Hazırlayan -> ORHAN ŞEN 06104413 VISUAL BASİC Hazırlayan -> ORHAN ŞEN 06104413

Visual Basic Nedir? Visual Basic, Microsoft tarafından, BASIC programlama dili üzerinde geliştirilmiş, olay yönlendirmeli, üst seviye, nesne tabanlı ve görsel bir programlama dilidir. Öğrenilmesi de kullanılması da oldukça kolaydır.  Microsoft Windows için program geliştiren programcıların yüzde yirmibeşi Visual Basic’i tercih etmektedirler. Windows ile tam uyumlu olmasından ötürü,  Windows  bileşenlerine (API, COM gibi ) erişmek bu programlama dilinde oldukca kolaydır

Visual Basic görsel bir programlama dilidir. Yani grafiksel kullanıcı ara birimi (GUI) Ide’ - lerinin içinde yer alır. Basic dili basit programlar geliştirmek de metin tabanlı diller arasında en çok rağbet gören dil olmasından ötürü Visual Basic de bu dili temel alarak geliştirilmiş bir dildir.

Visual Basic’in Türevleri Microsoft, Visual Basic dilinin değişik türevlerini oluşturmuştur. VBA ( Visual Basic for Applications ) Microsoft Office gibi yazılımlar içerisinde otomasyon oluşturabilmek için geliştirilmiş bir yapıdır. VB Script ASP ( Active Server Pages ) web Platformunun standart dilidir. Visual Basic sözdizimine dayalıdır.

Visual Basic.NET Visual Basic.NET, Visual Basic 6.0 Platformunun varisi olmakla birlikte farklı bir yapıdır ve .NET Frame work üzerinde çalışır. Bu Platform Visual Basic dilinin Obje Temelli özelliklerini güçlendirmek için atılmış bir adımdır. Ancak Visual Basic dilinin onu ileri seviye bir dil yapan kullanıcı dostu özelliklerinden ödün verildiği söylenebilir.

Tarihçesi VB'nin 1.0 sürümü ilk olarak 1991 yılında tanıtıldı. Kullanıcı arayüzü için sürükle bırak teknolojisini Alan Cooper ve şirketi Tripod tarafından geliştirilen bir prototip form jeneratöründen türetildi. Microsoft, Cooper ve onun ortaklarıyla Windows 3.0'a programlanabilir bir form sistemi geliştirmek için anlaşıp Microsoft Visual Basic’e adım attı.

Özellikleri Yardım Menüsü: Visaul Basic Ide’si dilin kural ve komutlarının kullanımını barındıran yardım menüsü ve örnek sayfalarını programcıya kolaylık sunması amacı ile sunar. Çeşitli yöntemlerle veri tabanlarına kolayca bağlanabilir. Active-X denetimleri ve nesneleri oluşturabilir. Windows API çağrısı ve benzeri harici işlev çağrıları yapabilir. İfadelerin sonuna noktalı virgül, ifadeler arası {} bu dilde yoktur.

Örnek Kodlar

Değişken Tipleri ve Tanımlama Değişkenler tanımlanırken kullanılan iki bildiri deyimi vardır. Bunlardan biri “Dem” biri “Def” bildiri deyiminidir. İkisini bir birinden ayıran özelliği örnek üzerinden gösterecek olursak; Dim Sira As Integer : sira değişkeni integer tipinde bir değişkendir. DefInt A-C : A , B, C ile başlayan bütün karakterler Integer tipinde olmak zorundadır. Olabilecek değişken tipleri; DefBool : Boolean DefByte : Byte DefInt : Integer DefLng : Long DefCur : Currency DefSng : Single DefDbl : Double DefDate : Date DefStr : String DefVar : Variant

Const ve Record Const: Program içinde değişmesini istemediğimiz sabitlerdir. Örnek kullanımı; Const sehir=”Istanbul” Record : Type-End yapısını kullanarak kullanıcının oluşturduğu yeni veri tipleridir. C’deki struct’a benzer. Örnek kullanımı; Type Ogrencı Ad As String *10 Soyad As String *12 Not As Byte End Type Dim A As Ogrencı

Diziler Aynı tür bilgileri bellekte tutmak için kullanabilecegimiz listelere dizi adı verilir. Visual Basic’de örnek kullanım; Dim ad(2) As String Dim no(2) As Integer ad(0) = "ali“ ad(1) = "ahmet“ ad(2) = "ebru" no(0) = 133 no(1) = 56 no(2) = 67 Görüldüğü üzere dizinin boyutu tanımlanan boyut indeksinden bir fazladır. Dizilere atama yapılırken dizi eleman sayısından fazla indexe ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü yapmak zorunludur. Static ve Dinamic dizi olarak ikiye ayrılan dizi tipinde, programcı eğer boyutunu baştan belirlemek istemiyorsa o diziyi dinamic yaparak kullanacağı zaman boyut tanımlaması yapabilir. Örnek; Dim s() As String ReDim s(10) As String

Aritmetiksel Operatorler + , - , * , / , \ , ^ ,Mod , & Genel olarak matematiksel işlemlerde kullanılan operatörlerdir. Kullanımı diğer dillerden çok farklı olmayıp, kaynaştırma “&” operatörünü diğerlerinden farklı bir operator olarak söyleyebiliriz. Örnek; Sonuc=34 & 9 'Sonuc = 349 E="Hakan"&" Ayşe" 'E = "Hakan Ayşe"

Karşılaştırma Operatörleri Bu operatör verilen iki ifadenin eşit olup olmadığını anlamak için kullanılır. Örnek; Sonuc=(Ifade11 = Ifade2) Burada Sonuc Boolean tipinde bir degerdir. <> operatörü : Bu operatör verilen iki ifadenin farklı olup olmadığını anlamak için kullanılır.Genel yazım şekli aşağıdaki şekildeki gibidir. Sonuc=(Ifade11 <>Ifade2) Burada Sonuc Boolean tipinde bir değerdir. Ayrıca <, >, <=, >=, and, or, xor, not operatörleride diğer dillerdeki olduğu gibi bu dilde de vardır.

If Kontrol Yapısı Eğer koşulunu içeren komut yapısıdır. Genel olarak bu komut yapısı şu şekilde yazılır. If Koşul Then Koşul doğru ise yapılması istenen işlemler. Elseif Koşul1 Then Koşul1 doğru ise yapılması istenen işlemler. Else Koşul yanlış ise yapılması istenen işlemler. Endif Endif ifadesi her if komutunun sonunda bulunması gerekir. Koşul ifadesinin bittiğini anlatır.

Select Case Yapısı Bu kontrol yapısında sadece bir değişkenin durum kontrolü yapılır.Kontrolü yapılacak değişkenin genel olarak alabileceği değerler belirli ise bu yapının kullanılması If yapısına göre daha avantajlıdır. Örnek; Select Case Değişken Case Deger1 Değişken=Deger1 olduğu durumda yapılması istenen işlemler Case Deger2 Değişken=Deger2 olduğu durumda yapılması istenen işlemler Case Else Değişken yukarıdaki değerler den hiçbirine eşit değil ise yapılacak işlemler End Select Yine ifadenin tamamlandığını anlamak için her select ifadesinden sonra end select ifadesi kullanmak zorunludur.

Döngü Yapıları For Next Döngüsü : Bütün dillerde bulunan döngü yapısıdır. Genel yazım şekli aşagıdaki şekildeki gibidir. For sayac=başlangıç To bitiş Step artım Arada işletilecek komutlar Next sayac Bu döngü sayaç başlangıç değerinden bitiş değerine kadar çalıştırılır. Sayaç başlangıç değerinde iken döngü içindeki komutlar işletilir. Next ifadesine gelindiğinde tekrar For satırına gelinir. Sayaç değeri artım kadar artırılır. Eğer Sayaç değeri Bitiş değerini geçmiş ise Next adımından sonraki adım işletilir. Burada step değerine pozitif veya negatif bir değer verilebilir. Ancak burada şunada dikkat edilmelidir. En son başlatılan For döngüsü ilk önce bitirilmelidir.

Do While Döngüsü: Do While Kosul Komutlar Loop Burada önce Koşula bakılır. Eğer koşul doğru ise aradaki satırlar çalıştırılır ta ki Loop satırına kadar. Loop satırından tekrar While satırına dönülür. Koşul tekrar kontrol edilir. Eğer doğru ise ara satırlar tekrar çalıştırılır. Koşul yanlış ise Loop ‘tan sonraki ilk satırdan program çalışmaya devam eder. İç içe Do While döngüleri de kurulabilir. Do Until Döngüsü: Do while döngüsünden farklı olarak koşul doğru iken değil yanlış iken komutları yapar, koşul doğru olduğunda döngüden çıkar. Do …… Loop While ve Do …… Loop Until döngüleride diğer dillerde olduğu gibi while’a girmeden önce en az bir kere komutun işlenmesi için kullanılan diğer döngü yapılarıdır.

Fonksiyon ve Alt Prosedürler Bir fonksiyon veya alt prosedür belirli bir işlemi yerine getirmek için yazılan küçük program parçalarıdır. Fonksiyon ve alt prosedür tanımlamaktaki amaç gereksiz kod tekrarının önüne geçmektir. Programın değişik yerlerinde aynı kodları kullanmak gerektiğinde, bunları her defasında yeniden yazmaktansa, bu kodları bir fonksiyon veya alt prosedürde tanımlayıp, gerektiğinde bunları çağırmak yeterli olacaktır. Fonksiyonu alt prosedürden ayıran özelliği, programa bir değer gönderiyor olmasıdır. Alt prosedürler, programa bir değer geri göndermeden belirli bir işlemi gerçekleştirirler. Fonksiyondan/alt prosedürden çalışması bitmeden çıkmak için Exit Function/Exit Sub komutu kullanılır.

Örnek Fonksiyon kullanımı; Function Faktoriyel (x As Integer) As Double Dim i As Integer, sonuc As Double sonuc = 1 For i = 2 To x sonuc = sonuc * i Next Faktoriyel = sonuc End Function Burada integer x değişkeninin faktörüyeli hesaplanmaktadır. Sonuç Faktoriyel=sonuc ifadesi ile fonksiyonun çağırıldığı yere return edilmektedir.

Örnek alt prosedür kullanımı; Sub Toplam (n As Integer) Dim sonuc As Double sonuc = 0 For i = 1 To n sonuc = sonuc + i Next MsgBox (sonuc) End Sub Burada 1’den integer olarak alınan n sayısına kadar sayıların toplamı hesaplanıp message box’da sonuç gösterilmektedir. Alt prosedür bir şey return etmemektedir. Fonksiyonların ve alt prosedürlerin private veya public olması da yine diğer nesneye dayalı programlama dillerindeki gibi başına private veya public yazılması ile oluşturulabilir.

Class’lar ve Main Function Visual Basic nesneye dayalı bir dil olduğundan Class tanımlamaları olmazsa olmazlardır. Bu dilde de diğer dillerdeki gibi class kullanımı kolaydır. Örnek; Class Deneme    Shared Sub Main() System.Console.Write(“Hello World!") End Sub End Class Diğer dillerde de olduğu gibi main fonksiyonu olmazsa olmaz fonksiyon olup, programı başlatan kısımdır. Eğer main fonksiyonu bir sınıf içinde olacaksa onun başına “Shared” ifadesi koymak dil kurallarındandır. Class’lar diğer dillerde olduğu gibi içlerinde; değişkenler veya fonksiyonlar içererek objesi oluşturulabilir birer nesne olabilirler.

Genel başlıkları ile Visual Basic, özellikleri ve kullanım örnekleri bu şekildedir. Sürükle bırak teknolojisi, kolay kullanımı, kullanıcı ara yüzü ve Windows ile rahat uyumu sayesinde günümüzde de çok tercih edilen bir dil halindedir. Windows platformunda ürün geliştirmek isteyenler için tavsiye edebilecek dil olarak göze çarpmaktadır.

Kaynaklar http://tr.wikipedia.org/wiki/Visual_Basic http://www.textara.com/ http://www.ceviz.net/ Kocaeli Üniversitesi-Yrd. Doç. Dr. Hasan Ocak Ders Notları