Tahviller ve Değerlemesi BÖLÜM 7 Tahviller ve Değerlemesi

Bu bölümü bitirdiğinizde • Şirket ve devlet tahvillerinin farklı özelliklerini tanımlayabileceksiniz. • Piyasada tahvil fiyatlarının nasıl oluştuğunu, faiz oranları ve tahvil fiyatları arasında nasıl bir ilişki olduğunu ve tahvil fiyatının zaman içerisinde nasıl değiştiğini tartışabileceksiniz. • Bir tahvilin vadeye kadar olan getirisini, ihbarlı ise ihbar getirisini hesaplayabilecek ve gerçek getirisini belirleyebileceksiniz. • Tahvil çıkaranların ve tahvile yatırım yapanların karşılaştıkları riskleri açıklayabilecek ve bir tahvilin şartlarının ve teminatının faiz oranını etkilemek üzere nasıl değiştirilebileceğini tartışabileceksiniz.

7-1 TAHVİLİ KİMLER İHRAÇ EDER? Tahvil: Uzun vadeli borçlanma aracı. Hazine Tahvilleri: Federal Hükûmet tarafından ihraç edilen tahvillerdir, devlet tahvili olarak da bilinirler. Şirket Tahvilleri: İşletmeler/firmalar tarafından ihraç edilen tahviller.

Yerel Yönetim Tahvilleri: Eyaletler ve yerel yönetimler tarafından ihraç edilen tahviller. Yabancı Tahviller: Yabancı hükûmetler veya yabancı şirketler tarafından ihraç edilen tahviller.

7-2 TAHVİLLERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 7-2a Nominal (İtibari) Değer Nominal Değer: Tahvilin üzerinde yazan değer.

7-2b Kupon Faiz Oranı Kupon Ödemesi: Her yıl ödenen belli bir tutar. Kupon Faiz Oranı: Tahvilin ilan edilmiş faiz oranı. Sabit Faizli Tahvil: Tüm vadesi boyunca faizi sabit tutulan tahviller.

Değişken Faizli Tahvil: Faiz oranlarının genel düzeyindeki değişimlerle birlikte faizi dalgalanan tahviller. Kuponsuz Tahvil: Yıllık faiz ödemeyen ancak nominal değerinin altında iskontolu olarak satılan, böylece yatırımcılara sermaye artışı sağlayan tahvil. İskontolu Tahvil: İlk olarak nominal değerinin altında bir fiyatla ihraç edilen tahvil.

7-2c Vade Tarihi Vade Tarihi: Tahvilin nominal değerinin ödenmek zorunda olduğu önceden belirlenmiş tarih. Orijinal Vade: Tahvil ilk ihraç edildiğinde vade tarihine kadar olan yıl sayısı.

7-2d Geri Çağırma Provizyonu Geri Çağırma Provizyonu: Tahvil sözleşmesinde ihraççıya normal vade tarihinden önce belirli şartlar altında tahvilleri itfa etme hakkı veren hüküm.

7-2e İtfa Fonları İtfa Fonu Provizyonu: Tahvil sözleşmesinde ihraççının her yıl tahvillerin bir kısmını geri ödemesini gerektiren hüküm.

7-2f Diğer Özellikler Hisse Senedine Dönüştürülebilir Tahvil: Sahibinin isteğine bağlı olarak ihraççı firmanın hisse senetleri ile değiştirilebilen tahvil. Warrant: Belirli sayıda adi hisse senedini belirli bir fiyattan satın alma hakkı veren uzun vadeli bir opsiyon.

Geri Satılabilir Tahvil: Yatırımcılarının tahvili önceden belirlenmiş bir fiyattan firmaya geri satmasına izin veren provizyonu içeren tahvil. Kâra İştirakli Tahvil: Sadece şirket kâr ederse faiz ödeyen tahvil. Endeksli (Satın alma gücüne dayalı) Tahvil: Tahvil sahibini enflasyondan korumak üzere enflasyon endeksine dayalı faiz ödemesine sahip olan tahvil.

7-3 TAHVİL DEĞERLEMESİ

İskontolu Tahvil: Nominal değerinden düşük fiyata satılan tahvil; yürürlükteki faiz oranları kupon faiz oranından yüksek olduğunda ortaya çıkar. Primli Tahvil: Nominal değerinden yüksek fiyatla satılan tahvil, yürürlükteki faiz oranları kupon faiz oranından düşük olduğunda ortaya çıkar.

7-4 TAHVİL GETİRİLERİ 7-4a Vadeye Kadar Getiri Vadeye Kadar Getiri: Vade sonuna kadar tutulursa tahvilden elde edilecek getiri oranı.

7-4b Geri Çağrılmaya Kadar Getiri Geri Çağrılmaya Kadar Getiri: Vade sonundan önce geri çağrılan tahvilin getiri oranı.

7-5 TAHVİL DEĞERLERİNDE ZAMAN İÇERİSİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİMLER

7-6 ALTI AYLIK KUPONLU TAHVİLLER

7-7 TAHVİL RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 7-7a Fiyat Riski Fiyat (Faiz Oranı) Riski: Faiz oranlarındaki yükseliş nedeniyle tahvilin fiyatında görülen azalma riski.

7-7b Yeniden Yatırım Riski Yeniden Yatırım Riski: Faiz oranlarındaki azalmanın tahvil portföy gelirinde yol açacağı gelir düşüşü riski.

7-7c Fiyat Riski ve Yeniden Yatırım Riskinin Karşılaştırılması Yatırım Ufku: Bir yatırımcının herhangi bir yatırım aracını elinde bulundurmayı planladığı süre.

Süre: Tahvilin her bir ödemesini almak için geçen zamanın ağırlıklı ortalaması.

7-8 ÖDENMEME RİSKİ İpotekli Tahviller İpotekli Tahvil: Sabit varlıklarla teminatlandırılmış tahvil. Birinci dereceden ipotekli tahviller öncelik sırasında ikinci dereceden ipotekli tahvillerden önce gelmektedir. Resmî Sözleşme: Tahvili ihraç eden kurum ve tahvil sahipleri arasında imzalanan resmî anlaşma.

Teminatsız Tahviller Teminatsız Tahvil: Belirli bir mülk üzerine koyulan herhangi bir ipotekle teminatlandırılmamış olan uzun vadeli tahvil.

İkinci Dereceden Teminatsız Tahviller İkinci Dereceden Teminatsız Tahvil: Tasfiye hâlinde kıdemli borçlar ödendikten sonra varlıklar üzerinde hakkı olan tahvil.

7-8b Tahvil Derecelendirmeleri Yatırım Yapılabilir Tahvil: Üç B veya daha yüksek dereceli tahvillerdir ve birçok banka ve diğer kurumsal yatırımcılar kanuna göre ellerinde sadece yatırım yapılabilir tahvillerden bulundurabilirler. Çürük Tahvil: Yüksek riskli ve yüksek getirili tahvil.

Tahvil Derecelendirme Kriterleri Tahvil derecelerinin belirleyicileri aşağıda sıralanmıştır: 1. Finansal Oranlar 2. Kalitatif Faktörler 3. Çeşitli Kalitatif Faktörler

Tahvil Derecelendirmesinin Önemi

7-9 TAHVİL PİYASALARI Devam ediyor…