Acilde sıvı tedavisi ve kan transfüzyonu Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp Dr.Mert AYDEMİR

Acil serviste transfüzyon sıklıkla akut kan kaybı ve dolaşımsal şok nedeniyle yapılıyor Acil hekimleri transfüzyon pratiğiyle sık karşılaşır durumda Endikasyon, uygulama ve olası riskler konusunda bilgi sahibi olunmalı

Intravasküler volüm kaybının nedenleri Hemorajik hipovolemi Vasküler yaralanma Gı kanama Pelvik kırık Solid organ yaralanmaları

Transfüzyonun temel amacı Kritik organ perfüzyonu için yeterli intravasküler volümü sağlamak. Hücrelere yeterli oksijen taşınmasını sağlamak. Koagülasyon dengesizliğini düzeltmek.

Resusitasyon sıvıları İzotonik kristaloid normal serum fizyolojik ringer laktat ringer asetat Kolloidler albumin %5 ve %25 konsantrasyonları taze donmuş plazma

Hipertonik solüsyonlar hipertonik salin Oksijen terapötik ajanları hemoglobin-tabanlı oksijen taşıyıcıları florokarbon-tabanlı oksijen taşıyıcıları

Transfüze Edilebilen Kan Ürünleri Eritrosit süspansüyonu Trombosit süspansüyonu Taze donmuş plazma Kriyopresipitat Diğer plazma ürünleri - İVİG - Albümin - Antitrombin

Eritrosit Transfüzyonu Erişkin kan volümü 75 ml/kg , 2.5 L/ m2 , 5 L Akut kan kaybı replasmanında tam kan transfüzyonu ideal Saklama sırasında trombosit ve faktörler inaktive olur Tam kanın raf ömrü komponentlerden daha kısa Bu nedenle kan komponentlere ayrılarak saklanır

Eritrosit Transfüzyonu Eritrosit süspansüyonu (RBC) 250 ml % 50 – 80 hematokrit içerir Tam kan plazmasının % 80 i uzaklaştırılır Koruyucu solüsyon ; sitrat, fosfat, dekstroz Besleyici solüsyon ; adenozin, glukoz, mannitol Bir ünite % 3 hematokrit , hemoglobin 1 gr/dl

Temel transfüyon nedeni ; kanın oksijen taşıma kapasitesini arttırmak Acil serviste transfüzyonun iki endikasyon ; - Akut kan kaybı - Derin anemi ve artmış oksijen ihtiyacı Hb 10 gr/dl ve Htc % 30 Herkes için geçerli kesin bir eşik belirlemek zor.

Eritrosit Transfüzyonu – şok Evre 2 ; % 15 – 30 kayıp taşikardi , huzursuzluk, anksiyete, nabız basıncında düşme Evre 3 ; % 30 – 40 kayıp belirgin taşikardi, takipne, sistolik hipotansiyon, mental değişiklik Evre 4 ; > %40 belirgin taşikardi, belirgin hipotansiyon

Akut hemorajide klinik ve semptomlar, Hb ve Htc düzeyinden daha iyi belirteçlerdir. Hastanın kliniği ile transfüzyon kararı verilir. Unstabil travma hastasının 2 L ( 40 ml/kg çocuk) İV bolus sıvı resüstasyonuna yanıtına bakılır. Kanaması devam eden hastalarda transfüzyon eşiği daha düşük tutulmalı

Bir ünite RBC genelde 1- 2 saate verilir. Unstabil hastalarda daha hızlı transfüzyon verilebilir Uygun ısı koşullarında en fazla 4 saat içinde verilmelidir Uygunsuz transfüzyona bağlı fatal durumların önüne geçebilmek için başlangıç infüzyon hızı ilk yarım saatte yavaş olmalı

Trombosit Transfüzyonu Trombositopeniye bağlı kanamalarda proflaktik veya terapötik olarak verilebilir. Aferezle veya random olarak hazırlanabilir. 300 - 600 milyar / 75 – 100 milyar trombosit içerir Yaklaşık 50000 / mm3 arttırır, yanıt değişkendir Ortalama ömürleri 3- 5 gün Transfüzyon sonrası 1 – 24 saat içinde kontrol görülmeli

Transfüzyon endikasyonu iyi belirlenmeli ; İTP , hipoplazi Plazma içerdikleri için grup spesifik tercih edilir. Gerekli hallerde grup spesifik olmayan transfüzyonu yapılmaktadır. Çocuklarda ve multiple transfüzyon yapılan hastalarda bu işlem yapılmamalıdır. Grup spesifik olmayan trombositlerin ömrü kısalır

< 10 000 / mm3 asemptomatik hastalar ( İTP, TTP, HİT) < 15 000 / mm3 minör kanamalı hastalar < 20 000 / mm3 majör kanamalı hastalar < 50 000 / mm3 invaziv girişim, cerrahi girişim, massif transfüzyon < 100 000 / mm3 nörolojik veya kardiyak cerrahi vWF, üremi ve hiperglobülinemide hematoloji ile konsülte edilmeli

Taze Donmuş Plazma (TDP) Transfüzyonu Plazmadan hücrelerin uzaklaştırılıp dondurulmasıyla oluşur 200 – 250 ml hacimdedir 1 ünite faktör – 2 mg fibrinojen / ml içerir Faktörleri hızlıca yerine koyar; DİC , KC yetmezliği, warfarin aşırıalımı, massif transfüzyon Transfüzyon yanıtı PT, aPTT, İNR ile değerlendirilir. > 2 kat TDP verilerek hastanın İNR değeri 1.2 – 1.3 ün altına düşürülemez Anlamlı klinik yanıt için 4 ünite / 15 ml / kg dozunda verilmeli

TDP Transfüyonu Warfarin aşırı alımı Çoklu faktör eksikliği olan hastada kanama Spesifik faktörü bulunmayan kanamalı hasta Aktif kanaması ve pıhtılaşma kusuru olan massif transfüzyon hastaları Antitrombin eksikliği olan kanamalı hastalar Herediter anjioödem hastaları

Kriyopresipitat Transfüzyonu Fibrinojen, F 8 ve vWF içeren çözünür olmayan protein fraksiyonu Ayrıca az miktarda F 13 ve Fibronektin içerir Fibrinojen < 100 mg/ dl kanamalı hastalar, KC S, DİC, Massif Tx Disfibrinojemili hastalarda Desmopressine yanıtsız vWF hastalarında Genelde 10 ünite tek seferde , 1 ünite / 5 kg dozunda

Massif Transfüzyon 24 saatte 10 Ü veya 1 total kan volümünün transfüzyonu Trombosit ve faktörlerin azalmasına bağlı koagülopati görülür Aşırı TDP ve Trombosit verilmesi multiorgan yetmezliğine neden olabiliyor Birçok hastahanede protokoller belirlenmiş Bazı uzmanlar 1:1:1: oranını savunuyor Trombosit < 50 000 mm3, İNR > 1.5 , Fibrinojen < 100 mg / dl Hasta hipotermi ve hipokalsemiden korunmalı

Kaynaklar Tintinalli’s emergency medicine