PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK.

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK

Rehberliğin Tanımı Tan’a göre rehberlik; Bireyin en verimli bir şekilde gelişmesi ve doyum verici uyumlar sağlamasında gerekli olan tercihleri, yorumları, planları yapmasına ve kararları vermesine yarayacak bilgi ve becerileri kazanması ve bu tercih ve yürütmesi için bireye yapılan sistemli ve profesyonel bir yardımdır.

Kuzgun’a göre ‘’Rehberlik, bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru kararlar vererek özünü gerçekleştirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel yardım sürecidir’’

Kepçeoğlu’na göre Rehberlik; Bireyin kendini anlaması, problemlerini çözmesi, kapasitesini geliştirmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için uzman kişilerce bireye yapılan psikolojik yardımlardır.

*Bu yardım sistemli olarak profesyonel düzeyde sunulur.
Rehberlik tanımlarının ortak yönleri *Rehberlik hizmetleri öğrencinin gelişimini ve uyumunu sağlamayı hedefler. *Bu yardım sistemli olarak profesyonel düzeyde sunulur. *Rehberlik bir süreçtir. Aşamalar halinde süreklilik gösterir.

“BİREYİN KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMESİDİR”
rehberliğin amacı *Rehberliğin nihai(son) son amacı; Kişide var olan tüm gizil güçlerin, yeteneklerin, kapasitelerin ortaya çıkarılması, hayata geçirilmesi ve geliştirilmesidir” “BİREYİN KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMESİDİR”

rehberliğin amacı BİREY Kendini tanıma anlama ve kabul etme Ben kimim?
Özelliklerim neler? Kuvvetli ve zayıf yönlerim hangileri? Yeteneklerim? İlgi ve eğilimlerim? İhtiyaç ve problemlerim neler?

Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma
rehberliğin amacı BİREY Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma Çevredeki eğitim ve iş olanakları neler? Ailenin zayıf yönleri neler? Toplumun gerçekleri ve sağladığı fırsatlar neler?

Ben neler yapabilirim? Neler yapmalıyım?
rehberliğin amacı BİREY Ben neler yapabilirim? Neler yapmalıyım? *Bulunduğum ortamda ve bu çevrede sahip olunan yetenekleri nasıl geliştirebilirim? *Çevrenin sunduğu imkanları nasıl değerlendirebilirim? *Sorunlarımı nasıl çözebilirim? *Bulunduğum ortama nasıl uyum sağlayabilirim?

Kendini gerçekleştirebilme
rehberliğin amacı BİREY Nihai amaç Kendini gerçekleştirebilme Kendini gerçekleştirme nedir? Bu amaca ulaşmak için bireye ne tür yardım hizmetler sunulmalıdır?

rehberliğin kapsamı Rehberlik hizmetleri, bireyin her yönüyle tüm olarak gelişmesini ve böylece onun kendisini gerçekleştirmesini amaçlayan psikolojik yardım hizmetlerinin tümünü kapsar.

rehberliğin tarihçesi
Rehberliğin başlangıcına ve gelişmesine ABD öncülük etmiştir, İlk rehberlik çalışmaları 1908’de meslek seçimine yönelik “Boston Meslek Bürosu” nun açılması ile başlamıştır. 1913 yılında ise ilk kez ABD’de eğitim sistemine girmiştir. Ülkemizde 1950’li yıllarda başlamış.(Türk-ABD işbirliği) Prof. Dr. Feriha Baydur ve Prof. Dr. Hasan Tan ilk öncüleri

rehberliğin tarihçesi
eğitim öğretim yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagoji ve Özel Eğitim Bölümlerine “Rehberlik” dersi koyulmuştur. 1955 yılında Ankara Demirlibahçe İlkokulu’nda “Rehberlik Merkezi” açıldı yılında 24 okulda rehberlik uygulamaları başladı. 1983 yılında MEB bağlı “Özel eğitim ve Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü” kurulmuştur.

rehberliğin ülkemizdeki sorunları
* Ön hazırlık yapılmadan uygulamaya geçilmesi * Merkeziyetçi ve otoriter eğitim anlayışı * Çalışanların görev algısının yetersizliği * Yeterli uzman ve fiziksel donanımın olmaması * Yasal düzenlemelerdeki aksaklıklar * Eleman yetiştirme sorunları

rehberliğin gelişimini etkileyen etmenler
Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Etmenler A-Hızlı değişmeler sonucu topluma uyumun güçleşmesi Bilimde ve teknolojide gelişmeler Toplumlar arası kültürel alış-verişin hızlanması İnançlar ve değerlerdeki değişmeler Nüfus artışı ve göçün etkisi Kuşaklararası çatışmalar Suç işleme oranının artması Ruhsal bozukluklar ve hastalıkların artması

B-Aile yapısının ve fonksiyonunun değişmesi Geleneksel aileden çekirdek aileye geçiş Çocuk eğitiminde ailenin rolünü etkileyen çevresel etmenlerin artması Ailenin fonksiyonlarından bazılarının okula kayması Kadının çalışma hayatına katılması

C-Toplumun nitelikli insan gücü ihtiyacının artması Kalkınmada nitelikli insan gücü gereğinin kabul edilmesi Toplumun iş hayatındaki değişmeler Mesleklerin çeşitlenmesi ve meslek seçiminin zorlaşması

Felsefi ve Psikolojik Etmenler A-Toplumun demokratik fikir ve düşüncelerinin gelişmesi Bireye verilen değerin artması Bireylere tanınan seçme özgürlüğü Bireye karar verme gücünün kazandırılması İlerici eğitim anlayışının benimsenmesi

B-Demokrasinin eğitime etkisi. Eşit eğitim hakkı ve toplu öğretime geçiş Öğrenci merkezli eğitim anlayışının gelişmesi Demokrasinin istediği insan özelliklerinin eğitimde kazandırılması için uygun ortam sağlama gereği

C-Psikoloji ve Psikometri alanındaki gelişmeler Bireyin kişilik özelliklerinin ölçülmesi ve tanınması Eğitimde bireyin duygusal yönüne verilen önemin artması Bireyin özellikleri ile öğrenim ve meslek alanları arasındaki ilişkinin kavranması

çağdaş anlayışa göre eğitim ve rehberlik
Çağdaş eğitim anlayışına göre eğitimin temel amacı; bedence, ruhça sağlıklı bir şekilde topluma etkin şekilde uyabilen insanlar yetiştirmektir. Çeşitli görüşlere göre eğitimin iki temel fonksiyonu olmalıdır

bireyi kendisi için yetiştirmek
Bireyi bir meslek sahibi yapmak, Toplumsal uyumunu sağlamak, Kendisini geliştirme olanakları vermek,

bireyi toplum için yetiştirmek
Toplumun düzenini ve sürekliliğini sağlayacak iyi bir vatandaş olarak yetişmesine çalışmak, Toplumun ekonomik yaşamı için nitelikli insan gücünü sağlamak, İş yaşamında esnek, gelişmeye açık, yaratıcı ve verimli olabilecek davranışlar kazanmak,

çağdaş eğitim ortamı nasıl olmalı?
Eğitim ortamı, okulun yapısı ile doğrudan ilişkili olmalı Yönetimde demokratik anlayış; Öğretmenlerin rehberliğe bakış açısı; Okullarda ÖKH (Öğrenci Kişilik Hizmetleri) varlığı

çağdaş örgün eğitimin yapısı
Yönetim Eğitim-öğretim ÖKH Uygun hizmetlerin tümü Gerekli personel araç ve gereçler Zihinsel güçleri geliştirme Amaç Bireyin tümüyle gelişimi Öğrenci Kişilik Hizmetleri(ÖKH): Çağdaş eğitim anlayışının örgün eğitim faaliyetleri içerisine katmayı zorunlu gördüğü profesyonel hizmetlerdir.

Sosyal Yardım Hizmetleri Sosyal ve Kültürel Hizmetler
Öğrenci Kişilik Hizmetlerinin Kapsamı Öğrenci Kişilik Hizmetleri ÖKH Sağlık Hizmetleri Sosyal Yardım Hizmetleri Rehberlik Hizmetleri Sosyal ve Kültürel Hizmetler

öğrenci kişilik hizmetleri
Sağlık hizmetleri *Sağlıkla ilgili önlemler alma, *Sağlık eğitimi verme, *Sağlık kontrolleri ve taramalar yapma, *Tedavi hizmetleri verme

Sosyal yardım hizmetleri *Parasal yardım hizmeti (Burs, kredi vb,) *Ek görev iş bulma (part-time iş), *Barınma hizmetleri (Yurt, pansiyon vb, *Beslenme hizmetleri (Yemekhane, kantin vb,) *Ulaşım hizmetleri,

Rehberlik hizmetleri *Psikolojik danışma hizmeti, *Oryantasyon hizmeti, *Bireyi tanıma hizmeti, *Bilgi toplama ve yayma hizmeti, *Yöneltme ve yerleştirme hizmeti, *İzleme ve değerlendirme hizmeti,

1-Psikolojik Danışma Hizmeti Psikolojik danışma “Bireyin karar verme ve problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan psikolojik yardım ilişkisidir.” Yardımı alan kişiye “danışan”, yardımı verene de “psikolojik danışman” denir.

2-Oryantasyon Hizmeti Okula yeni başlayan öğrencilere, eğitim yılı başında, okulu, kurallarını, işleyişini tanıtmak, okul ve çevrede ihtiyaçlarını nasıl karşılayacakları hakkında bilgi vermek ve böylece yeni girdikleri ortama kısa sürede alışmalarına yardımcı olmak üzere yapılan çalışmalardır.

3-Bireyi Tanıma Hizmeti Bireyi tanımaya dönük hizmetlerdir. Bireyi tanıma amaçlı kullanılan yöntem ve tekniklerin sonucu Toplu Dosya ya kaydedilir.

4-Bilgiyi Toplama ve Yayma Hizmeti Üst öğrenim kurumları hakkında, okulun programı hakkında ve meslekler hakkında elde edilen bilgilerin öğrencilere, velilere sunumudur.

5-Yöneltme ve Yerleştirme Hizmeti Bireyin kendine uygun bir mesleğe, programa ya da üst öğrenim kurumuna yerleşmesi için yapılan hizmetlerdir.

6-İzleme ve Değerlendirme Hizmeti Yardım alan öğrencilerin izlenmesi, yöneltme ve yerleştirme sonucunun izlenmesi hizmetleridir. Mezunları izleme araştırması, yapılan etkinliklerin değerlendirilmesi vb.

7-Müşavirlik (Konsiltasyon) Hizmeti Okuldaki rehberlik uzmanın, öğretmen ve yöneticilerin ortak bir rehberlik anlayışı kazanmaları, bu alanlardaki bilgi ve becerilerini artırmaları için onlara yardımcı olmasıdır

Sosyal ve kültürel hizmetler *Boş zaman eğitimi verme *Boş zamanları değerlendirme olanağı hazırlama *İlgilere göre çeşitli etkinlikleri planlama ve yürütme (spor, sanat ve kültür vb alanlarda)

rehberliğin ilkeleri Rehberliğin temelinde, insan hak ve sorumlulukları ile yakından ilgili demokratik ve insancıl bir anlayış vardır. (Özerklik) Rehberlik anlayışı, her türlü çalışması ile öğrenciyi merkeze alan bir eğitim sistemi öngörür. (Öğrenci merkezli eğitim) Rehberlik yardımı, öğrencilerin kendi kişiliklerini daha iyi anlamaları ve problemlerini çözmede kendilerini yeterli duruma getirmeleri esasına dayanmalıdır. (Bireyin gücü)

rehberliğin ilkeleri Rehberlik hizmetleri öğrencinin her yönüyle gelişmesi ve kendini gerçekleştirmesine yardım etmelidir. (Kendini gerçekleştirme) Rehberlik uygulamalarında öğrenci ile ilgili herkesin ortak bir anlayış ve işbirliği içerisinde çalışması gerekir. (Takım çalışması) Rehberlik uygulamaları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına uygun alanlarda yoğunlaştırılmalıdır. (Esnek Uygulama) Uygun bir okul rehberlik programı, çevre koşulları ve özellikleri ile öğrenci nitelikleri ve ihtiyaçlarının düzenli ve sistemli olarak değerlendirilmesi temeline dayanmalıdır. (İhtiyaca dayalı program)

rehberliğin ilkeleri Okulda etkili bir öğretim programı, etkili bir rehberlik programını gerektirir. (Öğretimle bütünleşme) Rehberlik hizmetlerinde bireye saygı, gizlilik ve gönüllük esastır. (Bireye özgü)

rehberliğin ilkeleri Rehberlik hizmetleri planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır. (Sistemli) Rehberlik hizmetlerinde süreklilik ve gönüllülük ve psikolojik danışma ilişkilerinde gizlilik esastır. (Etik ilkeler) Rehberlik hizmetleri çok yönlü ilişkiler sistemi içerisinde yürütülmelidir. (Çevre desteği)

rehberlik hizmetleri ile ilgili iki görüş
“Uzman Merkezli Rehberlik Programı” Rehberlik hizmetlerinin, uzman kişilerin öğrencilerle bireysel ve yüz yüze görüşerek gerçekleşmesini savunan görüştür. “Öğretmen Merkezli Rehberlik Programı” Rehberlik uzmanının öğretmenlere müşavirlik hizmeti vermek suretiyle bu hizmetin öğretmenler tarafından yürütülmesini savunun görüştür.

Eğitim’de rehberlik hizmetleri
Eğitim sürecinin her kademesinde öğrenciler rehberlik hizmetlerinden faydalanırlar. Gelişim sürekli olduğuna göre rehberlik hizmetleri de süreklilik arz eder. Eğitsel, mesleki ve kişisel rehberlik alanındaki hedefler, etkinlikler bütün bu süreci kapsayacak şekilde belirlenmelidir.

Gelişim ihtiyaçları ve rehberlik hizmetleri
Rehberlik hizmetleri gelişimi kolaylaştırmalıdır. Farklı eğitim düzeylerinde bulunan öğrencilerin, rehberlik hizmetleri açısından iki grup temel ihtiyaçları söz konusudur.

1-Yaşamın her döneminde geçerli olan ve sürekli doyurulması gereken temel ihtiyaçlar, (MASLOW) -Fizyolojik-bedensel ihtiyaçlar (hava,su,besin,uyku vb) -Güvenlik ihtiyacı (kendini güven içinde hissetme, tehlikelerden korunma) -Sosyal ihtiyaçlar (Sevme, sevilme, ait olma, bağlılık, kimlik duygusu kazanma vb.) -Saygınlık ihtiyacı (Başarı, tanınma, özsaygı, kendine değer verme, statü sahibi olma vb) -Kendini gerçekleştirme ihtiyacı (Kişinin tüm potansiyelini kullanabilmesi, yeteneklerini geliştirebilmesi vb)

2-Gelişimsel ihtiyaçlar; Gelişimin her döneminde, o yaş diliminde karşılanması beklenen döneme özgü ihtiyaçlardır. Bunlar Havinghurst tarafından gelişimin ödevleri olarak adlandırılmaktadır. Öğretmenlerin tüm süreçler içerisinde bireylerin gelişim ödevlerini bilerek, rehberlik hizmetlerini bu anlayışa göre sürdürmeleri gereklidir. Gelişim Dönemleri 06-15 yaş: İlköğretim dönemi 15-18 yaş: Ortaöğretim dönemi

İlköğretim II. Dönemdeki Çocukların Gelişim Görevleri: -Bu dönemin başlarında gelişme hızı oldukça yavaştır. -Fiziksel olarak gözlenen durgunluk, psikolojik olarak huysuzluk ve ters davranışların, gerginliğin yoğun olarak yaşandığı bir dönemdir. ”Olumsuz dönem” olarak nitelendirilir. -Bu çağın sonuna doğru gelişim hızlanır.

Bu çağda beklenen gelişim görevleri şunlardır: 1-Sosyal davranışların gelişmeye devam etmesine bağlı olarak her iki cinsteki yaşıtları ile yeni ve daha olgun ilişkiler kurmayı başarma. 2-Akranlarca önem verilen etkinliklerde beceri kazanma. 3-Bedene iyi bakım alışkanlıklarını kazanma ve beden fonksiyonlarına karşı, sağlıklı tutum geliştirme 4-Cinsel ilgilerini gizli tutmayı ve denetlemeyi öğrenme

5-Toplumdaki cinsel kimlik rollerine uygun olarak kadın yada erkek sosyal rolünü benimseme 6-Kendi değer sistemi içinde “doğru” “yanlış” kavramlarını geliştirme ve kendine özgü bir değerler sistemini araştırma 7-Soyut düşünme yeteneğini geliştirme, genel ilkeleri soyut durumlara uygulayabilme 8-Gelecekteki yaşamına yönelik düşünme; bir mesleğe yönelip hazırlanmaya başlama

9-Fiziksel ve sosyal çevreye çeşitli biçimlerde uyum yollarını öğrenme 10-Dilin yazılı sembollerini kullanmada beceri kazanma 11-Arkadaşlık, evlilik, aile kurma gibi sosyal görevler üzerine düşünme ve hazırlanmaya başlama 12-Akranlar grubunun standartlarını benimseme, kendi cinsinden olan yaşıtları ile özdeşleşme

Gelişimsel rehberlik programlarında konular:
1-Okulu ve çevreyi tanıma, 2-Kendini ve davranışlarını anlama, 3-Karar verme ve problem çözme, 4-Kişilerarası ilişkiler ve iletişim becerileri kazanma, 5-Okul başarısını arttırıcı beceriler kazanma, 6-Mesleklerin farkında olma ve eğitsel plan yapma, 7-Toplumsal katılım *Gelişimsel rehberlik, okuldaki eğitimsel süreçlerin tamamlayıcı bir parçasıdır.

Özlü söz Bir insanın tecrübesini başından ne geçtiği değil, başından geçenlerden nasıl yararlandığı gösterir Aldous Huxley HATA YAPTIĞINDA ÜÇ ŞEYİ UYGULA; KABUL ET,DERS AL,TEKRARLAMA!

Rehberlik türleri 1-BİREY SAYISINA GÖRE REHBERLİK
Birey sayısına göre rehberlik “Bireysel rehberlik” ve”Grup Rehberliği” olarak iki şekilde belirtilebilir. Bireysel rehberlik; öğrencilerin sorunlarına yardımın yanısıra, onların kişilik ve sosyal gelişimlerine, olgunlaşmalarına destek olmayı ve bu amaca yönelik düzenlenmiş bireysel ve grup etkinliklerini içerir. Grup rehberliği ise; rehberlik veya psikolojik danışma hizmetinin bir seferde birey veya gruba verilmesidir.Özellikle bilgi verme özelliğindeki rehberlik hizmetleri grup rehberliği etkinlikleri şeklinde uygulanmaktadır.

Rehberlik türleri 2-TEMEL İŞLEVİNE GÖRE REHBERLİK
Uyum sağlayıcı rehberlik; Eğitim kurumlarında uyum problemi yaşayan öğrencilerin uyumsuzluk nedenlerini oryaya çıkarıp psikolojik durumu düzelterek, ortama uyum sağlamalarına yardımcı olacak rehberlik etkinlikleridir. Yöneltici rehberlik; Öğrencilerin bireysel farklılıkları ve yeteneklerinden hareketle, bu farklılıklara göre geliştirmeyi ve yönlendirmeyi gerçekleştiren rehberlik anlayışıdır. Her birey ve her öğrenci için yapılması gereken rehberlik işlevidir. Özellikle bireyin gelecekte mutlu, doyumlu olabilecekleri uygun alanlara yönlendirilmelerinde zamanında yardım edilmesi oldukça önemlidir.

Rehberlik türleri Ayarlayıcı rehberlik; Bu rehberlik işlevi daha çok gençlerin ilgilerine, yeteneklerine ve gereksinimlerine uygun eğitim faaliyetlerinin hazırlanmasında görev alan yetkililere, gerekli açılımları ve bilgilendirmeleri sağlayan bir yapıdır. Geliştirici rehberlik; Bireyin en iyi şekilde gelişimini sağlayabilecek yaklaşımların düşünce ve davranışların eğitim kurumlarında yerleşmesini sağlamak ve gelişmeleri engelleyen faktörleri ortadan kaldırmak için yapılan tüm etkinlik ve çabalar rehberliğin geliştirici işlevi olarak görülmektedir.

Rehberlik türleri Önleyici rehberlik; Özellikle bazı olumsuz durumları ortaya çıkmadan ve bu durumların birey üzerinde yaratacağı olumsuz sonuçlar görülmeden önlenmesi için yapılan rehberlik çalışmalarıdır.(Örneğin kalabalık sınıflarda kolaylıkla ortaya çıkabilecek sınıf disiplinin sağlama zorluğu, sınıfta demokratik bir ortam oluşturulması ile aşılabilir) Tamamlayıcı rehberlik; Okullarda yürütülen eğitim-öğretim etkinliklerinin, yeterli düzeyde verimli olabilmesi ve amaçlarına ulaşabilmesi rehberlik hizmetleri ile birlikte gerçekleştirilmesi gerekir.

Rehberlik türleri Kriz dönemlerinde rehberlik; Doğal afetler, kayıplar ve ani gelişen olaylar karşısında öğrenciye yönelik bireysel yada grup olarak verilen rehberlik hizmeti.

Rehberlik türleri 3-PPOBLEM ALANLARINA GÖRE
Eğitsel rehberlik; Eğitim sürecindeki birey yada bireylere, eğitsel yaşamı ile ilgili bütün sorunlarına yönelik olarak sunulan tüm yardım etkinliklerine eğitsel rehberlik denir. Bu yardım etkinlikleri, öğrencinin bir okul seçmesi ve bu okula girebilmesi, girdiği okuldaki alanlardan ve seçmeli derslerden kendine yararlı alanları seçebilmesi için okulu tanıma, derslerinde başarıyı sağlayabilmesi için gerekli çalışma alışkanlıklarını, verimli öğrenme yollarını kazanması, öğrenme ve okuma güçlüklerinin giderilmesi, üstün yetenekli veya özel eğitime gereksinim duyan yavaş öğrenen bireylerin, zamanında farkına varılıp, gereksinimlerine uygun eğitim programlarına yöneltilmeleri gibi etkinlikleri kapsar.

Rehberlik türleri Eğitsel rehberlik, bütün okul düzeyinde yapılması gereken bir hizmet olduğu gibi yalnızca öğrenciye yönelik değil, aynı zamanda öğrenci velilerine yönelikte gerçekleştirilir. Mesleki rehberlik; Bireyin farklı meslekleri tanımaları, kendi bireysel özelliklerine uygun meslekleri seçmeleri, seçtikleri bu mesleklere hazırlanmaları ve mesleki yönden gelişebilmeleri için kendilerine yapılan yardım hizmetleridir.

Rehberlik türleri Mesleki rehberlikte;
1-Bireyi tanımak, onun yetenek ve ilgilerini belirlemek, 2-Meslekleri inceleyip, tüm özellikleri ile tanımak, 3-Bu bilgiler ışığında, bireyi kendi özelliklerine uygun bir mesleğe yöneltebilmek için, kendi nitelikleri ile mesleklerin gerektirdiği özellikler arasında bağlantı kurarak uygun mesleklere yöneltmek ve meslekler arasında seçim yapma fırsatını yine bireylere vermek temel amaç olmalıdır.

Rehberlik türleri Kişisel rehberlik; Eğitim süreci içerisinde öğrencilerin “kişisel-sosyal” gelişim ihtiyaçlarını karşılamak, böylece onların kişisel gelişim ve uyumlarına yardımcı olmak amacıyla sunulan rehberlik hizmetlerine “KİŞİSEL REHBERLİK” denir.

Rehberlik türleri 4-HİZMET ALANLARINA GÖRE REHBERLİK
Günümüzde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri öncelikli olarak eğitim kurumlarında sunulsa da , rehberlik kavramına ve uygulamalarına ilişkin gelişmeler diğer hizmet alanlarında da bu hizmetten yararlanma gereksinimini doğurmuştur. 1-Eğitim alanında psikolojik danışmanlık ve rehberlik, 2-Sağlık alanında psikolojik danışmanlık ve rehberlik 3-Sosyal yardım alanında psikolojik danışmanlık ve rehberlik 4-Endüstride psikolojik danışmanlık ve rehberlik

Rehberlik türleri 5-OKUL TÜRLERİNE GÖRE REHBERLİK
1-Okulöncesi dönmemde psikolojik danışmanlık ve rehberlik, 2-İlkokul dönmemde psikolojik danışmanlık ve rehberlik 3-Ortaokul dönmemde psikolojik danışmanlık ve rehberlik 4-Ortaöğretim dönmemde psikolojik danışmanlık ve rehberlik 5-Yükseköğretim dönmemde psikolojik danışmanlık ve rehberlik

Kişisel rehberlik Gelişimsel rehberlik anlayışına göre kişinin gelişimi sürekli ve bir bütündür. Ancak uzmanlar inceleme kolaylığı açısından genel nitelikleri esas alarak bu gelişimi eğitsel, mesleki ve kişisel gelişim alanlarına yönelik rehberlik hizmetleri olarak sınıflandırmaktadırlar. Kişisel-sosyal gelişim alanında çocuğun temel ihtiyacı YAŞAMAYI ÖĞRENMEKTİR. Yapılacak rehberlik hizmetleri de bunu desteklemek zorundadır.

Kişisel rehberlik Gelişimsel rehberlik anlayışı öğrencinin büyüme ve gelişme süreci içerisinde -kişisel, sosyal -eğitsel -mesleki Gelişim alanlarında temel ihtiyaçlarını karşılama ve bu alanlarda döneme özgü gelişim görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmede gerekli olan yeterlilikleri kazandırmayı hedeflemektedir.

Kişisel rehberliğin kapsamı ve niteliği
Kişisel rehberlik, öğrencinin kendini tanıması, anlaması, üstün ve sınırlı yönleri ile kendini kabul etmesi ve geliştirmesi; kendisine güvenen, kişilerarası ilişkilerde becerikli, kişisel ve sosyal yönden dengeli ve uyumlu birey olarak yetişmesine yardım hizmetlerini kapsar. Birey gözlenirken, sürekli gelişim halinde olduğu, döneme özgü görülen davranışların ileride değişebileceği ayrıca, bireyin gelişimi kendi imkanları ve bulunduğu çevre koşulları içerisinde ele alınmalıdır.

Kişisel rehberliğin bireydeki Duygusal zekanın gelişiminde önemli katkıları olduğu vurgulanmakta, özbilinç, duyguları idare edebilme, motivasyon, empati kurma, ilişkileri yürütebilme gibi becerileri kapsadığı bilinmektedir.

İnsancıl(Hümanistik) eğitim ilkeleri şunlardır: 1-İnsanın tek temel güdüsü “kendini gerçekleştirme” ihtiyacından kaynaklanır 2-Davranış bozuklukları, güvensizliğin ve engellemenin sonucudur. 3-İnsan hem reaktif, hem de aktif bir canlıdır. 4-İnsan davranışlarını onun öznel gerçeği tayin eder.(Bireyin içten ve dıştan gelen uyarıcılara yüklediği anlam ve verdiği tepkidir. Her insan farklı anlam yükler ve tepki verebilir)

5-İnsan davranışını tayin eden en önemli gerçek onun kendini algılayış biçimidir.(Dış dünyadaki nesnel gerçeklere yüklenen anlam, kişinin kendi ihtiyaç ve beklentilerine göre biçimlenir) 6-İnsan davranışlarını değiştirmek için önce onun öznel gerçeğini değiştirmek gerekir.

İnsancıl eğitim ve öğretmen nasıl olmalıdır? Rogers’a göre bilişsel becerilerle, duyuşsal beceriler eş zamanlı geliştirilmelidir. -Her bireyde doğal olarak öğrenme isteği vardır. -Öğrenme anlam yüklü olmalıdır. -Öğrenme özgür ortamlarda gerçekleştirilmeli -Öğrenme öğrenci merkezli olmalı, öğrenci tarafından başlatılmalı, -Öğrenme bireyin uyum sağlamasına yardımcı olmalı Öğretmen öğrenci ilişkilerinde saygı, içtenlik, dürüstlük, empatik anlayış esas olmalı. (Yeşilyaprak:103)

eğitsel rehberlik Öğrencinin, devam ettiği öğrenim dalında başarılı olabilmesi için yapılan yardımlara eğitsel rehberlik denir. Eğitsel rehberlik hizmetleri olarak yapılması gereken etkinlikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: 1- Öğrencilerin mevcut bilgi seviyelerini ölçüp, öğretime bu seviye göz önünde bulundurularak başlanması amacı ile ders yılı başında seviye tespit sınavı yapılarak öğrencileri çeşitli seviye gruplarına ayırmak 2- Öğrencinin ilgi ve yeteneklerini, çeşitli ölçme teknikleri ile belirleyip, kendilerine uygun bir hedef oluşturmalarına yardımcı olmak

eğitsel rehberlik 3- Belirlenen hedefe ulaşmak için verimli ders çalışma teknik ve alışkanlıkları konusunda bilgilendirmek , örneğin; Ders çalışılacak ortamın özellikleri, Planlı ve programlı çalışmak, Dikkati derse yoğunlaştırmak, Not tutma, özet çıkarma gibi alışkanlıklar edinmek, Kaynaklardan yararlanmak, Özellikle uzun konularda bütün-parça-bütün yöntemini kullanmak, Okuma hızını artırma çalışmaları yapmak, Gerektiği kadar tekrar yapmak, Temel bilgi eksikliğini gidermek, gibi konularda yardımcı olmak

eğitsel rehberlik 4- Sınavlardaki başarıları takip edilerek başarı düşmesi gösteren öğrencilerle özel olarak ilgilenilerek, başarısızlık sebeplerini araştırmak ve giderilmesine yardımcı olmak 5- Öğrencilerin genel olarak başarısızlık sebeplerini belirlemek amacı ile çeşitli anket araştırmaları yapmak, belirlenen sebeplerin giderilmesi için bilimsel çözüm yolları uygulamak, gerektiğinde veliler ile iletişim kurmak

eğitsel rehberlik 6- Üstün yetenekli öğrencileri tespit etmek, yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olmak 7- Olağan öğretmenler toplantılarına katılarak, öğrencilerin başarıları ile ilgili bilgi vermek, ölçme ve değerlendirme sonuçlarını yorumlayarak gerekli açıklamaları yapmak

mesleki rehberlik Mesleki Rehberlik
Öğrencilerinin en fazla yardıma gereksinim duydukları konuların başında kendi ilgi ve yeteneklerine uygun mesleği seçme, üniversiteleri tanıma, doğru tercih sıralaması yapma gelmektedir. İşte, öğrencilerin mesleklere ve meslek seçimlerine ait sorunlarını ele alan rehberlik etkinlikleri, mesleki rehberlik adını almaktadır. Mesleki rehberlik etkinlikleri şu şekilde sıralanabilir:

mesleki rehberlik 1- Öğrencinin; Fiziki özelliklerinin,
Kişisel özelliklerinin, Akademik özelliklerinin, Sosyo-ekonomik özelliklerinin, İlgi ve yeteneklerinin belirlenmesi

mesleki rehberlik 2- Mesleklerin; İş bulma olanakları, Çalışma ortamı,
Öğrencinin ilgi ve yeteneklerine uygun olup olmadığı, Ekonomik koşulları, İşin avantaj ve dezavantajları, İşte ilerleme, yaratıcılık, tekdüzelik veya değişiklik, yetenekleri kullanma gibi özelliklere uyup uymadığı, gibi niteliklerin araştırılması, öğrencilere tanıtılması

mesleki rehberlik 3- Çevredeki meslek mensuplarının, zaman zaman öğrencilere meslekleriyle ilgili tanıtıcı bilgi vermeleri için ortam hazırlanması 4- Üniversitelerin; -Eğitim-öğretim olanakları, -Beslenme, barınma, ulaşım vb. olanakları, -Ailenin ekonomik durumuna uygun olup olmadığı, gibi özelliklerinin araştırılması ve öğrencilere tanıtılması

mesleki rehberlik 5- Öğrencilerin, dershanedeki öğrenimleri süresince katıldıkları tüm sınav sonuçlarının, sayısal ve sözel olarak ÖSYM değerlendirme sistemine göre değerlendirilip ortalama puanlarının hesaplanması, bir cetvel haline getirilerek, tercih sırasında öğrencinin durumu ile tercihleri arasında uyum sağlamasına yardımda bulunulması 6- Öğretim yılı içerisinde veli toplantıları yaparak, öğrencilerin, başarıları için gerekli olan ve velileri tarafından bilinmesinde yarar görülen özelliklerinin velilere iletilmesi, velilerden de öğrencilerin öğretmenler tarafından belirlenemeyen özellikleri varsa bunların öğrenilip öğrencilere daha yararlı olunması, ayrıca gençlerin eğitimi ile ilgili önemli uyarılarda bulunulması

mesleki rehberlik 7- Meslek seçiminde aile veya yakın çevre tarafından uygulanan baskı unsurunun ve yanlış yönlendirmelerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için çalışmalar yapılması 8- Öğretim yılı içerisinde sınav sistemleri, üniversite tanıtımı, mesleklerin tanıtımı, genel tavsiyeler vb. konuları kapsayan rehber kitapçıklar hazırlanarak, öğrencilerin yararlanmasının sağlanması

mesleki rehberlik 9- Rehberlik servisinde kurulacak kitaplıkta, öğrencilerin ödevlerini yapabilecekleri, üniversite ile ilgili her türlü sorularına yanıt bulabilecekleri, gençlik sorunları ve eğitimi ile ilgili konuları kapsayan kaynakların bulundurulması 10- Her öğretmenin, Rehberlik Servisi görevlilerince motive edilerek, birer rehber öğretmen gibi öğrencileri tanıyıp yönlendirmelerinin sağlanması

Eğitim-Öğretim Kurumlarında Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu Madde 45-Her eğitim-öğretim kurumunda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin planlanması, eş güdümün ve kurum içindeki iş birliğinin sağlanması amacıyla rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu oluşturulur. Bu komisyon, ders yılında birinci ve ikinci dönemin başladığı ilk ay ile ders yılının tamamlandığı son ay içerisinde olmak üzere, yılda en az üç defa toplanır. Ayrıca ders yılı içinde gerektiğinde okul müdürünün uygun gördüğü tarihlerde de toplanabilir. Rehberlik ve psikolojik danışma servisindeki psikolojik danışmanlar bu komisyonun sürekli üyesidir. Diğer üyeler her ders yılı başında öğretmenler kurulunda yeniden belirlenir.

Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu okul müdürünün başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşturulur: Müdür yardımcıları b) Rehberlik ve psikolojik danışma servisi psikolojik danışmanları c) Sınıf rehber öğretmenlerinden her sınıf seviyesinden seçilecek en az birer temsilci d) Disiplin kurulundan bir temsilci e) Okul-aile birliği ve okul koruma derneğinden birer temsilci f) Okul öğrenci temsilcisi

Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunun görevleri : Rehberlik ve psikolojik danışma servisince hazırlanan yıllık program ve yürütme plânını inceler, bu konudaki görüşlerini bildirir. Uygulanması için gerekli önlemleri karara bağlar. b) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesi sırasında hizmetlere ilişkin çalışmaları ve ortaya çıkan sorunları İnceler, değerlendirir ve bunların çözümüne ilişkin önlemleri belirler. c) Eğitim ortamında; öğrenciler, aileler, yöneticiler, öğretmenler ve psikolojik danışmanlar arasında sağlıklı ve uyumlu ilişkiler kurulabilmesi için gerekli önlemleri görüşür ve yapılacak çalışmaları belirler.

d) Yönlendirmeye ilişkin eğitsel ve meslekî rehberlik çalışmalarında ve öğrencileri yönlendirmede, okuldaki eğitim-öğretim etkinlikleri ile eğitsel etkinliklerden karşılıklı olarak yararlanılabilmesi için gerekli önlemleri ve çalışmaları belirler. e) Yapılacak çalışmalarda birey, aile, ilgili kurum-kuruluşlara yönelik iletişim ve iş birliğine ilişkin önlemleri belirler. Psikolojik danışmanı bulunmayan eğitim-öğretim kurumlarında gerektiğinde rehberlik ve araştırma merkezinden bir uzmanın bu komisyona katılması sağlanır.

Okul müdürünün görevleri: a) Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için, hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlar, kullanılacak araç ve gereci sağlar. b) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunu kurar, bu komisyona başkanlık eder. c) Okulun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili yıllık program ve yürütme plânının hazırlanmasını sağlar ve uygulanmasını izler. d) Okulun psikolojik danışman ihtiyacını, öğrenci sayısını ve bu sayıdaki artışı dikkate alarak belirler ve bulunduğu il veya ilçe millî eğitim müdürlüğünün ilgili bölümüne bildirir.

e) Okulda birden fazla psikolojik danışman varsa birini koordinatör olarak görevlendirir. f) Rehberlik ve psikolojik danışma servisinde birden fazla psikolojik danışman olması hâlinde; program, plânlama, araştırma gibi birlikte yapılması gereken görevler dışında, hizmetlerin yürütülmesinde öğrenci sayıları, sınıflar, meslekî formasyon ve özel beceriler gibi ölçütlere göre gerektiğinde psikolojik danışmanlar arasında iş bölümü yapar. Ancak bu iş bölümünün dengeli olmasına ve hizmetlerin gerektirdiği eş güdüm ve bütünlüğü zedelememesine dikkat eder.

g) Rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yaparak okuldaki Öğretmenleri her sınıfa bir sınıf rehber öğretmeni olmak üzere görevlendirir. Zorunlu olmadıkça sınıf rehber öğretmenlerini sınıftaki öğrencilerin mezuniyetine kadar değiştirmez ve sınıf rehber Öğretmenlerini bir zorunluluk bulunmadıkça yönelim işlerinde görevlendirmez. h) Okuldaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin ve bu konudaki programın verimli ve düzenli bir biçimde yürütülmesi için psikolojik danışman, sınıf rehber öğretmenleri, öğrenciler ve veliler arasında eş güdümü sağlamak İçin gerekli özeni gösterir.

ı) Öğrencileri yönlendirme çalışmalarında rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi elemanları, öğrenciler, veliler, sınıf rehber öğretmenleri, branş öğretmenleri ve diğer yöneticiler arasında iş birliği ve organizasyon ile değerlendirme sonuçlarının bir bütünlük içinde kayıtlarının tutulmasını sağlar. Başka eğitim-öğretim kurumlarından gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını, geldikleri eğitim kurumlarından ister ve rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletir. j) Rehberlik ve psikolojik danışma servisince hazırlanan program ile yürütme plânının birer örneğini ders yılının başladığı ilk ay içerisinde, yıl sonu çalışma raporunun bir örneğini ise ders yılının tamamlandığı ay içerisinde bağlı bulunduğu rehberlik ve araştırma merkezine gönderir.

Okul müdür yardımcılarının görevleri: Sorumlu olduğu sınıflardaki öğrencilere ilişkin sorunları ve bu öğrencilerle ilgili gerekli bilgi ve belgeleri rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletir. b) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına katılır. c) Okul müdürünün vereceği rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili diğer görevleri yapar.

Koordinatör Psikolojik Danışmanın Görevleri a) Rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile okul yönetimi arasındaki koordinasyonu sağlar. b) Rehberlik ve psikolojik danışma servisinin hazırladığı okulun rehberlik programlarını ve çalışma raporlarını onaylanmak ve birer örneğini rehberlik ve araştırma merkezine gönderilmek üzere okul müdürüne iletir. c) Uygulanan rehberlik programlan, gerçekleştirilen ve yapılacak olan rehberlik etkinliklerine ilişkin olarak öğretmenler kuruluna bilgi verir. d) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri etkinliklerine servis elemanı olarak fiilen katılır.

Psikoljik Danışmanın Görevleri: a) İl çerçeve programını temel alarak okulunun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin İhtiyaçlarına göre hazırlar. b) Rehberlik programının ilgili kısmının uygulanmasında sınıf öğretmenlerine rehberlik eder. c) Okulunun tür ve özelliklerine göre gerekli eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini plânlar, programlaştırarak uygular veya uygulanmasına rehberlik eder. d) Bireysel rehberlik hizmetlerini alanın ilke ve standartlarına uygun biçimde yürütür.

e) Eğitsel, meslekî ve bireysel rehberlik çalışmaları için öğrencilere yönelik olarak bireyi tanıma etkinliklerini yürütür. f) Bireysel rehberlik hizmetleri kapsamında formasyonu uygunsa psikolojik danışma yapar. g) Sınıflarda yürütülen eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerinden, uygulanması rehberlik ve psikolojik danışma alanında Özel bilgi ve beceri gerektirenleri uygular. h) Okul içinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili konularda araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanılmasını sağlar.

ı) Öğrencinin mezun olacağı dönemde, okuldaki tüm eğitim ve öğretim sürecindeki gelişimini, yönlendirilmesi açısından önemli özelliklerini ve bu konudaki önerilerini içeren bir değerlendirme raporunu sınıf rehber öğretmeni, veli, öğrenci ve okul yönetiminin iş birliğiyle hazırlar. Bu raporun aslını öğrenci gelişim dosyasına koyar, bir Örneğini de Öğrenciye veya velisine verir. i) Eğitim-öğretim kurumundaki seçmeli derslerin konulmasında çevre koşullan, okulun olanakları, öğretmen sayısı ve branşı da gözetilerek yeni seçmeli derslere ilişkin araştırma yapar, bu derslerin zümre öğretmenlerince gerçekleştirilecek program çalışmalarında alanı ile ilgili görüşlerini bildirir.

j) Okulda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa veya kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere ve ailelerine gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini rehberlik ve araştırma merkezinin iş birliğiyle verir. k) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin öğrenci gelişim dosyalarını ve diğer gerekli kayıtlan tutar, ilgili yazışmaları hazırlar ve İstenen raporları düzenler. l) Okula bir alt Öğrenim kademesinden veya nakil yoluyla gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını inceler, sınıf rehber öğretmeniyle iş birliği içinde değerlendirir.

m)Gerekliğinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanılacak ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlama ve geliştirme çalışmalarına katılır. n) Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kollara yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf rehber öğretmenine bilgi verir ve iş birliği yapar. o) Ailelere, öğrencilere, sınıf rehber öğretmenlerine ve gerektiğinde diğer okul personeline yönelik hizmet alanına uygun toplantı, konferans ve panel gibi etkinlikler düzenler.

p) Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin komisyonlara ve toplantılara katılır, gerekli bilgileri verir, görüşlerini belirtir. r) Orta öğretim kurumlarında Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Ödül ve Disiplin Yönetmeliğinin ilgili maddesinde belirtilen görevi yapar. s) Ders yılı sonunda bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirir, sonuçlarını ve gerekli bilgileri içeren bir rapor hazırlar.

Sınıf Rehber Öğretmeninin Görevleri Okulun rehberlik ve psikolojik danışma programı çerçevesinde sınıfın yıllık çalışmalarını plânlar ve bu plânlamanın bir örneğini rehberlik ve psikolojik danışma servisine verir. b) Rehberlik için ayrılan sürede sınıfa girer. Sınıf rehberlik çalışmaları kapsamında eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin organizasyonu ve rehberliğinde yürütür. c) Sınıfındaki öğrencilerin öğrenci gelişim dosyalarının tutulmasında, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisiyle iş birliği yapar.

d) Sınıfa yeni gelen Öğrencilerin gelişim dosyalarını rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile iş birliği içinde inceler, değerlendirir. e) Çalışmalarda öğrenci hakkında topladığı bilgilerden özel ve kişisel olanların gizliliğini korur. f) Sınıfıyla ilgili çalışmalarını, ihtiyaç ve önerilerini belirten bir raporu ders yılı sonunda ilk hafta içinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisine iletir.

g) Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kollara yöneltilmeleri konusunda psikolojik danışmanla iş birliği yapar. h) Okul müdürünün vereceği, hizmetle ilgili diğer görevleri yapar. İlköğretimde 1'inci sınıftan 4.cü sınıfa kadar olan sınıfları okutan öğretmenler de bu görevleri kendi sınıflarında; üst sınıflardaki sınıf rehber öğretmenleri gibi, öğrencilerinin yaş, gelişim, eğitim durumları, bireysel özellikleri ve gereksinimleri doğrultusunda, rehberlik ve psikolojik danışma servisinin eş güdümünde yürütürler.

Diğer Öğretmeninin Görevleri Sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan öğretmenler de gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin plânlama ve eş güdümüyle çalışmalara yardımcı olurlar. Okul Müdürünün vereceği, rehberlikle ilgili görevleri yerine getirirler.

OKULDA PSİKOLOJİK DANIŞMA
GÖRÜŞME-MÜLAKAT Öğrenci tanıma tekniklerinin en yaygın olanlarından biridir. Görüşme, ya problemli kişi ile ya da onun bir yakını ile, bu konuda deneyimi olan bir yetişkinin amaçlı, planlı, hazırlıklı bir şekilde görüşüp konuşmasıdır. 1- Bilgi toplama veya bilgi verme, 2- Teşhis ve tedavi amacıyla yapılır.

İYİ BİR GÖRÜŞMECİNİN ÖZELLİKLERİ: 1- Görüşmeci kişilik sahibi ve sıcak kanlı olmalıdır. 2- Görüşme yaptığı kişiye karşı saygılı ve güven verici olmalıdır. 3- Aceleci ve telaşlı olmamalıdır. 4- Anlayış ve sezgi gücüne sahip olmalıdır. 5- Sabırlı ve bu göreve gönüllü olmalıdır.

İYİ BİR GÖRÜŞMECİNİN ÖZELLİKLERİ: 6- Aşrı derecede otoriter ve büyüklük duygusu içinde olmamalıdır. 7- Özür arama ve acıma duygusu içinde olmamalıdır. 8- Problemli, kompleksli ve peşin hükümlü olmamalıdır. 9- Peşin hükümle birlikte görüştüğü kişiye vaadlerde bulunmamalıdır. 10- Alanda yetişmiş uzman bir niteliğe sahip olmalıdır.

GÖRÜŞMENİN YARARLARI: 1- Fazla araç-gereç gerektirmez. 2- Uygulaması kolaydır. 3- Özel yer gerektirmez (Rahatsız edilmeyecek herhangi bir oda yeterlidir) 4- Psikoterapi için uygun bir yöntemdir. 5- Çabuk bilgi toplamayı sağlar.

GÖRÜŞMEDE İZLENECEK YOLLAR: 1-Görüşme yapılacak yer aydınlık ve rahat olmalıdır. 2-Görüşmeden önce öğrenci hakkında gerekli bilgiler toplanmalıdır. (Öğretmenler ve veliden bilgi alınmalı, uygulanan test, anket, ölçek, envanter vb. tekniklerin sonuçları incelenmeli ve not alınmalıdır.) 3-Öğrenciye neler sorulacağı önceden tespit edilmelidir. 4-Öğrenci güven içinde olmalı, dışarıdan dinleniyor intiba uyandırılmamalı, kayıt veya not tutmak için gerekli araçlar hazırlanmalıdır.

Rehberlik Hizmetlerinin Yürütülmesinde Kullanılan Modeller
Glanz rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde dört model bulunduğunu belirtmektedir. Bunlar: 1. Merkezileşmemiş - Genellenmiş 2. Merkezileşmiş - Uzmanlaşmış 3. Müfredat Programı Çerçevesinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma 4. İnsan İlişkileri ve Grup Çalışması Modeli

Merkezileşmemiş - Genellenmiş
Bu model rehberlik hizmetlerini eğitimin bir parçası olarak görmektedir. Bu modele göre rehberliğin amacı, öğrencilerin öğretimden en yüksek derecede yararlanabilmeleri için uygun koşulları hazırlamak, akıl sağlığını koruyucu ve geliştirici önlemleri almak, öğrencilerin kişisel planlamalar yapabilme ve yerinde kararlar verebilme gücünü geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Rehberlik hizmetleri eğitim programlarının içerisindedir. Öğretmenler rehberlik hizmetlerinde birinci derecede rol alan kimselerdir. Rehber uzmanın rolü öğretmenlere yardımcı olmaktır.

Merkezileşmemiş - Genellenmiş yaklaşıma göre okulda bir rehber uzmanın bulunmasına gerek yoktur. Eğer bir uzman varsa o’da rehberlik hizmetlerinde bilgi verme ve grup rehberliği etkinliklerine ağırlık vermelidir. Psikolojik danışma hizmetleri rehberliğin vazgeçilmez bir öğesi olarak görülmez. Bu modele göre rehber uzman öğretmenlik formasyonuna ve deneyimine sahip olmalıdır. Bu uzmanın okulda kabulünü kolaylaştıracaktır.

Rehberliği öğretim hizmetleri türünden sayıp bu işleri öğretmenlerle yürütmenin olumlu yanları
1. Rehberlik ilkeleri öğretim etkinliklerine yansıyabilir, grup rehberliği akademik kursların bir parçası olarak planlanıp yürütülebilir. 2. Bütün okul personeli, özellikle öğretmenler, rehberlik hizmetlerinde aktif rol alacağı için hizmetlerin yürütülmesi kolaylaşacaktır. 3. Her öğretmen öğrenciler ile ilgili kayıtlar tutacağı için öğrencilerini daha yakından tanır ve bunları öğretimde kullanır. 4. Öğrenci, güvendiği öğretmeninden yardım isteyebilir. 5. Bir öğrenciye birden fazla öğretmen yardım edebilir. 6. Öğretmenler öğrencileri daha uzun süre gözlemleyebilmektedirler. Buda onların öğrencilerini daha iyi tanımalarına ve onların güçlüklerini kolayca görebilmesine yardım eder. Böylece öğretmenler sorunlara çözüm bulabilirler.

Rehberliği öğretim hizmetleri türünden sayıp bu işleri öğretmenlerle yürütmenin sakıncaları
1. Öğretmenler özel olarak yetiştirilmedikleri rehberlik alanında hizmet verme durumunda kalmaktadırlar. 2. Her öğretmen, kendi anlayışına göre bir rehberlik programı uygulayabilir. 3. Bireysel danışma ihmal edilir. 4. Öğretmenin öğrenci özelliklerine ilişkin kayıt tutma işi çok zamanlarını alır ve buda öğretim ve rehberlik hizmetlerini aksatabilir. 5. Kayıtların belli bir yerde tutulmaması yani toplu dosyanın olmaması rehberlikteki sürekliliği sağlamayı güçleştirmektedir. 6. Hizmetler birinci derecede öğretmenler tarafından gerçekleştirildiğinde rehber uzmanın hizmet alanı yayılmakta ve rehber uzman bir alanda uzmanlaşamamaktadır.

Merkezileşmiş - Uzmanlaşmış
Bu modele göre rehberlik hizmetleri alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından gerçekleştirilmelidir. Bu modele göre hizmetlerin merkezinde psikolojik danışma vardır. Öğretmen rehberlik hizmetlerine sadece bilgi verme hizmetlerinde katılmaktadır.

Rehberliği bir uzmanlık hizmeti olarak gören bu modelin olumlu yanları
1. Rehberliğin uzmanlar tarafından yapılması kaliteyi artırmaktadır. 2. Bu modele göre şekillenen bir örgütte uzmanların rol ve fonksiyonları açıkça belirlenmiştir. 3. Bu modele göre uzmanlar kendi alanlarında iş bölümü yapabilirler. Daha da uzmanlaşabilirler. 4. Rehberlik hizmetleri öğretim ve yönetimden ayrıldığı için rehber uzmanlar tamamen rehberliğe yönelirler. 5. Toplu dosya geliştirme ve bilgi toplama hizmetleri daha sistematik yapılır.

Rehberliği bir uzmanlık hizmeti olarak gören bu modelin sakıncaları
1. Rehberlik hizmetleri birkaç uzmanın elinde kalabilir. Diğer çalışanlar kendilerini sorumsuz hissedebilirler. 2. Rehberlik hizmetlerinden pek az kimse haberdar olur ve toplanan bilgilerden pek az kimse yararlanabilir. 3. Rehberlik hizmetleri eğitim faaliyetlerinden soyutlanabilir. 4. Psikolojik danışma hizmetleri bilgi verme hizmetlerini ihmale uğratacak şekilde engelleyebilir. 5. Uzman personel yetiştirmek ve onları okulda çalıştırmak çok zaman ve para gerektirebilir.

Müfredat Programı Çerçevesinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma
Bu model rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin akademik programla kaynaştırılması esasına dayanır. Bu modelde bir sınıf ortamında psikoloji ve uyum kursları yolu ile rehberlik ve psikolojik danışma yardımının verilmesi ile karakterize edilebilir. Müfredat programında benliği veya kendini inceleme, eğitsel ve mesleki planlama, değerler gibi konular sınıf faaliyetlerini canlı tutan konular arasında yer almaktadır.

Müfredat Programı Çerçevesinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Modelinin Olumlu Yanları
1. Rehber ve psikolojik danışma hizmetleri diğer akademik çalışmalarla paralel bir yapıya kavuşur. 2. Psikoloji rehberlik ve psikolojik danışma amacı ile kullanılabilmektedir. 3. Uzmanlar öğretmenlerle daha iyi kaynaşmaktadır. 4. Rehberliliğin sürekliliği ve yaygınlaştırılması daha iyi sağlanmaktadır

Müfredat Programı Çerçevesinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Modelinin Sakıncaları
1. Grup rehberliği yüzeysel, yalın ve anlamsız olabilmektedir. 2. Öğretmen hem sınıf öğretmeni hem de danışman rolünde olabilmektedir. 3. Programın istekleri esnek olmayabilir. 4. Çok sayıda iyi yetişmiş elemana ihtiyaç vardır.

İnsan İlişkileri ve Grup Çalışması Modeli
Bu modelde rehberliğin mesleki ve eğitsel danışma ya da psikolojik testler gibi spesifik alanlarından çok uyum, sağlıklı düşünme, etkili insan ilişkileri gibi konuları üzerinde yoğunlaşılmaktadır.

İnsan İlişkileri ve Grup Çalışması Modeli Modelinin Olumlu Yanları
1. Uyum ve kişilik olgunluğuna ağırlık veren daha geniş bir rehberlik anlayışına yer vermektedir. 2. Grup çalışmasını herkesin kullanabileceği bir teknik haline getirmektedir. 3. Birçok kişinin ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere çalışmasına olanak sağlamaktadır. İnsan İlişkileri ve Grup Çalışması Modeli Modelinin Sakıncaları 1. Test ve psikolojik danışmaya yeterince yer vermemektedir. 2. Eğitimi yetersiz kişiler tarafından yürütülmeye yatkındır. 3. Belli bir meslek örüntüsünün olmayışı, her uygulayıcının kendine göre bir yol izlemesine olanak verir.

REHBER ÖĞRETMENDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER
a) Rehber öğretmen gelen olarak insanlara karşı saygı ve değer verici tutuma sahip olmalıdır. b) Rehber öğretmen yardımsever ve yardım yapmaya istekli olmalıdır. c) Rehber öğretmen özverili olmalıdır. d) Rehber öğretmen, öğretmen öğrenci ve velilerle işbirliği ve bağdaşım içinde olmalıdır. e) Rehber öğretmen maskesiz, saydam (İçi dışı bir) olmalıdır. f) Rehber öğretmen insanları karşı ön yargısız olmalıdır. g) Rehber öğretmen şartsız kabul, olumlu ilgi, saygı ve kabul edici olmalıdır.

h) Rehber öğretmen EMPATİK anlayışa sahip olmalı, olay ve sorunlara danışanın bakış açısıyla bakabilmelidir. I) Rehber öğretmen içtenlikli olmalıdır. j) Rehber öğretmen güvenilir ve dürüst olmalıdır. k) Demokratik tutum, hak ve eşitlik anlayışına sahip olmalıdır. l) Gelişmeye açık, araştırıcı, bilimsel, dinamik olmalı, mesleki gelişime katkıda bulunmalıdır. m) Rehber öğretmen kendine güvenli ve kendine değer verici olmalıdır. n) Bütünleştirici, uzlaştırıcı, yapıcı ve yaratıcı, problem çözme bilgi ve becerisine sahip olmalıdır.

Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik
Etik, Yunanca “karakter” anlamına gelen “ethos” sözcüğünden türetilmiştir. Etik: İnsanların töresel ya da ahlaksal ilişkilerini, davranış biçimlerini ve görüşlerini araştıran bir felsefe dalıdır. Basit bir anlatımla etik, doğru ve yanlış ölçütleridir. Mesleki Etik: Belli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup, koruduğu; meslek üyelerine emreden, onları belli bir şekilde davranmaya zorlayan; kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan; meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür.

Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik Kodlar
PDR-DER Etik Kurallar Komisyonunca geliştirilmiş ve yayınlanmış olan etik kurallar bu alanda hizmet veren herkesi kapsamaktadır. PDR elemanlarının benimsemeleri gereken başlıca ilkeler: 1. Yetkinlik 2. Dürüstlük 3. Duyarlı ve saygılı olma 4. Bireysel ve kültürel farklılıklara duyarlılık 5. Sosyal sorumluluk 6. Mesleki ve bilimsel sorumluluk

Eğitim kalbe dokunmaktır.
Teşekkürler

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK.

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK."— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim