YÖNETİM MUHASEBESİ İBRAHİM LAZOL
-KONU BAŞLIKLARI YÖNETİM MUHASEBESİ KAVRAMSAL AÇIKLAMALAR-MALİYETLER MALİYET AYIRMA YÖNTEMLERİ KAR PLANLAMASI TAM VE DEĞİŞKEN MALİYET YÖNTEMLERİ MALİYET-HACİM -KAR (BAŞABAŞ) ANALİZLERİ GÜVENLİK PAYI ve FAALİYET KALDIRACI
YÖNETİM KARARLARI En Uygun Fiyatın Belirlemesi kararları Sipariş Kabulü veya Reddi Kararları Üretme veya Satınalma Kararları En Uygun Mamul Karmasının Belirlenmesi Kararları Teknoloji Seçim Kararları Bir Mamulün Üretiminden Vazgeçilmesi Kararları Makina Yenileme Kararları Satma veya Daha İleri İşleme Kararları YÖNETİM ARACI OLARAK BÜTÇELER Ana Bütçenin Hazırlanması Sabit Bütçe, Değişken Bütçe ve Fark Analizi
Yönetim Muhasebesi: Muhasebe bilgilerini, yönetim kararlarını destekleyecek şekilde sunan muhasebe dalıdır. Muhasebe bilgi kullanıcıları: (a) İşletme dışı kullanıcılar (finansal muhasebe). (b) İşletme içi kullanıcılar (yönetim muhasebesi). olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
BİLGİ KULLANICILARI
Yönetim Muhasebesi ve Finansal Muhasebe İlişkisi Yönetim Muhasebesi Finansal Muhasebe Amaç Yönetim Kararlarına Destek Finansal Durum Kullanıcı İç Kullanıcılar İç ve Dış Kullanıcılar Zaman Gelecek Geçmiş Kurallar Fayda-Maliyet TDHP-TFRS Dönemi Değişken Dönemsel/Yıl
Faydalı Bilginin Özellikleri İlgili Olmalı: Muhasebe raporu onu kullanacak olanın ihtiyaçlarını dikkate almalıdır. -Muhasebe bilgisini kim kullanacak? -Kullanıcının amacı nedir ve hangi bilgilere ihtiyaç duyar? Anlaşılır (Açık) Olmalı Bu, muhasebe raporunun konuyla ilgili bilgiye sahip kişilerce anlaşılabilmesini ifade eder. Güvenilir Olmalı Kullanıcı, kendisine sunulan muhasebe bilgisini kullanırken, yüksek güven duygusuna sahip olmalıdır.
Faydalı Bilginin Özellikleri Tam Olmalı Kullanıcı, muhasebe raporundan, amacı için tatmin edici bilgi edinebilmelidir. Tarafsız Olmalı Muhasebe raporları ilgili guruplar bakımından tarafsız sunulmalıdır. Zamanında Sunulmalı Muhasebe bilgileri, ilgili tarafların ihtiyaç duyduğu anda sunulmalıdır. Karşılaştırılabilir Olmalı Muhasebe bilgileri, başka işletme bilgileriyle ve işletmenin farklı dönemleriyle karşılaştırmalı sunulmalıdır.
FARKLI AÇILARDAN MALİYET (GİDER) SINIFLAMASI
MALİYETLERDE DEĞİŞKENLİK
BİRİM VE TOPLAM DEĞİŞKEN MALİYETLER
TOPLAM VE BİRİM DEĞİŞKEN MALİYETLER
TOPLAM VE BİRİM DEĞİŞKEN MALİYETLER
TOPLAM VE BİRİM SABİT MALİYETLER
TOPLAM VE BİRİM SABİT MALİYETLER
TOPLAM VE BİRİM SABİT MALİYETLER
Geçerli Aralık: Sabit maliyetlerin sabit kaldığı faaliyet seviyesi aralığıdır.
YARI DEĞİŞKEN MALİYETLER
BASAMAK ŞEKLİNDEKİ MALİYETLER
MALİYET DAVRANIŞ ÖZETİ GENEL KURAL: Birim değişken maliyetler faaliyet seviyesi değişimlerinde sabit kalırken, toplam değişken maliyetler faaliyet seviyesiyle aynı oranda değişir. GENEL KURAL: Birim sabit maliyetler faaliyet seviyesi değişimlerinde ters orantılı değişirken, toplam sabit maliyetler geçerli aralıkta sabit kalır.
TOPLAM VE BİRİM MALİYETLER Birim Değişken Maliyet 10 L. Toplam Sabit Maliyetler 50 L.
TOPLAM MALİYETLER Toplam Maliyet Miktar
(Maliyet Fonksiyonu Oluşturma) MALİYET AYIRMA YÖNTEMLERİ (Maliyet Fonksiyonu Oluşturma)
BAKIM BÖLÜMÜ GİDERLERİ ÖRNEK
Toplam Maliyet Fonksiyonu: Y=a+bx ÇÖZÜM EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ Toplam Maliyet Fonksiyonu: Y=a+bx Y: Toplam maliyet; b: Faaliyet birimi başına değişken maliyet; x: Faaliyet miktarı b= (12.300-10.800)/(800-550) = 6 L./DİS 12.300 = a+6X800 a=12.300-4.800 a= 7.500 VEYA 10.800 = a+6X550 a=10.800-3.300 a= 7.500 Y(ay)= 7.500 + 6X Y(yıl)= 90.000 + 6X
KARMA MALİYETLER - MUHASEBE YÖNTEMİ BAKIM MALİYETLERİ Dönem:Temmuz Faaliyet Seviyesi: 750 DİS Giderler Tutar Bakım Şefi Maaşı Saat ücretli İşçilikler Isıtma Giderleri Amortisman Giderleri Temizlik Giderleri 2.500.- 5.500.- 1.000.- 500.- Toplam Aylık Maliyet 12.000.-
KARMA MALİYETLER - MUHASEBE YÖNTEMİ Temmuz ayı maliyetleri Faaliyet Seviyesi: 750 DİS Maliyet Unsurları TOPLAM Sabit Değişken Bakım Şefi Maaşı Saat ücretli İşçilikler Isıtma Giderleri Amortisman Giderleri Temizlik Giderleri 2.500.- 5.500.- 1.000.- 500.- 1.800.- 600.- 200.- 3.700.- 400.- 300.- Toplam Aylık Maliyet 12.000.- 7.600.- 4.400.- b= 4.400/750=5,87 Y=7.600+5,87x
GRAFİK YÖNTEMİ
MALİYET AYRIMI-GRAFİK Örnek: Yukarıdaki örnekte sabit gider kısmının 7.600L. belirlendiğini ve grafikteki toplam gider doğrusuna en yakın noktanın EYLÜL ayına ait olduğunu kabul edelim. EYLÜL ayı toplam maliyetinden 7.600L. düşüldüğünde değişken gider tutarı olarak 4.000L. kalır. EYLÜL faaliyet seviyesi 650 DİS olduğundan faaliyet ölçü birimi başına değişken gider 6,15 (b=4.000/650) olarak hesaplanır. Buradan toplam gider denklemi (fonksiyonu): Y(ay)=7.600+6,15X Y(yıl) = 91.200+6,15X olarak belirlenir.
EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ
EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ
Enküçük Kareler Yöntemi x Enküçük Kareler Yöntemi
VERİLER YÜKSEK-DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİNE GÖRE MALİYET FONKSİYONUNU OLUŞTURUNUZ.
EN YÜKSEK EN DÜŞÜK NOKTALAR YÖNTEMİ ÇÖZÜM
KAR PLANLAMASI
Kar Planlaması: Maliyet fonksiyonu belirlenmiş bir işletmede satış fiyatı da bilinir ise, çeşitli satış ve üretim seviyelerinde elde edilecek kar hesaplanabilir. Buna kar planlaması denir.
Örnek: Tek mamul üretip satan bir işletmede birim satış fiyatı 20 TL'dir. Maliyet fonksiyonu: Y= 40.000+10X Buna göre çeşitli satış seviyelerinde beklenen satış geliri:
Çeşitli üretim seviyelerinde maliyetler:
SATIŞLAR – TOPLAM MALİYETLER=KAR KAR PLANLAMASI SATIŞLAR – TOPLAM MALİYETLER=KAR