KULLANILABİLİRLİK

 ‘Bir kapıyı açmasını öğrenemeyen insan bu dünyada ne diye yaşar bilmem ki…’ Aziz Nesin ‘ İSTANBUL’UN HALLERİ’

Kullanılabilirlik, belirli bir kullanıcı grubunun, belirli görevleri, belirli bir bağlamda etkili, verimli ve memnuniyet ile yerine getirmeleridir. Kullanılabilirlik Nedir?

1- Elektronik cihazın nasıl çalıştığını anlamak 2- Bankanın internet sitesinden EFT yapmak 3- Hastane bilgi sistemi 4- TV kanalı ayarlamak 5- Şehirlerimizdeki yaya kaldırımları 6- Üst geçit merdivenleri vb.

Ankara’da kullanılmaz bir yaya üst geçidi

Sorunlu tasarlanmış bir trafik işareti

1- Kullanıcı memnuniyetinin arttırılmasının yanı sıra, ürüne ve organizasyona yönelik olumlu algılamaların oluşmasını sağlar. 2- Ürün geliştirme sürecindeki harcamaların azaltılmasını sağlar. 3- Daha eksiksiz bir ürünün geliştirilmesine olanak verir. 4- Ürüne yönelik olumsuz gelişmelerin oluşma riskinin azaltılmasını sağlar. 5- Geliştirme sürecinin ilk aşamalarında, kavramların, tasarımın, akış ve içeriğin geçerliliğinin test edilmesine olanak verir. 6- Uygulamadaki olası değişikliklerin ve problemlerin sayısının azaltılmasını sağlar. KULLANABİLİRLİK ÇALIŞMALARININ YARARLARI

1- Anlamsal (Semantic) Tanım Yaklaşımı 2- Arayüz Özellikleri (Feature Based) Tanım Yaklaşımı 3- İşlevsel (Operational) Yaklaşım İBE ALANINDA KULLANILABİLİRLİK

-‘kullanıcı dostu’ -‘kullanım kolaylığı’ -‘öğrenme kolaylığı’ -‘şeffaflık’ -‘sezgisel kullanım’ ANLAMSAL TANIM YAKLAŞIMI

Kullanıcı dostu olduğu iddia edilen bir uzaktan kumanda

Bir İBE uzmanının ‘bu ürün çok kolay kullanılır’ cümlesini duyduğunda 1- kim için 2- hangi şartlarda 3- hangi görevler için 4- hangi ölçütlere göre sorularıyla sorgulama yapması gerekir.

Kolay kullanılabilir olduğu iddia edilen bir web sitesi

NOT: Anlamsal tanımın İBE açısından hemen hemen hiçbir geçerliliği yoktur.

Bu yaklaşım, arayüzde hangi özelliklerin olduğunu dikkate almakta ve kullanılabilirliği ona göre tanımlamaktadır. ARAYÜZ ÖZELLİKLERİ TANIM YAKLAŞIMI

En güzel alıntılar sonuçta en güzel bütünü oluşturmaz

Bir bütün, onu oluşturan parçalardan daha fazla anlama sahiptir. GESTALT TEORİSİ

1- Tasarım Rehberleri 2- Apple Arayüz Tasarım Rehberi 3- Kamu Kurumları İnternet Siteleri Standartları ve Önerileri Rehberi Arayüz Özellikleri Konusunda Yapılan Çalışmalar

NOT: Özellikler tabanlı tanımın İBE açısından hemen hemen hiçbir geçerliliği yoktur.

BRAİN SHACKEL Kullanılabilirlik, bir uygulamanın: - kolay ve etkili bir şekilde, - belirli bir grup kullanıcı tarafından, - verilen özel destek ve eğitim ile, - belirli görevlerin yerine getirilmesi için - bir takım çevresel senaryolar içinde - kullanılma kapasitesine karşılık gelir. İŞLEVSEL TANIM

NİELSEN Kullanılabilirlik tanımını 5 temel eleman üstünden yapmaktadır. 1- öğrenilebilirlik 2- verimlilik 3- hatırlanabilirlik 4- hatalar 5- memnuniyet

Kullanıcı Görev Araç Çevre Ürün Kullanım Bağlamı Hedefler Kullanılabilirlik Ölçütleri Etkililik Verimlilik Memnuniyet Kullanılabilirlik : Hedeflere ne kadar etkili verimli ve memnuniyet verici şekilde ulaşıldı İstenilen Çıktı Kullanım Çıktısı

-ETKİLİLİK -VERİMLİLİK -MEMNUNİYET KULLANILABİLİRLİĞİN ÖLÇÜSÜ

Ana Sayfa Öğretim Üyeleri DerslerYayınlar Lisans İBE’ye Giriş İstatistik Yüksek Lisans İBE Bir Web Sitesinin Verimliliğinin Değerlendirilmesi

Etkililik Verimlilik Memnuniye t Kullanılabilirlik Derecesi Tasarım Süreci Kullanılabilirlik Derecesi ve Etkililik, Verimlilik, Memnuniyet İlişkisi

-ETKİLEŞİM -ETKİLEŞİMLİ ARAYÜZLER -KULLANILABİLİRLİK TESTLERİ -KULLANICI PSİKOLOJİSİ -SOSYO-TEKNOLOJİK SİSTEM TASARIMI -YENİ TEKNOLOJİLERE KARŞI GÖSTERİLEN DİRENÇ KULLANILABİLİRLİK KAPSAMINDA İNCELENEN KONULAR