1 Caner GÖK Uzman

YÜZEYSEL SULAR VE YERALTI SULARININ İZLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK Sayılı 11/02/2014 tarihli R.G.  Amaç Ülke genelindeki bütün yüzeysel sular ve yeraltı sularının miktar, kalite ve hidromorfolojik kalite unusurları açısından izlenmesi, Mevcut durumunun ortaya konulması, Suların ekosistem bütünlüğünü esas alan bir yaklaşımla izlenmesi, İzlemede standardizasyonun ve kurumlar arası koordinasyonun sağlanmasına yönelik esasların belirlenmesi  İzleme programlarının oluşturularak Ulusal İzleme Ağının kurulması,  İzleme verilerinin Ulusal Su Bilgi Sistemine aktarılmasıdır. 2 Yönetmelik, yüzey ve yeraltı suları olmak üzere tüm kıta içi suları, kıyı-geçiş sularını ve doğal mineralli suları kapsar.

Su Kütlelerinin ve Tiplerinin Belirlenmesi Referans Şartların Belirlenmesi Baskı ve Etkilerin Belirlenmesi İzleme Noktalarının Belirlenmesi İzleme Programlarının Hazırlanması Ulusal İzleme Ağının Oluşturulması YÜZEYSEL SULAR VE YERALTI SULARININ İZLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK 3

25 Havzada; 1814 adet nehir su kütlesi, 656 adet göl su kütlesi belirlenmiştir. 4

DEKOS Projesi kapsamında; Kıyı suları için 76 Su Yönetim Birimi tanımlanmıştır. SU KÜTLESİ VE TİPLERİNİN BELİRLENMESİ 5

 1814 nehir suyu kütlesi için 56 nehir tipi  656 göl suyu kütlesi için 23 göl tipi tespit edilmiştir. 6

YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ 7 Korunan alan…..

YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ GÖZETİMSEL İZLEME Yüzeysel sulardaki doğal şartlardan ve insani faaliyetlerden kaynaklanan uzun dönemli değişikliklerinin değerlendirilmesi maksadıyla yapılan izlemedir. Daha sonra yapılacak izleme programlarının etkili ve verimli dizaynı için gereklidir. Her bir izleme noktasında en az bir yıllık süreyle,  Genel fizikokimyasal ve kimyasal kalite elementleri  Biyolojik  Hidromorfolojik 8

6 yılda 1 yıl, yılda 4 kez 6 yılda 1 yıl, yılda 12 kez 6 yılda 1 yıl, yılda 2 kez 6 yılda 1 yıl, yılda 1 kez Sürekli Fiziko-kimyasal Parametreler, Spesifik Kirleticiler, Mikrobiyolojik Parametreler Öncelikli Maddeler Biyolojik Parametreler Hidromorfolojik Parametreler Hidroloji 9  Gözetimsel İzleme Parametreleri / Sıklıkları PARAMETRELER VE SIKLIKLARI

YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ Operasyonel İzleme Kirleticiler açısından risk altında bulunan su kütlelerinde, kirletici girişinin olduğu yerlerde yapılan izlemedir. Çevresel hedeflerine ulaşamama riski olan su kütlelerinin durumlarının belirlenmesi, Bu tarz su kütlelerinin önlemler programı ile durumlarındaki değişimin izlenmesi maksadıyla yapılmaktadır. Operasyonel İzleme Noktasında; Havzaya deşarj edilen bütün öncelikli maddeler, Diğer kirletici maddeler Baskıya karşı hassas olan biyolojik ve hidromorfolojik kalite elementleri 10

Her yıl 4 kez Her yıl 12 kez 6 yılda 2 yıl, yılda 2 kez 6 yılda 2 yıl, yılda 1 kez Sürekli Fiziko-kimyasal Parametreler, Spesifik Kirleticiler, Mikrobiyolojik Parametreler Öncelikli Maddeler Biyolojik Parametreler Hidro-morfolojik Parametreler Hidroloji 11  Operasyonel İzleme Parametreleri / Sıklıkları PARAMETRELER VE SIKLIKLARI

YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ Araştırmacı İzleme Çevresel hedeflere ulaşamama sebebinin ve kazara oluşan kirliliğin boyutunun ve etkisinin belirlenmesi maksadıyla yapılan izlemedir. Araştırmacı İzlemede; Sadece ilgili kalite unsurları izlenir. İzleme sıklığı; Duruma bağlı olarak değişir. Diğer programlara kıyasla daha sık yapılır. Geçicidir. 12

KORUNAN ALANLARIN İZLENMESİ İZLEME SIKLIĞI İÇME SUYU ÇEKİM NOKTALARI Hizmet verilen toplumun nüfusu den fazla ise yılda 12 kez Hizmet verilen toplumun nüfusu ile arasındaysa yılda 8 kez. Hizmet verilen toplumun nüfusu den az ise yılda 4 kez SUCUL TÜRLERİN KORUNMASI İÇİN TAHSİS EDİLEN ALANLAR Aylık KABUKLULARIN KORUNMASI İÇİN TAHSİS EDİLMİŞ ALANLAR YÜZME SULARI Haziran ve Eylül arasında aylık olarak (yılda 4 kez) DUYARLI BÖLGELER Aylık HASSAS ALANLAR Yılda 6 kez HABITAT VE TÜR KORUMA ALANLARI Korunan alanların tayin edildiği mevzuatın gerekliliklerini yerine getirme konusunda SÇD programları yeterli olduğu için ek bir izleme yapmaya gerek yoktur. YÖNETMELİĞE GÖRE İZLEME TÜRLERİ 13

Gözetimsel izleme noktalarının seçiminde;  Her nehir su kütlesi tipine yönelik en az bir gözetimsel izleme istasyonu belirlenmeli,  Her göl su kütlesi tipine yönelik en az bir gözetimsel izleme istasyonu belirlenmeli,  Risk altında olmayan su kütlelerine yönelik gözetimsel izleme istasyonları belirlenmeli,  Havzanın genel durumu ile ilgili yeterli veri sağlayacak gözetimsel izleme noktaları belirlenmelidir. İZLEME NOKTALARININ BELİRLENMESİ 14

Aynı tipte olan su kütleleri arasından seçim yapılırken ise;  Ait olduğu tipi en iyi temsil eden,  Koruma alanında kalan,  Daha büyük alan kaplayan (uzun nehir, yüksek akış, büyük yüzey alanı v.b.),  Hidrolojik bağlantı bakımından en membada veya en mansapta olan,  Üzerinde daha önceden izleme noktası bulunan,  Düşük baskıya sahip,  Ulaşılabilir olan su kütleleri tercih edilmelidir. İZLEME NOKTALARININ BELİRLENMESİ 15

Operasyonel izleme noktalarının seçiminde;  Üzerinde önemli baskının olduğu tüm su kütlelerin operasyonel izleme noktası belirlenmelidir,  Bir su kütlesine birden fazla baskı olduğu durumlarda, tüm baskıları temsil edebilecek bir operasyonel izleme noktası belirlenmelidir,  Üzerinde aynı baskılar bulunan su kütleleri gruplanarak izleme noktası belirlenebilir,  Birden çok baskı kaynağının bulunduğu su kütlelerinde, farklı baskı kaynaklarını ayrı değerlendirmek istenildiğinde birden fazla operasyonel izleme noktası konulabilir. İZLEME NOKTALARININ BELİRLENMESİ 16

17

6 Havza İzleme Programı 18 Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirmesi AB Projesi Referans İzleme Gözetimsel İzleme Operasyonel İzleme Araştırmacı İzleme Korunan Alan İzleme HAVZA İZLEME PROGRAMLARI

-Asi Havzası -Seyhan Havzası -Ceyhan Havzası -Batı Akdeniz Havzası -Doğu Akdeniz Havzası -Batı Karadeniz Havzası -Yeşilırmak Havzası HAVZA İZLEME PROGRAMLARI 19

20 Su Kütlesi Su Tipleri Referans izleme Ağı Gözetimsel izleme AğıOperasyonel İzleme Ağı Korunan Alan izleme Ağı Parametreler ve İzleme SıklıklarıParametre Paket Listesi İZLEME PROGRAMLARI; HAVZA İZLEME PROGRAMLARI

21 GÖZETİMSEL İZLEME AĞI

22 OPERASYONEL İZLEME AĞI

23 KORUNAN ALAN İZLEME AĞI

24 ULUSAL İZLEME AĞI

25 ULUSAL İZLEME AĞI

TEŞEKKÜR EDERİM… 26