II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK

II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRT.

Fethiye Mehmet Erdoğan Anadolu Lisesi M. SERÇEK
Soyutçular olarak bilinen II. Yeniler, 1950’lerde “Garip” akımına tepki olarak ortaya çıkmışlar; şiirin düşürüldüğü basitliğe son vermeyi amaçlamışlardır. II. Yeni adının isim babası Muzaffer İlhan Erdost’tur. CEMAL SÜREYYA, İLHAN BERK, EDİP CANSEVER, TURGUT UYAR, ECE AYHAN, ÜLKÜ TAMER, SEZAİ KARAKOÇ, bu akımın öncüleridir. (Kemal Özer, Oktay Rıfat) ECE SÜT İç veya CESETİ-Ü

* Garip şiiri yoksul çoğunluğun yaşama koşullarını ve zevk anlayışını dikkate alırken, İkinci Yeniciler, daha çok aydın kesimin ve elit tabakanın zevkine hitap ettiler; halk kültüründen uzaklaştılar. *Günlük konuşma dili ve mantık dokusundan uzak bir dil kullanmışlardır. * Edebi sanatlara özgürlük tanıdılar.

* İmgeci şiiri savunurlar bu yüzden ilk okunduğunda şiir pek anlaşılmaz. * Şiir duygu ve çağrışımlarla oluşturulmuş; anlaşılması zor, kapalı bir anlatım benimsenmiştir. (Üvercinka – C.Süreya) * Şiirin kendine göre bir dili olması gerektiğini savunmuşlar, şiirde anlama değil, ses güzelliğine önem vermişlerdir. Önemli olan kelimelerin anlamları değil, şairin ona yüklediği anlamlardır. *Duyguya ve çağrışıma dayanarak şiirin içsel zenginliğini daima yeni yorumlara açık bıraktılar.

* Toplumsal sorunlara ve onların çözümüne hiç değinilmemiş, boşluk duygusu, sıkıntı, yalnızlık, yabancılık, yenilmişlik, içe kapanma, bunalım, bezginlik, şüphe, tiksinme gibi temalar ele alınmıştır. * Geleneğe karşı çıkmışlardır. İkinci Yeni, kapalı-sezdirmeli üslubu ile halktan, folklordan, türkülerden, tabiat güzelliklerinden uzak bir şiirdir. * Folklorik malzemenin şairin kişiliğini ezeceğini savunduklarından "Folklor şiire düşman" sloganını geliştirdiler. * Kentli küçük insan tipinin çizilmesine ve bu tipin "Süleyman Efendi" tiplemesinde olduğu gibi idolleştirilmesine son verdiler.

* Şiir diğer edebi türlerden kesin çizgilerle ayrılmalıdır. * Dadaizm ve sürrealizmden etkilenmişlerdir. İnsanın bilinçaltı dünyasını aktarmaya çalışmışlardır. Aklın mantıksal işleyişine sırt çevirmişler, gerçeküstücülüğü daha bilinçli benimsemişlerdir. * Şiir için şiir (sanat, sanat içindir) anlayışı hâkimdir. * Her türlü sınırlamaya, baskıcı tutuma karşı çıkılmış; ahlak kaygısı güdülmemiştir.

* Konu, öykü ve olay, şiirin bünyesinden silinmek istenir. Bu yüzden bu akımın şiiri daha çok betimleyici metinlerden oluşur. (Şiirin öyküleştirilmesine karşı çıkılmıştır.) *Nükte, şaşırtmaca ve tekerlemelerden kaçınırlar. *Şiirde ölçü ve uyağa önem vermemişler, serbest şiir anlayışını benimsemişlerdir. * Şiiri musiki ve resimle ilişkiye sokarlar. * Bu akımın temsilcileri, siyaset dışı kalmaya özen gösterirler. * Biçim ustalığı akımın en önemli özelliğidir.

* Dilbilgisi kuralları dikkate alınmadan anlamı tamamlanmayan cümleler kullanılmış, Türkçenin söz dizimine aykırı ifadeler ve alışılmamış bağdaştırmalar kullanılmıştır. *Anlamdan kurtulmak, soyutluğu sağlamak için duyulmadık yeni kelimeler üretme yoluna gitmişlerdir. İlgili ilgisiz kelimeler yanyana getirildi. Seslerin, hecelerin, sıfatların yeri değiştirildi. ( Bakışsız Bir Kedi Kara , Zambaklı Padişah – Ece Ayhan , Beni Öp Sonra Doğur Beni – C.Süreya , Yerçekimli Karanfil – Edip Cansever ) * Büyük ve küçük harfleri kullanmada titizlik göstermemişler; noktalama işaretlerini kullanmamışlardır.

Asım Bezirci, İkinci Yeni şiirini, İmgeye kapıları sonunu kadar açarak, edebî sanatlara özgürlük tanımak, Sıradanlıktan ayrılmak, Halk kültüründen uzaklaşmak, Nükteden kaçmak, Duyguya ve çağrışıma yaslanmak, Olayı atmak, Aydın azınlığa seslenmek” diye tanımlar.

Yoğun anlama dayanan, konuşma diline karşı olan ve salt şiir üzerine yoğunlaşan İkinci Yeni, kendine özgü bir söylemle ortaya çıktı. İstedikleri, bütün değer yargılarının yıkılmasıydı. Yüzeysel anlamı dışlayan, imge yüklü, kapalı bir dil kullanıyorlardı. Dilin bütün imkânlarıyla okuru sarsan, dağıtan ve anlamı yokuşlara süren bu tavır, Türk şiir geleneği içerisinde önemli bir yerde durmaktadır. Bu düşüncelerle İkinci Yeni şiirini tanımlayan yazara göre aşağıdakilerden hangisi, İkinci Yeni anlayışıyla yazılmış olamaz? (2013 / LYS) A) Ölürse balıkları güneşin Susuzluktan dağın ardında Düşerse kuluçkaların altına Bu ağır bulanık meydanda B) Tep kralları gibiydim, öyle yalnızdım Bir çağda seni bu beyazlığında tuttum Ak, sabah kalyonlarım hep gökyüzündeydi Ben rüzgâr değirmeninizde kaldım

C) Tuna’nın üstünde güneş batarken Sevgili yurdumu andırır bana Bir hayal isterim Boğaziçi’nden Bakarım İstanbul diye her yana D) Kar, buz, tipi Kaymaktan korkum yok ki Kayarken yalnız tutunmak için Ölümlerden bir ölümün seçimi E) Bütün şiirlerde söylediğim sensin Suna dedimse sen, Leylâ dedimse sensin Seni saklamak için görüntülerinden faydalandım Salome’nin, Belkıs’ın Boşunaydı saklamam öylesine aşikârsın, bellisin

Nereden gelmiş bu denizsiz kente Bu yaşlı martı Konmuş saat kulesinin üstüne Öyle bir zamansızlıktan izliyor beni Çağırsam hemen çıkıp gelecek, biliyorum Çok eski bir oyundan kılıksız bir haberci gibi. Bu dizeler, İkinci Yeni Şiirine ilişkin aşağıda verilen özelliklerden hangisine örnek oluşturmaz? A) Kapalı bir anlatıma başvurma B) Sesi ve ritmi önemseme C) Kendine özgü bir biçemi olma D) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanma E) Duyulmadık yeni sözcükler oluşturma (2009 / ÖSS)

Durup dururken aklına gelmez yağmak yağmurun Gitsen nereye gidebilirsin hâlâ bilmem Bizans’ta olmak belki iyi belki fena belki bunu da diyemem Ben küçük dükkânlarsız, kahvelersiz sokakları sevmem, odaları, duvarları sevmem İçerik ve biçim özellikleri göz önünde bulunduruldu-ğunda, yukarıdaki şiirin aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından yazıldığı söylenebilir? A) İlhan Berk B)Enis Behiç Koryürek C)Ahmet Kutsi Tecer D) Yusuf Ziya Ortaç E) Cahit Sıtkı Tarancı (2009 / ÖSS)

(I) İkinci Yeni şiiri, Garip şiirine bir tepkidir. (II) Başka bir deyişle anlamdan, gerçekten, yaşamdan kopmanın şiiridir. (III) Anlamdan kurtulmak, soyutluğu sağlamak için duyulmadık yeni sözcükler üretme yoluna gidilmiştir (IV) Söz dizimi değiştirilmiş, yeni tamlamalar kurulmuştur. (V) Bu yeniliklere Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet öncülük etmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde, İkinci Yeni şiiriyle ilgili bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V. (2008 / ÖSS)

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Güldürürken düşündürmeyi de amaçlayan bir mizah anlayışının başarılı örneklerini veren yazarlarımızın başında Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Muzaffer İzgü'yü sayabiliriz. B) Deneme türünün özgün örneklerini veren Nurullah Ataç, bir eleştirmen olarak yeni şiirimizin başarı kazanmasında etkili olmuş bir yazarımızdır. C) Sabahattin Eyüboğlu, düşünce adamı kimliğiyle hümanist düşünüşün yerleşmesi, halkçı bir kültürün oluşması yolunda çaba göstermiş bir aydınımızdır. D) Şiirlerini bireysel duyarlıktan çok toplumsal duyarlıkla biçimlendiren Cemal Süreya, Turgut Uyar ve Edip Cansever toplumcu gerçekçi şiirimizin öncüleri arasında yer alır. E) Falih Rıfkı Atay, Türkçenin inceliklerini taşıyan, yalın, akıcı anlatımıyla anı ve gezi yazılarının bağımsız birer tür boyutuna ulaşmasında etkili olmuştur. (2008 / ÖSS)

TURGUT UYAR ( ) Ölçülü, uyaklı ilk dönem şiirlerinde daha çok kişisel yaşantısı üzerinde durdu. Aşk, ayrılık, ölüm temalarını işlediği bu dönem şiirlerinde Garip akımının izleri görülür.( Arz-ı Hal ve Türkiyem ) Daha sonra yoğun imgelerin ve simgeci bir söyleyişin etkili olduğu şiirleriyle İkinci Yeni'nin başlıca şairlerinden biri oldu. Dünyanın En Güzel Arabistanı'yla bireyin iç dünyası, yalnızlığı ve açmazını ele alan konuları işledi. Tütünler Islak (1962) ve Her Pazartesi (1968) 'de bu çizgiyi korudu.

Konudan, hikâyemsi şiirden uzaklaştı, soyut hava içinde yeni bir gerçekçilik denedi. Dili ve onun anlatım imkânlarını zorladı Divan (1970)’da geleneksel şiirin ( Divan şiiri) deyişleri ve biçimlerinden faydalandı. Gazel tarzını yeni şiire uygulamayı denedi. Lirik şiirin sınırlarını zorladı. Toplandılar (1974) ve Kayayı Delen İncir (1982)de söz konusu dönemde yaşanan sınıf mücadelelerinin yansımalarını ele almıştır.

Büyük kent yaşamını bütün karmaşıklığı, parçalılığı ve sarsıntılarıyla içeren bir şiir oluşturdu. Lirik şiirin geleneksel sınırlarını zorladı. Şiirle düzyazı arasındaki ayrımı ortadan kaldırdı. Dizeleri uzundur. Son dönem şiirlerinde başlangıçtaki zengin doku giderek yalınlaştı, daha karamsar olmaya başladığı görüldü. Türk şiiri üzerine yazıları ve edebiyat eleştirileriyle de ilgi topladı. Şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpça'ya çevrildi.

ESERLERİ ŞİİR: Arz-ı Hal, Türkiyem, Dünyanın En Güzel Arabistanı, Tütünler Islak, Her Pazartesi, Divan, Toplandılar, Kayayı Delen İncir, Dün Yok mu, Büyük Saat İNCELEME: Bir Şiirden

GÖĞE BAKMA DURAĞI İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar Şu aranıp duran korkak ellerimi tut Bu evleri atla bu evleri de bunları da Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım İnecek var deriz otobüs durur ineriz Bu karanlık böyle iyi aferin Tanrıya Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun Herkes uyusun bir seni uyutmam bir de ben uyumam Herkes yokken biz oluruz biz uyumayalım Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor Seni aldım bu sunturlu yere getirdim Sayısız penceren vardı bir bir kapattım Bana dönesin diye bir bir kapattım Şimdi otobüs gelir biner gideriz Dönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç Bir ellerin bir ellerim yeter belleyelim yetsin Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat Durma kendini hatırlat.

TUT Kİ BEN tut ki sen bir şiiri çok iyi yazsan ya da çok iyi bir şiir yazsan bir saatin aralıksız işleyişi bir çocuğun bir sokak kedisini sevişi bilmem ki sanki güzel bir akşam gibi onun için her akşamı iyi yaşamalıyım yani kıskanılan onu demek istediğim hepsi Turgut Uyar

SEVDA ÜSTÜNE Küçücük pencerem bahçeye bakar Bademler, erikler geceye bakar Bir ışık dökülür yapraklardan şıkır şıkır Filizler susmuş, tohumlar uyumuş; Bir an durmuş, genişlemiş büyümüş Bir eski şarkı, bir eski bahar, bir bildik deniz Vakit nisan ortasında bir akşam... Bu şiirde sevda sevda üstüne Senelerdir veda veda üstüne Yareli yüreğimde dağ dağ üstüne Vakit nisan ortasında bir akşam. Mehtap ettiğinden bihaber Kuşlarla, çiçeklerle, balıklarla beraber İki tel kumral saç olsa avucumda şimdi Ağlayıp ağlayıp avunsam...

CEMAL SÜREYA ( ) Asıl adı Cemalettin Seber'dir yılında Erzincan'da doğdu, 9 Ocak 1990 tarihinde İstanbul'da öldü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü'nü bitirdi. Maliye Bakanlığı'nda müfettişlik, darphane müdürü, Kültür Bakanlığı'nda yayın kurulu danışma üyeliği, Orta Doğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundu. Yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yaptı. Papirüs dergisini üç kez çeşitli aralıklarla çıkardı.

İlk şiiri « Şarkısı Beyaz » 1953’te yayımlandı. Şiirlerindeki şekil, muhteva ve anlatım özellikleri ile İkinci Yeni şiirine katıldı. Bu akımın önde gelen şairlerinden biri oldu. Kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile İkinci Yeni şiirinin en başarılı örneklerini vermiştir. Özgün bir imge dünyası vardır: Kırmızı bir kuştur soluğum…/ Zurnanın ucunda yepyeni bir çingene…/ Sen çıkardın utancını duvara astın…/ Üç kulaç öteden İstanbul gidiyordu… Geleneğe karşı olmasına karşın geleneği şiirinde en güzel kullanan şairlerden birisidir. Folklorun, halk deyimlerinin şiirin kanat çırpmasını önlediğini savunur. Lirizm ve erotizm onun şiirinin özelliğidir.

Şiirlerinde anlam kapalılığını önemsemiş, divan şiiri ve halk dilinden faydalanmış, toplumcu yönüyle de dikkat çekmiştir. Dil ve hayal onun şiirinin en önemli özelliğidir. Mizah ve ironiye sıkça yer vermiştir. Onun şiirinde resim önemli rol oynar. Modern şiirimizin ressamıdır adeta. Şiirin anayasaya aykırı olduğunu söyler. Kendi adıyla ya da “Osman Mazlum” imzasıyla şiir üzerine eleştiriler de yazmıştır.

ESERLERİ ŞİİR : Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Sevda Sözleri, Sıcak Nal, Güz Bitiği

DENEME: Şapkam Dolu Çiçekle, Günübirlik, 99 Yüz, 999. Gün / Üstü Kalsın, Folklor Şiire Düşman, Uzat Saçlarını Frigya, Güvercin Curnatası, I- II, Papirüs’ten Başyazılar (deneme-eleştiri) MEKTUP: On üç Günün Mektupları ANTOLOJİ: Mülkiyeli Şairler, 100 Aşk Şiiri

GÜL Gülün tam ortasında ağlıyorum Her akşam sokak ortasında öldükçe Önümü arkamı bilmiyorum Azaldığını duyup duyup karanlıkta Beni ayakta tutan gözlerinin Ellerini alıyorum sabaha kadar seviyorum Ellerin beyaz tekrar beyaz tekrar beyaz İstasyonda tiren oluyor biraz Ben bazan istasyonu bulamayan bir adamım Gülü alıyorum yüzüme sürüyorum Her nasılsa sokağa düşmüş kolumu kanadımı kırıyorum Bir kan oluyor bir kıyamet bir çalgı Ve zurnanın ucunda yepyeni bir çingene

Beni Öp Sonra Doğur Beni Şimdi utançtır tanelenen sarışın çocukların başaklarında. Ovadan gözü bağlı bir leylâk kokusu ovadan çeviriyor o küçücük güneşimizi. Taşarak evlerden taraçalardan gelip sesime yerleşiyor. Sesimin esnek baldıranı sesimin alaca baldıranı.

Ve kuşlara doğru fildişi: rüzgârın tavrı. Dağ: güneş iskeleti. Tahta heykeller arasında denizin yavrusu kocaman. Kan görüyorum taş görüyorum bütün heykeller arasında karabasan ılık acemi -uykusuzluğun sütlü inciri- kovanlara sızmıyor. Annem çok küçükken öldü beni öp, sonra doğur beni. ( Cemal Süreya )

FOTOĞRAF Durakta üç kişi Adam kadın ve çocuk Adamın elleri ceplerinde Kadın çocuğun elini tutmuş Adam hüzünlü Hüzünlü şarkılar gibi hüzünlü Kadın güzel Güzel anılar gibi güzel Çocuk Güzel anılar gibi hüzünlü Hüzünlü şarkılar gibi güzel

İLHAN BERK ( ) “Şiirin Uç Beyi” olarak tanınır. Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'deki liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. Ankara’da Ziraat Bankası Yayın Bürosu’nda çevirmen olarak çalıştı. 1969'da emekliye ayrıldı. Kendini şiir ve yazılarına verdi. Şiiri çeşitli evrelerden geçmiştir. Sanatında, dilinde, anlayışında hep değişiklik görülür. Manisa Halkevi Dergisi’nde yayınlanan ilk şiirleriyle bu şiirlerden oluşan "Güneşi Yakanların Selamı"nda (1935) görülen Nâzım Hikmet etkisi sonraki şiirlerinde kayboldu.

"İstanbul", "Günaydın Yeryüzü", "Türkiye Şarkısı" kitaplarındaki şiirlerinde geleceğe dönük toplumsal özlemleri dile getirdi. İkinci Yeni akımına katıldı. "Köroğlu", "Galile Denizi", "Çivi Yazısı", "Mısırkalyoniğne" kitaplarında bu dönemin şiirleri yer alır. Bu dönemde şiirde anlam yaratmak için anlamsızlıklara yöneldi. Yalnızca anlamsızlığı savunduğu gerekçesiyle eleştirildi. Ardından şiirde konuyu tümüyle yok etme deneyine girişti.

"Aşıkane"de nesneleri aşırı biçimde vurguladı. Ama bu vurgu giderek kendi benliğine yöneldi. "Şenlikname"de şiiri iyice düzyazıya yöneldi. Doğu şiirinin klasik kalıplarını denedi, beyit ve türkü biçimlerinden yararlandı. Modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un kimi şiirlerini de çevirerek kitaplaştırmıştır.

ŞİİR: Güneşi Yakanların Selamı, İstanbul, Günaydın Yeryüzü, Köroğlu, Türkiye Şarkısı, Galile Denizi, Mısırkalyoniğne, Âşıkane, Pera, Güzel Irmak, Çivi Yazısı, Otağ, Şenlikname, Taşbaskısı, Atlas, Kül, İstanbul Kitabı, Kitaplar Kitabı, Delta ve Çocuk, Galata, Deniz Eskisi-Şiirin Gizli Tarihi, Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum, Çok Yaşasın Sayılar Şeyler Kitabı

DÜZYAZI: Şifalı Otlar Kitabı, El Yazılarına Vuruyor Güneş (günlük) Kanatlı At (söyleşi) Poetika (deneme) Şairin Toprağı (deneme) Logos (deneme) Uzun Bir Adam (anlatı-yaşantı) ANTOLOJİ: Aşk Elçisi, Dünya Edebiyatında Aşk Şiirleri

NE BÖYLE SEVDALAR GÖRDÜM NE BÖYLE AYRILIKLAR Ne zaman seni düşünsem Bir ceylan su içmeye iner Çayırları büyürken görürüm Her akşam seninle Yeşil bir zeytin tanesi Bir parça mavi deniz Alır beni Seni düşündükçe Gül dikiyorum elimin değdiği yere Atlara su veriyorum Daha bir seviyorum dağları (İlhan BERK)

ECE AYHAN ( ) Asıl adı Ece Ayhan Çağlar. Şiirinin kilit noktası dildir. Çağdaşı Edip Cansever'e göre, bu dili aşmak, şiirini anlamak için başvurulacak yol yine Ece Ayhan'ın şiirleridir. Şairin kendine özgü çağrışımları ve göndermelerle örülü bir şiir tarzı vardır. Şiirleriyle hem Türk şiirinde hem de İkinci Yeni’ şiirinin içinde farklı bir şiir dil yaratmıştır. Şiirlerindeki en büyük özellik onun farklı bağdaştırmalarıdır. Şiirlerinde farklı tamlamalar kuran şair, kelimelerin anlam alakalarıyla ilgilenmeden alakasız sözcüklerden alakasız tamlamalar ve anlam parçaları oluşturmuştur.

Aykırı betimlemeler ve kurduğu alışılmadık bağlamlar şiir kitaplarından hatta şiirlerinin başlıklarından dahi fark edilir.Kınar Hanım'ın Denizleri, Bakışsız Bir Kedi Kara gibi. Şiirin neyi anlattığına değil neleri çağrıştıracağına önem veren bir anlayışla dizeler ve şiirler yazmıştır. Şiirde anlama karşıt bir tutum sergileyen şair, anlaşılmaya kapalı bir şiir dili tercih etmiş, kuraldışı dizeler ve imgeler kullanmıştır. Ece Ayhan’ın şiiri üzerinde Enis Batur, Tahta Troya’yı (1981), Ender Erenel Ece Ayhan Sözlüğü’nü, Kemal Yangın-Orhan Alkaya ikilisi ise Çok Eski Adıyladır Sözlüğü’nü hazırladı.

ESERLERİ: ŞİİR: Kınar Hanımın Denizleri, Bakışsız Bir Kedi Kara, Ortodoksluklar, Yort Savul, Zambaklı Padişah Devlet ve Tabiat ya da Orta İkiden Ayrılan Çocuklar İçin Şiirler Çok Eski Adıyladır, Sivil Şiirler, Son Şiirler, Bütün Yort Savullar

Günce: Defterler, Yeni Defterler, Başıbozuk Günceler Söyleşi: Yalnız Kardeşçe Deneme: Bir Şiirin Bakır Çağı, Bir Şiirin Altın Çağı, Dipyazılar, Aynalı Denemeler, Sivil Denemeler Kara, Anlatı: Morötesi Requiem Çanakkaleli Melahat'a İki El Mektup ya da Özel Bir Fuhuş Tarihi

BAKIŞSIZ BİR KEDİ KARA gelir dalgın bir cambaz. geç saatlerin denizinden. üfler lambayı. uzanır ağladığım yanıma. danyal yalvaç için. aşağıda bir kör kadın. hısım. sayıklar bir dilde bilmediğim. göğsünde ağır bir kelebek. içinde kırık çekmeceler. içer içki üzünç teyze tavanarasında. işler gergef. insancıl okullardan kovgun. geçer sokaktan bakışsız bir kedi kara. , çuvalında yeni ölmüş bir çocuk. kanatları sığmamış. bağırır eskici dede. bir korsan gemisi! girmiş körfeze.

MOR KÜLHANİ 1.Şiirimiz karadır abiler Kendi kendine çalan bir davul zurna Sesini duyunca kendi kendine güreşmeye başlayan Taşınır mal helalarında kara kamunun Şeye dar pantolonlu kostak delikanlıların şiiridir Aşk örgütlenmektir bir düşünün abiler 2.Şiirimiz her işi yapar abiler Valde Atik'te Eski Şair Çıkmazı'nda oturur Saçları bir sözle örülür bir sözle çözülür Kötü caddeye düşmüş bir tazenin yakın mezarlıkta Saatlerini çıkarmış yedi dala gerilmesinin şiiridir Dirim kısa ölüm uzundur cehennette herhal abiler

3. Şiirimiz gül kurutur abiler Dönüşmeye başlamış Beşiktaşlı kuşçu bir babanın Taşınmaz kum taşır mavnalarla Karabiga'ya kaçan Gamze şeyli pek hoş benli son oğlunu Suriye hamamında sabuna boğmasının şiiridir Oğullar oğulluktan sessizce çekilmesini bilmelidir abiler 4. Şiirimiz erkek emzirir abiler İlerde kim bilir göz okullarına gitmek ister Yanık karamelalar satar aşağısı kesik kör bir çocuğun Kinleri henüz tüfek biçimini bulamamış olmakla Tabanlarına tükürerek atış yapmasının şiiridir Böylesi haftalık resimler görür ve bacaklanır abiler

5. Şiirimiz mor külhanidir abiler Topağacından aparthanlarda odası bulunamaz Yarısı silinmiş bir ejderhanın düzüşüm üzre eylemde Kiralık bir kentin giriş kapılarına kara kireçle Şairlerin ümüğüne çökerken işaretlenmesinin şiiridir. Ayıptır söylemesi vakitsiz Üsküdarlıyız abiler 6. Şiirimiz kentten içeridir abiler Takvimler değiştirilirken bir gün yitirilir Bir kent ölümünün denizine kayar dragomanlarıyla Düzayak çivit badanalı bir kent nasıl kurulur abiler? ECE AYHAN

EDİP CANSEVER( ) İlk şiirlerini (İkindi Üstü) Garip şiirinin etkisinde yazmış, daha sonra hızla kendi şiir anlayışını oluşturmuştur. İlk şiirlerinde varlıklı, her şeye yaşama sevinciyle bakan bir gencin avarelikleri, duyguları ön plandadır. Daha sonra düşünceyi dil içinde eritmeye yönelen, özlü bir söyleyiş ve çarpıcı biçim arayan, toplumsal eleştiri için mizah aracını kullanan bir tutum benimser. Ancak şiirinde zamanla sevinç yerini bunalıma, toplumsal dengesizlikleri eleştirme kaygısı yerini yıkıcı bir umutsuzluğa bırakır.

1957'de yayınlanan "Yerçekimli Karanfil" ile kendisine özgü bir şiir evreni kurdu. İkinci Yeni akımının özgün örneklerini verdi. 1951'de "Nokta" dergisini çıkardı. Bu dergi genç şairlerle ve yazarlarla tanışmasını sağladı. Şiirlerinde bireyin arayışlarını, umutsuzluklarını, hayat ilişkilerini işlemeye özen göstermiştir. "Dize işlevini yitirdi" gerekçesiyle yeni arayışlara yöneldi. Şiirde tiyatrodan esinlenen diyaloglar kullandı. "Nerde Antigone", "Tragedyalar", "Çağrılmayan Yakup" bu dönemin ürünleridir. Yine de İkinci Yeni içindeki bazı şairler gibi anlamsızlığı savunmadı.

Kapalı, anlaşılması güç, yine de anlamdan ayrılmayan bir şiire yöneldi. Çok farklı imgeler kullanırken bile düşünce öğesini göz ardı etmedi. Yapıtlarına tutarlı bir bütünlük kazandırdı. Şiirinde anlatmaya, düzyazı imkânlarından ve konuş-malardan bol bol faydalanmaya çalışmıştır. Üslûp yönünden ilk şiirlerinde ve Yerçekimli Karanfil kitabında okuyana hoş gelen mizahlı ( ironik hava ) son şiirlerinde ortadan kalkmış ve yerini yapmacık zekâ oyunlarına bırakmıştır.

ESERLERİ: ŞİİR: İkindi Üstü Dirlik Düzenlik Yerçekimli Karanfil Umutsuzlar Parkı Petrol Nerde Antigone Tragedyalar Çağrılmayan Yakup Kirli Ağustos Sonrası Kalır Ben Ruhi Bey Nasılım Sevda ile Sevgi Şairin Seyir Defteri ŞİİR: Yeniden Bezik Oynayan Kadınlar İlkyaz Şikâyetçileri Oteller Kenti Gül Dönüyor Avucumda SÖYLEŞİ: Şiiri Şiirle Ölçmek

YERÇEKİMLİ KARANFİL Biliyor musun az az yaşıyorsun içimde Oysaki seninle güzel olmak var Örneğin rakı içiyoruz, içimize bir karanfil düşüyor gibi Bir ağaç işliyor tıkır tıkır yanımızda Midemdi aklımdı şu kadarcık kalıyor. Sen o karanfile eğilimlisin, alıp sana veriyorum işte Sen de bir başkasına veriyorsun daha güzel O başkası yok mu bir yanındakine veriyor Derken karanfil elden ele. Görüyorsun ya bir sevdayı büyütüyoruz seninle Sana değiniyorum, sana ısınıyorum, bu o değil Bak nasıl, beyaza keser gibisine yedi renk Birleşiyoruz sessizce.

SEZAİ KARAKOÇ ( …) Başlangıçta Pazar Postası'nda İkinci Yeni akımı doğrultusunda şiirler yazdı. Daha sonraki yıllarda tümüyle kendi şiirine yöneldi. Yeni biçim araştırmalarına, değişik imgelerle kendine özgü, mistik ve İslami içeriğe yer veren eserleriyle kuşağının en iyi şairleri arasına girdi. Mistisizmden yararlanan şair, çarpıcı benzetme ve sembollerle, denenmemiş, bağımsız şiirler yazmıştır. İslâm inançlarını, milli değerleri imgeler ve taze özlerle yüceltmenin gayreti içindedir. Türk şiirini metafizik bir esasa oturtan şairdir. Batı ede- biyatını da iyi inceleyen şair, modern sanattaki soyutlamanın İslam anlayışına uygun olduğu düşüncesindedir ve şiirlerini bu yönde geliştirmiştir.

İslami duyarlığı, geleneksel İslâmi şiirdeki yöntemlerle değil, modern Batı ve Türk şiirinin biçim ve üslûpları ile yoğurup şiirine aktarır. Eserlerinde argo, çirkin kelime, müstehcen ifâdeler görülmez. Konuşma dilini bâzan ustaca kullandığı görülür. Mecazlar çok ve güzeldir. Şiirin özüne ve biçimine önem verir. Kurucusu bulunduğu ‘Diriliş Yayınları’ ve ‘Diriliş Dergisi’ ile İstanbul’da yayım hayatına devam eder. Kurduğu bir partiyle siyaseti dener; fakat başarılı olamaz.

Sezai Karakoç II. Yeni şairlerinin ağız birliği ettikleri karamsarlık, sıkıntı, bunalım gibi moda, düşünce ve temalara katılmaz. Ona göre sıkıntı, karamsarlık madde ile sınırlı duygulardır. Bu yüzden o, maddeyi aşan, ruh değerlerine bağlı bir şâirdir. Gazete yazılarında ise İslam toplumlarının çağdaş dünyadaki konumlarını ele aldı. Eski Türk uygarlıklarına ilişkin değerlerle, çağdaş bir kişilik oluşturma düşüncelerini işledi. Diriliş" dergisini aylık, haftalık bazen haftada iki kez yayınladı. Monna Rosa şiirleri ile tanınmıştır.

ŞİİR: Körfez Şahdamar Sesler Hızırla Kırk Saat Taha’nın Kitabı Kıyamet Aşısı Gül Muştusu Zamana Adanmış Sözler Şiirler Ayinler Çeşmeler Leyla ile Mecnun Ateş Dansı Alınyazısı Saati Monna Rosa (Aşk Ve Çileler) Monna Rosa (Ölüm ve Çerçeveler) Monna Rosa (Pişmanlık ve Çileler) Ve Monna Rosa Karayılan Mağara ve Işık (düzyazı şiirler) GÜN DOĞMADAN (Şiirlerin Toplu Basımı)

Deneme : Edebiyat Yazıları I Medeniyetin Rüyası Rüyanın Medeniyeti Şiir Edebiyat Yazıları II Dişimizin Zarı... Edebiyat Yazıları III Eğik Ehramlar Hikaye: Meydan Ortaya Çıktığında, Portreler Röportaj: Tarihin Yol Ağzında İnceleme: Yunus Emre, Mehmed Âkif, Mevlâna Piyes: Piyesler I, Armağan Çeviri Şiir : Batı Şiirlerinden İslâmın Şiir Anıtlarından İslam Anlatması

DÜŞÜNCE YAZILARI *Ruhun Dirilişi *Kıyamet Aşısı *Çağ ve İlham I-II-III-IV *İnsanlığın Dirilişi *Diriliş Neslinin Âmentüsü *Yitik Cennet *Makamda *İslâmın Dirilişi *Gündönümü *Diriliş Muştusu *İslâm *İslâm Toplumunun Ekonomik Strüktürü *Düşünceler I-II *Dirilişin Çevresinde *Fizikötesi Açısından Ufuklar ve Daha Ötesi I-II-III *Yapı Taşları ve Kaderimizin Çağrısı I-II *Unutuş ve Hatırlayış *Varolma Savaşı *Çağdaş Batı Düşüncesinden *Çıkış Yolu I-II-III

MONA ROZA I- AŞK VE ÇİLELER Mona Roza, siyah güller, ak güller Geyvenin gülleri ve beyaz yatak Kanadı kırık kuş merhamet ister Ah, senin yüzünden kana batacak Mona Roza siyah güller, ak güller … Zambaklar en ıssız yerlerde açar Ve vardır her vahşi çiçekte gurur Bir mumun ardında bekleyen rüzgar Işıksız ruhumu sallar da durur

Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza Henüz dinlemedin benden türküler Benim aşkım sığmaz öyle her saza En güzel şarkıyı bir kurşun söyler Artık inan bana muhacir kızı Dinle ve kabul et itirafımı Bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı Alev alev sardı her tarafımı Yağmurlardan sonra büyürmüş başak Meyvalar sabırla olgunlaşırmış Bir gün gözlerimin ta içine bak Anlarsın ölüler niçin yaşarmış …

SÜRGÜN ÜLKEDEN BAŞKENTLER BAŞKENTİNE Senin kalbinden sürgün oldum ilkin Bütün sürgünlüklerim bir bakıma bu sürgünün bir süreği Bütün törenlerin şölenlerin ayinlerin yortuların dışında Sana geldim ayaklarına kapanmaya geldim Af dilemeye geldim affa layık olmasam da Uzatma dünya sürgünümü benim Güneşi bahardan koparıp Aşkın bu en onulmazından koparıp Bir toz bulutu gibi Savuran yüreğime Ah uzatma dünya sürgünümü benim

Nice yorulduğum ayakkabılarımdan değil Ayaklarımdan belli Lambalar eğri Aynalar akrep meleği Zaman çarpılmış atın son hayali Ev miras değil mirasın hayaleti Ey gönlümün doğurduğu Büyüttüğü emzirdiği Kuş tüyünden Ve kuş sütünden Geceler ve gündüzlerde İnsanlığa anıt gibi yükselttiği Sevgili En sevgili Ey sevgili Uzatma dünya sürgünümü benim

Bütün şiirlerde söylediğim sensin Şuna dedimse sen Leyla dedimse sensin Seni saklamak için görüntülerinden faydalandım Salome'nin Belkıs'ın Boşunaydı saklamaya çalışmam öylesine aşikârsın bellisin Kuşlar uçar senin gönlünü taklit için Ellerinden devşirir bahar çiçeklerini Deniz gözlerinden alır sonsuzluğun haberini Ey gönüllerin en yumuşağı en derini Sevgili En sevgili Ey sevgili Uzatma dünya sürgünümü benim …

Ülkendeki kuşlardan ne haber vardır Mezarlardan bile yükselen bir bahar vardır Aşk cellâdından ne çıkar madem ki yâr vardır Yoktan da vardan da ötede bir “Var” vardır Hep suç bende değil beni yakıp yıkan bir nazar vardır O şarkıya özenip söylenecek mısralar vardır Sakın kader deme, kaderin üstünde bir kader vardır Ne yapsalar boş, göklerden gelen bir karar vardır Gün batsa ne olur geceyi onaran bir mimar vardır Yanmışsam külümden yapılan bir hisar vardır Yenilgi yenilgi büyüyen bir zafer vardır Sırların sırrına ermek için sende anahtar vardır Göğsünde sürgününü geri çağıran bir damar vardır Senden ümit kesmem, kalbinde merhamet adlı bir çınar vardır Sevgili En sevgili Ey sevgili

ÜLKÜ TAMER ( ) İlk şiiri 1954'te "Kaynak" dergisinde yayınlandı. Pazar Postası, Yelken, Yeditepe, "a" gibi dergilerde çıkan şiirleriyle tanındı. 1959'da basılan ilk şiir kitabı "Soğuk Otların Altında" ile başlayarak İkinci Yeni duyarlılığını yansıtan soyutlamalara yönelik, yoğun ve özgün bir imge anlayışı geliştirdi. Yalın bir dil kullandığı şiirlerinde giderek toplumsal kaygılar ve düşünce öğeleri ağırlık kazandı. Her dönemde kendine özgü olmayı başardı. Türkü, koşma tadında, masalları, doğa görüntülerini, çocuksu duyarlılığını yansıtan özgür çağrışımların beslediği neşeli, humor (mizah, alay) yüklü şiirler yazdı.

ŞİİR: Soğuk Otların Altında Gök Onları Yanıltmaz Ezra ile Gary Virgülün Başından Geçenler İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür Sıragöller Seçme Şiirler Yanardağın Üstündeki Kuş (toplu şiirler) ANTOLOJİ: Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi

KONUŞMA Aman, kendini asmış yüz kiloluk bir zenci, Üstelik gece inmiş, ses gelmiyor kümesten; Ben olsam utanırım, bu ne biçim öğrenci? Hem dersini bilmiyor, hem de şişman herkesten. İyi nişan alırdı kendini asan zenci, Bira içmez ağlardı, babası değirmenci, Sizden iyi olmasın, boşanmada birinci... Çok canım sıkılıyor, kuş vuralım istersen.

GÜNEŞ TOPLA BENİM İÇİN seher yeli çık dağlara güneş topla benim için haber ilet dört diyara canım güneş topla benim için umutların arasından kirpiklerin karasından döşte bıçak yarasından canım güneş topla benim için seher yeli yar gözünden havadaki kuş izinden geceleri gökyüzünden canım güneş topla benim için (Ülkü Tamer)

ÜŞÜR ÖLÜM BİLE Bir ormanda tutup onu Bağladılar ağaca Yumdu sanki uyur gibi Gözlerini usulca Bir soğuk yel eser Üşür ölüm bile Anlatır akan kanı Beyaz sesiyle Diz çöktüler karşısına Sonra ateş ettiler Parçalanan yüreğine Yuva kurdu mermiler … Gelip kondu bir güvercin Ellerine o gece Kırmızı bir çelenk oldu Bileğinde kelepçe …

II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "II. YENİ ŞİİRİ FETHİYE MEHMET ERDOĞAN ANADOLU LİSESİ MÜCAHİD SERÇEK"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim