6360 SAYILI ONÜÇ İLDE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE

... konulu sunumlar: "6360 SAYILI ONÜÇ İLDE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE"— Sunum transkripti:

1 6360 SAYILI ONÜÇ İLDE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 6360 SAYILI ONÜÇ İLDE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE YİRMİALTI İLÇE KURULMASI İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN Okay MEMİŞ Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Esk.Gnl.Md.Yrd.-Hukuk Müşaviri Aralık 2012 İzmir

2 KANUNUN GETİRDİKLERİ Bu Kanun’la;
Mevcut büyükşehir belediyelerinin sınırı il sınırına genişletilmektedir. İl toplam nüfusu ’in üzerinde olan illerin il belediyeleri, sınırları il mülki sınırları olmak üzere büyükşehir belediyesine dönüştürülmektedir. Büyükşehirlerdeki il özel idarelerinin, belde belediyelerinin ve köylerin (orman köyleri dahil) tüzel kişilikleri kaldırılmaktadır. Büyükşehire dönüştürülecek illerde 24 yeni ilçe (2 ilçe de Zonguldak’ta) kurulmaktadır. Nüfusu 2000’in altında olan 559 belde belediyesinin tüzel kişiliği sona erdirilmektedir. Yerel yönetimler alanında yaşanan bazı sorunların giderilmesi amacıyla yerel yönetimlerle ilgili kanunlarda çeşitli değişiklikler yapılmaktadır.

3 KANUNDA ÖNGÖRÜLENLER S.NO İL ADI NÜFUS 1 AYDIN 8 MANİSA 2 BALIKESİR 9 MUĞLA 3 DENİZLİ 10 TEKİRDAĞ 4 HATAY 11 TRABZON 5 KAHRAMANMARAŞ 12 ŞANLIURFA 6 MARDİN 13 VAN 7 MALATYA İl belediyeleri ilk mahalli idareler seçimi ile birlikte büyükşehir belediyesine dönüştürülmektedir.

4 TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELDE VE KÖYLER
YENİ BŞB’LERDE TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELDE VE KÖYLER İl Belde Köy Orman Köyü Toplam Köy AYDIN 36 150 340 490 BALIKESİR 34 93 799 892 DENİZLİ 68 60 299 359 HATAY 64 215 147 362 MALATYA 39 292 203 495 MARDİN 21 327 260 587 MANİSA 132 648 780 K.MARAŞ 52 178 477 MUĞLA 49 25 371 396 TEKİRDAĞ 24 120 137 257 TRABZON 57 212 265 ŞANLIURFA 15 1.135 17 1.152 VAN 8 558 22 580 TOPLAM 535 3.497 3.807 7.304

5 TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELDE VE KÖYLER
MEVCUT BŞB’LERDE TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELDE VE KÖYLER İl Belde Köy Orman Köyü Toplam Köy ADANA 21 152 315 467 ANKARA 20 274 398 672 ANTALYA 74 52 487 539 BURSA 73 586 659 DİYARBAKIR 12 480 323 803 ERZURUM 14 618 348 966 ESKİŞEHİR 156 215 371 GAZİANTEP 13 257 182 439 İSTANBUL - 151 İZMİR 23 54 543 597 KAYSERİ 32 121 395 KOCAELİ 232 KONYA 168 288 296 584 MERSİN 41 80 429 509 SAKARYA 18 410 428 SAMSUN 137 809 946 Toplam 488 2.913 5.845 8.758

6 TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELDE VE KÖYLER
TOPLAM BELDE KÖY(29 BŞB) 29 BŞB (TÜM BELDELER) 52 İL (NÜFUSU 2.000’NİN ALTINDA) KÖY ORMAN KÖYÜ 1.023 559 6.430 9.652 1.582 16.082

7 BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYELERİ
16+13 BŞB Yeni Kurulacak İlçe Sayısı Mevcut Büyükşehir İlçe Sayısı Dönüştürülecek İlçe Genel Toplam 24 143 333 500

8 YENİ BÜYÜKŞEHİRLERİN İLÇE BELEDİYELERİ
Merkez İlçe Nüfusu Yeni Kurulacak İlçe Sayısı Mevcut Mevcut İlçe Nüfuslarının Toplamı AYDIN 1 16 BALIKESİR 2 18 DENİZLİ HATAY 3+1 11 MALATYA 13 MANİSA 15 MARDİN 9 K.MARAŞ MUĞLA 97.207 TEKİRDAĞ 3 8 TRABZON 17 ŞANLIURFA 10 VAN Toplam 23+1 166

9 KARŞILAŞTIRMALI GENEL TABLO
MEVCUT DURUM YENİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 16 29 BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYESİ 143 499 İL BELEDİYESİ 65 52 İLÇE BELEDİYESİ 749 416 BELDE BELEDİYESİ 1.977 395 TOPLAM BELEDİYE 2.950 1.392 İL ÖZEL İDARESİ 81 KÖY* 34.283 18.201 *2011 TÜİK ADNKS VERİLERİNE DAYANILARAK HAZIRLANMIŞTIR.

10 YENİ DURUMDA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİS ÜYE SAYILARI
MEVCUT DURUM YENİ DURUM ADANA 38 78 AYDIN 81 ANKARA 106 138 BALIKESİR 87 ANTALYA 34 100 DENİZLİ 70 BURSA 52 97 HATAY DİYARBAKIR 30 90 MALATYA 49 ERZURUM 21 MARDİN ESKİŞEHİR 17 46 MANİSA 80 GAZİANTEP 25 K.MARAŞ 55 İSTANBUL 308 MUĞLA 59 İZMİR 133 173 TEKİRDAĞ 48 KAYSERİ 31 67 TRABZON 68 KOCAELİ 76 ŞANLIURFA 69 KONYA 27 132 VAN 62 MERSİN 77 SAKARYA 51 74 SAMSUN 26 83

11 BŞB’LERİNİN GBVG’NDEN
ALDIĞI PAY MEVCUT DURUM: BŞB sınırları içerisinde toplanan GBVG tahsilatının %5’i büyükşehir belediyesi payı olarak ayrılmaktadır. Maliye Bakanlığı bu payın; %70’ini doğrudan ilgili büyükşehir belediyesine; %30’unu ise havuzda toplayarak tüm BŞB’lere nüfuslarına göre dağıtmaktadır. YENİ DURUM: İl genelinde toplanan GBVG’nin %6’sı BŞB payı olarak ayrılacaktır. Maliye Bakanlığı bu payın; %60’ını doğrudan, Kalan %40’ını bir havuzda toplayarak; %30’unu yüzölçümüne göre, %70’ini nüfusa göre dağıtacaktır.

12 BÜYÜKŞEHİR İLÇELERİNİN
GBVG’NDEN ALDIĞI PAY MEVCUT: Türkiye genelinde toplanan GBVG’nin %2,50’si nüfus esasına göre, mevcut büyükşehir ilçe belediyeleri payı olarak ayrılmaktadır. İller Bankası bu payın; %10’unu bağlı idareye; %30’unu büyükşehir belediyesine; %60’ını da ilçe belediyesine dağıtmaktadır. BİRİMLER MEVCUT YENİ DURUM Birim Adedi Nüfus GBVG Aldığı Pay (%) Miktar Birim Adedi ÖNERİLEN GBVG Payı Büyükşehir İlçe Belediyesi 143 2,5 489 ( ) 4,5 Diğer Belediyeler 2.791 2,85 1422 ( ) 1,4

13 BÜYÜKŞEHİR İLÇELERİNİN
GBVG’NDEN ALDIĞI PAY YENİ DURUM: Türkiye genelinde toplanan GBVG’nin %4,50’si büyükşehir sınırları içindeki ilçe payı olarak ayrılacaktır. İller Bankası bu payın; %10’unu yüzölçümüne, %90’ını nüfusa göre hesaplayarak ilçe payını belirleyecektir. Belirlenen ilçe payının: %10’u bağlı idare payı olarak; %30 ’u büyükşehir belediyesi payı olarak; %60’ı da ilçe payı olarak dağıtılacaktır.

14 ÖZEL İDARELERİN GBVG’NDEN ALDIĞI PAY
MEVCUT: Türkiye genelinde toplanan GBVG’nin % 1,15’i İl Özel İdare payı olarak ayrılmaktadır. İller Bankası bu payın: % 50’lik kısmını nüfusa; % 10’luk kısmını illerin yüzölçümüne; % 10’luk kısmını illerin köy sayısına; % 15’lik kısmını illerin kırsal alan nüfusuna; % 15’lik kısmını illerin gelişmişlik endeksine göre dağıtmaktadır. YENİ DURUM: İl Özel İdarelerinin GBVG tahsilatından aldıkları pay % 0,5’e düşürülmekte; 29 ilde il özel idare teşkilatları kaldırılmakta; Kalan 52 il özel idaresine aynı kriterlere göre ödenek dağıtılması öngörülmektedir.

15 GBVG'DEN MAHALLİ İDARELERE AKTARILAN
PAYLAR VE ORANLAR BİRİMLER MEVCUT YENİ DURUM Birim Adedi Nüfus 2011 Kişi Başı GBVG Aldığı Pay (%) Miktar Birim Adedi ÖNERİLEN GBVG Payı (%) 2011 Kişi Başı KİŞİ BAŞI FARK TL Büyükşehir 143 179 2,5 501 4,08 4,5 198 19 İlçe Belediyesi Diğer 2.791 251 2,85 854 1,33 1,5 264 13 Belediyeler Özel İdareler 81+2 1,15 52+2 0,41 0,5 Genel TOPLAM 6,5 5,82 MEVCUT YENİ DURUM Birim Nüfus İLDEKİ GBVG'NİN %5’İ KİŞİ  İLDEKİ FARK Adedi BAŞI TL GBVG'NİN %6’SI Büyükşehir Belediyeleri 16 251 29 223

16 BELEDİYELERE AKTARILACAK İLAVE KAYNAK (KANUNUN GETİRDİĞİ MALİ YÜK)
Bu tasarı ile getirilen: 13 büyükşehir belediyesi kurulması, 14 büyükşehir belediye sınırının değiştirilmesi, % 5’lik payın % 6’ya çıkarılması, 13 BŞB’NİN KURULMASI ( BU İLLERDEKİ GBVG’NİN %5 ‘İ ) TL MEVCUT BŞB’LERİN SINIRLARININ İL SINIRI OLMASI ( BÜYÜKŞEHİR SINIRINA YENİ GİREN İLÇELERİN GBVG’SİNİN %5’İ ) TL BŞB'LERİN GBVG'DEN ALDIĞI PAY %5'TEN %6'YA ÇIKARSA TL TOPLAM TL Devredilecek personelin oluşturacağı mali yük hesaplanmamıştır. Köy Hizmetlerinden özel idareler ve belediyelere devredilen personelin ücretleri için yılında Maliye 29 ilde 751 milyon kaynak aktardı.

17 TÜM BELEDİYELER+ ÖZEL İDARELERİN TAHAKKUKU TÜM BELEDİYELER TAHAKKUKU
16 İLDE MAHALLİ İDARELERİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ NÜFUS (TÜM İL SINIRI) MEVCUT YENİ DURUM ARTIŞ ORANI TÜM BELEDİYELER+ ÖZEL İDARELERİN TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) TÜM BELEDİYELER TAHAKKUKU ADANA 287 319 10% ANKARA 471 478 1.5% ANTALYA 277 373 26% BURSA 320 347 8% DİYARBAKIR 263 327 20% ERZURUM 267 44% ESKİŞEHİR 315 411 23% GAZİANTEP 281 291 3% İSTANBUL 500 504 1% İZMİR 475 512 7% KAYSERİ 299 374 KOCAELİ 562 638 12% KONYA 294 398 MERSİN 331 417 21% SAKARYA 264 304 13% SAMSUN 261 333 22% TOPLAM

18 TÜM BELEDİYELER+ ÖZEL İDARELERİN TAHAKKUKU TÜM BELEDİYELER TAHAKKUKU
13 İLDE MAHALLİ İDARELERİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ NÜFUS (TÜM İL SINIRI) MEVCUT YENİ DURUM ARTIŞ ORANI TÜM BELEDİYELER+ ÖZEL İDARELERİN TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) TÜM BELEDİYELER TAHAKKUKU AYDIN 211 323 53% BALIKESİR 206 362 76% DENİZLİ 231 355 54% HATAY 221 337 52% K.MARAŞ 240 353 47% MALATYA 248 371 50% MARDİN 266 363 37% MANİSA 228 342 MUĞLA 194 404 108% Ş.URFA 223 327 TEKİRDAĞ 406 82% TRABZON 234 321 VAN 207 374 81% TOPLAM

19 TÜM BELEDİYELERİN NÜFUSU TÜM BELEDİYELERİN TAHAKKUKU
16 İLDEKİ TÜM BELEDİYELERİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ TÜM BELEDİYELERİN NÜFUSU MEVCUT İL NÜFUSU YENİ DURUM YENİ DURUMDA KİŞİ BAŞI DEĞİŞİM ORANI (%) YENİ DURUMDA TAHAKKUKTAKİ DEĞİŞİM ORANI (%) TÜM BELEDİYELERİN TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) ADANA 288 319 11 23 ANKARA 457 478 4 6 ANTALYA 286 373 31 52 BURSA 322 347 8 19 DİYARBAKIR 292 327 12 ERZURUM 301 59 136 ESKİŞEHİR 307 411 34 46 GAZİANTEP 270 291 17 İSTANBUL 483 504 5 İZMİR 512 14 KAYSERİ 295 374 27 40 KOCAELİ 574 638 KONYA 284 398 56 MERSİN 345 417 21 39 SAKARYA 289 304 35 SAMSUN 312 333 7 54 TOPLAM

20 TÜM BELEDİYELERİN NÜFUSU TÜM BELEDİYELERİN TAHAKKUKU
13 İLDEKİ TÜM BELEDİYELERİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ TÜM BELEDİYELERİN NÜFUSU MEVCUT İL NÜFUSU YENİ DURUM YENİ DURUMDA KİŞİ BAŞI DEĞİŞİM ORANI (%) YENİ DURUMDA TAHAKKUKTAKİ DEĞİŞİM ORANI (%) TÜM BELEDİYELERİN TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) AYDIN 229 323 41 90 BALIKESİR 230 362 57 120 DENİZLİ 235 355 51 81 HATAY 234 337 44 83 K.MARAŞ 251 353 40 MALATYA 243 371 53 85 MARDİN 308 363 18 71 MANİSA 237 342 MUĞLA 221 404 165 Ş.URFA 274 327 19 94 TEKİRDAĞ 219 406 111 TRABZON 321 32 70 VAN 258 374 45 151 TOPLAM

21 İL BELEDİYESİ TAHAKKUKU
13 YENİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ İL BLD. NÜFUSU MEVCUT İL NÜFUSU YENİ DURUM YENİ DURUMDA KİŞİ BAŞI DEĞİŞİM ORANI (%) YENİ DURUMDA TAHAKKUKTAKİ DEĞİŞİM ORANI (%) İL BELEDİYESİ TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) TOPLAM BŞB TAHAKKUKU AYDIN 216 202 -6 392 BALIKESİR 217 234 8 368 DENİZLİ 227 4 95 HATAY 224 618 K.MARAŞ 3 161 MALATYA 237 9 101 MARDİN 79.947 251 228 -9 747 MANİSA 219 1 341 MUĞLA 60.066 218 270 24 1586 Ş.URFA 220 201 206 TEKİRDAĞ 287 32 645 TRABZON 204 207 VAN TOPLAM

22 TOPLAM BŞ İLÇE TAHAKKUKU TOPLAM BŞ İLÇE TAHAKKUKU
16 İLDEKİ BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYESİNİN DEĞİŞİKLİK SONRASI NÜFUS VE GBV GELİRLERİ 2011 İLİ NÜFUS MEVCUT NÜFUS (TÜM İL SINIRI) YENİ DURUM YENİ DURUMDA KİŞİ BAŞI DEĞİŞİM ORANI (%) TOPLAM BŞ İLÇE TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) TOPLAM BŞ İLÇE TAHAKKUKU ADANA 106 118 12 ANKARA 116 10 ANTALYA 124 17 BURSA 114 8 DİYARBAKIR 123 ERZURUM 161 52 ESKİŞEHİR 137 29 GAZİANTEP 113 7 İSTANBUL 107 2 İZMİR 112 6 KAYSERİ 130 23 KOCAELİ 110 5 KONYA 138 31 MERSİN 16 SAKARYA SAMSUN 119 13 TOPLAM

23 16 İL ÖZEL İDARESİNİN DEĞİŞİKLİK SONRASI GBV GELİRLERİ 2011
İLİ İL NÜFUSU MEVCUT YENİ DURUM DEĞİŞİM ORANI (%) İL ÖZEL İDARE PAYI TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI ADANA 29 ANKARA 25 ANTALYA 32 BURSA 28 DİYARBAKIR 48 ERZURUM 64 ESKİŞEHİR 34 GAZİANTEP İSTANBUL 21 İZMİR 26 KAYSERİ KOCAELİ KONYA 38 MERSİN 31 SAKARYA 39 SAMSUN 45 TOPLAM

24 13 İL ÖZEL İDARESİNİN DEĞİŞİKLİK SONRASI GBV GELİRLERİ 2011
İLİ İL NÜFUSU MEVCUT YENİ DURUM DEĞİŞİM ORANI (%) İL ÖZEL İDARE PAYI TAHAKKUKU KİŞİ BAŞI (TL) AYDIN 41 BALIKESİR DENİZLİ 34 HATAY 36 K.MARAŞ 47 MALATYA 48 MARDİN 54 MANİSA MUĞLA Ş.URFA 55 TEKİRDAĞ 30 TRABZON 45 VAN 58 TOPLAM

25 KANUNUN GETİRDİKLERİ Gelişmişlik endeksinden kaynaklanan adaletsiz dağıtımın önüne geçilmektedir. (5/2 md.) Küçük belediyeler için öngörülen denkleştirme ödeneği yeniden düzenlemektedir. (6/1 md.)

26 KANUNUN GETİRDİKLERİ Yeni kurulan ilçe belediyelerine, merkezi bütçe yedek ödenek tertibinden bir defaya mahsus olmak üzere GBVG’den alacakları aylık payın 3 katı kadar ilave kaynak aktarılacaktır. İstanbul ve Kocaeli hariç, büyükşehir, büyükşehir ilçe belediyeleri ve bağlı idarelerin yatırım bütçelerinin en az %10 unu 10 yıl süre ile bu Kanun kapsamında belediye sınırlarına dahil olan yerleşim yerlerinin altyapı hizmetleri için ayırmaları ve kullanmaları zorunluluğu getirilmiştir.

27 KANUNUN GETİRDİKLERİ Büyükşehirlerde yeni bir ilçe belediyesinin kurulabilmesi için asgari olan nüfus kriteri ’e çekilmektedir. Tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüşen belediyelerden bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Belediye Kanununun 8.maddesinde ki usule uygun olarak katılımla nüfusunu in üzerine çıkaranlar tüzel kişiliklerini koruyacaklardır. Tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüşen belediyelerin komşu oldukları il, ilçe ve nüfusu 2.000’in üzerindeki belde belediyelerine, belediye meclisi kararıyla mahalle olarak katılmaları kolaylaştırılmaktadır.

28 KANUNUN GETİRDİKLERİ Orman köylerinin ve köylüsünün hakları korunmuştur. Tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüşen köy ve beldelerin mera, yaylak ve kışlak gibi hakları muhafaza edilmiştir. Köy iken mahalleye dönüşecek yerlerdeki mevcut yapı stokları ruhsatlı hale getirilmiştir. Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde yapılacak ticari amaç taşımayan yapılar ile ilgili “Tip Proje” uygulaması getirilerek, vatandaşın proje bedeli gibi ek külfetlerin altına sokulmasının önüne geçilmiştir.

29 KANUNUN GETİRDİKLERİ Kanun ilk mahalli idareler seçiminde yürürlüğe girecek olup; Mevcut köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği ilk mahalli idareler seçimine kadar devam edecektir. Mevcut il özel idareleri, il ve ilçe belediyeleri de halihazır statülerini ilk mahalli idareler seçimine kadar sürdüreceklerdir. Ancak, yeni ilçe kurulmasına ilişkin hükümler Kanunun yürürlüğe girmesiyle uygulanacaktır. Belediyelerin bu Kanunla sorumluluk alanına giren yerleşim yerlerine talep halinde yetkisi dahilindeki her türlü hizmeti, seçimden önce de götürebilmesine imkan sağlanmaktadır.

30 KANUNUN GETİRDİKLERİ Kanunla tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin, Menkul ve gayrimenkulleri üstündeki tasarrufları, Yeni personel istihdamı, İmar uygulamaları ve Borçlanmaları sınırlandırılmakta, Ayrıca katılım sonrasında bunların paylaşımı da düzenlenmektedir.

31 KANUNUN GETİRDİKLERİ Tüzel kişiliği kaldırılan belediye, il özel idaresi ve köylerin personeli; Öncelikle yeni kurulacak belediyelerde, İhtiyaç fazlası olması durumunda Devlet Personel Başkanlığı aracılığıyla uygun kamu kuruluşlarında İstihdam edilecektir. Tüzel kişiliği ilk mahalli seçimde sona erecek belediyeler, il özel idareleri ve köylerin, Aşırı borçlanıp, sahip olduğu menkul ve gayrimenkulleri elden çıkarması, keyfi imar uygulamaları, engellenmektedir.

32 KANUNUN GETİRDİKLERİ Kapatılan il özel idareleri, belediyeler ve köylere ait personel, taşınır ve taşınmaz varlıklar ilgisine göre , Bakanlıklara, Bağlı kuruluşlara, Büyükşehir Belediyelerine, İlçe belediyelerine, devredilmekte; Kamu kuruluşlarının halen yürütmekte oldukları hizmetlerle ilgili taşınmazların bu kuruluşlara tahsisi düzenlenmektedir.

33 KANUNUN GETİRDİKLERİ Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu ’in üzerindeki belediyelere kadınlar ve çocuklar için konuk evleri açma zorunluluğu getirilmektedir. 2972 sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları Ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunda öngörülen değişiklikle muhtar seçimlerinde muhtar ve azaların isminin aynı oy pusulasına yazılmasını düzenlemektedir.

34 KANUNUN GETİRDİKLERİ Afet riski taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları tahliye etmek ve yıkmak görevi büyükşehir ilçe belediyelerine verilmektedir. Büyükşehir belediyelerine, afet riski taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaların tahliye ve yıkma konusunda ilçe belediyelerinin her türlü talebini karşılaması zorunluluğu getirilmektedir. Büyükşehir ve ilçe belediyelerine tarım ve hayvancılığı desteklemek amacıyla her türlü faaliyet ve hizmette bulunabilme imkânı getirilmektedir. Belediyelere mabet yapma imkânı getirilmektedir. Belediyelerin mabetlere içme ve kullanma suyunu ücretsiz veya indirimli bedelle vermesi düzenlenmektedir.

35 KANUNUN GETİRDİKLERİ Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkili kılmaktadır. Büyükşehir belediyeleri Yolcu ve yük terminalleri Mezarlıklar tesis etmek Her çeşit toptancı hallerini ve mezbahaları yapmak Temizlik hizmetleri Adres ve numaralandırmaya ilişkin görevlerini meclis kararıyla ilçe belediyelerine devredebilmeleri veya birlikte yapabilmeleri düzenlenmektedir.

36 KANUNUN GETİRDİKLERİ Köyden mahalleye dönüşen yerleşim yerlerini ilçe merkezine bağlayan yolların yapım ve bakımı büyükşehir belediyesine verilmektedir. (7/1h md.) Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin Koordinasyon Merkezleri toplantılarına üye olarak katılmaları düzenlenmektedir. (9/1 md.) Gündemdeki konularla ilgili olarak üye olarak belirlenmeyen kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının temsilcilerinin de davet edilerek görüşlerinin alınması imkanı getirilmektedir. (9/1 md) İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılması ve büyükşehir belediyelerince bu gelirlerin sadece otoparkların inşasında kullanılması düzenlenmektedir.

37 KANUNUN GETİRDİKLERİ Anayasa Mahkemesi’nin 25/1/2007 tarihli ve E.: 2004/79, K.:2007/6 sayılı iptal kararı çerçevesinde büyükşehir belediyelerine kanunla verilen görevlerle sınırlı olarak, yurtiçi ve yurtdışında kamu sektörü, özel sektör ve sivil toplum örgütleriyle birlikte ortak hizmetler ve projelerle ilgili harcama yapma imkanı getirilmektedir. (24/1 md.) Belediyelerin şirketlerine ihalesiz verdiği otopark, büfe ve çay bahçelerinin üçüncü kişilere devri halinde Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olacağı düzenlenmektedir.

38 KANUNUN GETİRDİKLERİ Belediyelere, belediye mücavir alan sınırlarında kuruluş izni verilen alanda tesis edilecek elektronik haberleşme istasyonlarına kent ve yapı estetiği dikkate alınarak ücret karşılığında yer seçim belgesi verme yetkisi düzenlenmektedir. (15/1 md.) Belediyelerin meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve odalar ile ortaklaşa hizmet projeleri yapabilme imkanı getirilmiştir. (75/1 md.)

39 KANUNUN GETİRDİKLERİ Belediyeler amatör spor kulüplerine ayni yardım yanında nakdi yardım da yapabileceklerdir, (ancak, sporu teşvik amacıyla yapacakları nakdi yardım bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden belediyeleri için tahakkuk eden miktarın binde yedisini geçemez) Belediyeler gençleri spora teşvik etmek amacıyla, spor malzemesi dağıtabileceklerdir, Belediyeler, uluslararası müsabakalarda üstün başarı gösteren sporcuların yanında antrenörlerine ve uluslararası müsabakalarda başarı gösteren öğrencilere de ödül verebilecektir.

40 KANUNUN GETİRDİKLERİ İl özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı yerlerde, Maden Kanunu ile Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununa göre il özel idarelerine verilen yetki ve görevleri valilikler yerine getirecektir, İl özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı yerlerde, Maden Kanunu ile Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununa göre alınan; Devlet hakkı ve gelirler, Harçlar, idari para cezaları ve Teminat iratları, genel bütçeye aktarılacaktır.

41 KANUNUN GETİRDİKLERİ Kapanan il özel idaresi, belediye ve köylerin personel, taşınır ve taşınmazları ile hak alacak ve borçlarının ilgisine göre devrini yapmak, belediye ve il özel idaresinde oluşan istihdam fazlası personeli tespit etmek üzere, illerde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulmaktadır. - Bu komisyon, vali yardımcısının başkanlığında ilgili belediye başkanlarının ve valinin uygun göreceği kurum ve kuruluşun temsilcilerinden oluşur. - Komisyona yardımcı olmak üzere, valinin görevlendirmesiyle alt komisyonlar da kurulabilir.

42 KANUNUN GETİRDİKLERİ Komisyonlarca paylaştırma işlemi seçimden önce tamamlanacak devir işlemi ilk mahalli idareler genel seçimi itibarıyla uygulanacaktır, Belediyelerde ve özel idarelerde devirler sonucu oluşan ihtiyaç fazlası personelin tespiti ve kamu kurumlarına devrine ilk mahalli idareler genel seçiminden sonra başlanacaktır, Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır veya taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlayacaktır.

43 KANUNUN GETİRDİKLERİ Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları Komisyon kararıyla ilgisine göre; büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna veya ilçe belediyesine veya Bakanlıklara, valiliklere veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına devredilecektir, Maliye hazinesine devredilen taşınmazlar Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla kullanmakta olan kurumlara tahsis edilmiş sayılır, Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personeli de Komisyon kararıyla ilgisine göre yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredilecektir.

44 KANUNUN GETİRDİKLERİ Nüfusu ‘nin altında olduğu için kapanarak köye dönüşen belediyelerin sahip oldukları personel, taşınır ve taşınmazları ile hak alacak ve borçları il özel idaresine devredilecektir. Ancak köy halkının ihtiyaç duyacağı taşınır ve taşınmazlar Komisyon kararıyla köy tüzel kişiliğine bırakılacaktır, Köye dönüşen belediyeler için 5779 sayılı Kanun uyarınca verilen paylar, 5 yıl süreyle ilgili il özel idarelerine gönderilmeye devam edilecektir, İlbank A.Ş tarafından söz konusu belediyelerin kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçları bu paydan ödenecektir.

45 KANUNUN GETİRDİKLERİ Büyükşehirlerde tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köylerin personeli, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları Komisyon kararıyla ilgisine göre; büyükşehir belediyelerine, bağlı idarelerine, ilçe belediyelerine, Bakanlıklara(hazineye) devredilecektir, Büyükşehire dönüşen il belediyelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları ile personeli büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluş ve ilçe belediyesi arasında Komisyonca paylaştırılacaktır.

46 KANUNUN GETİRDİKLERİ Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, 2464 sayılı Kanununa göre alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmayacaktır, Bu yerlerde içme kullanma suları için alınacak ücret 5 yıl süreyle en düşük tarifenin % 25 ini geçmeyecek şekilde belirlenecektir.

47 KANUNUN GETİRDİKLERİ Bu Kanunla büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen; su ve kanalizasyon, katı atık toplama ve bertaraf, ulaşım ve toplu taşıma, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetleri ile ilgili personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları Komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesiyle bağlı kuruluşu arasında paylaştırılacaktır.

48 KANUNUN GETİRDİKLERİ Valiler tarafından il genel meclisi toplantı gündemine önerilen hususların meclisin ilk toplantısında ele alınması sağlanmaktadır. (13/1 md.) Belediye Kanunundaki düzenlemeye paralel olarak, özel idare dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından denetim komisyonuna görevlendirilen kamu görevlileri ile kamu personeli dışındaki diğer uzman kişilere (66,18 TL) (128,80 TL/193,20 TL) çalışmaları karşılığı günlük belli bir ücret ödenmesine imkan sağlanmaktadır. (17/2 md.) Özel idare genel sekreterinin encümenin doğal üyesi olması sağlanmaktadır. (25/1 md.) Encümenin seçilmiş ve atanmış üyelerinin sayısı ikişer azaltılarak encümen üye sayısı 11’den 7’ye düşürülmektedir. (25/1 md.)

49 KANUNUN GETİRDİKLERİ Özel idarelerde ihale komisyonu olarak görev yapan ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihale komisyonu olarak eksiksiz toplanması gereken il encümeninin, salt çoğunlukla toplanıp salt çoğunlukla karar almasına imkan sağlanmaktadır. (27/2 md.) Bütçe tasarısının özel idare organları arasındaki sorunlar nedeniyle süresi içerisinde kesinleşmemesi halinde konunun İçişleri Bakanlığı tarafından çözüme kavuşturulması düzenlemektedir. (45/2 md.)

50 KANUNUN GETİRDİKLERİ Belediyelerce Yol Harcamalarına
Katılma Payının alınmasının meclis kararına bağlanması düzenlenmektedir.(su ve kanalizasyon harc kat pay gnl.kurlda kalktı) 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda öngörülen değişiklikle büyükşehir belediye başkanları ve valilere diplomatik pasaport verilmesi düzenlenmektedir. 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa göre motorlu taşıtlar vergisine tabi olan köylere hizmet götürme birlikleri de diğer kamu kurumları gibi muafiyet kapsamına alınmaktadır. (4/1 md.)

51 KANUNUN GETİRDİKLERİ Merkezi idarenin taşrada yürüttüğü işlerle ilgili olarak; Hizmetlerin etkinliğini ve verimliliğini arttırmak, Kaynakların yerinde kullanımını sağlamak, Hizmetteki aksamalara engel olmak, Denetim alanındaki boşluğu doldurmak, Rehberlik etmek, Ayrıca Afet ve Acil Yardım Hizmetlerini yürütmek üzere Büyükşehir belediyesi bulunan 29 ilde valilik bünyesinde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezleri kurulmaktadır.

52 KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİYLE YAŞANABİLECEK MUHTEMEL SORUNLAR

53 1984 yılında ilk büyükşehir uygulamasına geçilen ülkemizde, büyükşehir yönetimlerinin bünyesinde zaten bir takım sorunlar barındırdığı gerçeği, Alanı çok büyüyen büyükşehir belediyelerinin (Ankara’da 3 kat, Erzurum’da 20 kat, Konya’da 30 kat), tüm alana etkin ve verimli hizmet götürüp götüremeyeceği, Nüfus yoğunluğu az olan köylerin pahalı olan altyapı (yol, su ve kanalizasyon) hizmetleri için belediyelerin ciddi kaynak ayıracak mı? Köyken mahalleye dönüşen yerlerde daha önce ödenmeyen vergi, harç, ücretler vb. mali yükümlülüklerin ödenmeye başlanması vatandaşın hoşnutsuzluğuna neden olur mu?(Emlak Vergisi,Çevre Temizlik Vergisi,İş Yeri Açma, Çalışma Ruhsat Harcı,İmar Harçları,Harcamalara Katılım Payları,Su Ücretleri,vb)

54 Büyükşehir belediyelerinin sınırlarının il sınırları olması nedeniyle,
Bu idarelerin yerel yönetim olma niteliklerinin zayıflayabileceği, Yerelde merkezileşmeye neden olunabileceği, Vatandaşın hizmet veren birime ulaşımının güçleşebileceği, Soruna en yakın olanın, çözüme de en yakın olması prensibinin zayıflamasıyla (subsidiarity) yerel demokrasinin zarar görebileceği, Türkiye’deki il sisteminin (yetki genişliği) zayıflayacağı, bunun da devletin tarafsızlığını gözetecek mekanizmaları etkisizleştirebileceği,

55 Coğrafi alan olarak küçük, ekonomik güç olarak en büyük iller olan Kocaeli ve İstanbul’daki büyükşehir uygulamasının diğer illere örnek teşkil etme sorunu, Büyükşehir olarak kurulması benimsenen illerin, nüfus kriteri dışında neden büyükşehir yapıldığının rasyonel bir gerekçeye bağlanmadığı, bu illerin merkezlerinden daha büyük nüfusa sahip illerin (Elazığ, Sivas, Batman) büyükşehir yapılmama gerekçesinin izaha muhtaç olduğu, Seçmendeki kutuplaşma hesaba katıldığında etnik/feodal siyasetin bu uygulamadan güçlenerek çıkabileceği, merkez siyasal partilerin yerel seçimi kazanmasının zorlaşabileceği,

56 KANUNUN ANAYASAYA AYKIRILIK SORUNU