Ücretler ve Bordrolama

ÜCRET Ücret ; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışan kişilere hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

ÜCRET Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, (mali sorumluluk tazminatı) tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belirli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması ücretin mahiyetini değiştirmez.

ÜCRET SAYILAN ÖDEMELER Daha önce yapılmış veya gelecekte yapılacak olan hizmetler karşılığında verilmiş para ve sağlanan diğer ayni menfaatler, Yönetim ve denetim kurulları başkan ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler, Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine, her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler, Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler,

ASGARİ ÜCRET 4857 sayılı İş Kanununun (10.06.2003 tarihinden itibaren geçerli) 39. maddesi uyarınca iş sözleşmesi ile çalışan her türlü işçiye asgari ücretin altında ödeme yapılamaz. Aralık 2015 gelir vergisi matrahının 622,44 TL'lik kısmı % 20'lik gelir vergisi dilimine girdiğinden, hesaplanan gelir vergisi 31,12 TL artacaktır. Bu nedenle Aralık 2015 net asgari ücret tutarı 969,42 TL olacaktır.

ÜCRET ÖDEME TÜRLERİ Fazla Mesai 4857 sayılı yeni İş Kanunu’nda (md.41) Fazla Mesai tanımı haftalık 45 saati aşan çalışmalar şeklinde yapılmıştır. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz. Her bir fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma süresinin saat başına düşen miktarının %50 fazlasıyla ödenir. Günlük çalışma süresi fazla mesai dahil 11 saatten fazla olamaz.

ÜCRET ÖDEME TÜRLERİ Fazla Mesai Hesabı Hafta içi normal gün fazla mesai ücreti : Normal çalışma süresinin saat başına düşen miktarının %50 fazlasıyla ödenir. Örnek : İşçi 2 saat fazla mesai yapmış ve normal 1 saatlik ücreti 10 TL olsun. İşçinin 2 saatlik fazla mesai ücreti 10 TL x 1.5 x 2 = 30 TL olur. Hafta tatili mesai ücreti : % 150 zamlı ödenmesi gerekmektedir. Örnek : Günlük ücreti 30 TL olan birisinin Hafta Tatilinde çalışması halinde o gün için ücreti 30 TL x 2.5 (1+1.5) = 75 TL olarak hesaplanıp ödenmesi gerekir.

ÜCRET ÖDEME TÜRLERİ Fazla Mesai Hesabı Ulusal Bayram ve Genel Tatil mesai ücreti: Ücreti bir kat artırımlı ödenir. Örnek : Normal günlük ücreti 100 TL olan bir işçi , Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde çalışılması halinde o günün ücreti 200 TL olarak ödenmesi gerekmektedir.(4857 sk md.47). Eğer işçi o hafta haftalık çalışma süresi olan 45 saati doldurmuşsa o günün ücreti 150 TL + 100 = 250 TL olarak ödenir. Ayrıca fazla çalışmalarda işçinin 1 saatlik ücreti % 50 arttırılabileceği gibi Genel Tatil ve Ulusal Bayram Gümleri karşılığında o günün ücreti bir kat arttırılması gerekirken bireysel iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile bu oranlar çalışanın lehine olacak şekilde yükseltilebilir.(4857 sk md.41,44,47) Bu konuda unutulmaması gereken 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkında Kanuna göre Özel işyerlerinin 29 Ekim de çalışmasının yasak olduğudur.

ÜCRET ÖDEME TÜRLERİ İkramiye İkramiye gelir vergisi, damga vergisi ve sosyal güvenlik prim kesintilerine tabidir. Ayrıca ikramiye, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatının hesabında dikkate alınmaktadır.

PERSONELE KONUT TAHSİS EDİLMESİ Kural: Personele konut tahsis edilmesi gelir vergisi stopajına tabidir. Ancak : Personelin iş yerinde ve iş yerinin müştemilatında barındırılması (Lojman), (GVK 40/2) Geçici görevde bulunan personelin bu görev nedeniyle gittiği yerde barındırılması, Maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilerin ve özel kanunlarına göre barındırılması için mülkiyeti işverene ait brüt alanı 100 m2’yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsis edilmesi Stopaja tabi değildir. (GVK 23/9)

İŞÇİLERE YAPILAN YEMEK YARDIMI İşçilere işyerinde ya da müştemilatında verilen yemek bedelleri tutarına bakılmaksızın, gelir vergisinden istisnadır. (GVK 40/2) İşverenlerce işçilere işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi durumunda, yemek bedeli ödemesinin işveren tarafından yapılması şartıyla personelin bir günlük yediği yemek bedelinin 13 TL’ ye (KDV hariç 2015 yılı) kadar olan kısmı gelir vergisinden istisnadır. (GVK 23/8)

KIYAFET YARDIMI Hizmet erbabına işin idamesi ile ilgili kıyafetlerin demirbaş olarak verilmesi halinde gelir vergisi stopajının hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır (GVK 27/2). Ancak personele özel hayatında kullanılmak üzere verilen giyim eşyalarının KDV dahil tutarının, ücret olarak değerlendirilmesi ve vergilendirilmesi gerekmektedir.

PERSONELİN TEDAVİ VE İLAÇ GİDERLERİ Hizmetli ve işçi ayırımı yapılmaksızın tüm Firma personeline ait tedavi ve ilaç giderleri safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmekte olup, bunun için herhangi bir şart ve sınır öngörülmemiştir. (GVK 40/2) Personelin eş ve çocuklarına ait sağlık harcamaları gider kaydedilemez. İşyerinde bulunan doktorlara ödenen ücretlerin gider kaydedilmesi mümkündür.

PERSONELE YAPILAN AYNİ YARDIMLAR Şirketlerin üretim konusu mallarını personele satış konusu yapmadan vermesi halinde verilen malların perakende satış fiyatının (KDV dahil tutar) ücret olarak vergilendirilmesi gerekir. Şirket personeline yapılan yiyecek, yakacak vb. ayni yardımların alış vesikalarında yer alan mal bedelinin (KDV dahil tutarının) personel maaşına eklenerek gerekli vergi kesintilerinin yapılması gerekmektedir. Ayni yardımlar Sigorta primine tabi değildir. Ancak ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler Sigorta primine tabidirler.

PERSONELE ÖDENEN KÂR PAYI Şirketlerin genel kurulları tarafından ilgili yıl kurum kazancından firma personeline verilen veya şirket ana sözleşmesinde personele verilmesi öngörülen temettü ikramiyeleri ücret niteliğindedir. Bu tutar ilgili yıl kurum kazancının tespitinde gider yazılabilir. Yönetim kurulu üyelerine yıllık kâr payından verilen temettü ikramiyeleri menkul sermaye iradı niteliğinde olup, gider yazılamaz. (GVK 75/3)

SEYAHAT MASRAFLARININ GİDER KAYDI Gerçek Gider Usulü : Gerçek gider usulünü seçen kurumlar vergisi mükelleflerinin yapılan seyahat ve ikamet harcamalarını gider olarak indirebilmeleri için söz konusu harcamaların belgelendirilmesi gerekmektedir. Gelir Vergisi Kanununun 40/4 maddesine göre yurtdışı ve yurtiçi seyahatlerle ilgili giderlerin hasılattan indirilebilmesi için gerekli olan şartlar aşağıdaki gibidir : Seyahatin işle ilgili yapılmış olması, Seyahatin yapılan işin önemi ve genişliği ile orantılı olması, Seyahatin amacının gerektirdiği süre ile sınırlı olması, Seyahatin iş ile ilgili olan kişilerce yapılmış olması. (Şirket personelinin eş ve çocuklarına ait seyahat ve ikamet harcamaları gider olarak kabul edilmemektedir.)

SEYAHAT MASRAFLARININ GİDER KAYDI Harcırah Usulü : Gelir Vergisi Kanununun 24. maddesinde, hizmet erbabına verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin gelir vergisinden istisna olduğu belirtilmiştir. Ancak bu gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla olması halinde ya da Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşması durumunda aradaki farkın ücret olarak vergiye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. Bu durumda aşan kısım ya net ücretten kesilir ya da brütleştirilir.

SEYAHAT MASRAFLARININ GİDER KAYDI Gerçek Gider ve Harcırah usulü seçimi ve uygulaması: Şirketler, seyahat ve ikamet giderleri konusunda “Gerçek Gider” veya “Harcırah” yöntemlerinden birini seçerek uygulayabilmektedir. Ancak aynı seyahat için her iki usulün bir arada uygulanması mümkün değildir. Her iki usulün aynı seyahat için uygulanması halinde seyahati yapan kişiye harcırah adı altında verilen paranın tamamının bu kişinin maaşına eklenerek üzerinden gerekli vergi kesintilerinin yapılması gerekmektedir.

HARCIRAH USULÜ Hem yemek ve konaklama gideri, hem de gündelik verildiği takdirde verilen gündelik brüte dönüştürülmek suretiyle ücret olarak vergilendirilecektir. (6245 sayılı Harcırah Kanunu) Konaklama ücreti ile gündelik verildiği takdirde istisna 2/3 oranında uygulanacaktır. Yemek ücreti ile birlikte gündelik verilirse istisna 1/3 oranında uygulanacaktır.

Tablo 1: 01.07.2015 - 31.12.2015 tarihleri arasında geçerlidir. VERGİDEN MÜSTESNA YURTİÇİ HARCIRAHLAR Tablo 1: 01.07.2015 - 31.12.2015 tarihleri arasında geçerlidir. Harcırah tutarı kaç lira olursa olsun 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanununun 80.maddesinin b bendine göre SGK primine tabi değildir. Tablo 1 de belirtilen tutarları aşması halinde aşan tutar ücret geliri olarak değerlendirilecek ayrıca Gelir Vergisi Stopajı da yapılması gerekecektir.

YURTİÇİ SEYAHAT - Örnek 1 Gerçek Gider Şirket 4 günlük iş seyahati nedeniyle personeline yeme ve konaklama giderleri karşılığında 500 TL ve ulaşım giderleri için 200 TL olmak üzere toplam 700 TL nakit ödeme yapıyor. (Harcama belgeleri işyerine sunulmuştur. ) Bu örneğe göre şirket personeline gerçek giderleri için ibraz ettiği harcama belgeleri karşılığında ödenen 700 TL’ nın tamamı herhangi bir kıyaslamaya tabi tutulmaksızın vergiden istisna edilerek gider yazılacaktır. ----------------------------/------------------------------ 195 İş Avansları 500 100 Kasa Hesabı 500 770 Genel Yönetim Giderleri 700 01 Ulaşım Giderleri 500 02 Yemek Giderleri 200 195 İş Avansları 500 100 Kasa Hesabı 200

YURTİÇİ SEYAHAT - Örnek 2 Harcırah Merkezi Denizli’de bulunan şirkette çalışan ve 5.000 TL brüt maaş alan Pazarlama müdürü iş seyahati için 6 günlüğüne İstanbul’a gitmiş ve bu görevi karşılığı her gün için 70 TL gündelik ödenmiştir. Pazarlama müdürünün seyahat bordrosu aşağıdaki şekilde düzenlenecek ve muhasebe kaydı oluşturulacaktır. Toplam Harcırah Tutarı (6 gün x 70) 420,00 TL GV’ den İstinsa Harcırah Tutarı (6 gün x 52) 312,00 TL Gelir Vergisine Tabi Tutar 108,00 TL Gelir Vergisi (108 x % 15) 16,20 TL Damga Vergisi (420 x %0,759) 3,19 TL -----------------------------------------/------------------------------------------- 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 420 100 Kasa 400,69 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 19,39 360.01 Gelir Vergisi 16,20 360.02 3,19

Tablo 2: 01.01.2015 - 31.12.2015 tarihleri arasında geçerlidir. VERGİDEN MÜSTESNA YURTDIŞI HARCIRAHLAR Tablo 2: 01.01.2015 - 31.12.2015 tarihleri arasında geçerlidir.

VERGİDEN MÜSTESNA YURTDIŞI HARCIRAHLAR Görevli kişinin ücret seviyesi karşılığına gelen grup ve gidilen ülke Tablo 2 den tespit edilir. Ve buna göre kişinin o ülke için alacağı günlük harcırah tutarı tespit edilir. Yurtdışı seyahatlerde seyahat süresinin ilk 10 günü için ödenecek gündelikler Tablo 2 'de gösterilen her bir miktar için % 50 artırılmak suretiyle hesaplanır. Seyahatin ilk 10 günü ile sınırlı olmak koşulu ile belgeli konaklama gideri eğer günlük artırımlı harcırah tutarının %40’ından fazla ise, fazla olan kısmın %70’i vergiden müstesna harcırah tutarına ilave edilir. Ancak ilave edilen bu tutar, vergiden istisna gündelik tutarının; aylık seviyesi 1 ve 2. grup ta olanlar için %100’ünden, diğerleri için %70’inden fazla olamaz.

VERGİDEN MÜSTESNA YURTDIŞI HARCIRAHLAR Yurtdışı seyahatlerde de, yurtiçi seyahatlerde olduğu gibi harcırah gündeliğinin 1 /3 ü öğle yemeği, 1 /3'ü akşam yemeği ve 1 / 3 ü konaklama ücretine karşılık olarak verilmektedir. Bundan dolayı seyahatte geçen her gün için, öğle yemeği, akşam yemeği veya yatak ücreti olarak belge ibraz edilmemiş ise, bunun yerine her biri için harcırah gündeliğinin 1 /3'ü seyahat eden personele ödenir. Seyahatte geçen gün sayısının hesabı ise Harcırah Kanunu’nun 43 üncü maddesi uyarınca, hareket saatinden itibaren geçen her 24 saatin bir gün sayılması ve sonraki saat kesirlerinin de tam gün olarak kabulü suretiyle yapılır. Örneğin, seyahat 1 Temmuz günü Saat 14.00 de başlamış ve 3 Temmuz günü saat 15.00 de sona ermişse bu seyahat 3 gün sürmüş sayılır. Ancak 3 Temmuz saat 13.00 de sona erseydi 2 gün sayılacaktı. Yurtdışı görev 180 günden fazla sürmüşse, 181 inci ve daha sonraki günler için verilebilecek harcırah, normal harcırahın üçte ikisidir.

VERGİDEN MÜSTESNA YURTDIŞI HARCIRAHLAR Harcırah için avans verilecek ise, avansın Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden avans miktarının tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur. Avansın mahsup işlemlerinde ise döviz satım belgesinde gösterilen tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuru esas alınır. Harcırah için avans verilmemiş ise, yurtdışı gündeliklerinin Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden gündelik miktarının beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur. Yabancı para cinsinden, müstahak olunan harcırah miktarının avans miktarından fazla olması halinde fazla olan kısım için, beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuru esas alınır.

YURTDIŞI HARCIRAH - Örnek 1 Merkezi Denizli’de bulunan şirketin iş için 18 günlüğüne ABD’ne görevli olarak göndereceği bürüt ücreti 5.000 TL olan personeline ödenecek harcırah gündeliğinin istisna tutarının hesabı aşağıdaki gibidir. Tablo 2’nin I sütununda yer alan ABD için gündelik 182,00 $ İlk 10 gün için % 50 artırımlı tutar (182x%50) 91,00 $ Bir günlük yurtdışı gündeliği 273,00 $ İlk on günlük yurtdışı gündeliği (273x10) 2.730,00 $ Sonraki sekiz günlük yurtdışı gündeliği (182x8) 1.456,00 $ Onsekiz günlük Gelir vergisinden müstesna gündeliği 4.186,00 $

YURTDIŞI HARCIRAH - Örnek 2 Tekstil şirketi ABD’ne iş bağlantısı yapmak üzere 17 günlüğüne 4.500 TL bürüt ücretli personelini geçici görevle görevlendirmiştir. Bu personelin konaklama temini için ödediği günlük 180 $ ücreti fatura ile belgelendirmesi durumunda, yurtdışı gündeliğin istisna tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. Tablo 2’nin I sütununda yer alan ABD için gündelik 182,00 $ İlk 10 gün için günlük yevmiye (182x%50 + 182) 273,00 $ Konaklama için ödenen günlük ücret 180,00 $ On günlük yevmiye toplamı (273x10) 2.730,00 $ Yedi günlük yevmiye toplamı (182x7) 1.274,00 $ Onyedi günlük Gelir vergisinden müstesna harcırah 4.004,00 $ Günlük artırımlı harcırah tutarının % 40’ı (273x%40) 109,20 $ Konaklama için ödenecek günlük ücretin İstisna kapsamına giren kısmı (180 - 109,20 x % 70) 103,56 $ Konaklama için 10 günlük ödenecek ücret (103,56x10) 1.035,60 $ 17 günlük gelir vergisinden müstesna yevmiye ve konaklama ücreti toplamı (4.004,00 + 1.035,60) 5.039.60 $

İHBAR TAZMİNATI Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde iş akdinin feshinden önce durumun işçiye ihbar sürelerine uygun olarak bildirilmesi gerekir. İş akdinin işveren tarafından feshi sırasında ihbar bildirim sürelerine uyulmaz ise, bu süreler için ihbar tazminatı ödenir. İhbar tazminatı Gelir ve Damga vergisi kesintilerine tabidir. Sigorta primi kesintisine tabi değildir.

İHBAR TAZMİNATI Hizmet Süresi Bildirim Süresi 0-6 Aya Kadar 2 Hafta 36 Ay ve Sonrası 8 Hafta Öneller asgari olup sözleşme ile artırılabilir. İşveren, işçinin ihbar önellerine ait ücretini peşin vermek suretiyle hizmet akdini feshedebilir. İş Kanunu’na göre ihbar süresince çalışılan durumlarda işçinin günde 2 saat iş arama izin hakkı vardır.

İHBAR TAZMİNATI - Örnek 1 Brüt Maaşı : 2.100 TL İşten Çıkış Tarihi : 21.08.2015 İşe Giriş Tarihi : 02.01.2012 Çalışma süresi 36 ayın üzerinde olduğundan ihbar süresi 8 haftadır. 1 günlük brüt maaşı (2100/30) = 70 TL Bir günlük yevmiye × ihbar süresi = İhbar Tazminatı 70 TL x 8 Hafta x 7 gün : 3.920,00 TL GV %15 : 588,00 TL DV %0.759 : 29,75 TL Net İhbar Tazminatı : 3.302,25 TL (Ücretin %15 vergi diliminde olduğu varsayılmıştır.)

İHBAR TAZMİNATI - Örnek 1 Devam Muhasebe Kaydı -----------------------------------/---------------------------------------- 7XX İhbar tazminatı Giderleri 3.920,00 335 Ödenecek İhbar Tazminatı 3.302,25 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 617,75 01 Gelir Vergisi 588,00 02 Damga Vergisi 29,75

İHBAR TAZMİNATI - Örnek 2 Hizmet süresi 2 yıl 2 ay sürmüş olan bir işçinin ücret bilgileri aşağıdaki gibidir: Aylık brüt ücreti 2.600 Aylık yakacak yardımı 172 Günlük yemek yardımı 13 Aylık Aile yardımı 68

İHBAR TAZMİNATI - Örnek 2 Devam Ödemelerin Türü Günlük Ücrete İsabet Eden Tutar Aylık brüt ücret 2.600/30 86,67 Aylık yakacak yardımı 172x12/365 5,65 Günlük yemek yardımı 13 Aile yardımı 68x12/365 2,24 İhbar Tazminatı Hesabında Dikkate Alınacak Günlük Ücret Toplamı 107,56 Toplam Hesaplanan İhbar Tazminatı (107,56x6x7) 4.517,52 Vergi Matrahı Kesintiler Toplamı (711,92) G.V (4.517,52 %15) 677,63 D.V (4.517,52 x%0.759) 34,29 Net İhbar Tazminatı 3.805,60

İHBAR TAZMİNATI - Örnek 2 Devam Muhasebe Kaydı -----------------------------------/---------------------------------------- 7XX İhbar tazminatı Giderleri 4.517,52 335 Ödenecek İhbar Tazminatı 3.805,60 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 711,92 01 Gelir Vergisi 677,63 02 Damga Vergisi 34,29

KIDEM TAZMİNATI Kıdem tazminatı; işçiye işçinin emeklilik, askerlik ve bayanlar için evlilik, gibi sebeplerle işten çıkmasına, veya işveren tarafından işten çıkarılmasına karşılık, işveren tarafından işçinin çalıştığı süreye göre ödenen ücreti ifade eder. İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde, bu Kanun’a tabi işçilerin hizmet akitlerinin: İşveren tarafından bu Kanunu’nun 25’inci maddesinin ıı numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında (sağlık, ahlaka aykırılık vb.), İşçi tarafından bu Kanunu’nun 24’ıncı maddesi uyarınca (işçinin bildirimsiz fesih hakkına ilişkin madde-sağlık, ahlaka aykırılık vb.), Muvazzaf askerlik hizmetleri dolayısıyla, Bağlı bulundukları, kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla; (SSK) Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince geçen her tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler içinde aynı oran üzerinden ödeme yapılır.

KIDEM TAZMİNATI Personele ödenen kıdem tazminatlarının kıdem tazminatı tavanını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisnadır (GVK MD 25/7). Aşan kısım ise ücret olarak vergilendirilir. Kıdem tazminatlarının tavanı aşmayan kısmı damga vergisi hariç diğer vergi ve sosyal sigorta primlerinden istisnadır. 01.09.2015 tarihinden geçerli olmak üzere kıdem tazminatı tavanı, 3.828,37 TL’ dır. (2015 yılında tavan 3 kez değişti) Kıdem Tazminatının Hesaplanması : Kıdem tazminatı işçinin brüt (Giydirilmiş) son ücreti üzerinden hesaplanır. Hesaplamada işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler (ücret benzeri ödemeler ve sosyal yardımlar) de dikkate alınır. Ücretsiz izinde geçen süreler kıdem tazminatı hesabında kıdeme eklenmez. Kıdem tazminatına hak kazanmak için en az bir yıl (365 gün) çalışılmış olmalıdır.

KIDEM TAZMİNATINA DAHİL ÖDEMELER Çıplak yevmiye, Temettü, Yemek yardımı, Gıda yardımı, Erzak yardımı, Yakacak yardımı, Aile Yardımı, Sağlık yardımı, Vasıf zammı, Çocuk zammı, İkramiyeler Giyecek yardımı (devamlı ise) Havlu ve sabun yardımı (İşyeri dışında kullanılmasına izin verilmiyorsa tazminat hesabında dikkate alınmaz), Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, Konut - Barınma - Kira yardımı Aydınlatma - Yakıt - Su Bedeli Taşıt yardımı - Yol - Ulaşım Yardımı Primler (devamlı - personele satış için verilenler hariç) Ünvan - kasa tazminatı - kıdem ücreti Mali Sorumluluk tazminatı, Yıpranma tazminatı, Bayram Harçlığı Süt Parası (devamlı ise) Yukarıdaki menfaatlerin / ödemelerin hesaplamaya dahil edilmesi için : Devamlılık arz etmesi, arızi ödemeler olmaması, kesinlik arz etmesi, işin gereği olarak, işyerinde kullanılmak üzere verilmemiş olması, gerekir

KIDEM TAZMİNATINA DAHİL OLMAYAN ÖDEMELER Fazla çalışma ücreti, Hafta tatil ücreti, Genel tatil ücreti, Yolluklar (harcırah), Yıllık izin ücreti, Evlenme yardımı, Doğum yardımı, Bayram harçlığı, Jestiyon ödemeleri, Ölüm yardımı, Hastalık yardımı, Teşvik ikramiyesi ve primleri, Bir defalık verilen ikramiyeler, Devamlılık göstermeyen primler, Seyahat primleri, İş arama yardımı, Eğitim yardımı, İzin harçlığı

İŞÇİNİN BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: (İş Kanunu 24. madde) Sağlık Sebepleri, Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, Zorlayıcı Sebepler

İŞVERENİN BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir. (İş Kanunu 25. madde) Sağlık Sebepleri, Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, İşyerinde işçiyi bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17nci maddedeki bildirim süresini aşması.

KIDEM TAZMİNATI - Örnek 1 Brüt Maaş 4.500 İşten Ayrılış Tarihi 13.09.2015 İşe Giriş Tarihi 12.05.2008 Kıdem Günü 2.681 Kıdem Tazminatı Tavanı 3.828,37 Bir günlük kıdem tazminatı (3.828,37/365) 10,49 Toplam kıdem tazminatı (2681 günx10,49) 28.120,16 Damga Vergisi %0759 213,43 Net Kıdem tazminatı 27.906,73 Muhasebe Kaydı : -----------------------------------/---------------------------------------------- 7XX Kıdem Tazminatı Giderleri 28.120,16 335 Ödenecek Kıdem Tazminatı 27.906,73 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 02 Damga Vergisi 213,43

KIDEM TAZMİNATI - Örnek 2 8.567 gün çalışarak emekliye ayrılan bir işçinin ücret ve eklentileri aşağıdaki gibidir.

KIDEM TAZMİNATI - Örnek 2 Devam Hesaplamada dikkate alınabilmesi için; İşçiye sağlanmış olan bir menfaat söz konusu olmalıdır. Bu menfaatin akitten veya kanundan doğması gerekir. Menfaatin para veya para ile ölçülebilir nitelikte olması gerekir. Menfaatin devamlılık niteliği taşıması gerekir.

KIDEM TAZMİNATI - Örnek 2 Devam Toplam Kıdem Tazminatı 57.128,34 Damga Vergisi %0,759 433,60 Net Kıdem tazminatı 56.694,73 Muhasebe Kaydı : -----------------------------------/---------------------------------------------- 7XX Kıdem Tazminatı Giderleri 57.128,34 335 Ödenecek Kıdem Tazminatı 56.694,73 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 02 Damga Vergisi 433,60

ENGELLİLİK İNDİRİMİ İlgili Yönetmelikte, Birinci derece engelliler : Çalışma gücünün asgari % 80’ini İkinci derece engelliler çalışma gücünün asgari % 60’ini Üçüncü derece engelliler çalışma gücünün asgari % 40’ını kaybetmiş hizmet erbabı olarak tanımlanmıştır. Engellilik indirimi tutar olarak tanımlanmıştır. Buna göre 2015 yılı için; (GVK Md. 31) Birinci derece engelliler için 880 TL İkinci derece engelliler için 440 TL Üçüncü derece engelliler için 200 TL Söz konusu engellilik indirimi gelir vergisi matrahının tespitinde brüt ücretten indirilir.

ÇOCUK YARDIMI Hizmet erbabına ödenen çocuk zamları iki çocuğa kadar ve devletçe verilen miktarları aşmadığı takdirde gelir vergisinden müstesnadır.   Her bir çocuk (iki çocuğu aşmamak üzere) için gelir vergisinden istisna tutar (01.07.2015 tarihinden sonra) 20,77 TL’dir. 5277 sayılı 2005 Mali Yılı bütçe kanunu uyarınca 0-6 yaş grubu çocuklar için bu tutar 1 kat artırımlı (41,54 TL) uygulanacaktır.

DAMGA VERGİSİ Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat gibi ödeneceklerden ‰ 7,59 damga vergisi kesilir (Damga Vergisi Kanunu I sayılı tablo).

SOSYAL SİGORTALAR PRİMİ (*) İş Kazası, Meslek Hastalığı, Hastalık, Analık

SİGORTA PRİM MATRAHINA DAHİL EDİLMEYECEK KAZANÇLAR Ayni yardımlar (Para olarak değil, madde olarak verilen yardımlar), Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, Görev yollukları, Seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı, kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, İhbar tazminatı, Kasa tazminatı, Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, İşverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

KISMEN SİGORTA PRİMİNE TABİ TUTULACAK KAZANÇLAR Yemek Paraları (Yardımı) İstisna Tutarı = Brüt Günlük Asgari Ücret x % 6 x Yemek Parası Verilen Gün Sayısı (Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Çocuk Zammı (Yardımı) İstisna Tutarı = Brüt Aylık Asgari Ücret x % 2 x Çocuk Sayısı (2 Çocuğa Kadar) Aile Zammı (Yardımı) İstisna Tutarı = Brüt Aylık Asgari Ücret x % 10 Özel Sağlık Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payı Tutarları İstisna Tutarı = Brüt Aylık Asgari Ücret x % 30

TEŞEKKÜRLER