TOPLUM HAYATI YETİM KALAN AĞAÇLAR Ana tema: Toplum Hayatı Alt tema: Birey ve Toplum Metnin türü: Hikâye Süre: 7 saat Pasifik Yayınları 8. sınıf 1. Tema 2. Metin www.dilimce.com
Hazırlık Doğa ile ilgili deyimleri, atasözlerini ve vecizeleri, deyimler ve atasözü sözlüklerinden derleyiniz. Kır hayatını tanıyor musunuz? Buralara dair hayalleriniz, özlemleriniz, hatıralarıniz varsa anlatınız. Şehirde yaşayan insanların, bir taraftan kır hayatını özlerken bir taraftan oralardan uzaklaşmalarının, kırsalda yaşayan insanların da şehir hayatına özlem duymalarının sebeplerini tartışınız. www.dilimce.com
Dinleme Anlama Metin katılımlı dinleme yöntemiyle dinlenir. Metnin uygun yerlerinde dinletmeye / okumaya ara verilerek geride kalan kısım özetlenir. Öğrenciler, metni dinlerken Metni Anlama, Çözümleme ve Yeniden Yapılandırma aşamasında arkadaşlarına sormak üzere metne ilişkin sorular hazırlarlar. www.dilimce.com
YETİM KALAN AĞAÇLAR Köyün hemen yanı başında, iki tepenin arasına sıkışmış bir vadiye vermişti hayatını. Orada herkesten uzak ama herkes için bir şeyler yapmanın zevkini yaşıyordu. Kimsenin gelip geçmeyeceği, kimsenin dönüp bakmayacağı bu kuytu yerde, bir avuç zenginlik için didiniyordu. Bir avuç zenginlik... Zenginliği ağaçlarıydı... Meyve ağaçları... Onlarca kiraz, onlarca elma, bir iki dut ve onlarca kavak... Kavakları torunları içindi. Her torunu için on kavak ve herkes için çeşit çeşit meyve... Kimsenin gelip geçmeyeceği, kimsenin dönüp bakmayacağı bu kuytu yere bıkıp usanmadan gidiyor, ağaçlarına bakıyordu. Güneş doğmadan yola çıkıyor, güneş batarken geri dönüyordu. Orada hayat vardı. Ağaçların diplerini çapalıyor, mevsiminde kimilerini aşılıyor, buduyor velhasıl onları neredeyse çocukları gibi seviyordu. www.dilimce.com
YETİM KALAN AĞAÇLAR Ve meyve zamanı gelince... O zaman çocuklarına, eşine dostuna velhasıl paylaşmak istediği herkese, biraz mahcup ve biraz da reddedilme endişesiyle "Kiraz zamanı geliyor, gelin de toplayın..." davetinde bulunuyordu... Gelen olmuyordu. Aynı davet, elma zamanı tekrarlanıyor ve yine aynı son yaşanıyordu. Sonunda gidip kendisi topluyordu. Tek tek... "Bunca meyveye, bunca emeğe yazık olacak!" düşüncesiyle sepetleri dolduruyor, yükleniyor, kilometrelerce taşıyordu. Aslında hayali, o ağaçların altında kalabalık seviçlerin içinde, ortaya çıkardığı zenginliği yerinde paylaşmak, belki de birazcık emeğinin karşılığını görmekti. Mutlu olmaktı yani... www.dilimce.com
YETİM KALAN AĞAÇLAR Onun kirazları, onun gayretiyle şehirler arası yolculuklara çıkıp çocuklara, torunlara, sevdiklerine ulaşıyordu. Bunun yapıyordu. Yapmaya çalışıyordu. Hatta elmaların kalanlarını kendine özgü usuller ve yorgunluklarla kurutuyor. "Hoşaf yapılır bunlardan güzel olur." izahlarıyla sevdiklerine veriyor veya yolluyordu... Bu böyle sürüp gidiyordu. Kimse ağaçların altına gelmiyordu. Pazardan, manavdan almak varken onca yola ve zahmete katlanıp meyve toplamak cazip değildi. Şehrin gürültülü kalabalığı ve medeniyetin renkli oyuncakları dururken kuytu vadide üç kuruşluk meyve için bör-tü böcek arasında vakit geçirmek akıl işi değildi. www.dilimce.com
YETİM KALAN AĞAÇLAR Halbuki ağaçların altında mutluluk vardı ve mutluluk pazarda, manavda satılmıyordu. Bunu kimse anlayamadı. Anlayamadık... Toprağa dost nesille, topraktan koparılmış neslin çelişkisiydi bu. Babayla oğulun, dedeyle torunun çelişkisi. O, ağaçları seviyordu. Bilhassa meyve verenlerini... Geride bir avuç zenginlik bıraktı. Zenginliği ağaçlarıydı. Ve ağaçları yetim kaldı... Biz beton binaların ve asfalt yolların çocukları olarak mutluluğu yanlış yerlerde aramaya devam edecektik... Geride ne bırakacağımızı düşünmeden... Murat BAŞARAN www.dilimce.com
Söz Varlığını Geliştirme Dinlediklerinizden hareketle kelimelerin anlamlarını çıkarınız. 1. Etkinlik www.dilimce.com
2. Etkinlik Aynı kavram alanına giren kelimeleri anlam farklılıklarını dikkate alarak kullanınız. "Annesi ölünce öksüz, babası ölünce yetim kalan çocukları büyük anneleri sahiplendi." Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin doğru anlamlarıyla kullanılıp kullanılmadıklarını sözlüğe bakarak kontrol ediniz. Siz de bu kelimeleri birer cümlede kullanınız. www.dilimce.com
Metni Anlama, Çözümleme ve Yeniden Yapılandırma Metni dinleme aşamasında oluşturduğunuz metinle ilgili soruları arkadaşlarınıza yöneltiniz. Yazar metinde kimden söz etmektedir? Bu kişinin kişilik özelliklerini söyleyiniz Metinde söz edilen kişi nerede ne amaçla neler yapmaktadır? Metinde söz edilen kişi, meyve bahçesinde ne bulmaktadır? Metinde söz edilen kişi, meyve zamanı gelince ne yapmaktadır? İnsanlar onun davetine nasıl karşılık verirler? Siz olsaydınız bu davet karşısında nasıl davranırdınız ? Yazara göre insanlar neden ağaçların altına gelmiyor? Sizin de çevrenizde böyle kişiler var mı? Onların davetlerine nasıl karşılık veriyorsunuz ? İnsanlar, metinde söz edilen kişinin duygularını anlasaydı nasıl davranırdı ? www.dilimce.com
3. Etkinlik Dinlediğiniz metnin ana fikrini , yardımcı fikirlerini ve konusunu belirleyiniz. Metinden hareketle aşağıdaki boşlukları doldurunuz. iMetnin ana fikri: Metnin yardımcı fikirleri: D 2) 3) 4) Metnin konusu: www.dilimce.com
4. Etkinlik Aşağıdaki cümlelerden nesnel olanların başına "N", öznel olanlarının başına "Ö" yazınız. ( ) Güneş doğmadan yola çıkıyor, güneş batarken geri dönüyordu. ( ) Onun kirazları, onun gayretiyle şehirlerarası yolculuklara çıkıp çocuklara, torunlara, sevdiklerine ulaşıyordu. ( ) Ağaçları yetim kaldı. ( ) Ağaçların diplerini çapalıyor. ( ) Elmaları kendisi topluyor. ( ) Bu, toprağa dost nesille topraktan koparılmış neslin çekişmesiydi. ( ) Sepetleri dolduruyor, taşıyordu. www.dilimce.com
5. Etkinlik 5. Etkinlikteki ifadeleri birkaç cümleyle açıklayınız. Metinle ilgili aşağıdaki cümlede verilen altı çizili kelime ve kelime gruplarıyla anlatılmak istenen nedir? Yazınız. “Aslında hayali, o ağaçların altında kalabalık sevinçlerin içinde, ortaya çıkardığı zenginliği yerinde paylaşmak belki de birazcık emeğinin karşılığını almak.” www.dilimce.com
Konuşma 6. Etkinlik “Medeniyetin ve şehirleşmenin getirdiği sonuçlardan biri de doğadan uzaklaşmaktır.” Bu cümleyi, doğa ile ilgili deyim, atasözü ve özdeyişlerden yararlanarak açıklayınız. www.dilimce.com
Yazma Yazımı karıştırılan kelimelerle ilgili 6. Etkinlik www.dilimce.com
Bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma Bir metinden hareketle yeni bir metin oluşturma yöntemine uygun olarak dinlediğiniz metnin konusunu ve özünü değiştirmeden bir haber metni yazınız.. Metin bir kez daha okunur / dinletilir Daha sonra haber metinleri yazılır. Yazılarınıza uygun bir başlık bulunuz. Yazılarınızı gazete sayfası şeklinde düzenleyip sınıf panosuna asınız. www.dilimce.com
Dil Bilgisi Fiilimsilerin işlevleri ve kullanım özellikleriyle ilgili 7. etkinliği yapınız. Öğrenciler iki gruba ayrılır. Bir zarfın içine fiil kök ya da gövdelerinin, diğer zarfa fiilimsi eklerinin yazılı olduğu kâğıtlar konur. Gruplar bu iki zarftaki kelime ve ekleri anlamlı bir şekilde birleştirirler. Zarflar gruplara verilir. I ve II. gruba sırayla söz hakkı tanınır. 7. Etkinlik www.dilimce.com
7. Etkinlik Aşağıdaki boşlukları uygun fiilimsi ekleriyle doldurunuz. www.dilimce.com
II) Aşağıdaki cümleleri uygun fiilimsi ekleriyle birleştirip tek cümle olarak yazınız. www.dilimce.com
8. Etkinlik Fiilimsiler dolaylı anlatımı da sağlar. Beste, kardeşine "Yarın kütüphaneye gidelim mi?" dedi. Bu ifadeyi tırnak imini kaldırıp fiilimsi kullanarak nasıl ifade edebilrsiniz? "Beste, kardeşinden yarın kütüphaneye gitmelerini istedi." www.dilimce.com
Aşağıdaki cümleleri, fiilimsi ekleriyle uygun sözcükler getirerek dolaylı anlatım cümlelerine dönüştürünüz. www.dilimce.com
9. Etkinlik "Çocuk titreyerek konuşmaya başladı." Bu cümlede yer alan fiilimsilerin altlarını çiziniz. www.dilimce.com
9. Etkinlik Metinde verilen altı çizili kelimelerden fiilimsi olanları yuvarlak içine alınız. Bu fiilimsilerin altlarındaki harfleri sırayla kutucuklara yazarak anahtar deyimi bulunuz. www.dilimce.com
www.dilimce.com H.A www.dilimce.com