KIZILDERE ÖĞRETİM OKULU ANLATIM BOZUKLUKLARI HAZIRLAYAN: MURAT COŞGUN

Anlatım Bozuklukları iki grupta incelenir. 1-Anlamsal Anlatım Bozuklukları. 2-Dilbilgisi Kaynaklı Anlatım Bozuklukları

Anlamsal Anlatım Bozuklukları 1-Gereksiz sözcük kullanımı: Cümlede sözcük yada sözcük grubu cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmuyor ve daralmıyorsa o sözcük gereksizdir. Örnek: Yüksek sesle bağırma seni duyuyorum. Köydeki insanlar hep sağlıklı ve sıhhatli insanlardı. Bunları anladık değil mi?

Anlamsal Anlatım Bozuklukları Gereksiz Sözcük kullanımı şu sekillerde olmaktadır. a) Eş yada Yakın Anlamlı Kelime Kullanılması Cümlede eş yada yakın anlamlı kelime kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar. Örnek: Uzun zamandır sağlık problemleri ve sorunları ile uğraşıyordu. Bugün sıcaklığın sıfırın altında eksi 2 derece olması bekleniyor. Olay ve hadiseleri tarafsız gözle incelerdi. Babam akşama geri dönecek. Si z konuyu anlayın. Bana anlatırsınz

Anlamsal Anlatım Bozuklukları B) Yardımcı Fiillerin Fazla Kullanılması “ol-,kıl-, et-, eyle-” yardımcı fiilleri genellikle diğer dillerden dilimize geçmiş olan kelimelerin sonuna gelerek birleşik fiil oluşturur. Bu yardımcı fiiller bazı Türkçe kelimelerin sonuna geldiğinde gereksiz kullanılmış olur. Örnek: Parayı benim aldığımdan mı kuşku ediyorsun.(kuşkulanıyorsun) Bilgisayara düşkün olmayın.

Anlamsal Anlatım Bozuklukları 2-Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması Dilimizde bazı sözcüklerin anlamları birbirine karıştırılmaktadır. Genellikle aynı köklerden türeyen,sesleri birbirine benzeyen ve anlamları iyi bilinmeyen kelimler birbirlerinin yerine kullanılır. Bundan dolayı bu kelimelerin kullanımına dikkat etmek gerekir. Çok bencil olmasına karşılık onu yine de seviyoruz. (karşın) Konuyu en ince ayrımına kadar çalıştık. (ayrıntı) O da bu işin yürümeyeceğini savundu. (idda etti) Son iş yerinden öğretim durumunu istediler.(öğrenim) Konuyu anlamayan şirinlere bakalım?

Anlamsal Anlatım Bozuklukları 3-Anlamca Çelişen İfadelerin Bulunması Cümlede anlamca çelişen sözlerin bulunması anlamda belirsizlik,karışıklık yaratır ; cümle bundan dolayı tam olarak anlaşılmaz. Bundan dolayı da anlatım bozukluğu oluşur. Bu anlattığım konuyu kesinlikle bilmiyor olabilir. Şüphesiz bu dersi çok çalışmış olmalı. Seninle görüşmeye aşağı yukarı tam bir ay oldu. Benim aklım karıştı şimdi.

Anlamsal Anlatım Bozuklukları 4-Kelimenin Yanlış Yerde Kullanılması Cümledeki sözcüklerin özellikle sıfatların ve zarfleaın bulunması gereken yerde bulunmamaları anlatım bozukluğuna yol açar. Bu gece çok dişim (…….) ağrıdı. Deneyimli oto satımından anlayan (…….) eleman aranıyor. Dün kısaca gördüklerimi (…….) size anlatayım. Yeni banyodan (…….) çıkmıştım ki zil çaldı. Alköllü araç (…….) kullanmak tehlikelidir. Bu da nerden çıktı.

Anlamsal Anlatım Bozuklukları DEYİM YANLIŞLIKLARI Yerinde kullanılmayan ve yapısı bozulmuş deyimler cümlede anlatım bozukluğuna yola açar. Bundan dolayı cümlede kullanılan deyimin anlamına dikkat etmek gerekir. Babasını görünce paçaları tutuştu. Bu görüntüler karşısında saçlarım diken diken oldu. Ona yardım et elinden geleni ardına koyma. Kulak kabarttım sizi dinliyorum öğretmenim.

Anlamsal Anlatım Bozuklukları MANTIK HATASI Cümlede anlatılan duygunun mantık ilkelerine uygun olması gerekir aksi halde anlatım bozukluğu oluşur. Seninle değil şehir içinde gezmek, dünya turuna bile çıkılmaz. Önümüzdeki haftanın önemli programlarından bazılarını sizlere hatırlatmaya çalıştık. Mehtaplı bir gece de yağan yağmuru seyrediyorduk Bende mantık kalmadı.

Anlamsal Anlatım Bozuklukları ZAMİR EKSİKLİĞİ Bazı cümlelerde iyelik zamiri kullanılmadığı taktirde bir anlam belirsizliği ortaya çıkar.Cümlenin başına hem senin hem de onun zamirini getirebiliyorsak orada bir anlam belirsizliği vardır.Bu tip cümlelerdeki anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin uygun bir yerine iyelik zamirinin getirilmesi gerekir.Aksi taktirde anlam belirsizliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu doğar. *Ehliyetini polis almış öyle mi? *Bana ne söyleyeceğini biliyorum. *Geleceğini ben biliyordum. *Yarışmada birinci olduğuna sevindim Hocam ben iyi değilim