MESLEK HASTALIKLARI

? Buzdağının altı ve üstü İş kazası Meslek hastalığı ? Biz ne kadar değişirsek dünya da o oranda değişir! 2

İş ve hastalık arasındaki bağlantılar Yapılan işle nedensel bir ilişki var (Meslekle ilişkili hastalıklar) Yapılan işle nedensel bir ilişki yok fakat Hastalık işlevsel kapasitesini kısıtlayabiliyor Ya da Yapılan iş belirtileri kötüleştirebiliyor Meslek hastalıkları Yapılan iş hastalığın birincil nedenidir Atfedilen fraksiyon >%50’dir Yasal boyutu vardır Sosyal bir sözleşme gerektirir İşle kısmen ilişkili hastalıklar Yapılan iş hastalığın kısmen nedenidir Atfedilen fraksiyon <%50’dir

Mesleksel deri hastalıkları, en sık görülen meslek hastalıklarıdır. Bildirimi en çok yapılan ise mesleki akciğer hastalıklarıdır.

Meslek hastalıkları, etkenle çalışanın ilk temasından 1 hafta ile 30 yıl sonra ortaya çıkabilmektedir. Meslek hastalıkları, akut (saatler , dakikalar içinde ) kronik ( günler , yıllar içinde ) ortaya çıkabilirler

Genel özellikler Kendine özgü bir klinik tablo, İyi belirlenmiş bir hastalık etkeni, Hastalık etkeni veya metabolitinin biyolojik ortamda bulunuşu, Hastalığın deneysel olarak oluşturulabilmesi, Hastalığın o meslekte çalışanlarda insidansının yüksek olmasıdır.

Genel özellikler Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre; Tekrarlanan bir sebeple veya İşin yürütüm şartları yüzünden uğradığı Geçici veya Sürekli Hastalık, Sakatlık veya Ruhi arıza halleri

Meslek hastalıkları sınıflaması ILO Meslek Hastalıkları Listesinde meslek hastalıkları üç kategoride toplanmaktadır: 1. Ajanlarla meydana gelen meslek hastalıkları (fiziksel, kimyasal ve biyolojik), 2. Hedef organ ve sistemlerin meslek hastalıkları ( solunum, deri, kas iskelet), 3. Mesleki kanserler .

Meslek hastalıkları sınıflaması ILO tarafından yapılan başka bir sınıflama 1-İşin yürütümü sırasında karşılaşılan etkenlerle (Kimyasal, Fiziksel, Biyolojik alt başlıkları ile) 2-Hedef Organlar (Solunum, Deri, Kas-iskelet, Ruhsal ve Davranışsal alt başlıkları ile) 3-Mesleksel Kanserler 4-Diğer hastalıklar

Etkene göre 1. Kimyasal kaynaklı meslek hastalıkları 1.1. Ağır metaller 1.2. Çözücüler 1.3. Gazlar 2. Fiziksel kaynaklı meslek hastalıkları 2.1. Gürültü ve titreşim 2.2. Yüksek ve alçak basınçta çalışma 2.3. Soğuk ve sıcakta çalışma 2.4. Tozlar 2.5. Radyasyon 3. Biyolojik kaynaklı meslek hastalıkları 3.1. Bakteri kaynaklı olanlar 3.2. Virus kaynaklı olanlar 3.3. Biyoteknoloji kaynaklı olanlar. 4. Psikolojik kaynaklı olan meslek hastalıkları 5. Ergonomiye özensizlikten kaynaklanan meslek hastalıkları

Kimyasal etmenler Bu grupta kurşun, civa, krom, kadmiyum, nikel gibi metaller; benzen, toluen , triklor etilen , hekzan gibi çözücüler, zehirli gazlar, pestisid maddeler, asitler ve alkaliler gibi çeşitli kimyasal etkenler bulunmaktadır . Bunlardan bir kısmı zehirlenmelere , bazıları kanser türlerine yol açarken kimileri de bağımlılık ve davranış değişikliği gibi bozukluklara neden olurlar .

Kimyasal etmenler A - I, a Arsenik ve bileşikleri A - I, b Arsenikli hidrojen . A - 24 Aromatik amin ve hidrazinler A - 25 Aromatik hidrokarbonların ve fenollerin nitro türevleri

MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI B - 1 Deri Kanserleri ve Prekanseröz Deri Hastalıkları B - 2 Kanserleşmeyen cilt hastalıkları

MESLEKİ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI C - 1, a Slikoz ve silikotuberküloz C - 1, b Asbestoz C - 1, c Silikatoz C - 1, d Sideroz C - 2 Alüminyum ve bileşikleri ile C - 3 Sert metallerin tozları ile C - 4 Thomas cürufu ile olan C - 5 Mesleki bronşiyal astma C - 6 Bissinoz

Fiziksel etmenler Sıcaklık Gürültü Radyasyon Titreşim Basınç Ayrıca tekrarlayan işlere bağlı olarak ortaya çıkan kas-iskelet sistemi hastalıkları da olabilir.

Fiziksel etmenlere bağlı meslek hastalıkları E - 1 İyonlayıcı ışınlarla olan hastalıklar E - 2 Enfraruj ışınları ile katarakt E - 3 Gürültü sonucu işitme kaybı E - 4 Hava basıncındaki ani değişmeler E - 5 Titreşim sonucu E - 6, a Sürekli lokal baskı sonucu E - 6, b Aşırı yükleme E - 6, c Maden ocağı ve benzeri E - 6, d Fazla zorlama sonucu E - 6, e Sürekli lokal baskı sonucu sinir felçleri E - 6, f Kas krampları E - 7 Maden işçileri nistagmusu

Biyolojik etmenler Bakteriler Mantarlar Virüsler Paraziter hastalıklar Organik tozlar, proteinler, enzimler ,nişasta, lateks, vb...

MESLEKİ BULAŞICI HASTALIKLAR D 1. Helminthiasis D 2. Tropik hastalıklar D 3. Hayvanlardan insana bulaşan hastalıklar D 4. Meslek gereği enfeksiyon hastalı

Ergonomik etmenler Uzun çalışma süreleri, Hızlı iş, Yorgunluk, Monoton iş, Duruş bozuklukları, Ağır yük taşıma ve kaldırma Zorlayıcı iş akışı Ergonomik olmayan alet , eşya, araç, makine ve süreçler

Psikososyal etmenler Bu etmenler çeşitli hastalıklar, kazalanma, işe devamsızlık, üretim kalitesi, hizmet kalitesi yönünden önemlidir. İş güvencesizliği, Gelecek kaygısı, İş stresi Şiddet İşyeri şiddeti Yükselme hedefi olmaması

Meslek Hastalığı Belirtileri Ciltte kaşıntılar ve egzama Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık Burun ve koku alma bozuklukları Solunum yolları tahrişleri Öksürük Hırıltılı solunum Nefes darlığı Bronşit Akciğer ödemi, pnömoni Mide bulantısı İştahsızlık Kusma Kramp

Kaynaklar Bilir N, Yıldız AN, İş Sağlığı ve Güvenliği, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2013 Meslek Hastalıkları ve İş ile ilgili Hastalıklar Tanı Rehberi Meslek Hastalıkları Rehberi Çalışma Hayatı İstatistikleri 2012 Alp Ergör - Yücel Demiral. “İşyeri Ortamında Solunum Riskleri Değerlendirmesi ve Koruma” Adlı Sunum. Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıkları Sempozyumu 14-15 Aralık 2006 Ankara Türkiye Sağlık Raporu, HASUDER 2012 Doç.Dr.Alpaslan Kılıçarslan Meslek Hastalıkları Temel Kavramlar