İ bn-i haldun
İbn Haldun 14. yy. da yaşamış en büyük tarihçilerden biridir. Aynı zamanda da bir Tarih felsefecisi ve toplum bilimcisidir. İbn Haldun 1332 yılında Tunus da doğdu. Fıkıh, Kur’an, Matematik, Mantık ve Kelam eğitimi alan İbn Haldun Tunus, Cezayir, Fas, Endülüs arasında dolaşmış toplum düzeni, insanların gelenek ve göreneklerini yaşayış biçimlerini incelemiş, toplumlar arasındaki ayrılıkları görmüş ve Tarih Felsefesine böyle gözlemci ve deneyci bir açıdan yaklaşmıştır. Tarihsel bilginin yanlışlardan arınması amacıyla yaptığı toplumsal gözlemler sonucunda kurmuş olduğu ümran ilmiyle bugünkü sosyoloji ilminin temellerini atmıştır.Ömrünün büyük bir kısmı idari ve siyasi görevlerde geçmiştir yılında Afrika da küçük bir kasabaya çekilerek meşhur “Mukaddime”sini yazmıştır yılları arasında Mısırda kadılık yapmış 1406 yılında burada ölmüştür.
eserleri. Mukaddime, İbn-i Haldun'un en ünlü eseridir. Tarih, iktisat, sosyoloji, ve siyaset gibi birçok sosyal bilim için temel teşkil eden görüşleri içinde barındırır. arapçası "kitâbu'l-ıber ve dîvânu'l-mubtede' ve'l-haber fî eyyâmi'l-arab ve'l-acem ve'l-berber ve men 'asarahum min zeviyiyî's-sultâni'l-ekber" şeklinde olan kitap. ibn-i haldun'un mukaddime adlı eseri bu kitabın giriş bölümünü oluşturur. ancak, mukaddime'nin ünü, kitabu'l- iber'in önüne geçmiştir.
Lubâb'ul-Muhassal, ( لباب المحصل في أصول الدين ; Lubâb'ul- Muhassal fî Usûli'd-Dîn) Fahreddin Razi'nin El-Muhassal isimli kitabının bir özeti ve yorumu olup 19 yaşında iken Tunus'ta hocası el Âbili'nin denetiminde yazılmıştır. Kapağında İbn-i Haldun'un imzası olan kitabın orijinali (imzası yandaki resimde görülüyor) Madrid'e 45 km. uzaklıktaki Escorial kütüphanesinde korunmaktadır. [95] 4 bölümden oluşan kitap, İspanyolca'ya da çevrilmiş ve günümüze ulaşmıştır. [96]Fahreddin RaziEscorial kütüphanesinde [95] [96]