ve kuruluşlarından gelen ihbarlar / bim.org.tr Adli İYM İdari İhbarweb Erişim Sağlayıcılar Erişim Engelleme Erişim Sağlayıcılar Erişim Engelleme YURTİÇİ Resen veya Mahkeme Kararı * Çocukların Cinsel İstismarı * Müstehcenlik * Fuhuş Mahkeme Kararı *Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar * İntihara Yönlendirme * Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma * Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini * Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama YURTDIŞI (RESEN veya Mahkeme Kararı) *Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar * İntihara Yönlendirme * Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma * Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini * Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama * Çocukların Cinsel İstismarı * Müstehcenlik * Fuhuş HIS-Operatör Operatör (Teknik Değerlendirme) Operatör (Teknik Değerlendirme) Hukuk (Hukuki Değerlendirme) Hukuk (Hukuki Değerlendirme)

31 Madde Kapsamında ihlalin gerçekleştiğini düşünen Adli merciler veya Vatandaşlar doğrudan BTK’ya başvurarak erişim engelleme talebinde bulunabilir. Adli mercilerden ve vatandaşlardan gelen talepler BTK’ya iletilir. BTK BAŞVURUYU VEYA İHBARLARI İNCELER VE ENGELLEME KARARLARINI ERİŞİM SAĞLAYICILARA İLETİR 8. MADDE (KATALOG SUÇLARI) Cumhuriyet Savcısı Kararı 24 saat içerisinde Hakimin onayına sunar Hakim Kararını 24 saat içerisinde verir. Kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet Savcısı tarafından derhal kaldırılır.

32 8. MADDE (KATALOG SUÇLARI) Adli Merciler tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere Kuruma gönderilir. Kurum tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin belirlenmesi halinde, Kurum tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Bu durumda Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer olmadığı kararının bir örneğini Kuruma gönderir. Konusu katalog suç sayılan suçları oluşturan içeriğin yayından çıkarılması halinde; erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından kaldırılır.

33 Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmeyen yer veya erişim sağlayıcılarının sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, beş yüz günden üç bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. İşlemlerin yürütülmesi için Kuruma gönderilen hakim ve mahkeme kararlarına 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre Kurum tarafından itiraz edilebilir. Soruşturma aşamasında verilen hâkim kararı ile 9 uncu ve 9/A maddesine göre verilen hâkim kararı birden fazla sulh ceza mahkemesi bulunan yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenen sulh ceza mahkemeleri tarafından verilir. 8. MADDE (KATALOG SUÇLARI)

34 8/A Maddesinin ‘Hakim Kararı’ Uygulaması ‘Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak’ İnternet ortamında yer alan yayınlara karşı kural olarak hakim kararıyla içerik çıkarma ve/veya erişim engelleme tedbiri uygulanabilir(1. fıkra). Karar, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) verilir. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellemesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellemesi (alan adı veya IP) kararı verilebilir(3. fıkra). Bu madde kapsamındaki suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında Kurum tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu suçların faillerine ulaşmak için gerekli bilgiler hakim kararı üzerine adli mercilere verilir. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, üç bin günden on bin güne kadar adli para cezasına çarptırılır(4. fıkra).

35 8/A Maddesinin ‘Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal’ Kapsamında Uygulanması Madde Kapsamında ihlalin gerçekleştiğini düşünen Kurumlar doğrudan BTK’ya başvurarak içerik çıkarma ve/veya erişim engelleme talebinde bulunabilir. GSH’de Başbakanlık/ Bakanlıklar Yazı ile BTK’ya başvurur BTK BAŞVURUYU İNCELER VE ENGELLEME KARARLARINI ERİŞİM SAĞLAYICILARA İLETİR

36 UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ Adli kararda bulunması gereken unsurlar. Karar yazısında; kararın konusu ile yasal dayanağı ve ilgili madde ve fıkralar açık ve net bir şekilde belirtilmelidir. Yazıda, içerik çıkarma ve/veya erişim engellemeye ilişkin karar açıkça belirtilmelidir (Cevap-düzeltme veya yayın yasağı/durdurma Yasa’nın kapsamı dışındadır). Yazıda, teknik olarak URL’ye yönelik erişim engellenmesi yapılamadığı (HTTPS) veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlar için İnternet sitesinin tümüne yönelik olarak (alan adı veya IP’den) erişimin engellenmesi isteniyorsa bu açıkça belirtilmelidir. ‘Aynı mahiyetteki yayınların engellenmesi’ hususu sadece 9. madde (kişilik haklarının ihlali) için geçerlidir. Diğer maddeler için bu talepte bulunulmaması gerekir. Kararlar uygulanması için doğru yerlere (BTK veya ESB) gönderilmelidir. BTK’ya sadece 8. madde (katalog suçları), 8/A maddesi (milli güvenlik vs.) ve 9/A maddesi (özel hayatın gizliliğinin ihlali) kapsamındaki kararlar gönderilmelidir. Bunlar dışındaki tüm erişim engellemesi kararları ESB’ye gönderilmelidir. 1. İHLALİN YASAL DAYANAĞI VE KONUSU

37 UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ Adli kararda bulunması gereken unsurlar 2. İHLALE NEDEN OLAN YAYININ TAM ADRESİ/ADRESLERİ Yazıda, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine karar verilen yayının tam adresi/adresleri (IP, alan adı, URL-link) eksiksiz ve hatasız olarak özellikle hüküm kısmında mutlaka belirtilmelidir(Mobil versiyonlar dahil). Örnek: 9/A maddesi (özel hayatın gizliliğinin ihlali) için erişim engellemesi kararı URL ile sınırlandırılmıştır. Bu nedenle, bu madde kapsamında alan adı veya IP’den erişim engelleme kararı verilmemelidir.

38 BTK WEB SİTESİNDE SUNULAN BAZI HİZMETLER (http://internet.btk.gov.tr/)

39 BTK WEB SİTESİNDE SUNULAN BAZI HİZMETLER (http://internet.btk.gov.tr/)

40 BTK WEB SİTESİNDE SUNULAN BAZI HİZMETLER (http://internet.btk.gov.tr/)

41 HABERLEŞMENİN KISITLANMASI 15/8/2016 tarihli ve 671 sayılı KHK’nın 25.maddesiyle 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 60. Maddesine 9,10,11 ve 12. fıkralar eklenmiş ve 9711/216 tarihli ve 6757 sayılı Kanunun 22. Maddesiyle aynen kabul edilmiştir: «(9) (Ek: 15/8/20165-KHK-671/25 md.; Aynen kabul: 9/11/2016- 6757/22 md.) Anayasanın 22 nci maddesinde sayılan sebeplerden biri veya birkaçına bağlı olarak, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Başbakanlık, alınması gereken tedbirleri belirler ve uygulanmak üzere Kuruma bildirir. Kurum Başkanı, Başbakanlığın gerekli gördüğü tedbirlere ilişkin kararını derhal işletmecilere, erişim sağlayıcılara, veri merkezlerine ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirir. Bu kararın gereği, derhal ve kararın bildirilmesi anından itibaren en geç iki saat içinde yerine getirilir. Bu karar, yirmidört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim kararını kırksekiz saat içinde açıklar, aksi halde karar kendiliğinden kalkar.»

42 SORULAR VE CEVAPLAR TEŞEKKÜRLER