DUYGU GELİŞİMİ Prof Dr Süheyla ÜNAL

Duygu Fizyolojik uyarılma Fizyolojik uyarılma Bilinçli yaşantı Bilinçli yaşantı Davranışsal ifade Davranışsal ifade

Değerlendirme Olay Duygusal tepki Fizyolojik aktivasyon Davranış Öznel yaşantı

Ekman’a göre 6 temel duygu Sürpriz Sürpriz Mutluluk Mutluluk Öfke Öfke Korku Korku Tiksinti Tiksinti Üzüntü Üzüntü

Mutluluk Amacın başarılması, davranışın sürdürülmesi Amacın başarılması, davranışın sürdürülmesi Yeterlilik duygusu Yeterlilik duygusu Başkalarını yüreklendirme sinyali Başkalarını yüreklendirme sinyali Bağlanma Bağlanma

Öfke, kızgınlık Kendini savunmayı, engellerin üstesinden gelmeyi sağlar. Kendini savunmayı, engellerin üstesinden gelmeyi sağlar. Uyaranın tehdit potansiyelini belirler. Uyaranın tehdit potansiyelini belirler. Diğerleri ile mesafeyi ayarlamayı sağlar. Diğerleri ile mesafeyi ayarlamayı sağlar.

Üzüntü Kişiyi yavaşlatır  uyum Kişiyi yavaşlatır  uyum Yardım çağrısı Yardım çağrısı

Duygu gelişimi takvimi DUYGU YAŞ DUYGU YAŞ İlgi, sıkıntı, hazDoğumda İlgi, sıkıntı, hazDoğumda Neşe, üzüntü, tiksinti 1-2. ay Neşe, üzüntü, tiksinti 1-2. ay Öfke 2-3. ay Öfke 2-3. ay Sürpriz3-4. ay Sürpriz3-4. ay Utanma4-5. ay Utanma4-5. ay Korku 6-8. ay Korku 6-8. ay Empati 2. yıl Empati 2. yıl Kıskançlık2. yıl Kıskançlık2. yıl Utanç 2. yıl Utanç 2. yıl

2. yıl aylar aylar Kuralları ve uyarıları anlamaya başlama Kuralları ve uyarıları anlamaya başlama Övüldüğünde gülümseme, azarlandığında ağlama, öfkelendiğinde fırlatma Övüldüğünde gülümseme, azarlandığında ağlama, öfkelendiğinde fırlatma aylar aylar Başkalarının duygularını anlamada artış Başkalarının duygularını anlamada artış Ebeveynlerinin sarılmasına, öpmesine, gülümsemesine duygusal tepki gösterme Ebeveynlerinin sarılmasına, öpmesine, gülümsemesine duygusal tepki gösterme

2-4 yıl ay ay Günlük işlerden hoşlanma, anneye yardım etmek isteme Günlük işlerden hoşlanma, anneye yardım etmek isteme Yalnız oynamaktan hoşlansa da izleyici olmasını tercih etme Yalnız oynamaktan hoşlansa da izleyici olmasını tercih etme Otoriteyi anlama fakat sık sık hayır diyerek test etme Otoriteyi anlama fakat sık sık hayır diyerek test etme aylar aylar Diğer çocuklarla sosyalleşmede artış Diğer çocuklarla sosyalleşmede artış Sempati, ebeveyni üzgün gördüğünde rahatlatmaya çalışma Sempati, ebeveyni üzgün gördüğünde rahatlatmaya çalışma

Duygu gelişimi İlgiye katılım İlgiye katılım Taklit Taklit Koşullanma Koşullanma Alışma Alışma

İlgiye katılım

Duygu gelişimi Annenin ve bebeğin davranışları arasında karşılıklılık ve senkronizasyon vardır. Annenin ve bebeğin davranışları arasında karşılıklılık ve senkronizasyon vardır. Annenin davranışları çocuğun çabalarını destekler, daha becerikli olmasını sağlar. Annenin davranışları çocuğun çabalarını destekler, daha becerikli olmasını sağlar.

Taklit (Meltzoff and Moore 1977: 78)

Taklit gelişimi (Piaget) 1. aşama: Yenidoğanda- bir başka çocuk ağlayınca ağlama 1. aşama: Yenidoğanda- bir başka çocuk ağlayınca ağlama 2. aşama: (1-4 aylar) Yalancı taklit. Bebeğin davranışını taklit eden biri, bebeğin o davranışı sürdürmesine neden olur. 2. aşama: (1-4 aylar) Yalancı taklit. Bebeğin davranışını taklit eden biri, bebeğin o davranışı sürdürmesine neden olur.

Taklit gelişimi 3. aşama: (4-8 aylar) Bakma ve davranış arasında koordinasyon başlar. Bebek aynı anda hem kendi davranışını, hem de karşısındakinin davranışını görür. 3. aşama: (4-8 aylar) Bakma ve davranış arasında koordinasyon başlar. Bebek aynı anda hem kendi davranışını, hem de karşısındakinin davranışını görür. 4. aşama: (8-12 aylar) Başkalarının davranışları ile kendi davranışlarını karşılaştırmaya başlar. Tanıdık davranışları tekrarlar. 4. aşama: (8-12 aylar) Başkalarının davranışları ile kendi davranışlarını karşılaştırmaya başlar. Tanıdık davranışları tekrarlar.

Taklit gelişimi 5. aşama: Kendisine yeni gelen davranışları o anda taklit eder. 5. aşama: Kendisine yeni gelen davranışları o anda taklit eder. 6. aşama: Daha önce öğrendiği davranışı taklit eder. Çocuğun zihinsel temsilcilerinin geliştiğini gösterir. 6. aşama: Daha önce öğrendiği davranışı taklit eder. Çocuğun zihinsel temsilcilerinin geliştiğini gösterir.

Klasik koşullanma

Edimsel koşullanma

Alışma Alışma

Kendilik gelişimi Kendilik gelişimi 24. ayda gerçekleşir. 24. ayda gerçekleşir. Gurur, suçluluk, utanç duygularının gelişimini sağlar. Gurur, suçluluk, utanç duygularının gelişimini sağlar.