ÜROLOJİ SERVİSİ VAKA SUNUMU TUR-M (TRANSÜRETRAL MESANE TÜMÖR REZEKSİYONU)OLAN HASTADA HEMŞİRELİK BAKIM SÜRECİ (HAZIRLAYAN:ELİF BADUR)

MESANE TÜMÖRÜ MESANE TÜMÖRÜNDE CERRAHİ TEDAVİ TUR-M HASTA TANITIMI HASTANIN ÖYKÜSÜ TUR-M HASTA BİLGİLENDİRME HAYATİ BELİRTİLERİ ALDIĞI ÇIKARDIĞI TAKİBİ LABORATUAR BULGULARI İLAÇLAR FİZİKSEL MUAYENE HEMŞİRELİK BAKIMI HASTA/AİLE EĞİTİMİ VE TABURCU PLANI KAYNAKÇA

MESANE TÜMÖRÜ Mesane, böbrekten süzülen idrarın depolandığı ve dışarı atıldığı, adalelerden oluşmuş içi boş bir organdır. Mesane kanseri en sık olarak, mesanenin iç yüzeyini döşeyen (değişici epitel) hücrelerden kaynaklanmaktadır.

MESANE TÜMÖRÜ DEVAMI… Mesane kanserleri yüksek insidansa sahip, tekrar etme eğilimi yüksek, sıkı ve düzenli takibi gereken tümörlerdir. Mesane tümörü erkeklerde kadınlardan 3 kat daha sık görülür.

Yüzeyel Mesane Tümörü MRI Görüntüsü

İnvaziv Mesane Tümörü MRI Görüntüsü

MESANE TÜMÖRÜ DEVAMI… Etiyoloji: Mesane kanserlerinde etiyolojik faktörler çoğunlukla genetik kaynaklı olmasına rağmen bunun yanında mesleki karsinojenler (boya, lastik,deri sanayi v.b.),sigara, kronik enfeksiyonlar, mesanede taş veya yabancı cisim,bazı analjezikler ve gıdalar sayılabilir. İçilen sigara miktarı ve süresi de hastalığa yakalanma riski üzerinde etkilidir. Sigara içenlerde mesane kanseri içmeyenlere oranla 4 kat daha fazla görülmektedir.

MESANE TÜMÖRÜ DEVAMI… Belirtiler Hematüri en önemli belirtidir. Dizüri (ağrılı idrar yapma) Pollaküri (sık idrar yapma) Urgency (ani idrara sıkışma hissi) gibi belirtiler de ikinci en sık doktora başvuru nedenidir.

MESANE TÜMÖRÜ DEVAMI… Hasta takibi Mesane kanserleri nüks oranı en yüksek kanserlerden biridir. Bu nedenle hasta düzenli aralıklarla kontrole gitmelidir. Yüzeyel mesane tümörlerinin takibinde uygulanan protokol, ilk 2 yılda 3 ayda bir, sonraki 2 yılda 6 ayda bir ve sonrasında 10 yıl süresince yılda bir sistoskopi ile kontrol şeklindedir.

MESANE TÜMÖRÜ DEVAMI… Cerrahi tedavi 1-TUR 2-Radikal Sistektomi

MESANE TÜMÖRÜNDE CERRAHİ TEDAVİ TUR Mesane tümörlerinin transüretral rezeksiyonu (TUR) hem tanısal hem de terapötik bir işlemdir. Mesane tümörlerinde TUR, mesane yapısının ayrıntılarının korunması ve tümörün, mesane duvarındaki çeşitli tabakalarla olan ilişkilerinin öğrenilmesi açısından mutlaka yapılmalıdır.

Tüm mesane kanserlerinde baslangıç tedavi tümörün transüretral (TUR)rezeksiyonudur. Tümör eğer sistoskopide görülüyorsa tümörün transüretral rezeksiyonu için hasta hazırlanmalıdır. TUR’un tedavi edici rolünün yanında tanı koydurucudur ve uygun evrelemeye izin verir. Böylece yüzeyel kanserler kontrol altına alınır .

MESANE TÜMÖRÜNDE CERRAHİ TEDAVİ DEVAMI… RADİKAL SİSTEKTOMİ Radikal sistektomi, erkekte prostat ve vezikula seminalis ile kadınlarda uterus ve adneksler gibi komşu organlarla mesanenin çıkarılmasıdır. Sistektomi aynı zamanda bölgesel lenf bezlerinin çıkarılmasını da kapsamaktadır. Son yıllarda genişletilmiş lenfadenektominin sağ kalıma etkisi olduğu kanıtlandığından standart hale gelmiştir. Sistektomi için hasta seçiminde genel sağlık durumunun iyi olması, yeterli kardiyak ve pulmoner fonksiyonlar önemlidir.

TUR-M HASTA TANITIMI EĞİTİM DÜZEYİ:İlkokul ADI SOYADI: Ercan SEMİR CİNSİYETİ: Erkek YAŞI: 58 MEDENİ DURUMU: Bekar YAŞADIĞI ŞEHİR: Sakarya MESLEĞİ: Emekli EĞİTİM DÜZEYİ:İlkokul

TUR-M HASTA TANITIMI DEVAMI… SAĞLIK SİGORTASI: SSK KAN GRUBU: A Rh + BOY: 158 cm KİLO: 60 kg ALLERJİSİ: Herhangi bir alerjisi yok HASTA KABULÜ: Ev/Yürüyerek Kronik hastalığı yok SOY GEÇMİŞİ:Ailesinde kalıtsal bir rahatsızlık yok Sürekli kullandığı bir ilacı yok

HASTANIN ÖYKÜSÜ Şikayet:İdrarda kanama olması (hematüri) Hikaye:5 yıl önce hematüri nedeniyle operasyon geçirmiş.Hastada 20 gündür idrarda kan olması şikayetiyle doktora başvuruyor ve üroloji servisine yatışı yapılıyor.Hastanın kan değerleri (RBC:3,75 Hb:7,84 HCT:32,30) düşük olduğu için ameliyatından bir gün önce 2 ünite ES (eritrosit süspansiyonu) takıldı.Ameliyata girmeden öncede 1ünite ES daha takıldı.(Hb:8,6 olduğu için).Daha sonra ameliyata alındı.

TANI:Mesane tümörü YAPILAN İŞLEM:TUR-M(TRANSÜRETRAL MESANE TÜMÖR REZEKSİYONU)

TUR-M HASTA BİLGİLENDİRME Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi Genel yada spinal anestezi kullanılır. Yaklaşık bir kalem kalınlığındaki metal bir tüp ve buna bağlı görüntülemeye ve rezeksiyon yapmaya (elektirik akımı yardımıyla dokuların kesilmesi ve damarların yakılmasına ) olanak sağlayan optik bir sistem penis içinden üretra yoluyla mesaneye (idrar torbası) kadar geçirilir. Mesanede kanamaya neden olan kitle (tümüral parça) elektrik akımı yardımıyla ile kesilir ve kanayan damarlar yakılarak kanama kontrol edilir. Sıvı operasyon boyunca kesilen dokuları ve kanı temizlemek için tüp içinden sürekli akar. Operasyon bitiminde katater (yumuşak kauçuk tüp) mesaneye yerleştirilir ve birkaç gün boyunca kalır.

Girişimden önce hastanın dikkat etmesi gereken hususlar: Ameliyat olacağınız geceden itibaren hiçbir şey yememeli ve içmemelisiniz. Aspirin, coraspin ve türevleri gibi kan sulandırıcı ilaçları 1 hafta önceden kesmelisiniz. Gece size hekiminizce önerilen şekilde barsak temizliği yapmalısınız. Girişimden sonra hastanın dikkat etmesi gereken hususlar: Ameliyatın 1. gününde aksi söylenmedikçe mutlaka yürümelisiniz. Bol su içmelisiniz 1 ay boyunca idrardan kan ve pıhtı gelmesi doğaldır. Aşırı miktarda olursa doktorunuza başvurmanız önerilir. Size önerilen ilaç ve diyetlere uyunuz. Önerilen tarihlerde düzenli olarak kontrollere geliniz.

Ortaya çıkabilecek yan etkiler: • Sık görülebilen yan etkiler: İdrardan kan ve pıhtı gelmesi, idrar sondasının tıkanması • Nadir görülebilen yan etkiler: İdrar yapamama, idrar kanalında yaralanma, idrar yolu enfeksiyonu • Çok nadir görülebilen yan etkiler: Mesanenin delinmesi

YAŞAM BULGULARI Ateş:37°C Nabız:99/dk Tansiyon:120/70 mmHg Oksijen Satürasyonu:%97 Solunum:20/dk

ALDIĞI ÇIKARDIĞI TAKİBİ 1 kase çorba:200cc 1 bardak çay:200cc 2 bardak su:400cc Parenteral sıvı:2000cc Çıkardığı: İdrar:2000cc Gizli kayıp:350cc Balans:+450

LABORATUAR BULGULARI RBC:3,13 M/uL (N.D:4,04-6,13) Eritrosit miktarı anemide düşer. HGB:7,84 g/dl (N.D:12,2-18,1) Hemoglobin miktarı,anemide düşer. HCT:27,2 % (N.D:37,7-53,7) Hematokrit kandaki alyuvarların eritrositlerin işgal ettiği hacmin total hacme oranıdır. Anemide ve yatar pozisyonda Hct değeri düşer.

İDRAR TAHLİLİ Renk: Hastanın idrarının rengi kırmızı. Normal: Açık sarı ile koyu sarı arasında değişir. İdrarda kan bulunması durumunda idrar rengi kırmızılaşır. Protein:(+++) Normal: İdrarda protein bulunmaz. Anormal: Böbrek hastalıkları, enfeksiyonlar, kanser, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kalp yetmezliği, lösemi gibi durumlarda idrarda protein tespit edilir.

İDRAR TAHLİLİ DEVAM… Keton:(+++) Normal: İdrarda keton bulunmaz. Anormal: Karbonhidrattan fakir bir diyet yapıldığında, kontrolsüz şeker hastalığında, açlıkta, alkolizmde, oruçta keton pozitif hale gelir. Nitrit:(+++) Normal: İdrarda nitrit bulunmaz.  Anormal: İdrarda bakterilerin bulunması ve bir enfeksiyon varlığında nitrit pozitif hale gelir.

İLAÇLAR NOVASEF 1g flk 2*1 IV 11:30-23:30 Etkin madde: seftriakson Antibiyotik PROGAS 40 mg flk 1*1 IV 13:00 ETKİN MADDE: pantoprazol Proton Pompası İnhibitörleri.

İLAÇLAR DEVAM… İZOTONİK 1000cc 1*1 IV 24cc/h Sıvı-elektrolit dengesi İSOLYTE 1000cc 1*1 IV 24cc/h

FİZİKSEL MUAYENE Saçlar: Kafa derisi ve saçlar yağlı Gözler: Pupillalar eşit ve parmak takibi yapabiliyor. Burun: Simetrik ve burun kanatları solunuma katılmıyor. Ağız: Dudaklar kuru ve çatlak. Dişlerde çürükler mevcut. Yüzünde lekelenmeler var. Boyun postürü simetrik. Kulakta akıntı mevcut değil. Trekea normal ele gelen kitle yok.

FİZİK MUAYENE DEVAM… Solunum sayısı:20/dk Solunumda göğüs hareketleri normal Solunum sesi normal. Barsak sesleri normal Cilt kuru Cilt kontrol edildi ve dolaşımda sorun yok. Ayak tırnakları mantarlı ve kalın Topuklar çatlak ve kuru Deri esnekliği elastikiyeti normal Ödem mevcut değil BKİ:24(normal).

HEMŞİRELİK BAKIMI

HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLEN-DİRME HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLEN-DİRME Mesane spazmı, cerrahi insizyon ve cerrahi drenlere bağlı akut ağrı (M) Ağrı derecesi 7 Hastanın ağrı ve spazmının olmadığını sözel olarak ifade etmesi sağlanır. Ağrının yeri, şiddeti ve özelliklerini belirlemek Katater bakımı yada irrigasyon ile ağrı ve spazm artışının izlenmesi Mesane kataterinin ve drenlerin tespitini sağlamak İdrarın renk ve kötü koku açısından izlenmesi Aseptik tekniklere uyularak pansumanın değiştirilmesi Hekim istemine göre analjezik verilmesi. Hasta ağrısının geçmediğini fakat hafiflediğini sözel olarak ifade etti. Ağrı derecesi 7 den 4’e düştü.

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME Anemiye bağlı yorgunluk (M) (HGB:7,84 g/dl) Var olan yorgunluğu gidermek Yorgunluğun nedenleri açıklanacak. Hastanın duygularını ifade etmesi sağlanacak. Önemli işleri enerjinin yüksek olduğu dönemlerde yapması için plan yapılacak. Anemiye yönelik beslenme eğitimi ve doktor istemine göre ilaç tedavisini uygun almasına dikkat edilecek. Yorgunluğun azda olsa geçtiğini ifade etti. Hastaya 3 ünite ES takıldı.

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME Hastanedeki gürültü,ışık vb. uyaranlar,alışılmış uyku pozisyonu sürdürememeye bağlı uyku düzeninde bozulma(M) Hastanın; Uyumasını engelleyen durumları tanımlaması Uyku kalitesinde iyileşme bildirmesi Uykuya dalmasını engelleyen ve uyku bölünmesine neden olan etmenlerin tanımlanacak Uyumayı kolaylaştırıcı bireysel alışkanlıklarının görşülecek Hastanedeki gürültü,ışık gibi uyaranların minimum düzeylere indirilecek Tedavisi uyku düzenine göre ayarlanacak Hastanın uyku bölünmeleri devam ediyor.Günde 4-5 saat uyuyabiliyor.

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME Cerrahi işlem sırasında perineal sinirlerin zedelenmesi, üretral kataterin balonunun varlığı, kataterin çıkarılmasını takiben inkontinansa bağlı seksüel disfonksiyon riski(O) Hasta ve ailesinin düşüncelerini ifade etmesini sağlamak Hasta ve ailesinin seksüel disfonksiyon ile ilgili belirtilerini belirlemek. Hasta ve ailesinin seksüel disfonksiyona sebep olabilen cerrahi girişimi anlama düzeyini belirlemek Hasta ve ailesinin ameliyat sonrası seksüel disfonksiyon ile ilgili bilgi gereksinimi belirlemek. Üriner katater çıkarıldıktan sonra inkontinans olup olmadığını belirlemek Hasta ve ailesinin düşüncelerini rahat bir şekilde ifade etmesi sağlandı.

HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME Cerrahi girişim, foley katater, mesane irigasyonu, drenlere bağlı enfeksiyon riski(O) Hastada enfeksiyon belirtilerinin gözlenmemesi İnsizyon bölgesinde kızarıklık, ağrı, şişme ve pürülan drenajın izlenmesi İdrarın renk ve koku açısından izlenmesi Vücut ısısının izlenmesi İdrar analizinde lökosit varlığının izlenmesi Aseptik tekniklere uyulması Hekim istemine göre gerekli antibiyotiklerin verilmesi Katatere bağlı herhangi bir enfeksiyon gözlenmedi. Lökosit:6,87 Ateş:37°C Nabız:99/dk CRP:3,48

İmmobilizasyona bağlı konstipasyon riski (O) HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ DEĞERLENDİRME İmmobilizasyona bağlı konstipasyon riski (O) 1.Konstipasyon gelişimini önlemek ,gelişmişse gidermek 1Hastaneye yatmadan önceki defekasyon alışkanlığı sorgulanacak.   2.Her gün karında distansiyon ,ağrı ve defekasyona çıkıp çıkmadığı sorgulanıp takip formuna yazılacak.                                           3.Diyetisyenle işbirliği yaparak,posalı yiyeceklerede yer verilen bir diyet programı uygulanacak. 4.Kontrendike değil ise sıvı alımı desteklenecek.  5.Kontrendike değil ise erken mobilizasyon saglanacak.                                      6.Belirli aralıklarla komod/wc 'ye oturtulacak.                                      7.LH 'de doktor istemindeki Laksatif/sulu lavman uygulanıp etkisi gözlemlenecek.                    8.Hasta mahremiyetine özen gösterilecek. Hastanede kaldığı süre de barsak alışkanlığı değişikliği gözlendi.

HASTA/AİLE EĞİTİMİ VE TABURCU PLANI Hasta aile eğitimini fazla bilgiden kaçınarak mümkün olduğunca çok duyuya hitap ederek sözel ve hastanın unutacağı düşünülerek yazılı bilgiler verilmeli ve bu eğitimler hasta kontrole geldiğinde de sürdürülmelidir. Eğitimin içeriği: Komplikasyon oluşması ( kanama, enfeksiyon ve mesane boynu daralma belirtileri) Mesane egzersizleri Enfeksiyon belirtilerini öğretme Günde en az 2-3 litre sıvı almasının önemi Cinsel fonksiyonlarda değişme İlaçların isimleri ,dozları , etki ve yan etkileri Kemoterapi ve radyoterapi Beslenme şekli Konstipasyonun önlenmesi 4 hafta boyunca 10 kg üzerinde ağırlık kaldırmaktan kaçınma,yorgunluğa karşı dikkatli olma,maksimum dinlenmeyi sağlama.

KAYNAKÇA Hatipoğlu NK, T1 Mesane Tümörlerinde Tekrarlanan Transüretral Rezeksiyonun Değeri. Uzmanlık Tezi.2007. Temel Üroloji,2007,ISBN:975-277-135-1 Yılmaz A.F, Temel Üroloji Kitabı. sayfa 553 Üroloji Servisi Stajı Hemşirelik Tanıları El Kitabı 2012,ISBN:978-975-420-885-6 Dahili Ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım 3.Baskı 2014, Akademisyen Tıp Kitapevi

HAZIRLAYAN; AD:ELİF SOYAD:BADUR NO:B121100112 HEMŞİRELİK 4