SEYHAN HAVZASI SEKTÖREL SU TAHSİSİ PLANI TARIM SEKTÖRÜ ADANA TOPLANTISI SUNUMU Prof. Dr. Süleyman KODAL

Mevcut Durum Analizi Raporu-Tarım Havza ve alt Havza sınırları, 3 alt havza İl-ilçe sınırları, 6 il Tarım işletmesi bilgileri, çiftçi sayısı Toprak bilgileri: AKK sınıfları, bünye Sulama bilgileri: su kaynağı, sulama şebekesi, sulanan alan, kurum, yöntem Yetiştirilen bitkiler: ekim alanı, verim, üretim, münavebe, ekim-hasat tarihleri Tarım ekonomisi: brüt kar, tarımsal üretim değeri

Seyhan Havzası ve alt havzaları İller-İlçeler: Adana, Kayseri, Niğde, Mersin Sivas, K. Maraş

Sulama Alanları

YAPILACAKLAR Mevcut, gelecek ve kurak döneme göre Havzanın durumuna ve su potansiyeline uygun tarımsal ürün deseni optimizasyonu Mevcut durum ve gelecekteki su potansiyeline göre tarım sektörüne tahsis edilebilecek su miktarının tayini

TÜKETİMİ SU ENERJİ GIDA SULU TARIMDA ÜRETİM FAKTÖRLERİ

OPTİMUM BİTKİ DESENİ ÇALIŞMASI AKIŞ ŞEMASI (YETERLİ VE KISITLI SU KOŞULLARI İÇİN)

METODOLOJİ Proje alanında mevcut sulanan alanlar ve gelecekte sulanabilecek alanlar belirlenecek ÇKS ve parsel bilgileri alınacak Sulama projelerindeki su varlığı ve sulama işletmeciliği kayıtları alınacak İklim faktörleri alınacak (aylık bazda istasyonun kuruluşundan itibaren her yıl için ve uzun yıllar ortalaması olarak: ortalama maksimum sıcaklık, ortalama minimum sıcaklık, ortalama sıcaklık, ortalama nispi nem, ortalama rüzgar hızı, ortalama güneşlenme e süresi, ortalama yağış)

Yağış analizleri yapılacak, kurak, normal ve yağışlı koşullar için aylık ve yıllık yağış değerleri belirlenecek (RAINBOW yazılımı ile) Sulama alanlarında yetiştirilen ve yetiştirilmesi mümkün olan bitkiler (sulu-kuru, ana ürün- ikinci ürün) belirlenecek Bitkilerin ekim ve hasat tarihleri belirlenecek Bitki su tüketimleri hesaplanacak (Bitki su tüketimleri Blaney-Criddle yöntemiyle değil, daha sağlıklı sonuç veren Standardize ASCE Penman Monteith yöntemi ile belirlenecek)

Kurak, normal ve yağışlı dönemler için bitkilerin yeterli ve kısıtlı sulama suyu koşullarında sulama programları ve sulama suyu ihtiyaçları belirlenecek (IRSIS yazılımı ile) Bitkilerin yeterli ve kısıtlı sulama suyu koşullarında brüt kar değerleri hesaplanacak (verim miktarı, satış fiyatı, üretim girdileri miktarları ve fiyatları, tarımsal işlemler ve masrafları vb.) Sulu tarım sistemindeki kısıtlar ortaya konacak (sulama suyu, alan, münavebe, pazarlama vb.)

Su kaynaklarından en etkin şekilde yararlanılması için farklı senaryolar oluşturularak doğrusal programlama veya doğrusal olmayan programlama yöntemiyle optimizasyon (tarımsal ürün deseni optimizasyonu) çalışması yapılacak (WinQSB veya Excel ile) Farklı senaryolar için tarım sektörüne tahsis edilebilecek su miktarı ve elde edilebilecek gelir belirlenecek Tüm çalışmalar CBS ortamında depolanacak

GEREKLİ VERİLER (İl-İlçe bazında) Proje alanında mevcut sulanan alanlar ve gelecekte sulanabilecek alanlar ÇKS ve parsel bilgileri Sulama projelerindeki su varlığı ve sulama işletmeciliği kayıtları İklim faktörleri (aylık bazda istasyonun kuruluşundan itibaren her yıl için ve uzun yıllar ortalaması olarak: ortalama maksimum sıcaklık, ortalama minimum sıcaklık, ortalama sıcaklık, ortalama nispi nem, ortalama rüzgar hızı, ortalama güneşlenme e süresi, ortalama yağış) Bitkisel üretim bilgileri, verim değerleri, ekim-hasat tarihleri, brüt kar değerleri

Tam sulama Stres yok ÖRNEKLER

Kısıntılı sulama (mevsimlik kısıt) Stres var

Brüt kar (tam ve kısıntılı sulama için)

Farklı su düzeyleri için optimum bitki deseni Bitki ve Su İşletme Su Kapasitesi % m 3 % m 3 % m 3 % m 3 % m 3 Kuru Tarım Buğday % %75 %50 15 Ispanak %100 4,911,3 %75 %50 Pamuk %10015 %75 %50 Patlıcan % ,13,7 %75 %50 Soya II %100 10,50,5 %75 %50 Ayçiçeği Kuru Buğday Kuru 15 Nadas 15 İşletme Geliri (TL) Gelir Düzeyi (%) Gelir Artışı

İşletme sulama suyu kapasitesi ile işletme geliri arasındaki ilişki

Sulamada teknoloji kullanımı

Sulamada alternatif enerji kullanımı: Cazibe-Güneş enerjisi-Sugücü pompası

Türkiye Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası

Sulamada teknoloji kullanımı Su tasarrufu Enerji tasarrufu Üretim maliyetinde azalma Verim artışı Gelir artışı

TEŞEKKÜRLER