KADIRGA E.M.L KİMYA PERFORMANS ÖDEVİ İSMAİL YAMANGÖZ 237 10/A BİLİŞİM

Su arıtımı Vücudumuzun ve dünyanın yaklaşık %70 inin sudan oluştuğunu biliyoruz. Peki doğada var olan ve kullandığımız tüm sular aynı özellikte midir? Suyun formülünün H20 dur. Yani bir su molekülü iki hidrojen atomu ile bir oksijen atomundan oluşur. Ancak suyun içinde çeşitli maddeler çözünerek çözelti oluşturabiliyordu. Peki suyun içinde hangi maddeler olabilir? Yağmur sularının ya nehir ve göl yataklarına gittiğini ya da toprağın geçirimli tabakasından geçerek yeraltı sularına karışır. Yağmur suları nehirlere ulaşırken veya yeraltı sularına ulaşana kadar çeşitli toprak yapılarından geçer. Bu toprak yapılarında bulunan çeşitli tuzlar suyun içinde çözünerek suya karışır.

Bunun için 2 yöntemden bahsedeceğiz. 1. Kaynatma ve Dinlendirme Su kaynattığımız çaydanlıklarda zamanla kireç tortusu oluştuğunu görmüştük. O halde sert sular önce kaynatılıp bir süre dinlendirildiğinde suyun içindeki kalsiyum ve magnezyum iyonları tortular oluşturarak dibe çöker. Bu sular süzülerek yumuşak su elde edilmiş olur. 2. İyon Değiştirici Reçine Suya sertlik veren iyonlar kalsiyum ve magnezyum iyonlarıdır. O halde biz bu iyonları sudan uzaklaştırabilirsek suların sertliğini giderebiliriz. Peki bu nasıl yapılır? Özel bir reçineye kalsiyum ve magnezyumdan daha aktif ve karbonat (CO3) iyonları ile tortu oluşturmayan sodyum (Na+) iyonları emdirilir. Sert su bu iyon değiştirici reçinenin içinden geçerken reçinenin içindeki sodyum (Na+) iyonları sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonları ile yer değiştirir. Sularda karşılaşacağımız tek problem suların sertliği değildir. Özellikle içme sularının hastalık yapıcı mikroorganizmalardan da arıtılması gerekir. Bunun için yapılan işlemlere dezenfeksiyon denir. Klorlama çok eskiden beri bilinen bir yöntemdir. Suların içinden klor gazı geçirilerek içlerindeki mikroplar öldürülür. Ozonlama yöntemi daha yeni bir yöntem olup klorlamaya benzer bir prensiple çalışır.

Su arıtma basamakları: Dinlendirme Kireç giderme Koagülasyon Havalandırma Klorlama ve koku giderim

Suyun Dinlendirilmesi Barajlar ve büyük dinlendirme havuzlarında gerçekleştirilen işlem, bulanık suyun dinlendirilmesi sırasında birçok yabancı maddenin dibe çökmesi esasına dayanır. Çöken maddeler, bulanıklığa neden olan katı ve suda çözünmeyen maddelerdir. Kireç Giderme Sert suda bulunan Mg(HCO3)2 ve Ca(HCO3)2 bileşikleri, sert sudan, sönmüş kireç (Ca(OH)2) ilavesiyle çöktürülür ve uzaklaştırılır. OH– iyonu, bikarbonat iyonu ile tepkimeye girerek su ve karbonat iyonu oluşturur. Karbonat iyonu, Ca2+ ve Mg2+ iyonları ile tepkimeye girerek metal karbonatları halinde çöker. Koagülasyon  Atık su arıtımında, koloidal maddelerle askı halindeki çok küçük taneciklerin çökelmesini kolaylaştırmak için suya ilave edilen maddelere koagülant denir. Koagülasyon aşaması, koagülantların suya ilave edilişiyle hızla karıştırılması ile koloidal ve askıdaki katı maddelerle birleşip kolayca çökebilmesi esasına dayanır. Havalandırma  Çöktürme havuzlarından geçen atık sular, çelik borular ile havalandırma havuzlarına gönderilir. Bu havuzlarda, suya kirlilik veren maddelerin mikroorganizmaları okside ederek uzaklaştırması için hava oksijeni verilir. Hava filtresi boyutu 0,3 mikrona kadar olan partiküllerin yaklaşık %95’ini giderebilmektedir. Klorlama ve Koku Giderilmesi  Suların hastalık yapıcı mikroorganizmalardan temizlenmesine dezenfeksiyon denir. En çok kullanılan dezenfeksiyon yöntemi klorlamadır. Klor suya karıştırıldığında sudaki bakteri ve mikroplarla tepkimeye girerek bunları parçalar. Dolayısıyla etkilerini yok eder. Klor, çok eski zamanlardan beri kullanılan iyi bir mikrop öldürücüdür.

Su arıtma tesileri nerelerde bulunur Su arıtma tesisleri 2 ceşittir. 1- Evsel Atıksu Arıtma 2- Endüstriyel Atıksu Arıtma

Evsel atıksu arıtma tesisleri atıksuyun kirlilik ve debisine bağlı olarak betonarme olabileceği gibi, karbon çelik veya CTP gibi paket ürünler olarak da tasarlanabilmektedir. Sık Kullanılan Proses Seçenekleri Ardışık Kesikli Reaktör (AKR) Uzun Havalandırma Klasik Aktif Çamur-Tübüler akışlı veya tam karışımlı Oksidasyon Havuzu ICEAS A/O A2O

Endüstriyel atık su arıtma   MİTTEM; tekstil, deri, boya ve kağıt endüstrisinden süt ve gıda endüstrisine, petrol ve türevleri işleme ve depolama işletmelerinden metal sanayisine, taş ve maden ocaklarından bunların işleme tesislerine kadar geniş bir yelpazede endüstriyel atıksu arıtma uygulamalarını yürütmektedir.  Endüstriyel tesislerde, farklı üretim faaliyetlerinden kaynaklanan atıksu çeşitlilikleri gözlenir. Bu faaliyetler sonucu oluşan atıksuların kaynakları ve üretim prosesi incelenerek atıksu debisi ve karakterizasyonu belirlenmektedir. Laboratuar çalışmalarında atıksu numuneleriyle arıtılabillirlik testleri yapılmakta ve bu veriler doğrultusunda en doğru arıtma prosesi çözüm olarak sunulabilmektedir. Arıtma tesisleri çıkış suyu, sektöre bağlı olarak üretim prosesinde tekrar kullanılabilecek kalitede geri kazanılabilmektedir. Bu durumda arıtma prosesine granüler filtrasyon ve/veya yüzey filtrasyonu (Membran sistemleri) ilave etmek yeterli olmaktadır. Endüstriyel arıtma tesisleri atıksuyun kirlilik ve debisine bağlı olarak betonarme olabileceği gibi, karbon çelik veya CTP gibi paket ürünler olarak da tasarlanabilmektedir.