ICC & INCOTERMS (DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ)   ICC TARİHÇESİ VE AMACI 1919 yılında ABD'nin Atlanta şehrinde uluslararası bir Konferans'da Belçika, Fransa, İtalya, İngiltere ve ABD'nin öncülüğünde ilk temelleri atılmıştır. Birinci Dünya Savaşının bitiminde ekonomide bozulan dengeleri yeniden sağlamak, savaşın kötü etkilerini bertaraf etmek gayesiyle böyle bir oluşum gerçekleştiren devletler, ICC'nin amacını; 1.Himayecilikle mücadele, 2.Uluslararası ticaretin ve işbirliğinin geliştirilmesi, 3.Özel teşebbüsün güçlendirilmesi, 4.Uluslararası iş dünyasının gerektirdiği şartların düzeltilip standart hale getirilmesi şeklinde tanımlamışlardır.

Daha sonra bu amaç daha da gelişerek piyasa ekonomisinin desteklenmesi, uluslararası platformda iş dünyasının her yönüyle temsil edilmesi, ekonomik sorunların çözümünde çaba harcanması, iş dünyası ve uluslararası organizasyonlar arasında diyalog kurulması gibi konularda faaliyetler geliştirilmiştir. Dış Ticarette teslim şekilleri geçen yy. nin ilk çeyreğinin sonlarına kadar yazılı olmayan ticari örf ve adetlere göre belirleniyordu.Ticari örf ve adetler herkes tarafından bilindiği için sözleşmelerde ayrıca yer almasına gerek kalmıyordu. Ancak, tarafların farklı yorumları, ülkeden ülkeye farklı uygulamalar vb. sebeplerle dış ticarette sorunların doğmasına sebep oldu. Bunun üzerine ticari örf ve adetleri bütün dış ticaret yapan ülkelerin ortak bir şekilde kullanabileceği biçimde standartlar haline getirecek, hükümetlerden bağımsız, özel bir uluslar arası kuruma ihtiyaç duyuldu.

  Dış ticarette uyuşmazlıkları ve ihtilafları ortadan kaldırmak, alış-satış işlemlerine bazı kurallar getirmek amacıyla ICC tarafından birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan biri de uluslararası ticarette kullanılan teslim şekilleridir. INCOTERMS (International Commercial Terms) Uluslararası Sözleşme Terimleri olarak adlandırılmakta ve uygulanmaktadır. Incoterms dünya üzerinde dış ticaret için taraflar arasında yapılan alım satım sözleşmelerinin temel referans unsurlarından biridir. Dış ticarette ithalatçının ve ihracatçının sorumluluklarının sınırlarını belirler.

Incoterms 2000 Özellikleri   **ICC – Milletlerarası Ticaret Odası tarafından düzenli olarak gözden geçirilir ve yayınlanırlar. **Dış ticaret alanında, bir satış sözleşmesinde, ticari terimlerin yorumlanması için uluslararası kural oluşturmak. **Taraflar arasında zaman ve para kaybına neden olan yanlış anlamaları ve ihtilafları engellemeye yardım etmek. **Satıcının mahallinden alıcının yerine kadar malların taşınmasının masraf sorumlulukları ile ilgili olarak alıcı ve satıcının her birinin yükümlülüklerini belirler. **‘Kim ne için sorumlu ?’ ‘Kim ne için ödemede bulunacak ?’ sorularında yanlış anlamaları önlemek.

TAŞIMACILIK TÜRLERİNE GÖRE TESLİM ŞEKİLLERİ   Genel olarak 5 tür taşımacılık vardır.İlk 4 ‘ü tek tip taşıma aracını kapsadığı için tekli taşımacılık olarak adlandırılabilir. 1.DENİZ VEYA NEHİRYOLU İLE TAŞIMACILI 2.KARAYOLU İLE TAŞIMACILIK 3.HAVAYOLU İLE TAŞIMACILIK 4.DEMİRYOLU İLE TAŞIMACILIK 5.ÇOK ARAÇLI TAŞIMACILIK (MULTİMODEL )

MULTİMODEL (ÇOK ARAÇLI )TAŞIMACILIK Bir malın birbirinden farklı en az iki uluslar arası taşıma aracı tarafından taşındığı bir taşımacılık türüdür. ÖRN: Deniz+Hava Uzakdoğu-Dubai :Deniz Dubai-Türkiye :Hava Deniz+Demiryolu : Türkiye-Rus/Ukrayna Limanları :Deniz Rus/Ukrayna Limanlarından –İç bölgelere :Tren

TESLİM ŞEKİLLERİ Tanımlarını oluşturan kelimelerin baş harflerinden meydana gelen kodlarla tanınırlar. İncoterms 2000 e göre 13 tür teslim şekli vardır : “Incoterms–2000”, uluslararası ticaret hareketlerinde anlaşmazlıkları, uyuşmazlıkları ve hukuksal ihtilafları ortadan kaldırmak ve böylece alıcı ile satıcının gereksiz yere para ve zaman kaybını önlemek amacıyla, alım- satım işlemlerine bazı kurallar getirmiş ve bu düzenlemeleri ilk kez 1936'da "INCOTERMS" adıyla yürürlüğe koymuştur. 2000 ve 2010 yıllarında INCOTERM’ler gözden geçirilerek yeniden kaleme alınmıştır.

Herhangi bir vesaik çeşidinde (örneğin ticari faturada) teslim belirtileceği zaman teslim şeklinin kod harfleri ve hemen yanında ihracatın gerçekleştirilerek sorumluluğun hükümsüz hale geleceği yerin adı yazılır. Bu teslim yeri şehir, hava veya deniz limanı gibi yerler olabilir.

Örneğin; EX Works Ankara, FOB İstanbul/Haydarpaşa, DDP Londra vb. Incoterms’ler uluslararası ticarette kullanılan, evrensel olarak standartlaştırılmış sözleşme terimleridir. Kısaca, müzakereye konu olan terimler, ürünün taşınmasının hangi kısmını hangi tarafın yükleneceğini gösterir. Bu terimlerin (klozların) sözleşmede kullanılması zorunlu değildir. Bu taşıma şekilleri dört ayrı grupta (F, E, D ve C) toplanmıştır ve Incoterms 2000’e göre her biri üç harf kısaltması ile belirtilen 13 adet terim vardır.)

EXW (EXWORKS ): İşyerinde Teslim FCA (FREE CARRİER): Taşımacıya Teslim FAS (FREE ALONGSİDE SHİP ): Gemi Bordasında (hizasında) Teslim FOB (FREE ON BOARD): Gemi Güvertesinde Teslim CFR(COST AND FREİGHT): Varış Limanına Kadar navlun ödenmiş olarak Teslim CIF(COST INSURANCE AND FREİGHT): Varış limanına kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak Teslim CPT (Carriage Paid to Named Place of Destination ): Belirlenen varış yerine kadar navlun ödenmiş olarak Teslim. CIP (Carriage and Insurance Paid to Named Place of Destination) :Belirlenen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak Teslim.

DAF (Delivered at Frontier): Sınırda Teslim DES (Delivered Ex Ship) : Varış Limanında Gemi güvertesinde Teslim DEQ(Delivered Ex Quay ): Gümrük vergisi ödenmemiş olarak varış limanında rıhtımda teslim DDU (Delivered Duty Unpaid ): Gümrük vergisi ödenmemiş olarak belirlenen varış yerinde teslim DDP (Delivered Duty Paid ): Gümrük vergisi ödenmiş olarak belirlenen varış yerinde teslim  

Sadece deniz ve/veya nehir yolu ile taşımacılıkta kullanılan teslim şekilleri (Incoterms 2000’e göre ) FAS FOB CFR CIF DES DEQ

NOT : Her ne kadar uluslar arası sözleşme terimleri olarak bazı kuralları içerse de,bu terimlerin uygulamada kullanılan halinde birtakım farklılıkların olduğu görülebilmektedir. Örnek olarak bazı terimlerdeki gümrük prosedürleri ya da sigorta işlemleri gibi durumlar, ithalatçı ya da ihracatçı tarafından anlaşmaya bağlı olarak yapılabilmektedir. Ya da FOB ve CIF terimleri Incoterms’de sadece denizyolu taşımacılığında kullanılabilir kuralı olmasına rağmen pratikte genel olarak bu terimler tüm taşıma şekillerinde kullanılmaktadır.

E GRUBU EXWORKS F GRUBU FCA-FAS-FOB C GRUBU CFR-CIF-CPT-CIP D GRUBU TANITIM BİÇİMLERİNE GÖRE TESLİM ŞEKİLLERİ (INCOTERMS 2000) E GRUBU EXWORKS F GRUBU FCA-FAS-FOB C GRUBU CFR-CIF-CPT-CIP D GRUBU DAF-DES-DEQ-DDU-DDP

Her grup için yapılan açıklamalar,o grubu temsil eden teslim şekillerinin ortak özelliklerini gösterir. E’den F’ye F’den C’ye C’den D’ye Geçerken ihracatçının sorumluluğunun artıp, ithalatçının sorumluluğu azalır.

Teslim şekilleri tanıtım biçimlerine göre 4 grupta sistematikleştirilebilir: E,F,C ve D grupları. Her bir grubu bir veya daha fazla teslim şekli temsil eder.Her grup için yapılan açıklamalar ,o grubu temsil eden teslim şekillerinin ortak özelliklerini gösterir.

E GRUBU (EXW) Bu grupta ihracatçı ,ürettiği malı ithalatçının emrine ,kendi fabrikasından (işletmesinden ) itibaren teslim etmektedir.Mal üretildikten sonra bütün masraflar ve riskler tamamıyla ithalatçıya aittir.Malın teslim yeri ihracatçının ülkesidir.   F GRUBU (FCA,FAS,FOB ) F grubu teslim şekillerine “ yükleme sözleşmeleri” de denir.Çünkü bu grupta ,ihracatçıdan malı ,ithalatçının gösterdiği (belirlediği) taşıma şirketinin aracına teslim etmesi ve/veya yükletmesi de istenmektedir.İhracatçının sorumluluğu taşımacıya teslim ile birlikte sona erer.Malın teslim yeri ihracatçının ülkesidir.

C GRUBU (CFR-CIF-CPT-CIP) C grubu teslim şekillerine F grubu teslim şekillerinde olduğu gibi “Yükleme Sözleşmeleri” veya “Sevk Anında Teslim Sözleşmeleri” de denir.Ancak bu grupta ihracatçının sorumluluğu biraz daha artmıştır.Çünkü taşıma ve varsa sigorta masrafları da faturaya eklenip daha sonra ithalatçıdan tahsil edilmek üzere, ihracatçı tarafından ödenir. Yani bir uluslararası taşıma firmasıyla taşıma sözleşmesi yapmak,malı taşımacı firmaya teslim etmek ve CIF ile CIP teslim şekillerinde olduğu gibi sigorta da yaptırmak suretiyle sevkiyatı başlatan ihracatçıyı her türlü risk ve ek masraflardan muaf tutmak, bunların dışında taşımacı firmaya ait bütün giderleri ihracatçıya karşılatmak C grubu teslim şekillerinin ana ilkelerini oluşturur.

Ancak burada teslim yeri yine ihracatçının ülkesidir Ancak burada teslim yeri yine ihracatçının ülkesidir. Çünkü ihracatçı tıpkı E ve F grubu teslim şekillerinde olduğu gibi, malların ne kayıp ne hasar ne de tasıma aracına yükleme yapıldıktan sonra doğabilecek ek masrafları üstlenir.

Örneğin , CIF teslim şeklinde ,mal yükleme limanında geminin güvertesine yerleştirildikten sonra malın başına bir şey gelse bile ihracatçı yine de ihraç malının bedelinin tamamını ithalatçıdan tahsil eder. Buna riskin ihracatçıdan ithalatçıya devri denir. Ancak risk devredilmiş olsa bile burada ithalatçı için önemli bir risk söz konusu değildir. Çünkü CIP ve CIF teslim şekillerinde ihracatçı sigorta şirketine malın sigortasını yaptırıp, sigorta primini ödemiştir ve malın uğradığı hasar karşılığı tazminatı ithalatçı , sigorta şirketinden alacaktır.

D GRUBU(DAF-DES-DEQ-DDU-DDP) D grubu teslim şekillerine “Varış Sözleşmeleri” veya “Varışta Teslim Sözleşmeleri” de denir. Çünkü bu grupta, malın gönderildiği ithalatçının ülkesindeki teslim noktasına kadar yapılan yolculuğun yol açtığı tüm masraflar ve riskler teslim şeklinin verdiği olanağa göre ihracatçının sorumluluğundadır. Dolayısıyla burada ihracatçının sorumluluğu en üst düzeye varmıştır. Malın teslim yeri, diğerlerinden farklı olarak, ithalatçının ülkesidir.  

D grubu teslim şekilleri kendi içerisinde 2 gruba ayrılmaktadır : 1-DAF,DES,DEQ,DDU :Bu teslim şekillerinde ihracatçı ,malı ithalatçıya gümrük giriş işlemlerini yapmadan teslim eder. 2-DDP:Bu teslim şeklinde ihracatçı ,malı ithalatçıya gümrük giriş işlemlerini yaparak teslim eder.

Bir Dış Ticaret İşleminde Teslim Şekillerinden Hangisinin Seçileceğini Belirleyen Faktörler : En önemlisi malın arz-talep koşullarıdır. Eğer ilgili malın talebi arzından fazla ise, yani talebin şiddeti oldukça yüksek ise, ihracatçı güçlü bir konumda demektir. İhracatçı ilgili malın ender satıcılarından biri olduğuna ya da fiyatı diğer ülke ihracatçılarına oranla daha düşük olduğu için ithalatçının illa ilgili ihracatçıdan ithalat yapmak istemesine güvenerek riske girme gereğini duymayacak ve kendisini en az sorumluluk altına sokacak teslim şeklini kabul etmesi için ithalatçıya baskı yapabilecektir. Malın arzı talebinden fazla ise tam tersi bir durum söz konusu olacaktır. 

C D E F KLOZLAR İNGİLİZCE TÜRKÇE TAŞIMA ŞEKİLLERİ CPT CIP DAF DDU DDP GRUBU KLOZLAR İNGİLİZCE TÜRKÇE TAŞIMA ŞEKİLLERİ C CFR Cost and Freight Ürün Bedeli ve Taşıma Denizyolu CIF Cost, Insurence and Freight Ürün Bedeli, Sigorta ve Taşıma CPT Carriage Paid To… Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar yapılması Karayolu, Havayolu, Demiryolu, Denizyolu veya Çok vasıtalı taşıma CIP Carriage and Insurence Paid To.. Sigorta dahil Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar yapılması Denizyolu, Demiryolu veya D DAF Delivered At Frontier Sınırda Teslim DDU Delivered Duty Unpaid Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim Demiryolu veya DDP Delivered Duty Paid Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim Demiryolu veya DES Delivered Ex Ship Gemide Teslim DEQ Delivered Ex Quay (Duty Paid) Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak) E EXW Ex Works Ticari İşletmede Teslim Demiryolu veya F FAS Free Alongside Ship Gemi Doğrultusunda Teslim FCA Free Carrıer Taşıyıcıya Teslim FOB Free on Board Gemi Bordasında Teslim