Hazırlayan: Göksel KURT Türkçe Öğretmeni

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni2 SIFAT  İsimlerin önüne gelerek onların şeklini, durumunu, rengini, işaret yoluyla yerlerini, sayılarını bildiren kelimelere sıfat denir.  Sıfatlar tamlama şeklinde bulunurlar: Güzel insanlar Yaşlı adam

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni3 Sıfatların Özellikleri: 1. Mutlaka bir isimle beraber kullanılmalı ve ismin önünde olmalı. Bu kitap kimin? Yaşlı insanlara saygı gösterilmeli. Dün akşam beş test çözdüm.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni4 Sıfatlar isim çekim eklerini almazlar. Alırlarsa sıfat olma özelliklerini kaybederler.  Yaşlı insanlara saygı göstermeli. Sıfat İsim Sıfat İsim Yaşlılara saygı göstermeli. Yaşlılara saygı göstermeli. İsim(Adlaşmış sıfat) İsim(Adlaşmış sıfat) Bazı insanlar az uyur. Bazı insanlar az uyur. Sıfat İsim Sıfat İsim Bazıları az uyur. Bazıları az uyur. İsim(Adlaşmış sıfat) İsim(Adlaşmış sıfat)

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni5 DİKKAT  Sıfatla isim arasına herhangi bir noktalama işareti gelmez, eğer gelirse sıfat olan kelime isim veya zamir olur. Genç doktora durumunu sordu. Sıfat İsim Sıfat İsim Genç, doktora durumunu sordu. Genç, doktora durumunu sordu. İsim İsim İsim İsim

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni6 1. NİTELEME SIFATLARI  Varlıkların  Varlıkların (isimlerin) renk, şekil, durum gibi özelliklerini tanıtan sıfatlardır.  İsme  İsme sorulan “nasıl?” “nasıl?” sorusunun cevabı niteleme niteleme sıfatıdır.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni7 Nasıl ev? Güzel ev Eski ev Yeni ev Boyalı ev Yüksek ev Sıvalı ev Betonarme ev Küçük ev

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni8 ÖRNEKLER  Küçük  Küçük çocuk çocuk sevinçle balonu aldı.  Çalışkan  Çalışkan öğrenci öğrenci başarılı olur.  Önümüzde  Önümüzde güzel güzel günler günler var.  Masmavi  Masmavi gökyüzü gökyüzü örtüyor bizi.  Eski  Eski arkadaşlıklar arkadaşlıklar çabuk unutulmaz.  Kolay  Kolay sorular sorular hep bize soruldu.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni9 ÜNVAN SIFATLARI  Ünvan  Ünvan ve meslek bildiren sıfatlar da niteleme sıfatıdır. İsimlerden önce de kullanılabilir, isimlerden sonra da.  Ayşe  Ayşe Hanım  Mehmet  Mehmet Hoca  Yüzbaşı  Yüzbaşı Baki  Doktor  Doktor Ramazan

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni10 İsimlerle birlikte kullanılan unvan sıfatları büyük harfle yazılır.  Akrabalık  Akrabalık bildiren sıfatlar ise küçük harfle başlamalıdır.  Ayşe  Ayşe teyze, Hasan amca, Veli dayı  Unvan  Unvan sıfatlarına gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılmaz.  Mustafa  Mustafa Beyin dikkatine.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni11 2. BELİRTME SIFATLARI  Nesnelerin  Nesnelerin (isimlerin) geçici özelliklerini belirten sıfatlardır.  A)  A) İşaret Sıfatları  B)  B) Belgisiz (Belirsiz) Sıfatlar  C)  C) Sayı Sıfatları  D)  D) Soru Sıfatları

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni12 a) İşaret Sıfatları  Varlıkların (isimlerin) yerini işaret ederek gösteren sıfatlardır. Bu ev büyük. Bu ev büyük. İşaret sıfatı İşaret sıfatı

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni13 İsme sorulan hangi sorusu işaret sıfatını verir.  Başlıca  Başlıca işaret sıfatları şunlardır.  Bu  Bu çocuk mu seni dövdü.  Şu  Şu soruyu çözemedim. O O O O köy bizim köyümüzdür.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni14 DİKKAT  İşaret  İşaret sıfatıyla işaret zamirini bir birine karıştırmamak gerekir. O O O O çiçeği çiçeği çok beğendim. Sıfat İsim  Onu  Onu çok beğendim. Zamir

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni15 UYARI  İşaret sıfatları sadece “bu, şu, o” kelimeleri değildir. “-ki” ekiyle de işaret sıfatı türetebiliriz.  Yoldaki işaretlere dikkat ediniz.  Kitaptaki soruları çözdün mü?

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni16 b) Belgisiz (Belirsiz) Sıfatlar:  İsimlerin özelliklerini veya sayılarını kesin olarak belirtmeyen sıfatlar.  Bazı sorular oldukça zor.  Kimi insan yalnızlıktan hoşlanır.  Biraz param var tabi ki..

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni17 ÖRNEKLER  Bütün çocuklar güzeldir.  Başka sorusu olan var mı?  Hiçbir zaman seni affetmeyeceğim.  Her insan bir olmuyor.  Böylesini hiçbir yerde bulamazsın.  Çoğu insan anlamaz bunlardan.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni18 DİKKAT  “bir” kelimesi belgisiz sıfat da olur, asıl sayı sıfatı da.  Bir ilkbahar sabahı, güneşle uyandın mı hiç?  Kendime bir kalem alacağım.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni19 c) Sayı Sıfatları  İsimlerin sayılarını, sıralarını, paylaşma oranlarını, kesir cinsinden, değerlerini belirten sıfatlardır.  Asıl Sayı Sıfatları  Sıra Sayı Sıfatları  Üleştirme Sayı Sıfatları  Kesir Sayı Sıfatları

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni20 1. Asıl Sayı Sıfatları:  Önüne geldikleri isimlerin sayılarını belirtirler.  İsme sorulan “kaç” sorusunun cevabı asıl sayı sıfatını verir.  Günde on saat çalışıyormuş.  Yedi cüceler.  Kırk haramiler.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni21 2. Sıra Sayı Sıfatları  Önüne geldikleri ismin sıralarını bildirir.  Asıl sayı sıfatlarına “-()ncı” yapım eki getirilerek yapılır.  İsme sorulan “kaçıncı” sorusunun cevabı sıra sayı sıfatını verir.  Birinci gün kimler geldi?  Sekizinci sınıfta okuyorum.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni22 3. Üleştirme Sayı Sıfatı  İsimlerin kaç bölüme ayrıldığını bildiren sıfatlardır. Asıl sayılara “-()er” yapım eki getirilerek yapılar.  İsme sorulan “kaçar” sorusunun cevabı üleştirme sayı sıfatını verir.  İkişer soru çözelim.  Yarımşar ekmek yedik.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni23 4. Kesir Sayı Sıfatları İİİİsimlerin kesir cinsinden değerlerini bildirir. MMMMemurlar maaşlarına yüzde on zam istiyorlar. YYYYarım elma gönül alma. ÇÇÇÇeyrek yüzyıldır bu işle uğraşıyor.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni24 d) Soru Sıfatları ÖÖÖÖnüne geldikleri ismi soru yönüyle etkileyen sıfatlardır. HHHHangi bağın bağbanısın? NNNNasıl film ama? KKKKaç soru çözdün? KKKKaçıncı sırada oturuyorsun?

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni25 SIFATLARDA PEKİŞTİRME  Niteleme sıfatlarının anlamlarını güçlendirmeye pekiştirme denir.  Tertemiz çamaşır.  Yepyeni araba.  İri iri elleri var.  Temiz mi temiz kalbi var.

Göksel KURT Türkçe Öğretmeni26 SIFATLARDA KÜÇÜLTME  Sıfatların anlamları pekiştirildiği gibi daraltılıp küçültülebilir.  “-ce”, “-cık”, “-()msi”, “-()mtrak ekleriyle daraltma veya küçültme yapılır.  Büyükçe ev, incecik ip, ekşimsi tat, kırmızımsı çiçek…