ORTA KULAK VE PATOLOJİLERİ* ATEŞ MEHMET AKŞİT, Ph.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Odyoloji Bölümü *Bu sunu Cerrahpaşa ve Hacettepe odyoloji öğrencileri kongrelerinde sunulmuştur (2016)

ORTA KULAK AMPLİFİKASYONU Malleus, İncus’un uzun kolundan 1.3 oranında daha uzundur. Kaldıraç etkisi 2 dB’lik şiddet artışı sağlar. Zarın etkili alanı, oval pencerenin yaklaşık 17 katıdır. Bu fark sesin yaklaşık 25 dB yükseltilmesini sağlar.

ORTA KULAK AMPLİFİKASYONU Yanaklarda titreşim genliği Umbo seviyesinde ses basıncı Kulak zarı kenarlarda Annulus’a, orta bölgede ise Malleus’a tutunur (Umbo). Böylece konik bir şekil alır. Akustik basınç zarı harekete geçirdiğinde, yanaklar, Umbo’nun yapıştığı bölgeye göre iki kat daha fazla titreşir. Bu da 6 dB’lik şiddet artışı sağlar.

ORTA KULAĞIN GEÇİRGENLİĞİ SİSTEMİN ESNEKLİĞİ YÜKSEK FREKANSLARDA İŞİTME KAYBI ESNEKLİK ARTIŞI ALÇAK FREKANSLARDA İŞİTME KAYBI ESNEKLİK AZALMASI Kulak zarı NORMAL ESNEKLİK Kemik zincir Promontoryum

ORTA KULAĞIN GEÇİRGENLİĞİ SİSTEMİN HAREKETLENME YETENEĞİ ALÇAK FREKANSLARDA İŞİTME KAYBI KÜTLE AZALMASI NORMAL (Optimum) KÜTLE Promontoryum Kemik zincir Kulak zarı KÜTLE ARTIŞI YÜKSEK FREKANSLARDA İŞİTME KAYBI

ORTA KULAĞIN GEÇİRGENLİĞİ Tellere basıldığında, titreşen tel bölgesi kısalıp KÜTLE AZALDIĞINDA, telin harekete geçmesi kolaylaşır. Sonuçta, çıkan SES TİZLEŞİR. Titreşen bölge ne kadar kısalırsa, tizlik o ölçüde artar. Akor kulakları kullanılarak teller gerilip ESNEKLİK AZALDIĞINDA, rezonans yüksek frekanslara kaydığından telin ürettiği SES TİZLEŞİR. Telin gerginliği azaltılıp ESNEKLİK ARTTIĞINDA ise TİZLER BASKILANIR, çıkan SES KALINLAŞIR.

ESNEKLİK, HAREKETLENME VE REZONANS ÖLÇÜMÜ TİMPANOMETRİK ÖLÇÜMLER ESNEKLİK: Prob Ton: 226 Hz; Birim: cc/ml veya mmho ESNEKLİK + HAREKETLENME (SUSCEPTANCE): Prob Ton: 1000 Hz; Birim: mmho TİMPANOMETRE İLE REZONANS: Prob Ton: Multi frekans veya Geniş Bant; Birim: Hz

ORTA KULAK REZONANSI ALÇAK FREKANSLARIN İLETİMİNDE ESNEKLİK ETKİSİ BASKINDIR. (ESNEKLİK AZALDIĞINDA ALÇAK FREKANS KAYBI OLUR) YÜKSEK FREKANSLARIN İLETİMİNDE HAREKETLENME BASKINDIR. (HAREKETLENME AZALDIĞINDA YÜKSEK FREKANS KAYBI OLUR) HAVA YOLU İLETİMDE, ESNEKLİKLE HAREKETLENME ETKİSİ 800-1200 HZ ARASINDA EŞİTLENİR, GEÇİRGENLİK EN ÜST SEVİYEYE ÇIKAR (ORTA KULAK REZONANSI).

ORTA KULAK REZONANSI ESNEKLİĞİN AZALMASINA BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN PATOLOJİLER ORTA KULAK REZONANSINI YÜKSEK FREKANSLARA KAYDIRIR. HAREKET AZALMASINA BAĞLI PATOLOJİLER REZONANSI ALÇAK FREKANSLARA DOĞRU KAYDIRIR. ÇOCUKLARIN ORTA KULAK REZONANSI YETİŞKİNLERDEN DAHA ALÇAK FREKANSLIDIR.

ORTA KULAK KASLARI Stapes kası: Stapesin arka bacağının üst kısmına yapışır. Stapesi arkaya doğru çekerek hareketini kısıtlar. VII. Sinir tarafından inerve edilir. Akustik refleks sırasında kasılarak alçak frekansların iç kulağa geçişini sınırlar. Tensor Timpani: Malleus’a yapışır. Kulak zarını içe doğru çekerek gerilmesin sağlar. V. Sinir tarafından inerve edilir. Akustik reflekste görev almaz. Startle refleksinde ve göze üflemede kasılır.

«ROLLOVER» VE STAPES KASI Koklear patoloji ile retpokoklear patolojinin ayırt edilmesinde kullanımı önerilmiştir. İşitme siniri patolojisine bağlı olarak yüksek şiddetlerde konuşmanın ayırt edilmesinin zorlaştığı ileri sürülmüştür. Benzer bulgular 7. sinir patolojileri ve stapes kası kopukluklarında da görülmüştür. Sonuçta fenomenin kaynağı, yüksek şiddetlerde stapesin kasılmamasına bağlanmıştır.

ORTA KULAK PATOLOJİLERİ: Östaki Disfonksiyonu + ODYOGRAM 226 Hz TİMPANOGRAM 1000 Hz TİMPANOGRAM GENİŞ BANT TİMPANOGRAM

ORTA KULAK PATOLOJİLERİ: Glue Ear + GENİŞ BANT TİMPANOGRAM ODYOGRAM 226 Hz TİMPANOGRAM 4 cc 2 cc 1 cc 0 ml 1000 Hz TİMPANOGRAM

ORTA KULAK PATOLOJİLERİ: Zar Perforasyonu + ODYOGRAM 226 Hz TİMPANOGRAM 4 cc 2 cc 1 cc 0 ml 1000 Hz TİMPANOGRAM GENİŞ BANT TİMPANOGRAM

ORTA KULAK PATOLOJİLERİ: Kemik Zincir Kırıklığı + ODYOGRAM 226 Hz TİMPANOGRAM 1000 Hz TİMPANOGRAM GENİŞ BANT TİMPANOGRAM

ORTA KULAK PATOLOJİLERİ: Otoskleroz + ODYOGRAM 226 Hz TİMPANOGRAM 1000 Hz TİMPANOGRAM GENİŞ BANT TİMPANOGRAM

OTOSKLEROZ ve EVRELERİ Fenestral Otosikleroz Koklear Otoskleroz

CARTHART ÇENTİĞİ Yetişkinlerde hava yolu ölçümlerde orta kulak rezonansı 800 ile 1200 Hz arasında bulunmaktadır. Kadavralar üzerinde yapılan kemik yolu ölçümlerde, kemik zincir rezonansı 1500-2000 Hz arasında bulunmuştur. Otosklerozun kemik zincir esnekliğini bozmasıyla, kemik zincir rezonansına en yakın frekans olan 2000 Hz’de kemik yolu eşiğinin en fazla etkilenir. Ameliyat sonrasında, kemik zincirin restore edilmesiyle 2000 Hz’de belirgin düzelme görülür. KAYNAK: Homma, K., Shimizu, Y., Puria, S. Ossicular resonance modes of the human middle ear for bone and air conduction. J. Acoust. Soc. Am. 2009; 125(2), 968–979

OTOSKLEROZ ve AKUSTİK REFLEKSLER KONTRALATERAL REFLEKSLER 1 Normal refleks. 2 En sık görülen bifazik biçim. Hem negatif hem pozitif bileşenler bulunur (on/off örüntü). 3 İlerlemiş otoskleroz vakalarında seyrek olarak görülür. Sadece negatif bileşen mevcuttur.

OTOSKLEROZ ve AKUSTİK REFLEKSLER İPSİLATERAL REFLEKSLER Negatif yönlü elde edilen kayıt «refleks» değil artefakttır. Orta kulak kaslarının kasılması ile ilişkili değildir. İnsanlarda, işitme siniri ile tensor timpaniyi inerve eden V. Sinir arasında bir refleks arkı bulunmaz. Tensor timpani kasıldığında, tıpkı stapes kasılmasında olduğu gibi, orta kulak impedansı artar, esneklik azalır. Yani tensor timpani refleksi, stapes refleksi ile aynı yönde oluşur. Kas gevşetici ilaç sonrası normal işitenlerde de ters yönlü kayıt elde edilmektedir.

OTOSKLEROZ ve İŞİTME CİHAZI UYGULAMASI İŞİTME CİHAZINDAN EN FAZLA FAYDALANAN GRUPLARDANDIR. KONUŞMAYI AYIRT ETME YÜZDELERİ YÜKSEKTİR TEDAVİYE ALTERNATİF GİBİ ALGILANABİLİR KENDİ SESLERİNDEN RAHATSIZ OLURLAR PROGRESİF ÖZELLİK GÖSTEREBİLİR HASTALIĞIN SEYRİNE BAĞLI OLARAK, AMELİYATIN BİR ÇÖZÜM OLMAKTAN ÇIKABİLECEĞİ HASTAYA NET OLARAK İFADE EDİLMELİDİR

OTOSKLEROZDA KEMİK YOLU VE ORTA KULAK İMPLANTLARI İŞİTME CİHAZLARINA GÖRE DAHA İYİ SONUÇ ELDE EDİLDİĞİ, GÜÇLÜ VERİLERLE İSPATLANAMAMIŞTIR. HASTA ISRARLI DEĞİLSE, İŞİTME CİHAZI TERCİH EDİLMELİDİR.

OTOSKLEROZ ve KOKLEAR İMPLANT ÇOK İLERİ DERECE İŞİTME KAYBINA ULAŞMIŞ OTOSKLEROZ HASTALARINDA KOKLEAR İMPLANTLAR BAŞARIYLA UYGULANMAKTADIR. KOKLEADA GELİŞEBİLECEK SKLEROTİK DOKU İMPLANTIN YERLEŞTİRİLMESİNDE ZORLUKLAR YARATABİLİR ELEKTRİKSEL UYARAN FASİYAL UYARIMA NEDEN OLABİLİR

TEŞEKKÜR EDERİM