2. BASAMAK Başkalarını Tanıma ve Empati POZİTİF PSİKOLOJİ 2. BASAMAK Başkalarını Tanıma ve Empati

Empati (Eşduyum) Nedir? Bir kişinin kendisini bir başkasının yerine koyabilmesi ve bu yolla onun duygu, düşünce, tutumları ve yaşantısını anlayabilmesidir.

Empati Yeteneği Nasıl Gelişir? Bebekliğin erken dönemlerinde gelişir. Anne baba tutumlarıyla azalır ya da artar. - Örn:Vurma durumunda arkadaşın şu an nasıl hissediyor diye sorgulayan ebeveynlerin çocuklarında emprati daha yüksek. Ağlama bir empati göstergesidir. Bebek kendisini diğerlerinden ayrı bir varlık olarak tanımlamaya başladığı anda sıkıntı ifadesi gördüğünde bunu anlar ve sakinleştirmeye çalışır. Anne ve bebeğin eş güdümlü hareketleri – bebeğin çıngırağını salladığında annenin yüzündeki heyecan ifadesi – eş zamanlılık, duygunun paylaşıldığını anlatır.

Empati NEDEN Gerekli? Empatiyle karşılaşan kişi yalnızlıktan kurtulur. Duygularını, yaşantısını kimsenin anlamadığı düşüncesi kişinin kendisini gerçekten anormal hissetmesine neden olur. Kişinin giderek kendisini daha iyi tanımasına yardımcı olur. Kişi kendisini daha kolay kabul eder. Sosyal uyum sağlar. Motivasyon sağlar. Öfke kontrolünü sağlar.

Empatinin gelişebilmesi için iki kişi arasında bir etkileşim olmalıdır. Empatik anlayış, etkileşim içinde olan iki kişi arasında gelişen bir sürecin son noktasıdır. Sürecin anlamaya çalışan kişiye ait olan kısmını vurgular ve o kişinin bu süreç sonunda ulaşmış olduğu anlayış düzeyini ifade eder.

Empati Olmazsa Ne olur? Öfke – ağrı – acı; EMPATİYİ ENGELLER! Anne – bebek ilişkisindeki ihmal ; EMPATİ DUYGUSUNUN GELİŞİMİNİ ENGELLER! Umursamazlık Karşıda ki kişiye rahatlıkla fiziksel ve / veya ruhsal acı verebilir Antisosyal Kişilikler??

Empati ile İlgili Değişkenler Cinsiyet Sosyo – ekonomik düzey Liderlik özellikleri Yardımseverlik Aile yapıları Doğum sırası Rekabet eğilimi

Bir insan her zaman empatik olabilir mi? Yoğun duygulanım yaşadığında Fiziksel sağlıkla ilgili sıkıntımız, ağrı ya da acımız varsa

Empati ile Karıştırılabilen Diğer Durumlar SEZGİ Empati duygu ve dürtüler açısından yakın bir bağlantı kurma yöntemidir. Empati duygulara ve zihinsel tanımlara yol açar. Empati deneyimleyen benliğin işlevidir. Sezgi ise aynı şeyi düşünceler alanında yapar. Sezgi, tam isabet ettirilen "Hah !, demek bu.....imiş“ ya da yakalamakta başarısız olunan "Hımm...demek bu ......değilmiş" tepkilerine yol açar. Sezgi ise gözlemleyen benliğin bir işlevi

Empati ile Karıştırılabilen Diğer Durumlar ÖZDEŞİM Empati, geçici ya da kısmi özdeşim yolu ile bir başka kişiyi anlamanın bir yolu olarak tanımlamıştır. Özdeşim, bir kişinin birçok yönleri ile bir başka kişiye benzemesi yoluyla gerçekleşen, otomatik, bilinç dışı işleyen zihinsel bir süreçtir. Olgunlaşma (maturation) ve zihinsel gelişimle de yakından ilişkilidir. Bir kişinin uyumsal ya da savunmacı tepki biçimi, genellikle sevilen, beğenilen ya da korkulan bir kişi ile özdeşimine bağlanır. Özdeşim aracılığı ile bir kişi, özdeşim yaptığı kişiden arzuladığı gereksinimleri konusunda doyurucu şekilde yardım alabilir. Özdeşim sonucunda sevilen bir kişiden ayrılmak, daha katlanılabilir hale gelebilir.

Empati ile Karıştırılabilen Diğer Durumlar ÖZDEŞİM Empati de böyle bir süreklilik söz konusu değildir. Empati yapılabilmesi için, hissettikleri açısından danışılan ne danışan ne de kendi tarafında sürekli kalmaması, esnek ve gereksinimlere uygun biçimde yer değiştirebilmesi önemlidir. Özdeşim, Danışılan kişinin yalnızca danışan kişinin duygusal durumunu anlamakla kalmayıp bunu hissetmeye devam etmesi temel farklılıklardan biridir

Empatinin yanlış anlaşılması 1. Anlam karışıklığında; Sempati, Şevkat , Onaylama ile karıştırılır. Danışan kişiye karşı uysal davranma, Sorunlarına sempati ile yaklaşma anlamına gelebilir. Durmadan kabullenici bir duruma düşünülebilir Danışılan kişi yalnızca katılımcı rolüne itilebilir. Danışan kişinin yaşantıları yalnızca öğrenilmiş ve hileli/yanlış şekilde yorumlanmış olur.

2. Kavramsal düzeyde; Empati yapmak – iç dünyasında gelişir Empatik davranmak – sözel ya da davranışsal ifade (dış dünyada) Omnipotens tutum – kendi yalnızlık gereksinimini tamamlama Sonuç: Kişi içe kapanabilir

3. Teknik hata; Farkına varılan şeylerin danışan kişi için taşıdığı önemin ve anlamın dikkate alınmaması ve saygı duyulmaması. Henüz yeterince empati yapılmamasına rağmen ifadelerin zamanlaması konusunda erken davranılması.

KURGU: Acil servise, alın bölgesinde kesi olan bir bebek getiriliyor. Annesi sürekli ağlıyor, bağırıyor. Bebeği uygunsuz pozisyonda tutuyor ve dikiş atmanıza izin vermiyor. Ne yaparsınız?

Hangi basamaktan empati yapıyoruz? Çocuğunuz sizin böyle ağlamanız karşısında ne hissediyor? Kocaman kadınsınız, sizin böyle üstünüzü başınızı yırtmanıza bu insanlar ne der ? Sıradaki insanlar sizin bu şekilde zamanımı almanıza diyor?

EN ALT BASAMAK / DİĞERLERİ Senin sorunun karşısında toplum ne hissediyor? (Ayıplama) Çocuğunuz sizin böyle ağlamanız karşısında ne hissediyor? Kocaman kadınsınız, sizin böyle üstünüzü başınızı yırtmanıza bu insanlar ne der ? Sıradaki insanlar sizin bu şikayetlerinize benim zaman ayırmama ne diyor?

3 ay önce de benim oğlumun da alnında kesi oldu hiç bir şey olmuyor merak etme Ben de çok etkilendim.

ORTA BASAMAK / BEN Senin sorunların karşısında ben ne hissediyorum? (Eleştiri, akıl verme, teşhis etme, bende de var, benim duygularıma göre… ) 3 ay önce de benim oğlumun da alnında kesi oldu hiç bir şey olmuyor merak etme Ben de çok etkilendim.

Çok üzgün olduğunuzu görüyorum. Çok kaygılısınız. Babanızı kaybettiğiniz için ne kadar üzüldüğünüzü görüyorum Nasıl yardım edebilirim

EN ÜST BASAMAK / SEN Senin sorunun karşısında sen ne hissediyor ve ne düşünüyorsun? (Anlamaya çalışma ve ifade et, destekle, soruna eğil, derin duyguları anlamaya çalış, yardım öner) Çok üzgün olduğunuzu görüyorum. Çok kaygılısınız. Babanızı kaybettiğiniz için ne kadar üzüldüğünüzü görüyorum Nasıl yardım edebilirim