Kamçılılar Kök Ayaklılar Silliler Sporlular Algler Cıvık Mantarlar PROTİSTA ALEMİ Kamçılılar Kök Ayaklılar Silliler Sporlular Algler Cıvık Mantarlar

PROTİSTA NEDİR Protista alemindeki organizmaların çoğu, tek hücreli olmalarına rağmen aynı zamanda oransal olarak daha basit yapılı çok hücreli örnekleri ve hatta deniz yosunları gibi oldukça karmaşık yapılı iri organizmalarıda içermektedir. Protistler karışık bir canlı grubudur ve hayvan, bitki ya da mantar olarak değerlendirilmeyen ökaryot canlılardan oluşur. Bu alemdeki canlılar nemli topraklardan, diğer canlıların vücütlarına, küçük su birikintilerinden okyanuslara kadar çok geniş ortamda yaşayabilmektedir

Genel Olarak Protista’nın Özellikleri: Bir hücreli ve çok hücreli ökaryot yapıdan oluşur. Nemli topraklardan diğer canlıların vücütlarına,Küçük su birikintilerinde okyanuslara kadar yayılmışlardır. Bireysel olarak ,koloni halinde, serbest ya da parazit olarak yaşayan formları bulunur. Tatlı sularda yaşayan tek hücreli üyelerinde kontraktil koful(boşaltım kofulu) bulunur.

KAMÇILILAR Tek Hücrelidirler. Vücudun ön tarafında hareketi sağlayan bir ya da birkaç kamçı bulundururlar. Bazıları kloroplast bulundurduğu için ototroftur. Çoğalmaları ikiye bölünme şeklindedir yani eşeysiz ürerler. En çok bilinen öglena örnekleri öglena ve tripanozomadır.

Öglena Tatlı sularda yaşar Öglena Tatlı sularda yaşar. Hücre zarı pelikula adı verilen bir yapıyla çevrilmiştir. Sert ve esnek yapıda olan pelikula hücreye şeklini kazandırır. Ön veya arkada bulunan iki kamçıyı ileri geri oynatarak suda yer değiştirir. Kamçının dip kısmına yakın bir yerde göz beneği(stigma) adı verilen ışığa duyarlı bir yapı vardır. Hücreye giren fazla su kontraktil koful ile atılır.

Nasıl Ürer?

KÖK AYAKLILAR Beslenme ve hareketlerini yalancı ayaklarıyla saplayan bir hücreli canlılardır. Amip,Foraminifera(delikliler) ve Radiolaria(ışınlılar) gibi çeşitleri vardır. Heteretrof beslenirler. Fazla Suyun Boşaltımını Sağlayan kontraktil kofulları bulunur. Kamçı ve sillere göre daha az organel taşırlar.Bu nedenle diğerlerinden daha basit yapılıdırlar.

Amipler, kökaykalıların en tanınmış örnekleridir. Tatlı sularda yaşarlar Vücutlarının üzerinde pelikula yoktur. Su boşaltımını sağlayan kontarktil kofulu bulunur. Bölünerek(eşeysiz) çoğalırlar Yalancı ayaklarla bir besini hücrei çine aldığı zaman besin kofulu meydana gelir. Besin kofulundaki besinler hücre içinde sindirilerek kullanılır. Amiplerin bazıları insan sindirim kanalında parazit olarak yaşarlar Örneğin; İnsan kalın bağırsağında yaşayan bir amip türü ‘’amipli dizanteri’’ adı verilen bir hastalığa sebep olur

Amip’in Yalancı Ayağını Kullanması

Nasıl Ürer

SİLLİLER(KİRPİKLİLER) Beslenme ve hareketlerini silleriyle sağlarlar. Paramesyum, Stentor, Euplotes gibi canlılar bu grupta yer alır. Heteretrof beslenirler. Hücre Ağzı ve Anal Açıklıkları Bulunur. Besinler Hücre Ağzından Fagositoz ile alınır. Tatlı Sularda Yaşarlar Kontraktil Kofulları ile içeri giren fazla suyu dışarı atarlar. Vücut dıştan pelikula ile örtülüdür.

Sitoplazmalarında biri büyük diğeri küçük iki çekirdek vardır. Büyük çekirdek metabolizma olaylarını ve eşeysiz üremeyi denetlerken, küçük çekirdek ise eşeyli üremeden sorumludur. Çoğalma genellikle bölünme yoluyla olur. Ancak bazı türleri konjugasyonla eşeyli üremeyi de gerçekleştirir. Paramesyum,Vorticella ve Endodinium bu grubun bazı örneklerindendir.

Nasıl Ürer

SPORLULAR Hareket etmek için özelleşmiş bir yapıları yoktur. Omurgalı ve Omurgasız hayvanların vücutlarında parazit halinde yaşarlar. Besinlerini Difüzyonlar Hazır Alırlar. Besin Kofullaru ve Kontraktil Kofulları Bulunmaz Üremelerinde Eşeyli Üreme Eşeysiz Üremeyi Takip eder bu olaya megatenez Adı verilir. Monocytsis, Eimeria,Gregarina ve Plasmodium bu grubun bazı örnekleridir.

Sporluların En tanınmış türü insanda sıtma hastalığına neden olan Plazmidyum’dur. Plazmodyum insana Anopheles(anofel) cinsine ait dişi sivrisinekler tarafından taşınır. Sıtma hastalığı, Plazmodyum sporlarının alyuvar hücrelerini parçalaması sonucu ortaya çıkar. Sıtma hastalığı periyodik olarak ateş ve titiremeye neden olur.

Nasıl Ürer?

ALGLER(SU YOSUNLARI) Tatlı ve Tuzlu sularda ya da nemli yerlerde yaşayan ökaryot canlılardır. Kloroplast içerdikleri için fotosentez yaparak kendi besinini üretirler. Eşeysiz ve Eşeyli Olarak üreyebilirler. Bir ve çok hücreli olanları vardır. Chlamydomonas ve diatom tek hücreli,ulothrix veulva(deniz marulu) çok hücreli alglere örnek verilebilir. Çok hücreli algler ipliksi ya da şerit biçimindedir.

Çok hücreli alglerde doku farklılaşması yoktur. Gerçek kök, gövde, yaprak gibi organlar ve iletim demetleri bulunmaz. Özellikle bir hücreli olanlar sularda serbest yaşarlar ve bitkisel planktonları meydana getirirler(plankton sularda bulunan ve hareket yeteneği akıntıya bağımlı olan bitki ve hayvan topluluklarıdır). Klorofilin yanı sıra başka renk maddelerinide taşırlar. Bu renk maddeleri klorofili bastırırsa farklı renklerde görülebilirler. Bu grubun en önemli örnekleri:Yeşil algler,altın renkli algler,kırmızı algler ve esmer alglerdir.

Nasıl Ürer?

CIVIK MANTARLAR Tamamı Heterortrof Beslenir. Amipsi hareket ederler. Amipsi beslenirler(Yalancı Ayaklar ile besin alırlar) Hücre duvarları yoktur. Nemli orman altlarında, Ağaç gövdelrinde ve çürümekte olan odun, gübre gibi besince zengin ortamlarda yaşayan ökaryot organizmlardır. Ayrıştırıcı olduklarından madde döngüsünde rol oynarlar.

Hücre duvarı ve belirili bir hücre şekli yoktur. Çok çekirdekli organizmalardır. Eşeyli ve eşeysiz ürerler. Dictyostelium, Protostelium, ve Arcyria bazı cıvık mantar örneğidir.