SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANLARI MEVZUAT ÇALIŞMALARI PROJELER Su Yönetimi Genel Müdürlüğü /AFYON

SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ ? NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANI ? Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ Su ve çevresinin kalite ve miktar açısından bütüncül korunması amaçlamaktadır. Bu amaç koruyucularla kullanıcıların dengesini kurar. İyi su Durumu hem ‘iyi ekolojik durum’ hem de ‘iyi kimyasal durum’ anlamına gelmektedir 2015 yılına kadar ya da haklı bir gerekçe göstermeleri halinde en geç 2027 yılına kadar Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Paylaşılan havzalar Ekonomik analiz Yatırımların etkileri

AB Su Politikalarının Bütünleştirilmesi urban waste water nitrates IPPC & other industry discharges chemicals pesticides biocides landfills sewage sludge drinking water bathing water Su Çerçeve Direktifi 2000/60 /EC altındaki önlemler Tüm diğer önlemlerin koordinasyonu İçme suyu Yüzme suyu Kentsel Atık Su Nitrat Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol (IPPC) ve diğer sanayi deşarjları Kimyasallar Pestisitler Biyositler Katı Atık Depolama Arıtma Çamuru 4 Habitat kuş çed Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Kullanıcılar ve koruyucular arasında denge kurma5

İlgililer Arasında Denge Entegrasyon İlgili ilgili Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

İlgililer Arasında Denge Entegrasyon İlgili ilgili Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

SÇD Maddeler Madde 1 - Amaç Madde 2 - Tanımlar Madde 3 – Nehir Havza bölgeleri(Sınıraşan Bağlantılar) Madde 4 – Çevresel hedefler Madde 5 - karekterizasyon Madde 6 – Korunan alanlar Madde 7 – içmesuyu koruma alanları Madde 8 - izleme Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

SÇD Maddeler Madde 9 – ekonomik analiz Madde 10 – emisyon kontrolleri/kombine yaklaşım Madde 11 – önlemler programı Madde 13 – nehir havza yönetim planının aşamaları Madde 14 – halkın katılımı Madde 16 – öncelikli maddeler Madde 17 - yeraltısuyu Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Su Kütlesi Doğal BÖDSK Yapay Directorate General for Environmental Management

NEHİR HAVZASI YÖNETİM PLANI AŞAMALARI 1. Nehir Havzası Özelliklerinin Belirlenmesi 2. Önemli Baskı ve Etkilerin Özeti 3. Korunan Alanların Belirlenmesi ve haritalandırılması 4. İzleme Ağları ve İzleme Programları haritası 5. Çevresel Hedefler listesi 6. Ekonomik analizin özeti 7. Önlemler Programının özeti 8. Daha ayrıntılı programların kaydı 9. Halkın katılımı ve bilgilendirme önlemlerinin özeti ve ortaya çıkan değişiklikler 10. Yetkili makamların listesi 11. İrtibat noktaları Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

12 NHYP/İYİ SU DURUMU Ekoloji Kimya Hidro-orfoloji (Taşkın Hidro-orfoloji (Taşkın, Baraj,Liman, Kanallar, aşırı su Çekimi vb.) Su durumu 12 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Durağanlık (Yani iyi su durumunun sürekliliği/bozulmama) En Yüksek İyi Orta Zayıf Kötü Eğer Bir su kütlesi üzerinde; denizcilik, liman faaliyetleri veya eğlence faaliyetleri; içme suyu tedariki, elektrik üretimi yada sulama gibi, suyun depolanması amaçlarına yönelik faaliyetler; Su regülasyonu, selden korunma, karasal drenaj, yada Diğer aynı derecede önemli sürdürülebilir insani kalkınma faaliyetleri; İyi statüden başlar, çok iyi statüye ulaşılamamaktadır.

Ekolojik Kimyasal Ekolojik “iyi durum” Korunan Alanların hedefleri Su durumunda bozulmama ilkesi Tüm Ek X standartlarından kimyasal açıdan “Geçti” alması Bu hedeflere en geç 2027’de ulaşılmak zorundadır (Korunan alanlar için 2015) Nehir Havzası Planlama döngüsü için su kütlesi hedeflerinin belirlenmesi Madde 4’ün 4, 5, 6, ve 7. bentleri Büyük ölçüde değiştirilmiş Teknik uygunluk Orantısız maliyet Doğal koşullar Öngörülemeyen olaylar (mücbir sebep) Muafiyet testleri Önlemler Programı Nehir Havzası Planı Bakan tarafından imzalandıktan sonra hedefler yasal açıdan zorunlu hale gelir. Plan muafiyet testlerinide içerir Önlemler Programı buna göre güncellenir. Çok iyi İyi Orta Zayıf Kötü

Nehir Havzası karakterizasyonu Nehir Havzası Bölgesi Önemli Su Yönetimi Konuları Raporu Önlemler Programı Nehir Havzası Yönetim Planı Çevresel Hedefler Su Kalitesi İzleme NHYP hazırlanacak havza yüzey suyu / Yeraltı sınıf ve türü, bölge kategorisinin tanımı; baskı ve etkilerin tanımı; su kullanımının ekonomik analizi; risk analizi, korunan alanların belirlenmesi Her bir su kütlesi için “ilk” ve “son” (biyolojik ve kimyasal) hedefleri tanımlamak -Gözetimsel, -Operasyonel, -Araştırıcı izleme, -Korunan alan izlemesi Bölgede ana su yönetimi konuları(sıcak noktalar, iklim değişikliği, öncelikli baskıları dikkate alarak..) Uzun bir önlemler listesi, maliyet etkinlik analizi, önlemlerin son listesi ve maliyetin karşılanması dahil bir düzenleyici çerçeve Taslak bir NHYP, halkın katılımı, Son NHYP, Korunan alanlar, Muafiyetler Dahil Nehir Havza Yönetim Planı Aşamaları

Su Endüstri Tarım İçmesuyu Balıkçılık Doğa Ulaştırma Turizm Hidroelektrik Çevre SÇD Çevre ve Su İşbirliği Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

PAYDAŞLAR İl Müdürlükleri Önlemler İzleme Vb. DSİ Bölge Müdürlükleri Su tahsisi Hidro- elektrik Baraj gölleri Belediyeler İçme suyu temini Atık su arıtma Vb. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Mineraller Pestisitler Sulama ve su kullanımı Sanayi ve Ticaret Odaları Endüstriy el kirlilik Su kullanımı Çevre ve su biyo-çeşitlilik konusunda çalışan STKlar Orman ve Su İşleri Bakanlığı Koordinasyon ve politika belirleme Brüksel’e raporlama İzleme 17 Üniversiteler Sağlık Bakanlığı yüzme suları ve içmesuyu Ağaçlandır ma ve Erazyon Kontrolü Çevre ve şehircilik Bakanlığı Deneti m yaptırım

Nehir Havza Yönetiminde Sorumluluklar ve Roller Su Kullanımı Kontrol, Koruma Su Yatırımları Tarım, İçmesuyu Hidroelektrik, Sanayi etc. Kalite,Miktar Barajlar, seddeler, Savaklar, pompa istasyonları,ps,setler, su yatakları, etc Lisans, teşvik, Operasyonel su yönetimi,izin İzleme, yaptırım Denetleme, Bakım İnşaat PLANLAMAPLANLAMA DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME Koordinasyon,Politika ve Mevzuat Yapıcılar Diğer Politikalarla Bütünleştirme Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

politika yapma ve uygulama beraber Politika yapma ve uygulama ayrı Merkezi düzeyde konulara odaklanma Bölgesel düzeyde konulara odaklanma

20 Su Yönetimi Ulusal Koordinasyon Kurulu Genelge 2012 Havza Koruma Yönetmeliği Taslağı2012 Su Kanunu Taslağı2012 Su Kayıp-Kaçaklarının Kontrolü Yönetmeliği Taslağı 2012 İçme Suyu Havzalarında Özel Hüküm Belirleme Yönetmeliği Taslağı 2012 NHYP Ekonomik Analiz Yönetmeliği2013 MEVZUAT ÇALIŞMALARI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

SÇD ORTAK UYGULAMA STRATEJİSİ ORGANİZASYONU Su Direktörleri Uygulama Proseslerinin icrası Başkan: Başkanlık, Eş başkan: Komisyon Stratejik Eş koordinasyon Grubu Çalışma Grubunun eş koordinasyonu Başkan:Komisyon Paydaşlar, NGO’s, Araştırıcılar, Uzmanlar,vs. Mad.21 Komite Çalışma Grubu “Ekolojik Durum” Kılavuz: JRC, DE and UK Çalışma Grubu “Entegre Nehir Havzası Yönetimi” Kılavuz: FR and ES Çalışma Grubu “Raporlama” Lead: Commission Çalışma Grubu “Öncelikli Maddeler” Kılavuz: Commission Çalışma Grubu “yer altı suyu” Kılavuz Kılavuz: komisyon and AT “GIS” Uzman Ağı “Kimyasal İzleme” Stratejik İcra Grubu “SÇD ve Tarım” Başkan:Komisyon ve UK Çalışma grubu “Taşkın Korunması” Başkan:Komisyon “Kimyasal İzleme”

22 Su Yönetimi ulusal yönlendirme kurulu Başkan:Orman ve Su İşleri Bakanı Sekreterya: Su Yönetimi Genel Müdürü STK DANIŞMA GRUBU Geçici ve Kalıcı Çalışma grupları (18 Ağustos 2010 tarih sayılı Resmi Gazete) Başbakanlık kararı revize edilerek güncelleniyor Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

SKKY de yer alan hükümler yerine Havzanın Fiziki Ve Teknik Özelliklerinin Bilimsel Çalışmalar İle Değerlendirilmesi -Havza Özelinde Uygulanabilir hükümler -Mevcut su kalitesini koruyacak ve iyileştirecek, en uygun arazi kullanımı -Havza Koruma Planı, Özel Hüküm Çalışması Koruma ve Kullanma Dengesi İçme Suyu Havzalarında Özel Hüküm Belirleme Yönetmeliği Taslağı

HAVZA KORUMA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Su Kaynaklarını (Nehirler, Göller, Geçiş Suları, Yeraltısuları, Kıyı Suları) bütüncül olarak korunmasına ilişkin havza bazında belirlenecek çevresel hedeflere ulaşımı sağlayacak yönetim ve planlama esaslarının çerçevesini oluşturmaktır. Kapsam Madde 3Tanımlar Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen Kilit kavramlar ve genel açıklamalar; Yetkili Makam: Çevre ve Orman Bakanlığını Üst Kurul: İKİNCİ BÖLÜM Havzanın Karakterizasyonu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Referans Noktalar DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bütüncül Yaklaşım ve Çevresel Hedefler BEŞİNCİ BÖLÜM İzleme ALTINCI BÖLÜM Önlemler Programı YEDİNCİ BÖLÜM Su Hizmetlerinde Maliyet Geri Dönüşümü SEKİZİNCİ BÖLÜM Nehir havza Yönetim planları DOKUZUNCU BÖLÜM İdari ve finansal yapı ONUNCU BÖLÜM Son Hükümler EKLER: Nehir Havzası Yönetim Planları İçeriği HAVZA KORUMA YÖNETMELİĞİ

25 Su kayıp ve kaçakları ülkemizin su potansiyelini verimli olarak kullanmamızı engellemektedir. Devam Eden Kayıp kaçak kontrolü için Alman DIN Normları temin edildi Yönetmelik ve teknik tebliği hazırlanıyor. Planlanan Belediyelere teknik destek verilecektir. Kayıp kaçak önleme planları hazırlanacak ve uygulanması izlenecektir Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

PROJELER Arıtılmış evsel Atıksuların Geri Kullanımı için 750 bin Avroluk proje Afyonkarahisar belediyesi- Hollanda ve Genel Müdürlüğümüz ortaklığında başlatıldı Havza koruma Eylem planlarının Nehir Havza Yönetim planlarına Dönüştürülmesine ilişkin proje 2011 IPA programı kapsamında bütçesi onaylandı Avro Bütçeli 5 havzada (Büyük Menderes, Akarçay, Konya, Meriç, Susurluk) SEI kapsamında Şartname hazırlama ve SÇD eğitimi kabul gördü Havza Koruma Eylem Planlarının Tedbir Paketinin hazırlanarak YPK ya sunulması için çalışma yapılıyor Su Çerçeve Direktifi Kapsamında Önlemler Programının Ekonomik Analizi IPA 2013 programına önerildi Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Türkiye’nin Su Ayak İzinin Hesaplanması IPA 2013 programına önerildi Türkiye- Hollanda 400. yüzyıl kutlamaları

Havza koruma Eylem planları Nehir Havza Yönetim Planları Mevzuat Çalışmaları Suyun verimli Kullanımı/ Kayıp- kaçaklar SÜREÇ Arıtılmış evsel atıksuların geri kullanımı Önlemler Ekonomik analizleri Eylem takvimi Planların takibi Su ayak izinin azaltımı Çevre Faslı Su Sektörü İçmesuyu havzalarında Özel Hüküm Belirleme çalışmaları SU YÖNETİMİ ÜST KURULU ULUSAL SU PLANI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

28 HAVZA BAZINDA PLANLI DÖNEM 11 havza koruma eylem planı tamamlandı Devam eden 9 Havza Koruma Eylem Planı başladı Antalya Havzası, Doğu Akdeniz Havzası, Batı Karadeniz Havzası, Fırat-Dicle Havzası, Doğu Karadeniz Havzası, Batı Akdeniz Havzası, Çoruh Havzası, Aras Havzası Asi havzası 5 Havza Koruma Eylem Planı Güncellenmesi başladı Akarçay Ergene, Gediz, Sakarya Van Kapalı Havzaları, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

29 Su Yönetimi Ulusal Politika Dokümanı Su yönetiminin tüm bileşenlerini esas alacak ve ülke politikalarını yansıtacak “Ulusal Su Planı” hazırlanacaktır. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

30 HAVZA BAZINDA PLANLI DÖNEM AB Standartlarında Planlar Planlamamız 2013 yılından sonra “Nehir Havza Yönetim Planları”nın 5 havzada (Susurluk, Akarçay, Meriç-Ergene, Konya Kapalı, Büyük Menderes) hazırlanmaya başlanılacaktır yılı IPA kapsamında bin Avro Bütçeli projemiz bu havzalar için kabul görmüştür. Çevre Faslı AB Su Sektörü Kapanış Kriterine hizmet edecektir. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

31 HAVZA BAZINDA PLANLI DÖNEM İçmesuyu Havzalarında Özel Hükümler Belirliyoruz Devam eden yılı içinde 3 havzada (Porsuk Barajı, Eğridir ve Atatürk Baraj Gölü) özel hüküm çalışması tamamlanma aşamasında. 2.Beyşehir ve Karacaören içmesuyu havzaları için özel hüküm çalışmalarına ise başlanmıştır. Planlama 1.Tahtalı, Gölpınar ve Melet İçmesuyu havzalarının özel hüküm çalışmalarının 2015 yılında tamamlanması planlanmaktadır. 2.İçmesuyu temin edilen önemli yeraltı suyu akiferleri için özel planlamalar yapılması çalışmaları devam etmektedir yılına kadar Antalya Kırkgöz yeraltısuyu akiferi için özel planlama hükümleri getirilerek içmesuyu kaynaklarının korunması sağlanacaktır. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

32 Devam Eden Proje  Euro bütçeli “Evsel Atıksuların Arıtım Sonrası Geri Kullanım Alternatifleri” Projesi- Akarçay Havzası Örneği (G2G)2012 Planlama Otel, Motel ve Sitelerde Gri suyun ayrı bir hatla yeniden kullanımı çalışmaları Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

m m m3 Türkiye’de son 20 yılda kişi başına düşen su miktarı Önümüzdeki 10 yıl içinde 1,24 milyon litre 1,61 milyon litrelik Dünyanın ortalama su ayak izi yılda Türkiye’nin ortalama su ayak izi yılda Devam eden şubat ayında bir eğitim verilecektir 2.Hollanda ile yapılacak bir proje ile pilot Havzada metodoloji belirlenecek ve Türkiye geneline yaygınlaştırılacaktır. Planlama 1.IPA 2013 programına proje sunulmuştur Su fakiriyiz ama ayak izimiz büyük. Gereksiz yere su kullanımının önlenmesi su ayak izinin belirlenerek azaltılması çalışmasıyla sağlanacaktır.

EKONOMİK ARAÇLAR SU POLİTİKALARINI DESTEKLEYECEK 34 HKEP ve NHYP’nda oluşturulan önlemler programının kısa, orta ve uzun vadeli ekonomik analizi ve maliyet etkinliği belirlenecek Kirleten/kullanan öder prensibinin etkin uygulanması için gerekli ekonomik araçlar geliştirilecek 2012 TAIEX Eğitimi Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

35 Devam Eden Kapanış kriterlerinin Sağlanmasının Koordinasyonu 1.NHYP hazırlanması 2.SÇD’nin Uyumlaştırılması (HKEP larının önemli ve akıllıca bir başlangıç olduğu vurgulanmıştır.) Müzakere toplantılarının koordinasyonu 1.İlerleme raporuna itiraz edilmiştir. İlerleme raporuna ilerleme yoktur diye başlanılmayacağı komisyon yetkilileri tarafından bildirilmiştir. 2.Genel Müdürlüğümüzün kuruluşu gelişme olarak kaydedileceği komisyon tarafından belirtilmiştir. Planlanan Ocak Ayında Alt komite toplantısı Haziran ayında Sektör toplantısı Mart ayında Balkan Ülkelerine Türkiye’nin Çevre Faslı Su Sektörü kapsamında Eğitim vermesi talebi Ülkemizde yerine getirilecektir (Bütçesi RENA kapsamında) Nisan ayında Nehir Havza Yönetim Planları Konulu Uluslararası Sempozyum düzenlenecek Bakanlığımız, AB Komisyonu koordinasyonunda.(Bütçesi Eşleştirme projesi) Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Kendimize güveniyoruz.. Çalışmalarımız AB ülkelerine benzer veya daha iyi..planlı ve programlı olmalıyız ben değil biz olmalıyız Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

37 ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

38 ÇEVRE FASLI / SEKTÖRLER  Yatay Mevzuat,  Hava Kalitesi,  Atık Yönetimi,  Su Kalitesi Sektörü  Doğa Koruma,  Endüstriyel Kirlilik Kontrolü ve Risk Yönetimi,  Kimyasallar Yönetimi,  Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar,  Gürültü Yönetimi Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

39 ÇEVRE FASLI KAPANIŞ KRİTERLERİ Ülkemizin “Müzakere Pozisyon Belgesi”ne karşılık olarak 6 adet “Kapanış Kriteri” belirlenmiştir. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

1. Avrupa Birliği’nin yatay ve çerçeve çevre müktesebatını kabul etmesi, 2. SÇD kabul ederek ilerleme sağlaması ve uyumlaştırılması. Nehir Havza Yönetim Planlarını Hazırlaması 3. Endüstriyel kirlilik ve risk yönetimi çevre müktesebatını kabul etmesi. 4. Doğa Koruma, atık ve geri kalan sektörler 5. Denetimi de esas alacak koordinasyonu ve idari kapasiteyi geliştirecek 6. Ek Protokol yükümlülüklerini yerine getirmesi ÇEVRE FASLI KAPANIŞ KRİTERLERİ 40 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

NHYP Zamanlama Döngüsü 2027(AB) NHYPTürkiye ? 2021(AB) NHYP Birçok üye ülke bu tarihte iyi statüye ulaşacak 2015(AB) NHYP 2009(AB) NHYP Direktifin öngördüğü uygulama tarihleri Muafiyetler Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

Kapanış Kriterleri Kapsamında Eylem Planımız EylemYılAçıklamalar 1 Mevzuata Aktarım2011Tam aktarım üyelik tarihi ile (Sınıraşan Bölümleri) 2 NH bölgelerinin Tanımı Nehir Havzası üzerinde çalışılmaktadır. 3 NHYP Hazırlama2014 den sonra HKEP nın NHYP na dönüştürülmesi ile başlanılacaktır. 4 NHYP Uygulama2015 den sonra NHYP’larının hazırlanması devam edecek.Tamamlananlar uygulamaya başlanılacaktır. 5 Muafiyet 2027İyi Su Durumuna ulaşma yılı havzalarda gerçek sorunlara bağlıdır. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü

TEŞEKKÜR EDERİM Su Yönetimi Genel Müdürlüğü