Bölüm 1:Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemlerine Giriş 1Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

1. İşletmelerde bilişim sistemlerinin etkinliğin artırılması konusunda KKP sistemlerinin nasıl bir anlayış geliştireceğinin anlaşılması 2. Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP) sistemlerinin iş dünyasındaki faydalarının anlaşılması 3. KKP’nin tarihçesinin ve gelişiminin anlaşılması 2Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 KKP sistemleri önemli birer işletme yatırımıdır  KKP sistemleri işletmelerin rekabet gücünün arttırılması, verimliliklerinin ve esnekliklerinin arttırılması sürecinde önemli bir araçtır  KKP sistemlerinin başarısı etkin yönetim, örgütsel değişim ve ileri teknoloji kullanımına bağlıdır  Ancak günümüzde pek çok KKP yatırımı planlanan maliyetlerle, istenilen zaman ve fonksiyonellikte tamamlanamamıştır Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 20133

 Başarılı ve başarısız KP projeleri arasındaki farklar öğrenilecek  KKP projeleri uygulaması için nasıl bir yapılanma gereklidir  Bir firmanın iş süreçlerini yeniden yapılandırmaları için KKP yazılımları mı temel alınmalıdır yoksa yazılımlar müşteriye odaklanmalı mıdır  KKP uygulamalarında nelere dikkat edilmelidir  KKP projelerinde risk faktörleri nelerdir Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 20134

 Bu risk faktörleri nasıl düşürülebilir  KKP tedarik zinciri yönetimini nasıl kolaylaştırır  KKP sanal işletmeler için nasıl bir temel sağlar  KKP kurumsal zekaya nasıl destek verir Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 20135

 Son birkaç yıl içinde, çok sayıda kuruluş SAP, PeopleSoft ve Oracle gibi şirketlerin KKP yazılımlarını kullanmak suretiyle KKP sistemlerini uygulamaya başlamışlardır.  90’lı Yıllarda KKP Pazarı, yazılım sektöründe en hızlı büyüyen pazarlar arasında yer almaktaydı. APICS tarafından yapılan bir araştırma, gelirleri 1 milyar doların üzerinde olan APICS üyesi şirketlerin % 34,5’inin bir KKP sistemi satın almayı veya mevcut programların sürümünü yükseltmeyi planladığını göstermiştir.  AMR Araştırma şirketi KKP yazılım satışlarının 2002’de 180 Milyar dolar civarında olduğunu tahmin ediyordu. Başka bir çalışmaya göre, KKP pazarının 2010 yılında 1 Trilyon dolarlık gelir yaratacağı tahmin edilmekteydi. 6Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 KKP sistemleri işletmeler için önemli bir yatırımdır. Şirketler, KKP yazılımlarına dolardan başlayan ve milyonlarca dolara kadar çıkan paralar ödeyip çeşitli işletme amaçları doğrultusunda, çok sayıda mevcut sistemin yenilenmesini içeren, siparişten teslimata kadar iş süreçlerini ve işletme maliyetlerini azaltan yatırımlar yapmaktadır.  Canlı, gerçek zamanlı, operasyonel verileri kapsayan KKP sistemleri, yöneticilerin daha iyi karar vermelerini ve müşteri ihtiyaçlarına verdikleri çözümleri geliştirmelerini sağlamaktadır. 7Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 Endüstri Mühendisleri Odası tanımına göre, KKP sistemleri, belli bir endüstriyel süreç yönetimi olgunluğuna erişmiş, karmaşık bir iş akışının doğurduğu yüksek orandaki bilgiyi doğru bir şekilde işlemeye ihtiyacı olan, stratejik yönetim kararlarını izlenebilir veriye dayalı olarak hızlı bir şekilde almanın önemine inanan, günümüz iş dünyasında giderek daha çok şirket tarafından ilgi gören yazılımlardır.  Finansal süreçler olmadıkça bir sistemi KKP olarak tanımlamak eksik olacağından, yukarıdaki tanımı şöyle genişletmek mümkündür; “KKP, belli bir kurumsal olgunluğa erişmiş işletmelerin, satın alma sürecinden satış sürecine kadar olan tüm endüstriyel süreçleri finansal yapı altında birleştiren, satıcı, müşteri, üretim ve muhasebe odaklı bir yönetim bilişim sistemidir” 8Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 Uygulamada yazılım firmalarının “MRP-II” kavramından esinlenerek “ERP-II”, “ERP-III” gibi kavramlarla KKP yazılımlarını üstün göstermek amacıyla farklı tanımları kullandıkları görülmektedir. Temelde bu ayırımın sebebi KKP sistemlerinin bazı sistemlerini “akıllı” hale getirmeleri ve sosyal medya, tedarikçi ve müşterilerle internet uyumlu sistemlerin zenginleştirmeleri esasına dayanmaktadır.  Bu sistemler adlandırılırken "Kurumsal" sözcüğünün kullanılmasının nedeni, kapsamlarının herhangi bir hizmet veya ürün üretmeye yönelik faaliyet gösteren kurumların tüm işlevlerini içermesidir. Kurumsal sistemler, bir çeşit "gerçekleşen rüyalar"dır diyebiliriz. KKP sistemleri olarak da bilinen Kurumsal Sistemler (KS), temel iş süreçlerinin organizasyon çapındaki eşgüdümü ve bütünleşmesi için tek bir bilgi sistemi sağlayarak (üretim, muhasebe, İK ve diğer alanlardaki) bu sorunları çözebilir. 9Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 KKP sistemleri tedarik zinciri, satın alma, stok yönetimi, müşteri sipariş yönetimi, üretim planlama, sevkiyat, muhasebe, insan kaynakları yönetimi ve diğer işletme fonksiyonlarını yerine getirmede şirkete yardımcı olan sistemlerdir.  KKP sistemlerine ilişkin en zor konulardan birisi KKP uygulanacak işletmelerde süreçlerin yazılıma uygulanmasıdır Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat

 Piyasadaki birçok yazılımın sınıflandırılması teorik tanımlarla tam olarak örtüşmemektedir.  Örneğin Malzeme İhtiyaç Planlaması (MİP) sadece üretimle ilgili madde ve malzemelerin planlanması anlamında kullanılırken piyasadaki bazı MİP yazılımları aynı zamanda sabit kıymet yönetimi, genel muhasebe, temel maliyet muhasebesi, finans yönetimi gibi modülleri de içermektedir.  Aynı şekilde Üretim Kaynak Planlaması (ÜKP) yazılımlarında yukarıdaki yazılımlara ek olarak Bütçe, İK Yönetimi gibi modüller de kullanılmaktadır.  Bu nedenle piyasadaki gelişmelere paralel olarak MİP ve ÜKP yazılımları için Kaynak Planlaması (KP), kurumsal olarak tüm kaynakların yönetilmesini kapsayan veya buna yakın yazılımlar için Kurumsal Sistemler (KS) ifadeleri kullanılabilir. 11 Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

12Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

13Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  KKP sistemleri işletme operasyonlarını destekleyen bir dizi uygulama tasarımı sayesinde "bütünleşik sistemleri" düzenlemektedir. Aslında başarılı bir KKP sistemi uygulaması, KKP yazılımıyla daha iyi düzenlenmiş işletme süreçlerinin yeniden yapılanmasını gerektirir.  Şirketlerin özel uygulamaları belli bir ölçüde olduğunda KKP yazılımlarının yeni sürüm güncellemelerini kolaylaştırmakta; özel uygulamalar ve eklentiler arttıkça daha çok zorlaştırmaktadır. Bir KKP sistemi çok amaçlı işletme fonksiyonlarını destekleyen bütünleşik veriler sağlayarak, bağımsız sistemlerin ve bütünleşik olmayan verilerin verimsizliğini ortadan kaldırır.

14Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

15Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

16Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

 Genel olarak bilgi akışını arttırarak müşteri ve tedarikçilerin sorumluluk sürelerini azaltan, karar alma sürelerini en aza indiren, karar alıcılara zamanında bilgi veren bir dizi önemli amacı gerçekleştirir  KKP sistemi tedarik zinciri sürecindeki bilgiyi bütünleştirir  Bunun anlamı maliyetin düşürülmesi, stok azaltılması ve gelişmiş iş performansı demektir Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat

18Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

19Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

20Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  SAP, Oracle ve PeopleSoft gibi önemli KKP yazılımları, satış sipariş sureci, satın alma, üretim planlama, genel muhasebe, yönetim muhasebesi, insan kaynakları dahil olmak üzere işletmelerin önemli işlevsel (fonksiyonel) alanlarına destek vermektedir.  Orta büyüklükteki pazara (örneğin satışları milyon dolar arası) hitap eden satıcılar Microsoft’un Great Plains (Dynamics) KKP yazılımını tercih etmektedir. ABD’de uygulama yapan firmalarda en yaygın modüllerin finans ve muhasebe modülleri olduğu ortaya çıkmıştır.  Birçok firma farklı KKP satıcılarından farklı modüller seçmektense tek bir KKP paketi kullanmayı tercih etmektedir.

21Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

22Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  KKP değerlendirmede, birçok kuruluş alternatif tasarım seçeneklerini dikkate alır ve bu seçeneklerin avantajları ve dezavantajlarıyla birlikte kendine ait farklı fiyatları vardır.  Bir KKP sistemi satıcısının bitmiş olan “paket (vanilya)” KKP uygulaması pahalı ve zaman alıcıdır, ancak iş süreçlerinin bütünleşmesinde ve yeniden yapılanmasında yararlar sağlar.  Finans ve muhasebe gibi seçilmiş KKP modüllerinin uygulanması, daha az maliyetlidir, daha az zaman alır ama işletmedeki birçok fonksiyonel işlem göz önüne alındığında, toplam veri bütünleşmesinin sağladığı faydalardan yoksundur. Bu seçeneğin maliyeti daha az olmakla birlikte faydaları beklendiği kadar fazla değildir.

23Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  Firmaya özgü KKP yazılımları çok zaman alan, pahalı bir alternatiftir ve önemli riskler taşır  Bu yaklaşımın avantajı işletme kendine özel sürece dayalı bir yazılım sistemi kurabilir

24Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  Firmaya özgü yazılan KKP sistemi çok zaman alan, pahalı bir alternatiftir ve önemli riskler taşır.  Bu yaklaşımın avantajı, işletme kendi özel sürecine dayalı bir yazılım sistemi kurabilir, ancak yazılımını “paket” KKP alternatifi gibi başka tedarikçilerle paylaşamaz.  Bununla birlikte, genel muhasebe, üretim planlama ve stok yönetimi gibi işlem süreçleri yönetim tarafından tartışabilir; bu önemli yatırım mutlak bir rekabet avantajı sağlamayabilir, şirkete özel geliştirme ve sistem uygulaması içerse de doğru olduğu anlamına gelmez.

25Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

26Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

27Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

28Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013 KKP sisteminin de uygulamaya konulması işletmenin bir yatırım kararıdır. Bu karar ölçülebilir iş faydaları yaratmalıdır. KKP’nin işletme avantajları, iş süreçlerinin düzene sokulmasını, ağ tabanlı bilgi kaynaklarına erişimin sağlanmasını, stokların ve personel sayısının azaltılmasını ve genel verimliliğin arttırılmasını içerir. Bir KKP uygulanmasının maliyeti donanım, yazılım, teknik destek, proje yönetimi, şirket içi ekip bağlılığı, dış danışmanlar ve eğitim gibi konuları kapsar. KKP’nin maliyet unsurları değerlendirildiğinde, KKP uygulamalarında yazılım ve danışmanlık maliyetlerinin önemli maliyet unsuru olduğu görülür.

29Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013 Yeni yönetici istihdam edilmesi, yeni fabrika kurulması gibi kararlar KKP yatırım kararı gibi kararlardır. KKP yatırımı ile iş süreçlerinin düzene sokulması, ağ tabanlı bilgi kaynaklarına erişim, stokların ve personel sayısının azalması ve genel verimliliğin artması gibi faydalar sağlanabilir KKP uygulama maliyetleri donanım, yazılım, teknik destek, proje yönetimi, şirket içi ekip bağlılığı, dış danışmanlar ve eğitim gibi konuları kapsar KKP projelerinin fayda maliyet analizlerinin yapılmasında net bugünkü değer yöntemi kullanılır. NBD’de paranın zaman değeri dikkate alınır

30 Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013

31Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013 Birçok sanayide, bütün büyük şirketlerin KKP sistemleri vardır. Bütün sektör KKP sistemlerini kullanırsa, petrol, kimya, tüketim malları, bilgisayar gibi sanayilerde rekabet avantajı yakalamak zordur. Buna karşın aşağıdaki durumlar rekabet avantajı yaratabilir;  Daha iyi uygulamalar  Yeni sürümlere rakiplerden hızlı geçilmesi  “Hazır” KKP modüllerinin kullanılması  Verilerin kullanımı, yönetimi muhasebesi  Bilgilerin doğruluğu, daha iyi yönetim  Stok devir süresini azaltmak, mali süreçleri iyileştirmek

32Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  Projeler fazla zaman ve maliyet gerektirir (%90) ◦ Yapılan araştırmalar KKP projelerinin % 90’ının geç bitirildiğini veya bütçeyi aştığını göstermektedir. Yapılan anket verilerine göre, KKP uygulama maliyeti ortalama 10,6 milyon USD ve tamamlanması 23 ay sürmektedir. ◦ Üç aşama; Proje aşaması, KKP yazılımının çalışanlara tanıtıldığı evredir, deneme aşaması ise firma operasyonlarının uygulama surecidir. Stokların azaltılması gibi gerçek iş sonuçlarına ulaşmayan operasyonlarla başarılı şekilde bütünleşmemiş KKP modülleri ilerleme aşamasına geçmemiş demektir ◦ Parr ve Shanks KKP uygulamaları için dört aşamadan bahsetmişlerdir: Planlama, Yeniden Yapılanma, Tasarım, Yapılandırma ve test aşamaşarı  Çok kapsamlı bir yaklaşım gerektirir. ◦ KKP modülleri başarıyla uygulandığında ve kuruluşlar Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY) gibi ileri KKP modulleri temel alınarak kullanılabildiği zaman KKP’nin faydaları ortaya çıkar.

33Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  İşletmeler KKP sistemlerini ceşitli amaçlar için kullanır. KKP’nin iş yaşamına faydalarına bakıldığında, gelişmiş bilgiye ulaşılması, organizasyonun tüm verilerine gerçek zamanlı erişilmesi, siparişler için geliştirilmiş zaman döngüsü, mali kapanış sürelerinde azalış, işletme maliyetlerinde ve stok seviyelerde azalış sayılabilir.  KKP sistemleri örnek uygulamalarla iş süreçlerini yeniden düzenleme fırsatı sunmasının yanında, finansman, insan kaynakları, üretim, satış ve pazarlama fonksiyonları tarafından desteklenen geniş kurumsal bilgiler sağlar.

34Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner Çeviren Sinan Berkdemir Şubat 2013  Kurumsal Kaynak Planlaması Prof. Mary Sumner (Nobel Yayınları – Milenyum Danışmanlık 2013)  Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemlerinde Maliyet Muhasebesi İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Sinan Berkdemir SAÜ SBE Yüksek Lisans Tezi 2013)  Yönetim Bilişim Sistemleri – Dijital İşletmeyi Yönetme; Lauden & Lauden, Sistem Yayınları, 2011