KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ ve HEMŞİRELİK BAKIMI EBRU ÇEVİK Özel Güven Anadolu Sağlık Meslek Lisesi

Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY); Yaşamı tehdit eden, önemli ölçüde iş kaybına ve çeşitli komplikasyonlara yola açan, hemen hemen her yaş grubunu en çok da genç erişkinleri etkileyen bir kronik hastalıktır.

Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY); Glomeruler filtrasyon değerinde azalma sonucunda böbreğin, sıvı elektrolit dengesini düzenleme işlevinin ve metabolik-endokrin fonksiyonlarının irreversbl (geriye dönüşsüz) olarak bozulmasıdır. Kronik böbrek yetmezliği sinsi başlayıp, yıllarca sürerek nefronların harabiyetine yol açmaktadır.

KBY’de risk taşıyan grupları saptamak, KBY hastalarına tedavi ve bakım verebilmek için; Böbreğin anatomi ve fizyolojisini, Böbrek fonksiyonlarını, KBY patofizyolojisini, KBY’de tanı yöntemlerini, KBY’nin sistemlere olan etkisini, KBY’nde tedavi seçeneklerini KBY’de hemşirelik bakımını detaylı bilmek gerekir.

Üriner Sistem Böbrekler Üreterler Mesane ve Üretradan oluşur

Böbreklerin Fonksiyonel Anatomi ve Fizyolojisi Uzunluk: 12 cm. Genişlik: 6 cm. Kalınlık: 3 cm. Ağırlık: 150 gr. Bir çift, retroperitonal,fasulye biçimindedir.

Böbreklerin Fonksiyonel Anatomi ve Fizyolojisi Böbreklerin iç kısmında “pelvis renalis” adı verilen bir boşluk bulunur. İdrar bu kısma dökülür. Böbreğin uzunlamasına kesitinde iki kısım görülmektedir. Dış kısım kortex, iç kısım ise medulladır. Medulla kısmında çizgi şeklinde oluşumlar vardır ve bunlara malpigi piramitleri denir. Kortex kısmında ise glomeruller yer alır.

Nefron

Böbrek Fonksiyonları Artık ürünlerin atılması, Sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması, Asit-baz dengesinin sağlanması, Kan basıncı regülasyonu, Hormon oluşturma ve salgılama

Artık Ürünlerin Atılması Böbrekler protein metabolizmasının artık ürünleri olan üre, ürik asit ve iskelet kaslarının artık ürünü olan kreatinin ile protein yıkımı sırasında ortaya çıkan sülfrik ve fosforik asiti vücuttan uzaklaştırır.

Sıvı ve Elektrolit Dengesinin Sağlanması Atılacak sıvı miktarının düzenlenmesi böbreklerin en önemli fonksiyonlarındandır. Çok miktarda sıvı alındığında çok miktarda dilüe (düşük konsantrasyonda) idrar atılmaktadır. Normal bir insan günde 1–2 lt. su alır ve bunun 400–500 ml.’si İdrar olarak atılır.

Sıvı ve Elektrolit Dengesinin Sağlanması Sodyum: Glomerullerden filtre olan suyun ve sodyumun %99’dan fazlası kana geri emilir. Na ve su daima birlikte hareket eder. Alınan Na’dan daha fazlası atılırsa dehidratasyon, alınan Na’dan daha azı atılırsa sıvı birikimi olur. Atılacak Na miktarı adrenal korteksten salgılanan aldesteron hormonu tarafından düzenlenir.

Sıvı ve Elektrolit Dengesinin Sağlanması Potasyum: Aldesteron böbrek tübüllerinden Na emilimini ve K atılımını düzenler. K atılımında aldesteron dışında asit-baz dengesi, gıdalarla alınan K miktarı da etkilidir. Böbrek yetmezliklerinde K retansiyonu yaşam için ciddi tehdit oluşturur çünkü hiperpotesemi kalbi diastolde durdurmaktadır.

Sıvı ve Elektrolit Dengesinin Sağlanması Kalsiyum: Ca’un glomeruller ultrafiltrattan yeniden emilmesi vücuttaki kalsiyum dengesine yardımcı olur. Ayrıca Dvitamini kemiğin yapımı ve yaşaması için hayati önem taşır. Karaciğerde yapılır, ancak etkili olabilmesi için böbreğin proksimal tubuluslerinde Vit. D’nin aktif formu olan 1-25 dihidroksi kolekalsiferole çevrilmesi gerekir. Vitamin D Bağırsaktan kalsiyum emilimini, Kemiklerden kalsiyum mobilizasyonunu, Proksimal tubuluslerden ise fosfat emilimini arttırır. Bu nedenle böbreklerin fonksiyonu bozulduğunda kalsiyum fosfor dengesi bozulur. Ayrıca PTH ve Kalsitonin de kalsiyumun bağırsaklardan emilmesi ve kemikteki yerleşimini ayarlar.

Asit Baz Dengesinin Sağlanması Böbrekler glomeruler filtrasyona Uğrayan bikarbonatın kaçışını engelleyerek asidozun derinleşmesine engel olurlar. Ayrıca böbrekler tübülüslarında bikarbonat sentezleyerek asit-baz dengesine katkıda bulunurlar.

Kan Basıncının Düzenlenmesi

Hormon Oluşturma ve Salgılama Böbreklerde eritropoetin hormonu üretilir.

Nefronun Çalışması ve İdrar Oluşumu Filtrasyon (Süzülme) Reabsorbsiyon (geri emilme) Sekresyon (salgılama)

Filtrasyon Glomerul yumağına gelen kandan bazı maddelerin ve sıvının Bowman kapsülüne geçmesi işlemidir.

Reabsorbsiyon Her gün 180 lt. kadar sıvı Bowman kapsül boşluğuna süzülür ve bunun 1–2 lt’si idrar olarak atılır. Kalan tüm miktar böbrek tüplerinde reabsorbe edilir.

Sekresyon Tubül hücresinin bazı maddeleri idrara vermesidir. Hidrojen iyonu ve amonyum gibi değişik organik asitler ve bazlar buradan tüp lümenine sekrete olur.

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi Glomeruler Filtrasyon Hızı (GFH); böbreğin işlevsel üniteleri olan glomerüllerin, gelen plazmayı filtre ederek proteinsiz kısmı tübüler sisteme (Bowman boşluğuna) iletmesidir. GFH 120 ml/dk’dır. Glomerüler filtrasyon hızı 35-50 ml/dakikanın altına inmedikçe hastalar semptomsuz olabilir. Hastaların ilk semptomları genellikle noktüri ve anemiye bağlı halsizliktir. GFH 20-25 ml/dakika olunca hastada üremik semptomlar ortaya çıkmaya başlar. GFH 5-10 ml/dakikaya inince son dönem böbrek yetmezliğinden bahsedilir ve hastalar diyaliz, renal transplantasyon gibi tedavilerden birine ihtiyaç duyarlar.

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi Böbrek rezervinin azaldığı Böbrek yetmezliği Son dönem böbrek yetmezliği

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi GFH 5-10 ml/dk altına düştüğünde son dönem böbrek yetmezliği gelişir. Bu evrede böbreklerin, fonksiyonlarını kaybetmesi sonucu idrarın konsantre edilme yeteneği çok azalır ve idrar yoğunluğu plazma yoğunluğuna eşit hale gelir ve buna izostenüri denir. Ayrıca kanda BUN ve kreatinin yükselmesi ile elektrolit dengesizliği görülür.

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda yaşam süresi birçok kanserden daha düşüktür (Evre I-II Hodgkin lenfomada uygun tedavi ile 16 yıllık yaşam yaklaşık % 93’tür).

KBY’de Mortalite Yaşam Süresi 1 yıllık % 80-90 5 yıllık % 60-75

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi KBY’de mortaliteyi etkileyen başlıca faktörler: Yaş Tedaviye uyum, Kalp ve damar hastalığı olması, Diyabetüs mellitus varlığı, Hastalığın akut bir başlangıç göstermesi, Yetersiz diyaliz, Altta yatan böbrek hastalığıdır.

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi KBY’de en sık ölüm nedeni sırasıyla kardiyovasküler hastalıklar, enfeksiyon ve serebrovasküler hastalıklardır.

KBY Etiyolojileri Kronik Glomeulonefrit Diyabetüs Mellutus Kronik Pyolonefrit Akut Böbrek Yetmezliği Hipertansiyon Sistemik Lupus Eritamazosus Poliartiritis Nodasa Amiloidose Multiple Myoloma Polikistik Böbrek Hastalığı…….

KBY’de Tanı KREATİNİN KANDA/ GFH 1 mg/dL Normal 2 mg/dL %50

KBY’de Tanı Kan Üre Nitrojeni (Kan-Üre Azotu Blood Ürea Nitrogen BUN) BUN-Kreatinin Oranı

KBY’de Tanı GFH (Kreatinin Klirens) ml/dk hesaplama formülleri: (140-yaş)*(ideal vücut ağırlığı)/serum kreatininin (mg/dl)*72 Bu formülde çıkan sonuç kadınlarda 0.85 ile çarpılmaktadır. İdrar kreatinin (mg/dl)*idrar hacmi (24 saatlik)/serum kreatinin (mg/dl)*1440

KBY’de Belirti ve Bulgular

Sıvı-Elektrolit Dengesine İlişkin Sorunlar Oligüri Ödem Hiponatremi Hiperpotesemi Hiperfosfotemi Hipokalsemi

Asit-Baz Dengesine İlişkin Sorunlar Asidoz

Kardiyovasküler Sisteme İlişkin Sorunlar Aritmi Hipertansiyon Üremik Perikardit Akciğer Ödemi

Gastrointestinal Sisteme İlişkin Sorunlar İştahsızlık Bulantı-Kusma Ağız Kokusu (Fetid) Ağız Ülserasyonları Hıçkırık

Hemopoetik Sisteme İlişkin Sorunlar Anemi Kanamaya Eğilim Enfeksiyona Yatkınlık

Nörolojik Sorunlar Üremik Ensefolapati

Kemik Sorunları Osteodistrofi (Yaygın Kemik Bozukluğu)

Dermotolojik Sisteme İlişkin Sorunlar Kaşıntı

Kronik Böbrek Yetmezliğinde Tedavi KBY’de en yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemi hemodiyalizdir. Türk Nefroloji Derneği 2004 yılı verilerine göre; ülkemizde düzenli hemodiyaliz tedavisi alan hasta sayısı 25.321, periton diyalizi tedavisi alan hasta sayısı ise 3320’dir.

Hemodiyaliz Böbrek yetmezliği nedeniyle vücutta birikmiş olan üre, kreatinin, potasyum, fosfor gibi zararlı ürünleri vücut dışında yer alan yarı geçirgen bir zar aracılığıyla kandan temizleyen bir işlemdir.

Arteriovenöz Fistül Arter ve ven cilt altında anastomoz yapılarak oluşturulur. Genelde radial arter ve basilik ven anastomozu yapılır. Fistül açıldıktan sonra kullanılabilmesi yani olgunlaşması için 21 gün geçmesi gereklidir. Fistülün çalışıp çalışmaması “trill” sesinin alınması ile anlaşılır.

Fistülün Korunması İçin; Fistüllü kolla ağır kaldırılmamalı, Fistüllü kol travmalardan korunmalı, Fistüllü koldan kan alınmamalı, Fistüllü koldan TA alınmamalı, Fistül olan kola saat takılmamalı, Fistüllü kol temiz tutulmalı ve fistüllü kola yumuşatıcı kremler sürülmeli, Fistül olgunlaşana kadar ekstra bir sorun yoksa fistül olan kola sıcak uygulama yapılmalı, Fistüllü kolu, sıkan giysiler giyilmemeli, Fistüllü kol soğuktan korunmalıdır.

Subklavyan/Femoral Kateter KBY olan hastalar, fistül için zamana ihtiyaç duyulduğunda, acil durumlarda Subklavyan ya da femoral vene yerleştirilen çift lümenli bir kateter aracılığıyla da hemodiyalize girebilmektedirler.

Hemodiyaliz Hastalarında Diyet Sıvı ve Sodyum Kısıtlaması Hemodiyaliz hastaları mutlaka tuzsuz rejim almalıdır. Tuzsuz diyete uyulmadığında doğal olarak susama hissi artacak ve sıvı volüm fazlalığı görülecektir. Günlük sıvı alımı (yemekle birlikte alınan dahil) 1000 cc’yi geçmemelidir.

Sıvı Alımını Kısıtlayıcı Pratik Uygulamalar İçecekler için küçük fincanlar kullanılmalı, sıvı içeren gıdalar bilinmeli, alınması istenen sıvı miktarı ölçülü sürahiye konmalı, şekersiz tatlılar, sakız kullanılmalı, düzenli ağız bakımı

Protein ve Kalori Alımı Diyaliz hastaları normal sağlıklı bireyler kadar kalori almalıdır. Hemodiyaliz hastalarının diyetinde yapılan önemli yanlışlıklardan biri, diyaliz öncesi dönemde hastalara önerilen düşük proteinli diyete, diyaliz döneminde de devam edilmesidir. Oysaki hemodiyaliz sırasında protein yıkımında bir miktar artış proteinlerin yapıtaşları olan aminoasitlerin önemli ölçüde kaybı söz konusudur.

Potasyum Hemodiyaliz hastalarının mutlaka uyması gereken diyet kısıtlamalarından birisi de potasyum kısıtlamasıdır. Diyette küçük potasyum kaçamakları bile kan potasyumunda tehlikeli yükselmelere neden olur. Kan potasyum düzeyi 6-7 mEq olduğu zaman kalpte ritim ve ileti sorunlarına yol açarak kalbi diastolde durdurur.

Fosfor Hemodiyaliz hastalarında diyette fosfor kısıtlamasına gidilmelidir. Çünkü kan fosforundaki artış kemik yıkımını artıran paratroid hormonunun aşırı salgılanmasına neden olmaktadır. Bu durum kemiklerde uzun vadede kırılmalara neden olabilmektedir. Ayrıca fosforun kanda yüksekliği, fosforun kalsiyumla birleşip ateroskleroz gelişmesine neden olabilmektedir.

Kolesterol Hemodiyaliz hastalarında ateroskleroz oluşumu normal kişilere göre daha hızlanmıştır. Bu nedenle hemodiyaliz hastaları düşük kolesterollü diyet almalıdır.

Vitamin ve Mineraller Vitaminler (folik asit, B grubu vitaminler ve C vitamini) ve değişik mineraller (Mg, Zn gibi) organ fonksiyonları için gereklidir. Hemodiyaliz sırasında bu vitamin ve minerallerin kaybı söz konusudur. Bu nedenle hastalara vitamin ve mineraller diyaliz sonrasında dışardan verilmelidir.

Hemodiyaliz Hastalarında Hipertansiyon Hemodiyaliz hastalarında hipertansiyon her zaman hipervolemiyle birliktedir. Günlük sıvı alımını iyi kontrol eden hastalarda hipertansiyon sıklığı %5 oranındadır. Hipertansiyonu olan hemodiyaliz hastalarında ciddi tuz ve sıvı kısıtlamasına gidilmeli, hemodiyaliz sırasında fazla sıvı çekilmeli ve ideal kuru ağırlığa ulaşılmalıdır. Ayrıca hastalara antihipertansifler başlanmalıdır.

Hemodiyaliz Hastalarında Anemi Hemodiyaliz hastalarında gelişen aneminin tedavisinde hastalara eritropoetin hormonu S.C olarak dışardan, demir tedavisi ile birlikte verilir. Hemodiyaliz hastalarına zorunlu olmadıkça kan transfüzyonu yapılmamalıdır. Çünkü kan transfüzyonu bazı enfeksiyonları bulaştırma riski taşımakta ve böbrek nakli adayı hastalarda da rezeksiyona neden olmaktadır.

Hemodiyaliz Hastalarında Kemik Sorunları Böbrekte aktiflenen bir diğer hormonda D vitaminidir. Kemiğin yapımı ve yaşaması için D vitaminine ihtiyaç vardır. Hemodiyaliz hastalarına dışardan aktif D vit. verilir.

Hemodiyaliz Hastalarında Hepatitle Mücadele Hepatit virüsleri başlıca kan ve kan ürünleri ile bulaşmaktadır. Hemodiyaliz merkezlerinde Hepatit B görülme sıklığı %10 civarındadır. Buna karşın hemodiyaliz hastalarında Hepatit C virüsünün görülme sıklığı %50’dir. Hepatit C virüsüne karşı aşı geliştirilememiş olması ve Hepatit C’nin tedavisindeki başarı oranının düşüklüğü HCV’ye karşı korunmanın önemini ortaya koymaktadır.

Hemodiyaliz Hastalarında Grip ve Akciğer Enfeksiyonundan Korunma immün sistemin bozulması nedeni ile Enfeksiyonlara yatkınlık artmıştır. Bu nedenle hastalara sonbaharda yılda bir kez olmak koşuluyla grip aşısı ve 4 yıl ara ile de pnömokok aşısı yapılmalıdır.

Hemodiyaliz Hastalarında Çalışma Kronik böbrek yetmezliği gelişen birçok hasta işini kaybetmekte veya geri hizmette çalışmak zorunda kalmaktadır. Hastaların 2/3’ü kronik böbrek yetmezliği tanısı almadan önceki işini kaybetmektedir.

Hemodiyaliz Hastalarında Fertilizasyon Erkek hemodiyaliz hastalarında sperm sayısında ve hareketliliğinde azalma ve birçok hormonal değişiklik nedeniyle fertilizasyon azalsa da, hemodiyaliz hastalarının baba olması mümkündür. Gebelik ise düzenli mensturasyonu olan ve halen idrarı devam eden hemodiyaliz hastalarında gelişebilir. Başarılı bir doğum hastaların yarısında sağlanabilmektedir. Bu hastalara aile planlaması yöntemlerinden diyafram ve kondamlar önerilebilmektedir. Hipertansiyon sorunu yoksa oral kontraseptifler kullanılabilir. RİA hemodiyaliz sırasındaki heparin uygulamasına bağlı kanamalara neden olacağından önerilmemektedir. Ayrıca bu hastalara genetik danışmanlık yapılması da hemşirenin sorumluluklarındandır.

Periton Diyalizi KBY’ de kullanılan bir tedavi yöntemi de periton diyalizidir. Periton diyalizinde periton zarı geçirgen özelliğiyle kanı zararlı atıklardan temizler.

SAPD (Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi) Hastanın vücut yapısına göre; çocuklarda 100-1000ml, yetişkin insanlarda 2000-2500 ml kadar özel periton diyaliz solüsyonu karın boşluğuna verilir. Vücuda verilen solüsyon 4–6 saat kadar karın boşluğunda kaldıktan sonra yeni solüsyonla değiştirilir.

APD (Aletli Periton Diyalizi) Evde makine aracılığı ile uygulanan periton diyalizi işlemine APD denir. Bu tedavi biçiminde, hasta yatmadan önce set ve solüsyon torbalarını periton diyaliz makinesine yerleştirir ve makinesini önerildiği şekilde programlar.

Renal Transplantasyon Türk nefroloji derneğinin verilerine göre ülkemizde 2000 yılına kadar yapılan transplantasyon sayısı 4324’dür ve bunun % 81’i canlı, %19’u ise kadavra donörüdür.

Hemodiyalizin Psikososyal Yönü Diyaliz, kronik böbrek yetmezliği hastalarının yaşam süresini uzatan önemli bir tedavi metodudur. Bununla birlikte çalışma kapasitesinin bozulması, fiziksel aktivitenin azalması ve aile içi sorunlar gibi bazı psikososyal sorunlar tedavinin sürdürülmesini güçleştirmekte ve hastalık süreci ile tedaviyi olumsuz etkilemektedir. Hemodiyaliz tedavisine alınan hastanın hayatında önemli değişiklikler meydana gelir. Hasta makineye, kuruma ve sağlık personeline bağımlı hale gelir. Bu durum hastanın bağımsızlık duygusunun kaybına neden olur.

Hemodiyaliz Tedavisi Uygulanan Hastalarda Görülebilen Ruhsal Sorunlar Anksiyete Depresyon Uyku Bozuklukları Uyum Bozuklukları

Hemşireliğin Amacı; Bireye kendi bakımını yapar hale gelinceye dek yardımcı olmak ve en kısa zamanda bireyin kendi bakımını üstlenmesini, gereksinimlerini karşılayabilmesini sağlamak ve tüm bu süreçlerde yaşam doyumunu maksimum düzeye çıkarmaktır.

Hemodiyaliz Hastasıyla Hemşire Arasındaki İletişimde Dikkat Edilecek En Önemli Noktalar Güveni sağlamak için hasta ile hemşire, bakımda bir ortaklık sağlamalıdır. Hemşire hemodiyalizin tüm yönlerini hastaya açıklamalı ve onunla tartışmalıdır. Hasta yeterli bilgi sahibi olmadan kendi kontrolünü kaybettiğini ve hemşireye bağımlı olduğunu hissedebilir.

Hemşire KBY Olan Hastalara Eğitim Yaparken Kararlı Sabırlı İstekli olmalı Hastayı motive etmeli Hastanın algılama ve Kültürel durumunu değerlendirmeli Eğitim planını hastaya göre geliştirmelidir.

Hastanın Kendine Güveni ve Motivasyonu Artırmak İçin; Hemodiyaliz tedavisi ile birlikte yaşaması desteklenir. Duygu ve düşüncelerini ifade etmesi için uygun ortam sağlanır. Hastalık nedeniyle ortaya çıkan gereksinimler, hasta ve ailesi ile konuşulur. Ailenin yeni ve bilinmeyen durumlarla ilgili korkularını ifade etmesi sağlanır. Hastaya rutin yaklaşım biçiminden kaçınılır. Hastaya beklenmedik durumlarla karşılaştığında, doktor ve hemşireye bilgi verme alışkanlığı kazandırılmalı, Hasta ve ailesinin başetme becerileri desteklenir., Yeniden güven Cesaret verme Anlama, farkına varma Yardım edici iletişim tekniklerini kullanma yoluyla hasta ve ailesine gereksinim duydukları duygusal desteği sağlamalıdır.

VAKA 40 yaşında bayan N.A Siverek’ten geliyor. 3 ay önce bulantı, kusma, ellerde kasılma şikayetleriyle Şanlıurfa Devlet Hastanesi Dahiliye polikliniğine başvuran hastanın bakılan BFT’de BUN:200 ve Kreatinin: 8 ve Kreatinin Klerensi: 10 olması nedeniyle KBY tanısı konmuş ve hastaya subclavian kateter takılarak hemodiyaliz programına alınmış. 1 ay hospitalize edilen hastaya av fistül açılmış. Haftada üç kez diyalize giren hasta 03.10.2006 tarihinde saat 17.00’de diyalize girdiği günün akşamı şiddetli baş ağrısı, halsizlik, titreme, fistül bölgesinde şişlik şikayetiyle HRÜ Arş.Uyg.Hastanesi acil polikliniğine başvurmuş. Hastanın acilde ölçülen TA: 180/110, vücut sıcaklığı 38 santigrat derece bulunmuş ve hastanın fistülünden trill sesi alınamaması üzerine, kalp damar cerrahisi tarafından değerlendirilen hastanın fistülü enfekte olduğu düşünülerek kapatılmış ve hastaya subclavian kateter takılmış, HT’nu kontrole alındıktan sonra yeni bir fistül açılımı planlanan hasta HT regülasyonu için Dahiliye servisine yatırıldı.

VAKA Saat: 21.oo itibariyle Kan Basıncı: 150/100 mm/Hg 1 kapsül nidilat sonrası Nabız: 100/dk Ateş: 37.1 C 1 tablet parol sonrası Cilt rengi: Soluk evli, 8 çocuk sahibi, ev hanımı 5 Kardeş Soy geçmişinde anne DM ve öz geçmişinde 10 yıldır HT öyküsü var Kilo: 70 (Kuru ağırlık:65) 24 saatte çıkardığı idrarı bilmiyor. Diyalize girmediği günler damla damla idrar çıkarıyormuş. Sıvı kısıtlaması yapmadığını söylüyor.

VAKA Hasta Türkçe bilmiyor eşi aracılığıyla iletişime geçildi. Hastanın eşi çocuklara bakacak kimse olmadığını söyleyerek hastaneden ayrıldı. Hasta eşi gittikten sonra ağladı. Göz iletişimine girmiyor. Bilgiler hastanın eşinden ve Devlet Hastanesi bilgi formlarından sağlandı. Hasta saat 24.00’de acil hemodiyalize alındı.

Serviste Alınan Laboratuar Bulguları BUN: 204 mg/dl Kreatinin:10 mg/dl Sodyum: 129 mmol/L Kalsiyum: 7.5 mg/dl Fosfor: 3.9 mg/dl Potasyum: 5.9 mmol/L Ürik Asit: 8 Hemoglobin: 9.2 (%) Hematokrit: 15.5 (%) BK: 20.000

VAKA Hastanın evde kullandığı ilaçlar; EAS 3*1 po Marincap 3*1 po Cozaar 50 mg 1*1 Ferrosanol duedonol 2*1 Eprex 2000 ü/haftada bir Folbiol 1*1 Rocaltrol 1*0,25 mcg Antiasidoz 3*1 İstem; Günlük 40 gr proteinli, 2000 kalorili, tuzsuz, K, P dan kısıtlı KBY diyeti A=Ç+450 cc SAM 4*2 gr IV Lasix 20 mg IV (Tek doz) Drisentin 3*1 Babyprin 1*1 Enapril 1*1 po

AÇİ (Aldığı Çıkardığı İzlemi) A=Ç+450 cc ?

Saat A Ç 8-16 16-24 (17’den sonra) 50 cc su 100 çay İdr;10 cc 20 cc kusma 24-08 80 cc su İdr;0

Sizce bu hasta için en uygun hemşirelik tanıları nelerdir?

Hemşirelik Tanıları Sıvı volümünde fazlalık Yaşam bulgularında normalden sapma Hastalığı hakkında bilgi eksikliği Beslenmede değişim Beden imajında değişim Fistül bakımı konusunda bilgi eksikliği Doku bütünlüğünde bozulma Aktivite intöleransı Güçsüzlük Aile sürecinde değişim Yalnızlık Kaygı Fistül bölgesinde kanama olasılığı Kateter girişinde yaralanma riski Preoperatif hazırlık …………………………………………

TEŞEKKÜRLER