TOPLUMBİLİMSEL YÖNTEMİN

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Bilim nedir? Evren ve toplumsal yaşam konusundaki sistemli bilgi bütünüdür Her sistematik bilgi bütünü bilimi mi oluşturur? Bilim, bilimsel yöntemle toplanmış.
Advertisements

Bilimsel Yöntem Prof Dr Süheyla Ünal.
Bilimsel Yöntem ve Bilimsel Araştırma Türleri
MANTIK Mantığın Konusu.
Bilimsel Proje Hazırlamanın Basamakları
D – 3 KURAM VE ARAŞTIRMA Neumann, 2000 Chapter 3, 4.
Sosyal Bilimlerde Kullanılan Temel Kavramlar
SOSYOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Hafta 2 Bilimin Doğası: Bilimsel bilgi ve bilimsel metod
Araştırma Önerisi Araştırma Raporu
Yrd.Doç.Dr. Ali Murat SÜNBÜL Selçuk Üniversitesi, Egt.Fak.
PSİKOLOJİNİN ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
VERİ TABANI VE VERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ
Yorumlayıcı Paradigma ve Nitel Araştırmanın Bilimsel Araştırma Geleneğindeki Yeri Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık.
Matematik Öğrenme ve Öğretme Süreci
ARAŞTIRMA TASARIMI.
PROJE TABANLI ÖĞRENME. Proje tabanlı öğrenme, öğrenci merkezli bir öğretim modelidir.
BİLİMSELLİK GÜNCELLİK FAYDALILIK Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Dersi Danışman: Prof.Dr.Mustafa ERGÜN Hazırlayan: Özlem K.GENELİOĞLU.
KAM 209 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Roma Rakamları - Sayıları I = 1 II = 2 III = 3 V = 5 X = 10 L = 50 C = 100 D = 500 M = Önce gelen küçük sayı, sonra gelen büyükten çıkartılır. IV.
STRATEJİK PLANLAMA.
FENBİLGİSİ DERSİNİN ÖNEMİ
VERİ, BİLGİ VE ENFORMASYON
BİLGİ EDİNME İHTİYACI:
Varsayımın Sınanması (Gerçekleme)
ARAŞTIRMA ARAŞTIRMA TÜRLERİ ARAŞTIRMADA NİTELİKLER VE TUTUMLAR.
Sosyolojik Arastirma Yontemi
Bilimsel Araştırma ve Proje Yönetimi
EĞİTİM BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
HANGİ ANA BAŞLIKLARI İŞLEYECEĞİZ :
ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ.
(Sosyolojik Düşünme: Yöntem ve Teknikleri)
Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve İstatistik
ÖĞRETİM STRATEJİSİ, YÖNTEM ve TEKNİKLER
BÖLÜM 3 Üçüncü Bölüm Konuları DENEY NEDİR? DEĞİŞKENLER DENEYSEL DESENLER PROBLEMDEN DENEYE: İŞİN ÖZÜ VERİ.
BÖLÜM 1 DÜNYAYI KAVRAMAKBİLGİ KAYNAKLARIBİLİMSEL AÇIKLAMANIN DOĞASIPSİKOLOJİ BİLİMİ Birinci Bölüm Konuları.
Bilimsel düşünme becerileri
1- Gündelik Bilgi 2- Dini Bilgi 3 - Teknik Bilgi 4- Sanat Bilgisi
ARAŞTIRMA KONUSUNUN BELİRLENMESİ
EĞİTİMİN BİLİMSEL TEMELLERİ
MED 167. Frekanslı Serilerde Standart Sapma Örnek XfX.fX-Xbarf.(X-Xbar) ,1259, ,1171, ,1510, ,1453, ,184,05.
Analiz süreci Verilerin işlenmesi görsel hale getirilmesi sonuç çıkarma ve onaylama Strauss ve Corbin nitel analizi Betimsel analiz İçerik analizi olmak.
Dr. Adil AKINCI Bankacılık ve Finans Bölümü
(Sosyolojik Düşünme: Yöntem ve Teknikleri)
ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
Bilim nedir? Hazırlayan= Mihriban Harmancı
ARAŞTIRMA TÜRLERİ Temel Araştırmalar: Olaylar arasındaki ilişkileri keşfetmek ve teori geliştirmek amacıyla yapılan çalışmalardır. Bunlar daha çok bilim.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri.
Bilimsel Araştırmalarda Temel Kavramlar
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÜNİTE 1
BİLİM KAVRAMI TANIMI-AMACI-SINIRLARI-ÖZELLİKLERİ
Yrd. Doç. Dr. Ebrucan İSLAMOĞLU
İç Geçerlik Varılan bir nedensel ilişkide sonucun deney değişkenleri ile açıklanma düzeyi ile ilgilidir. Deneyde kontrol iç geçerliği arttırmak için yapılır.
Bilimsel Yöntem Prof Dr Süheyla Ünal.
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
Araştırma Problemlere güvenilir çözümler bulmak amacı ile planlı ve sistematik olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlaştırılması.
Fen Öğretiminin Genel Amaçları Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş. Gör. Dr
DAVRANIŞ BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA (YÜKSEK LİSANS)
“Bilgi” Kavramıyla Anlaşılan şey Nedir?.  Bilgi edinme insanın en temel güdülerinden birisidir.  İnsan bu özelliği sayesinde diğer canlılardan ayrılır.
1/17 BİLİM TARİHİ VE FELSEFESİ Musa çankaya. 2/17 Bilim; doğruyu ve bilgiyi araştırma, bilgi edinme ve bilgiyi düzenleme süreci, evreni anlama ve tanımlama.
Bilimsel Bilgi ve Özellikleri Bilimsel Araştırma Nedir-Türleri
Problemi Tanımlama.
NİTEL ARAŞTIRMA MODELLERİ
GRS751 ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ
Üst Düzey Zihinsel Özellikler
Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Bilimsel Bilgi ve Özellikleri Bilimsel Araştırma Nedir-Türleri
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
ARAŞTIRMA YÖNTEM ve TEKNİKLERİ
Sunum transkripti:

TOPLUMBİLİMSEL YÖNTEMİN TEMEL İLKELERİ Her bilimsel faaliyet amacına ulaşmak için bilimsel yöntemden yararlanır. Bilimsel yöntem, bilimsel gerçekliğe ve güvenirliğe sahip bilgilere ulaşmada yararlanılan ve hareket noktasını belirleyen bir takım ilkelerle bütünleşmiştir. BU İLKELER:

SOMUTLUK İLKESİ Toplumbilim; gözleme ve deneye açık olan, zaman ve yer bakımından belirli olan olgulardan yola çıkarak somut olaylar arasında nedensellik ilişkisi kurar ve kullandığı kavramlar somut gerçekliğe dayanır. Deneysel olarak denenmesi olanaksız olan olgular ve kavramlar, gözleme ve deneye açık olmayan doğaüstü güçler, toplumbilimin uğraşı alanı dışında kalır.

NESNELLİK İLKESİ Toplumbilimci toplumsal bir olguyu incelerken nesnel davranmalı yani bilimsel tarafsızlığını korumalıdır. Bunun anlamı, toplumsal olgu ne ise onu olduğu gibi eksiksiz göstermeye ve yakalamaya çalışmalıdır.

BİLMEDİĞİNİ VARSAYMAK İLKESİ Belirli bir konu hakkında inceleme yapmaya karar veren araştırmacı o konu hakkında daha önce çeşitli yollardan edindiği bilgi birikimini yok sayarak, bilimsel yöntemle elde edilmemiş bilgilere itibar etmemelidir.

KAVRAMLARIN AÇIK SEÇİK BELİRLENMESİ İLKESİ Her araştırmada kullanılan temel birkaç kavram vardır. Bu kavramların açık seçik tanımlarının yapılması gerekir. Çünkü her bilim adamının kendine özgü kavramları vardır.

KONUNUN SINIRLANDIRILMASI İLKESİ Bir konunun çeşitli yönleri vardır ve tek bir araştırmayla bir konuyu bütünüyle açıklığa kavuşturmak olanaksızdır. Bu nedenle incelenen konunun sınırları çizilmelidir.

TOPLUMSAL OLAYLARIN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ Bir toplumsal olay başka bir toplumsal olayın nedeni olabileceği gibi, başka toplumsal olaylardan da etkilenebilir.

DEĞİŞEBİLİRLİĞİ İLKESİ TOPLUMSAL OLAYLARIN DEĞİŞEBİLİRLİĞİ İLKESİ Toplum açık bir sistem olduğundan, toplumsal olaylarda sürekli değişmekte ve yeni nitelik ve boyutlar kazanmaktadır. Toplumbilimsel araştırmaların değişmeleri ve yeni oluşumları sürekli izlemesi gerekmektedir.

Somutluk Nesnellik Bilmediğini Varsaymak Kavramların Açık Seçik Tanımlanması Konunun Sınırlandırılması Toplumsal Olayların Bütünlüğü Toplumsal Olayların Değişebilirliği

Şimdi bu yedi ilkeyi bilimsel bir araştırmada aşama aşama hayata geçirelim Toplumbilimsel yöntemin temel ilkelerinin ilkinden hareketle (somutluk) gözleme ve deneye açık olan bir konu belirlememiz gerekiyor. Bu ilkeden hareketle örneğin sosyal değişme üzerine bir araştırma yapmak istiyoruz. Ancak sosyal yapı bir çok elemandan meydana geliyor ve yapı içinde yer alan bu elemanların her biri sosyal değişmeye ayrı ayrı etki edebiliyor. Ancak olanaklarımızı ve zamanımızı göz önünde bulundurduğumuzda sosyal değişmeye etki eden tüm etkenleri ele alıp bir araştırma yapamıyoruz.

İşte bu nedenle toplumbilimsel yöntemin temel ilkelerinin ikincisinden hareketle (konunun sınırlandırılması) araştırma konumuzu sınırlandırma ihtiyacı duyuyoruz. Bu nedenle de araştırma konumuzu örneğin “sanayileşme ve sosyal değişme” olarak sınırlandırıyoruz.

Ayrıca araştırmamız uygulamalı bir araştırma olacağından literatür taraması yapıyoruz.

Uygulama evreni olarak da örneğin Kocaeli ilini seçiyoruz. anket-gözlem-mülakat vb. teknikler kullanılarak veri toplanacağından uygulama evreni seçerek de konumuzu sınırlandırmamız gerekiyor. Uygulama evreni olarak da örneğin Kocaeli ilini seçiyoruz.

Bu noktadan sonra toplumbilimsel yöntemin temel ilkelerinin üçüncüsü olan araştırmada kullanılan temel kavramların belirlenmesine ve tanımlanmasına geçebiliriz. Örneğin bu araştırmada sanayileşme, sosyal değişme, sosyal tabakalaşma, sosyal sınıf, göç, kentleşme kavramlarını kullandık ve bu kavramları aşağıdaki şekilde tanımladık:

Sanayileşme: Yoğun teknolojiye dayalı ve geniş çapta bir üretimdir. Sosyal Değişme: Toplumdaki ilişkiler sisteminde, sosyal kurumlarda ve fertlerin davranışlarındaki değişmelerdir. Sosyal Tabakalaşma: Belirli bir nüfusun hiyerarşik olarak, yeni sosyal manada üst üste genel sınıflar halinde farklılaşmasıdır. Sosyal Sınıf: Tabakalaşma içinde, diğerlerinden farklılık taşıyan her kesimdir.

Buraya kadar toplumbilimsel yöntemin temel ilkelerinden somutluk- konunun sınırlandırılması- kavramların açık seçik tanımlanması ilkelerini araştırmamızı uygulayacağımız sahaya inmeden önce gerçekleştirmiş olduk. Şimdiden sonra ise araştırmamızı gerçekleştirirken ve elde ettiğimi bulguları değerlendirirken nesnelliğimizi (tarafsızlığımızı) koruyacağız.

Ve araştırmamız şöyle bir başlığa kavuşuyor “sanayileşme ve sosyal değişme-kocaeli ili örneği”. İşte buraya kadar araştırmamızın konusunu ve başlığını belirleyerek sınırlarını çizmiş olduk.

İkinci olarak, daha önce bilimsel yöntemlerle elde etmediğimiz kimi ön bilgilerimizi unutmalı, bu bilgilere itibar etmemeliyiz. Ki bu bilgiler araştırmamız esnasında bizi yanıltıcı bilgilere ulaştırabilir.

Akıl Yaşta Değil Baştadır. İhtiyar Eşeğe Marifet Öğretmezsiniz

Üçüncü olarak sosyal olayların bütünlüğü ilkesini aklımızdan çıkarmamalıyız. Şöyle ki toplumsal olayların her hangi bir kesitini incelerken o toplumsal olayın diğer toplumsal olaylarla olan ilişkisini ve olayın cereyan ettiği toplumun koşullarını birlikte düşünmemiz gerekir. Toplumsal bir olay başka bir toplumsal olaya neden olabileceği gibi başka toplumsal olaylardan da etkilenebilir.

tarih, "tarih tekerrurden ibarettir" deyip salakca bir sekilde tarihin tekkerrur etmesine sebebiyet veren salaklarin yaptiklari salakliklardan ibarettir.

Toplumsal olayların değişebilirliği ilkesi ise tüm ilkelerin dışında değerlendirilmelidir. Toplum sürekli değişmeye açık bir sistem olduğundan, toplumsal olaylarda sürekli değişmektedir. Araştırmacıların değişmeleri ve yeni oluşumları sürekli izlemesi ve yeni genellemelere, yasalara, kuramlara ulaşmak için gözünü dört açmalı ve bu uğurda uğraş vermelidir.

TOPLUMBİLİMSEL ARAŞTIRMA

Sosyolojik araştırmaları 3’e ayırmak mümkündür. İlişki kurucu araştırmalar İlişki arayıcı araştırmalar Sayım tipi araştırmalar

İLİŞKİ KURUCU ARAŞTIRMALAR: Sosyolojik araştırmalar genellikle bir varsayımı sınamak amacıyla yapılır. Bu tür araştırmalarda, toplumsal olgular arasındaki nedensellik ilişkileri bir varsayım şeklinde ifade edilmekte ve buradan yola çıkarak varsayımın öngördüğü ilişki gözlem yoluyla sınanmakta ve gerçeklenmesi halinde de bir genellemeye ulaşılmaktadır.

Burada gözden kaçmaması gereken nokta toplumbilimsel araştırmaların amacının bir varsayıma ulaşmak olmadığı, doğrudan bir varsayımdan kalkarak, olgular-nesneler-olaylar arasında varsayımda öngörülen ilişkilerin gözlem ve deney yoluyla gerçeklenmesidir. Yani amaç bir varsayıma ulaşmak değil, varsayımdan hareketle genellemelere ulaşmaktır. Varsayımdan hareketle genellemelere ulaşmak için yapılan araştırmalara İLİŞKİ KURUCU araştırmalar denir.

İLİŞKİ ARAYICI ARAŞTIRMALAR: Toplumsal olaylar arasında gözlenen kimi ilişkilerden hareketle bir varsayıma ulaşmak amacı taşıyan araştırmalara İLİŞKİ ARAYICI araştırmalar denir. İlişki arayıcı araştırmalar bir bakıma ilişki kurucu araştırmaların ön çalışmasıdır. Bir bakıma bilimsel araştırmanın ilk adımıdır.

SAYIM TİPİ ARAŞTIRMA: Olaylar arasında herhangi bir ilişki aramak yada kurmak yerine bir araştırma evreninde belli karakteristiklerin ne sıklıkta ortaya çıktığını ölçen araştırmalara SAYIM TİPİ araştırma denir. Bu nedenle bu tür araştırmalara durum saptayıcı yada envanter araştırmalar da denir. Bu tür araştırmalar olaylar arasında anlamlı ilişkiler kurma ve bir varsayımdan yola çıkarak bilgiler edinme gibi bir kaygı taşımamaktadır.

Sayım tipi araştırmalar, daha ziyade pratik ve yüzeysel bilgiler veren ve bu nedenle de bilimsel yönden fazlaca önem taşımayan araştırmalar olmakla birlikte kimi kez ilişki arayıcı araştırmalar için ipuçları da verebilir. Bu ipuçlarını değerlendirebilen bir araştırmacı olaylar arasındaki ilişkileri görerek varsayımlar oluşturabilir ve bu varsayımları sınayarak genellemelere ulaşabilir.