MEMURLUĞU SONA ERDİREN DURUMLAR

657 sayılı kanun, ‘Memurluğun Sona Ermesi’ başlığı altında 94 ve 98 657 sayılı kanun, ‘Memurluğun Sona Ermesi’ başlığı altında 94 ve 98. maddeleri arasında, ‘Çekilme’, ‘Çekilmede Devir ve Teslim Süresi’, ‘Olağanüstü Yönetim Hallerinde Çekilme Usulü’, ‘Çekilen ve Çekilmiş Sayılanların Yeniden Atanmaları’ ve ‘Memurluğun Sona Ermesi’ konularını düzenlemiştir. ‘Memurluğun Sona Ermesi’ kenar başlıklı 98.maddeye göre, memurların memurluğu, 657 sayılı kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması; memurluğa alınma şartlarından birini taşımadığının anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan birini kaybetmesi; memurluktan çekilmesi; emekliye ayrılması ve ölümü hallerinde sona erer.

Memurluğun sona ermesi halleri kanunda açıkça sayılmıştır Memurluğun sona ermesi halleri kanunda açıkça sayılmıştır.Bu durum, Anayasanın ve statü hukuku olan memur hukukunun kaçınılmaz sonucudur. 657 sayılı kanunun ‘Güvenlik’ başlıklı 18.maddesinde memurların güvenlik hakkı düzenlenmiştir.Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son verilmez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz.

1. Çekilme(İstifa) A.Genel Olarak Çekilme Çekilme, atanma yoluyla kamu görevini üstlenmiş olan memurun kendi isteğiyle o görevden ayrılmasıdır. Kamu hizmetine girmek gibi, memurluktan çekilmek de bir haktır. Girme hakkında aranan koşullar, çekilme hakkında koşul öngörülmeksizin sıfırlanmıştır. Çekilme isteğinin yönetim tarafından kabulü, memurun memurluk statüsünden çıkması ve statü değişikliği anlamına geldiği için icrai, inşai ve birel-koşul işlemdir. Çekilme, memur tarafından yazılı olarak yapılmalıdır. Çekilme istemi, memurun bizzat kendisi tarafından yapılmalıdır. Çekilme dilekçesinin mutlaka imzalı olması gerekir. Çekilme dilekçesi bir başkası tarafından getirilirse, imzanın memura ait olduğu doğrulanmalıdır.

Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin işleme alınmasına kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin işleme alınmasına kadar görevine devam etmelidir.

B.Çekilmede Devir ve Teslim Süresi Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süre, yönetmelikle belirlenir. 1.Çekilen Memurların Devir ve Teslim Süreleri Çekilen memurlar, yerlerine atanacak kimse bulunmadığı, atanacak kişi 1 aya kadar gelmediği, yerlerine vekil atanmadığı durumlarda yetkili amirce görevlendirilecek bir memura hizmetin özelliğine ve kurumca belirtilen esaslara göre 30 günü aşmamak şartı ile yetkili amirince saptanacak süre içinde devir ve teslim etmek zorundadır. Hesaplarını yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan saymanların devir ve teslim süresi 30 gün, sayman mutemetlerinin 15 gündür.

2.Devir ve Teslim Sürelerinin Uzatılması Belirlenen devir teslim süreleri savaş halinde, olağanüstü hallerde veya genel hayata müessir afetlere uğranılan yerlerde 1 ayı aşmamak şartı ile yetkili amirce uzatılabilir. 3.Devir- Teslim Süresinin Başlangıcı, Tamamlanması Belirlenen devir teslim süreleri, çekilen memurların yerlerine asaleten veya vekaleten atananların işe başladığı; atama yapılacak memur bulunmadığı, yerlerine atanacak kimse 1 aya kadar gelmediği veya yerlerine bir vekil atanmadığı takdirde yetkili amirce görevlendirilecek memurun bu göreve başladığı tarihten itibaren başlar. Belirlenen devir ve teslim sürelerinin bitiminden önce devir ve teslim işlemlerini tamamlayanlar yetkili amirini haberdar ederek görevlerini bırakabilirler.

C.OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM HALLERİNDE ÇEKİLME Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet Memurları yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar. D. ÇEKİLENLERİN BEKLEME SÜRESİ 657 sayılı Kanun’un ‘Çekilen ve Çekilmiş Sayılanların Yeniden Atanmaları’ kenar başlıklı 97.maddesi, çekilenlerin memuriyete dönmek istemeleri durumunda, belli bir süre dönememe sınırlaması getirmiştir. Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere, memuriyete dönmek isteyenlerin isteği, durumuna göre 6 ay, 1 yıl, 3 yıl geçmeden yönetim tarafından dikkate alınamaz. 96.maddeye aykırı hareket edenlerin devlet memurluğuna alınması söz konusu değildir.

1.Altı Ay Geçmeden Memuriyete Dönemeyecekler Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin işleme alınmasına kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına tabi değildir. Bu kurala göre çekilenler altı ay geçtikten sonra, memuriyete dönme isteminde bulunabilirler. 2.Bir Yıl Geçmeden Memuriyete Dönemeyecekler Çekilmek isteyen memur, yerine atananın gelmesi veya çekilmesi isteğinin işleme alınmasına değin görevine devam eder. Yerine atanan gelmediği veya vekil atanmadığında üstlerine bilgi vererek ayrılabilir. Aksi halde 1 yıl süreyle memuriyete dönemezler. 3.Üç Yıl Geçmeden Memuriyete Dönemeyecekler Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Aksi halde üç yıl memuriyete dönemezler.

4. Tekrar Devlet Memurluğuna Dönemeyecekler a 4.Tekrar Devlet Memurluğuna Dönemeyecekler a. 657 Sayılı Kanun’a Göre: OHAL, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki devlet memurları yerine atanacaklar işe başlamadıkça, görevlerini bırakamazlar. Uymayanlar, bir daha hiçbir surette, memurluğa alınamazlar. Kamu hizmetlerinin yaşamsal önemde olduğu bir dönemde görevini bırakarak giden memurlara güvenilmeyeceği ve cezalandırılması gerektiği düşüncesi etkili olmuştur.

b.Özel Kanunlara Göre: 1) Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun ‘ İstifa eden veya emekli olan astsubayların durumları’ kenar başlıklı 107. maddeye göre, Disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmeyerek sicil yoluyla çıkarılanlar hariç olmak üzere istifa eden veya emekliye ayrılan veya yetersizlik nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayırma işlemine tabi tutulan astsubaylar, rütbeleriyle yedek astsubaylığa geçirilirler. Silahlı kuvvetlerden ayrılan astsubaylar muvazzaf olarak tekrar Silahlı Kuvvetler hizmetine alınamazlar. 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Ek. 7. maddesine göre, Yüksek mahkeme üyeleri, hakimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, seçimi kaybetmeleri halinde, YSK tarafından sonuçlarının ilanını takip eden 1 ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler.

2) Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu’nun ‘İstifa’ kenar başlıklı 14.maddesine göre, MİT fiili kadrosuna atanan personelden; teşkilattaki göreve başladıkları tarihten itibaren beş yıl geçmeden istifa edenler, görevle ilişkilerinin kesildiği tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe Devlet memurluğundan alınamazlar. 3)Emniyet Teşkilatı Kanunu’na göre, istifa etmeksizin veya istifasının kabul edildiği cevabını bir ay beklemeksizin görevini terkettiği için cezalandırılmış olanlar, tekrar emniyet teşkilatı hizmetine kabul edilmezler.

E.ÇEKİLENLERİN YENİDEN ATANMALARI USULÜ 657 SAYILI Kanun’un 92. maddesine göre, 2 defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden devlet memurluğuna dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla almış oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya diğer sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler. 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve sınıfın niteliklerini taşımak koşuluyla 657 sayılı Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler.

Memurluktan Çekilenlerin veya Çekilmiş Sayılanların Yeniden Atanmaları İçin Maddede Aranan Koşullar Şunlardır: -Çekilme durumu ikiden fazla olmamalıdır. -Memurluktan kendi istekleriyle çekilenler veya 657 sayılı Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlar, geri dönme hakkından yararlanmak için başvuru yapma hakkına sahiptirler. -Çekilen, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla atanabilirler. -Çekilen, ayrıldığı tarihte aldığı aylığa eşit bir derecenin aynı kademesi veya diğer sınıfa eşit derecedeki kadrolara atanabilirler. -’Atanabilirler’ ibaresinin konulma nedeni, memurlukla ilişiği kesilen kişinin göreve alınmasının yönetimin takdirine bağlı olmasıdır.

F.ADAY OLMAK İÇİN GEÇİCİ ÇEKİLME Genel ve yerel seçimlerde seçilme hakkını kullanmak için aday olmak isteyen devlet memurunun zorunlu olarak çekilmesi gerekir. Zorunlu olarak çekilenler, seçilemezlerse eski görevlerine geri dönebilir. 1.Milletvekili Adaylığı İçin Çekilme 657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre istihdam edilen sözleşmeli personel ve 4/C maddesine göre istihdam edilen geçici personel de milletvekili olmak için istifa etmelidir. Adaylığı ya da seçimi kaybetmeleri durumunda YSK’nın sonuçları ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine dönebilirler.

Ayrılma istekleri dilekçe ile gerçekleştirilir Ayrılma istekleri dilekçe ile gerçekleştirilir. Dilekçenin kuruma geldiği tarihten itibaren, en geç on gün içinde ayrılma isteğinin kabul edildiği dilekçe sahibine ve amirlerine tebliğ olunur. Çekilmiş Sayılma A.Aynı veya Başka Yerde Göreve Atanan Memurların Göreve Başlamamaları İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle; -Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. -Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde o yere hareket ederek belli yol süresini, izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadır.

Sürelerin Başlangıç Zamanı: -Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi, -Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin sona ermesi -Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerini kurumlarınca tebliğ tarihinde başlar.

MUVAZZAF ASKERLİĞE AYRILMIŞ OLAN VEYA MUVAZZAFLIK HİZMETİ DIŞINDA SİLAH ALTINA ALINIP DA TERHİS EDİLEN MEMURLARIN GÖREVLERİNE BAŞLAMAMALARI Muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silahaltına alınan memurlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları bu tarihten itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorundadır. *Muvazzaf Askerliğini Yaptıktan Sonra Devlet Memurluğuna Girenlerin Kademe İntibakları: Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir. *Seferde veya Talim ve Manevra için Hazarda Silah Altına Alınanların Askerlik Sürelerinin Kademe ve Derece İntibakları:Memurların muvazzaflık hizmeti dışında talim maksadıyla veya seferde silah altına alınanların kademe ilerlemeleri devam eder.

C.BİLGİLERİNİ ARTIRMAK İÇİN YABANCI ÜLKELERE GÖNDERİLEN MEMURLAR 657 sayılı kanuna göre mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, staj yapmak üzere dış memleketlere 2 yıla kadar ayrılma izni verilebilir. Bu memurlar izin bitiminde yol süresi hariç 15 gün içinde görevlerine dönerler.Görevlerine başlamayanlar çekilmiş sayılırlar.Aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine yapılmış bütün masrafları 2 kat öderler.

D.KADROSU KALDIRILAN MEMURLAR Kadrosu kaldırılmış memurların kendi kurumlarında ya da başka bir kurumda eski sınıfındaki dereceye eşit bir göreve atanmaları mecburidir.Atandıkları göreve başlamazlarsa memurluktan çekilmiş sayılırlar. Kadrosu kaldırılan memurun en geç 6 ay içinde kendi kurumunda niteliklerine uygun kadroya atanacağı,atanma imkanı bulunmaması halinde başka bir kurumdaki kadrolara atanmak üzere devlet personel başkanlığına bildirilecekleri hükmü getirilmiştir.

MEZUNİYETSİZ VEYA MAZERETSİZ GÖREV TERKİ Memurun çekilmiş sayılması için mazeretinin olmaması ve devamsızlığın kesintisiz 10 gün sürmesi gerekir. Yönetimin takdir yetkisi bulunur. Kamu hizmetinin sürekliliği, çekilme isteminin kabulü veya yerine atanan kimsenin gelmesine kadar görevine devam etmesi koşuluyla memurlara görevden çekilme hakkı verilmiştir. Yıllık iznini kullandığı sırada göreve davet edilen memur, bu çağrıya uymaması durumunda görevden çekilmiş sayılır. Aylıksız izin bitiminden sonra 10 gün içerisinde göreve başlanmalıdır. Aksi halde memur çekilmiş sayılır ve 1 yıl süreyle memuriyete dönemez.

3.MEMURLUKTAN ÇIKARILMA 1.Disiplin Cezası Nedeniyle İhraç Disiplin cezası almak suretiyle memurluktan çıkarma işlemidir. Kurumun yüksek disiplin kurulu karar verir. 2.OLUMSUZ SİCİL NEDENİYLE İHRAÇ İki defa üst üste olumsuz sicil alan memur başka sicil memurunun emrine atanır. Yine olumsuz sicil alırsa memuriyetle ilişiği kesilir ve emeklilikle ilgili hükümler uygulanırdı.Fakat sicil işlemi kaldırıldığından artık olumsuz sicil nedeniyle ihraç söz konusu değildir.

C.BELLİ SUÇLARDAN HÜKÜM GİYME Memurluğu sona erdiren suçlardan hüküm giyen memurların memuriyeti son bulur. Memuriyeti sonlanmayan suçtan dolayı hüküm giyen memurlar, hükmün infazından sonra memuriyet yaşamlarına devam eder. 4.KOŞULLARDA EKSİKLİK Devlet memuru koşullarını taşımayan kişiler atansa bile memuriyetleri son bulur. Kazanılmış haktan söz edilemez. Görevi sırasında memur olma koşullarını kaybeden kişinin memurluğu sona erer. 5.EMEKLİLİK Emeklilik, memurun memurluk statüsünü sona erdirdiği için, yönetsel işlemlerin maddi bakımdan sınıflandırılmasında ‘birel-koşul’ işlem olarak isimlendirilir. 6.DİĞER NEDENLER Bağdaşmazlık (milletvekili veya belediye başkanı olursa) ve ölümdür.