Konu : WİNDOWSTA VERİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Hazırlayan : Güray Mantar

Dosya Sistemleri(File System) Teknik olarak işletim sisteminin bir disk veya bölümleri üzerindeki dosyalarının izlerini bulmak için kullandığı yapı ve yöntemlerdir. İşletim sistemlerinin kendilerine özgü dosya sistemleri vardır ve bazı işletim sistemleri başka bir işletim sistemin dosya sistemlerini tanımayabilir. Örneğin Linux, bazı Windows dosya sistemlerini tanır, ancak Windows, Linux dosya sistemlerini tanımaz.

Windows Dosya Sistemleri FAT16 FAT32 NTFS WINFS

FAT: File Allocation Table FAT, dosya bölümleme tablosu sistemidir. DOS için geliştirilmiş olsa da, günümüzdeki tüm Windows versiyonları tarafından da desteklenmektedir. FAT16 ve FAT32 olarak iki türü vardır. Arızalı ve sağlam sektörleri işaretleyen ve iki sütunlu hesap çizelgesine benzeyen bir yapısı vardır. Birinci sıra sektörleri indeksler. İkinci sıra sektörün durumunu tutar. (boş,dolu,arızalı) FFF7, sektörün arızalı olduğunu gösterir sektörün boş ve kullanılabilir olduğunu gösterir.

FAT Nasıl Çalışır? Sabit diskler için depolama alanı bir sektördür ve her sektör 512 byte’a kadar veri depolar. Eğer bir sektörde 512 byte’dan daha küçük bir dosya depolanır ise sektörün geri kalanı boş kalır ve kabul edilebilir. Asıl işlev 512 byte’dan büyük dosya depolanmasındadır. Bu durumda dosya tamamen depolanana kadar işletim sistemi kullanılmayan başka bir sektör bulur ve onu doldurur. Dosyaya tekrar erişebilmesi için de onun hangi sektörler tarafından tutulduğunun hatırlanması gerekir. FAT, bu dosya parçalarının depolandığı sektörlerin izini tutar.

FAT16 FAT16 ilk olarak DOS ve daha sonra Windows 3.1 ve Windows 95’ in ilk sürümünde kullanılmıştır. En büyük avantajı bütün işletim sistemleri tarafından tanınmaktadır. Ana dizinde en fazla 512 tane dizin olabilir. FAT16’da dosya adları maksimum 8 karakterdir ve boşluklara izin verilmez. Dosya uzantısı en fazla 3 karakterdir.

Kümeleme (Clustering) FAT 16’ da dosya büyüklüğü sınırının çözümü için “clustering” yani kümeleme adı verilen çözüm geliştirilmiştir ve günümüzde nadiren kullanılmaktadır. Clustering sürekli olan sektörlerin birleştirilip tek ünite gibi işlem yapılmasıdır. Bu birleştirilmiş birimlere de “cluster” denir. FAT16 da her clusterı tanımak için 16 bit kullanılır. FAT16 da bu yöntem ile oluşturulan yapılar 2GB’a kadar veri tutabilir yani en fazla 2 GB boyutlu dosyalar oluşturulabilir.

FAT32 FAT32 Windows 95’ in ikinci sürümü ile ortaya çıkmıştır. FAT32'de herhangi bir kök dizin sınırlaması yoktur. FAT32’ de dosya adları boşluklarla birlikte maksimum 255 karakterdir. Her bir clusterı tanımak için 32 bit kullanılır. FAT32 cluster boyutunu azaltarak boş alan israfını azaltır ve bu sayede disk alanını çok daha verimli kullanabilir. Maksimum 2 TB büyüklüğünde partion oluşturulabilir. Bir dosyanın boyutu en fazla 4 GB dır. Büyük boyutlu dosyalara erişimi yavaştır. Veri güvenliği yoktur.

NTFS Günümüzde en çok tercih edilen Windows dosya sistemidir. İlk olarak Windows NT sürümleri ile çıkmıştır NTFS’in FAT sistemlerine göre gelişmiş 4 önemli özelliği vardır. Daha büyük disk ve dosya boyutlarına olanak verir. Gelişmiş güvenlik ve denetim mekanizmaları sunar. Daha hızlı okuma ve yazma süreçlerini mümkün kılar. Sıkıştırma ve kota gibi gelişmiş özellikleri vardır. 32 bitlik bir dosya sistemidir Dosya adlarında boşluklarla birlikte 255 karaktere olanak tanır.

NTFS GÜVENLİK ÖZELLİKLERİ NTFS, dosyaları ve klasörleri nesne olarak görür ve bu nesnelere ACL: Access Control List(Erişim Kontrol Listesi) denilen bir özellik ile erişim kontrollerini sağlar. NTFS disk üzerideki bir dosyaya erişebilmek için, ACL listesinde yer alan statülerden birisine sahip olmalısınız. NTFS ayrıca EFS: Encrypting File System (Şifrelemeli Dosya Sistemi) sayesinde dosya ve klasörleri şifrelemenize olanak sağlar. Şifreleme dosyaları gizlemez; sadece diğer kullanıcılar tarafından dosyaların okunmasını engeller. Bir dosyaya erişmek için hem ACL’ e bağlı dosya erişim iznine hem de EFS’ ye bağlı şifrelemeye ihtiyacımız vardır

FAT VE NTFS Karşılaştırılması

WINFS: Windows Future Storage Windows Future Storage yani WINFS Microsoft’un yeni nesil dosya sistemi adayıdır. İlk Windows Vista ile çıkarılması planlanmıştır ancak daha sonra ertelenmiş ve henüz bir işletim sisteminde tamamıyla bulunmamaktadır. WINFS de aslında NFTS tabanlıdır ve onun üzerine geliştirilmiş bir uzantıdır. En temel dosya tipine göre bir çok tanımlamayı otomatik yapıp bunları veritabanında tutacak. Gelen arama isteklerini SQL sorguları ile bu veritabanı üzerinde yapacak. FAT ve NTFS gibi tüm diski aramak zorunda kalmadan çok büyük disklerde bile çok hızlı aramaların yapılması mümkün olacaktır.