SUNUMUN KAPANIŞI KONUŞMANIN SONUÇ BÖLÜMÜ Konuşmanın başlangıç bölümü nasıl ki dinleyicilerin dikkatini çeken bir öneme sahipse, konuşmanın kapanışı ya da sonuca varılması da konu ile ilgili önemli noktaların akıllarında kalması açısından dikkate alınmalıdır. Kapanış, dinleyiciye konu hakkında son bir kez daha bilgiyi iletme şansını sunmaktadır. 1

Konuşmanın sonuç bölümü, dinleyicilerin bir konuşmaya ilişkin hatırlama yapabilmesinde en etkili bölümüdür. Dinleyicinin hafızasında kalan bölüm olması açısından da etkileyici bir nitelik taşımalıdır. 2

Bir konuşmanın en çok hatırlanan kısmı BAŞI ve SONUDUR.

Sunum Kapanış Biçimleri Sunum süresince aktarılanları, toplu biçimde dinleyicilere en kestirme yoldan aktarmanın bir şeklidir. Özetlemek Motive / Teşvik etmek Etki yaratmak Giriş ile bağlantı kurmak

Özetlemek Konuşmacının sunum süresince ele alınan konuları, ana ve yardımcı noktaları ile açıklamaya yönelmeden birkaç başlık altında ve kısa cümleler ile aktarmasıdır. Özetleme, bir anlamda konuşmada neyin, neden söylendiğinin belirtilerek konuşmanın alt başlıkları arasında bir bütünleştirme sağlamaktadır.

“sunum süresince aktarılanları özetleyecek olursak” “özetleme yapmak istiyorum” “tüm konuları özet bir biçimde toparladığımızda” Buraya kadar anlattıklarımızı özetlersek… …ve sunumun sonuna gelirken toparlayacak olursak…

Motive / Teşvik etmek Konuşmacı sunum sonunda dinleyicilerin konu ile ilgili bir davranışta bulunmalarını istiyorsa, sunumu gerçekleşmesini istediği davranışı ifade ederek, bu konuda öğütler vererek ya da öneride bulunarak sunumu sonlandırabilir.

Şimdi yapmanız gereken… “yapacaklarınız” “yapacağımız” “amaçladığımız” “bizden beklenilen” Şimdi yapmanız gereken…

Etki Yaratmak Konuşmacı sunum sonunda dinleyicilerin akıllarında bir cümle kalmasını ya da etki yaratmayı amaçlıyorsa, bu tür sonuçlarda bir özdeyiş, deyim, atasözü, bir örnek, bir karşılaştırma kullanabilir.

Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır. “Söyle bana, unutayım; Göster bana, hatırlayayım; Kat beni, anlayayım” Çin Atasözü “Duyarsam, unuturum; Görürsem, hatırlarım; Yaparsam, anlarım” Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.

Giriş ile bağlantı kurmak Konuşmacı konuşmanın sonunda bir alıntı ya da anekdot ile konuşmanın giriş bölümü ile bağlantı kurarak dinleyicilere konuşma süresince ilgili konuların aktarıldığını hissettirebilir.

Olumsuz etki yaratabilecek sonuç biçimleri Konuşmayı aniden bitirmek Konuşmayı bitirememek Sözü dolandırmak -Özür… -Yeni bir materyal -Espri… -Konuşmaya devam…

Konuşmayı aniden bitirmek Hiçbir işaret vermeden bir cümle ile dahi açıklama yapmadan “söyleyeceklerim bu kadar”, “tüm söylemem gereken bunlardı”, “benim size aktaracaklarım bunlardı” gibi sözlerle sunumu bitirmesi 13

Sunumu bitirememek Konuşmacının; “konuşmamı burada noktalıyorum”, “son olarak söylemek istediğim”, “sunumu kapatırken” şeklinde ifadelerin kullanmasının ardından “daha önce söylediğim şu noktaları hatırlayacak olursak” biçimindeki bir başka ifade ile başka bir konuya geçerek anlatmaya devam etmesi… 14

Sözü dolandırmak Konuşmacının sunuma ilişkin bir kapanış yaptıktan sonra, birden konuşmaya tekrar başlaması… “aslında anlatmak istediğim…” “hatırlarsanız geçen gün…” “aynı zamanda şunu da belirtmek isterim ki…” 15

Sonuç bölümü Sunumunuzda ele alınanları ve mesajınızın önemli noktalarını dinleyiciye hatırlatmalıdır. Önemli konuların kısa bir özetini içermelidir. Giriş ile arasında bağlantı bulunmalıdır. Kapanış kısa, etkileyici ve hoş olmalıdır. Özür ya da itiraf içermemelidir. 16

SUNUMUN DEĞERLENDİRMESİ Sunuşları değerlendirmek amacıyla konuşmacıların kullanabileceği birkaç araç bulunmaktadır. Birincisi, sunuşu teybe ya da videoya çekmek dinleyicilerin önündeki haliyle kendinizi görmeniz ve duymanız için bir fırsat yaratır. En yararlı olanı videoya çekmektir. Böylece kendi sözlü ve sözsüz davranışlarınız kadar, bu davranışların dinleyiciler üzerindeki etkisini de eleştirebilirsiniz. 17

İkinci değerlendirme tekniği, sunuş sırasında değerlendirmeci işlevini görecek bir ya da birkaç kişiden veya dinleyicilerin tamamından yararlanmadır. Sunum sonrasında dinleyicilere değerlendirme formu dağıtılarak görüş ve öneriler toplanır. 18

Giriş: İlk cümle dikkat çekici miydi? Dinleyiciye, sizi dinlemelerinin getireceği avantajı belirttiniz mi? Bu konuda konuşmak için neden yetkili kişinin siz olduğunuzu söylediniz mi? Konuşma yapınızı verdiniz mi? İlk veya ikinci dakikada, dinleyicilerinizin tavırlarını ve bilgi seviyelerini anladığınızı belli ettiniz mi? Daha önceden dinleyicileriniz hakkında bilgi topladınız mı? 19

Gelişme: İlk vurgulamak istediğiniz noktayı açıkça belirttiniz mi? Ana fikirlerinizi desteklemek için istatistik, kısa hikaye, fıkra ve benzetmelerden yararlandınız mı? Düzenli bir şekilde özet yaptınız mı? Bir diğer konuya geçmeden önce, bir öncekini tekrarladınız mı? Jargon ve kısaltma kullanmaktan sakındınız mı? Sıkıcı bir anı hareketlendirmek veya karmaşık bir konuyu aydınlatmak için görsel yardımcı kullandınız mı? Konular arasında bağlantılar yeteri kadar açık ve mantıklı mı? 20

Sonuç: Konuşmanızın sonuna gelmekte olduğunuzu belirttiniz mi? Üzerinde durduğunuz ana konuları özetlediniz mi? Dinleyicilerden bir tepki/hareket/eylem istediniz mi? Konuşmanızı yüksek bir ses tonuyla bitirdiniz mi? Konuşmanızı süresinde tamamladınız mı? 21

Özet: Sunumlarda Yapılması Gerekenler Adınızı, soyadınızı ve konumunuzu vererek kendinizi tanıtın Konuşmanızı düzenli ve tutarlı bir şekilde düzenleyin Görsel malzemelerinizle sözlü anlatımınız arasında denge olmasına dikkat edin Dinleyicileriniz ile göz teması içinde bulunun ve beden dilinize dikkat edin. Sunumunuzun ana hatlarını öğretim üyesi/ uzman kişiye sunum öncesi verin Konuşmanızı en az üç kez prova edin Zamanınızı iyi kullanın Sesinizin vurgularında ve tonlamada önem ve tekrarlama için içeriğe uygun değişiklikler yapın Her bölümün başlığı yeterince açıklayıcı olmalıdır

Özet: Sunumlarda Yapılmaması Gerekenler Gösterilen slaytta yazılı olan metindeki cümlelerin tıpatıp aynısını konuşmanızda kullanmayın Sunum boyunca kartlar üzerindeki notlarınızdan okumayın Çok hızlı, çok yavaş, ya da okuma biçiminde monoton bir şekilde konuşmayın. Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin Görsel malzemeyle ilgili olmayan bir konudan bahsetmeyin Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın

Ne Anlatacağınızı Anlatın Ne Anlattığınızı Anlatın Son Söz Ne Anlatacağınızı Anlatın Anlatın Ne Anlattığınızı Anlatın 24

Ne Anlatacağınızı Anlatın Ne Anlattığınızı Anlatın Son Söz Ne Anlatacağınızı Anlatın Anlatın Ne Anlattığınızı Anlatın 25

Teşekkür Ederim… Öğr.Gör.Fikret CEYLAN