Manufacturing Planning and Control – İmalat/Üretim Planlama ve Kontrol Chapter 1 Vollmann, Berry, Whybark & Jacobs

TANIM İmalat/Üretim Planlama ve Kontrol sistemi: Müşterilerin talebine cevap verebilmek için, malzeme akışı insan ve ekipman kullanımı müşteri ihtiyaçlarına cevap verme işlerinin efektif olarak; tedarikçilerinin kapasitesinin, dahili tesis kapasitesinin ve bazı durumlarda da müşteri kapasitesinin kullanılarak yönetilmesi metodolojisine verilen isimdir ÜPK, genellikle ERP sistemleri içinde bir modüldür.

Kapsam ÜPK sistem tasarımını ne etkiler? Zaman dilimlerine göre ÜPK desteği nasıl olabilir? (UV, OV, KV) Dahili performans göstergeleri ÜPK Genel Yapısı (Ön, İç, Arka) ÜPK sisteminin ihtiyaçlara uyarlanması Farklı ÜPK sistemlerinin klasifikasyonu ÜPK sistemlerinin evrimi

ÜPK: İmalatın, her yönden planlanması ve kontrolü Malzeme akışı Makine ve insan gücünün iş/zaman etüdü Tedarikçiler ile koordinasyon Müşteriler ile koordinasyon

ÜPK Sistemi Kaynak Planlama Satış ve Operasyon Planlama Talep Yönetimi Kurum Kaynak Planlaması (ERP) Sistemi Ana Üretim Programı Ön yüz Detaylı kapasite Planlaması Detaylı malzeme Planlaması İç Malzeme ve Kapasite planları Arka yüz Fabrika İçi Sistemler Tedarikçi Sistemleri ÜPK Sistemi

ÜPK Sistem Yapısı Ön yüz İç Arka Yüz Genel yön belirleyici aktiviteler (Talep Yönetimi, Satış ve Operasyon Planlaması, Kaynak planlaması, AÜP (MPS)) İç Detaylı malzeme ve kapasite planlaması sistemleri Arka Yüz ÜPK’nin uygulama noktası

ÜPK’nin sağladığı destek Uzun vade Orta vade Kısa vade

Uzun Vade ÜPK sistemi: kapasite’nin (altyapı, ekipman, tedarikçi, vs. dahil olmak üzere) gelecekte öngörülen pazar talebi doğrultusunda planlanması uzun vadede, belirli bir imalatın gerçekleştirilebilmesi için gereken insan kaynakları, teknoloji ve coğrafi faktörlerin belirlenmesi konularında alınacak kararlara destek olur.

Orta Vade Amaç: Talebi, hacim ve ürün çeşitliliği bakımından tam olarak karşılamak Malzemelerin, üretim için doğru zamanda tedarikçilerden gelmesinin planlanması Uygun ham madde, işlem ve mamul stoğunu tutma. Kapasiteyi planlayarak çalışan sayısı, bütçe, fazla mesai ve dış kaynaklama/taşeron ihtiyaçlarını belirleme.

Kısa Vade Üretim gereksinimlerini karşılamak için kaynakların detaylı programlanması gerekmektedir. Zaman, insan gücü, malzeme, ekipman ve dahili yapının planlanması İnsanların doğru işlerde çalışmalarını sağlayacak iş takibi İmalatın detaylı kaydını tutma Sorun çözmede destek

ÜPK sistem tasarımına etkiyen başlıca faktörler Tedarik Zinciri entegrasyon derecesi Müşterinin süreçteki yeri ve beklentileri Yönetim beklnetileri

Performans Göstergeleri ÜPK sisteminin etkin kullanımı için, iç dinamiklerin ölçülmesi gerekmekte ve müşteriler ile sürekli irtibatta olunmalıdır.

ÜPK nin masrafı ve faydaları ÜPK uygulaması = önemli ölçüde masraf Ancak alınan fayda oldukça yüksek olabilmektedir. ERP sistem uygulaması masrafı yaklaşık satılan ürünlerin masrafının % 5-10 u kadardır.

ÜPK sisteminin firma ihtiyaçlarına uyarlanması ÜPK Sisteminin spesifik ihtiyaçları, imalat prosesinin doğasına, tedarikçilerle entegrasyon derecesine, müşteri beklentilerine ve yönetimin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Rekabetçi ortam, müşteri beklentileri, tedarikçilerin imkanları ve iç ihtiyaçlar değiştikçe ÜPK’nın da değişmesi gerekir. On-line veri sistemlerinin kullanımı giderek artmaktadır

ÜPK sisteminin firma ihtiyaçlarına uyarlanması Fiziksel değişiklikler Dışkaynaklama Sipariş tipi üretimden, akış tipi üretime ve daha ilerisi hücresel üretime geçme Ürün çeşitliliği sürekli artan firmalar, yeni ürün eklenip eskisinin çıkarılması işinin hızlı yapılabilmesi için MPS ve MRP sistemlerini kuvvetlendirmelidirler Teslim süresi üzerine rekabet eden firmalarda imalatta geçen süreler azaltılmalı ve bu süreler yakından takip edilmelidir.

ÜPK Klasifikasyon şeması Proje Alt-parça miktarı MRP Tekrarlı TZÜ (JIT) Proses Seconds Minutes Days Weeks Months Birbiri ardına üretilen ürünler arasındaki süre Akaryakıt, Gıda, ilaç, saat, TV, kamyon, uçak, ev, gemi

ÜPK Klasifikasyon şeması Poses Tipi Üretim (Petro-kimya endüstrisi, Gıda end.) Tekrarlı Üretim (otomobil, saat, PC) Just-in-Time – JIT (TZÜ) sistemleri (kısa üretim çevrimleri) Malzeme Gereksinimi Planlaması (MGP) MRP (komplike parçalardan oluşan imalatın koordine edilmesi) Proje Tipi Üretim (Özel üretim; uzun zaman).

Prensipler ÜPK iskeleti içerisindeki 3 fazın da gerçekleştirilmesi gerekmekle birlikte, uygulamaların özel olarak firma durumu ve amaçları doğrultusunda düzenlenmesi gerekir. Tedarikçi zinciri ortamlarında ÜPK’nın tüm firmalar arası koordinasyon aracı olması gerekir. ÜPK sistemleri, firma strateji ve taktiklerini destekleyici olmalıdır.

Prensipler Farklı imalat prosesleri, ÜPK üzerinde farklı tasarımların uygulanmasını gerektirirler. ÜPK sistemi, değişen piyasa, teknoloji, ürün ve prosesleri takip edebilecek şekilde değişebilmelidir. ÜPK sistemi, tüm imalat kaynaklarının yönetimini destekleyici bir biçimde geniş kapsamlı olmalıdır.

Prensipler Efektif bir ÜPK, bir şirketin rekabetçi performansına, masrafları azaltarak ve piyasa ihtiyaçlarına daha rahat cevap vermeyi gerçekleştirerek, katkıda bulunur. ERP sistemini entegre etmiş şirketlerde ÜPK’nın mevcut ERP ile uyumlu olması gerekir.