HİJYEN HİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
HİJYEN Mitolojide Eskülap: Tıbbın babası Hygiea: Eskülap’ın kızı Sağlığı koruyan ve insanların sağlığının bozulmasını engelleyen bir Tanrıça Günümüzde Hijyen: Sağlığı korumak için yapılan uygulamalar ve alınan temizlik önlemleri
, Öğrencilerin Kişisel Hijyeni, hem kendi sağlıkları hem de okul sağlığı açısından önemlidir. Temizlik ve sağlık bilgisi, bilinci,sorumluluğu EL YIKAMA Yüz, koltuk altı temizliği Saç bakımı Ayak temizliği ve bakımı Yıkanma Uyku düzeni Spor ve egzersizle sağlıklı kalma Uygun giyim Dinlenme ve boş zamanları değerlendirme Yaşam ortamını temiz tutma
SA Ğ LI Ğ I KORUMAK, HASTALI Ğ I TEDAV İ ETMEKTEN DAHA KOLAYDIR, DAHA UCUZDUR, DAHA ETK İ ND İ R.
SAĞLIĞI KORUMAK EL YIKAMA İLE BAŞLAR, EL YIKAMA İLE DEVAM EDER
ELLERDE100-1,000 adet/cm² Alında10, ,000 adet/cm² Kafa Derisinde1 milyon adet/cm² Koltuk Altında10 milyon adet/cm² Burun İfrazatında10 milyon adet/gr Tükrükte100 milyon adet/gr Dışkıda1 milyar adet/gr Vücutta Mikrop Sayıları
Derideki ufak yara, kesik ve çatlaklarda milyonlarca mikrop bulunabilir. Tuvalet sonrası temizlenmemiş ELLERE dışkıdan mikrop bulaşabilir. İnsanların saç, giysi ve sakalları da bakteri kaynağıdır. İnsanların yaklaşık yarısında, burunlarında besin zehirlenmesi yapan bir mikrop türünü taşıdıkları bilinmektedir. Vücutta Mikrop Kaynakları
Normalde ağız, burun ve solunum yollarında bulunan mikroplar solunum sırasında havaya dağılır. Kuvvetli öksürmede 5000 damlacık, hapşırmada 1 milyondan fazla damlacık çıkmaktadır. İnsanların yaklaşık üçte birinde, ELLERİNDE besin zehirlenmesi yapan bir mikrop türünün bulunduğu belirlenmiştir. Vücutta Mikrop Kaynakları
Enfeksiyon hastalıkları halen dünyada en sık görülen ve en çok öldüren hastalık grubunu oluşturmaktadır. Uygun EL YIKAMA pratiğinin insanlara kazandırılması halinde, bu hastalıkların sıklığında önemli derecede azalma sağlanabileceğine göre, EL YIKAMA konusu son derece önemlidir ve halk sağlığının öncelikli konuları arasındadır.
EL YIKAMA İ LE ÖNLENE BİLE N HASTALIKLAR Sarılık (Hepatit) Tifo (Salmonellozis) Kolera İshal (Dizanteri,Kanlı İshal) Parazitler (Solucan,Kıl kurdu,Şerit) Bit Gripal Enfeksiyonlar (Kuş,Domuz Gribi) Soğuk Algınlığı Uyuz AIDS Frengi (Sifilis) Verem (Tüberküloz)
Kimyasal ve fiziksel zararlıların ve enfeksiyonlara yol açan mikroorganizmaların(virus,mantar,bakteri,parazit) (dezenfeksiyonun) uzaklaştırılmasıdır. Sadece su : Mekanik Etki Su ile birlikte sabun : Temizlik dezenfeksiyon + allerjik etkiye sahip zararlı bulaşanların uzaklaştırılması Amaç
ELLER NASIL YIKANMALI ? Eller yıkanmadan önce takılar (varsa) çıkarılmalı Ilık bir akarsu altında eller ıslatılmalı Sabunlanmalı (Sıvı sabun tercih edilmeli) Ellerin bütün yüzeyleri ovalanmalı (min 20 sn.) Sıklıkla unutulan alanlara dikkat etmeli. Akan ılık su altında durulamalı. Kağıt havlu-peçete ile kurulanmalı (Kurulama mikrop sayısını azaltır) Tırnaklar uzun olmamalı Nasıl?
EL YIKAMA ÇALIŞMALARI SONUCU ARKA ÖN TemizlenenAz Temizlenen Temizlenmeyen
Kalıp sabunlar, kirlilik kaynağı olabilmektedir. Kalıp sabun kişisel olmalıdır.(HACI ŞAKİR gibi) Toplu yaşanılan yerlerde sıvı sabunlar (PROTEX) tercih edilmelidir. Katkı maddesi olarak klorhekzidin ve povidon-iyot içeren sıvı sabunların daha etkin olduğu gösterilmiştir. Triclosan içeren sıvı sabunların ise daha az etkili olduğu, hatta bazı çalışmalarda katkı maddesi içermeyen sıvı sabunlarla aynı etkinliğe sahip olduğu saptanmıştır. Kalıp – Sıvı Sabunlar
GÜNDE EN AZ BE Ş KEZ EL YIKAMANIZ D İ LE Ğİ YLE TEM İ Z ELLE KALINIZ D İ NLED İĞİ N İ Z İ Ç İ N ELLER İ N İ ZE SA Ğ LIK